ID.nl logo
Zo maak je screenshots als een pro
© PXimport
Huis

Zo maak je screenshots als een pro

Niet enkel redacteuren van tijdschriften maken schermafbeeldingen bij de vleet, ook gamers, docenten, IT'ers en gastsprekers hebben baat bij goede screenshots. Met zo'n opname van je scherm kun je immers aangeven welke handelingen iemand moet volgen of hoe een bepaalde interface er uit ziet.

Screenshots op je computer

Tip 01: Windows-tools

Je hebt helemaal geen speciale software nodig om snel een screenshot te maken in Windows. Druk tegelijkertijd op de Windows-knop en PrintScreen-knop (of PrtScn) op je toetsenbord om een opname van een volledig scherm te maken. Windows 7 kopieert het resultaat naar het klembord, zodat jij de schermafbeelding in een document of bestand kunt plakken met de toetscombinatie Ctrl+V. Lees ook: Zo doe je dat: Screenshots maken op al je apparaten.

In Windows 8.1 wordt het bestand automatisch opgeslagen in de map C:\Gebruikers\[gebruikersnaam]\Afbeeldingen\Schermopnamen onder de naam Schermopname(volgnummer).png. Wil je niet het volledige scherm vastleggen, maar enkel het actieve venster? Dan gebruik je de toetsencombinatie Alt+PrintScreen. Ook hier kopieert Windows 7 de afbeelding enkel naar het klembord en slaat Windows 8 het weer op in de eerdergenoemde map Schermopnamen.

En om gewoon een screenshot naar je klembord te kopiëren zonder het op te slaan, gebruik je uitsluitend de PrintScreen-knop. Dan kun je dat daarna plakken in elk gewenst programma.

Met de standaardtool Knipprogramma uit het startmenu heb je echter nog iets meer mogelijkheden. Hier kun je namelijk kiezen welke vorm je knipsel moet hebben: bijvoorbeeld rechthoekig of een vrij te tekenen vorm. Na het maken van de schermafbeelding kun je het opslaan, versturen per e-mail, aanwijzingen tekenen, stukken tekst markeren of delen weggummen.

©PXimport

Het is zelfs mogelijk om een vrije vorm te gebruiken voor de schermafbeelding.

Tip 02: Freeware PicPick

Wil je iets meer mogelijkheden dan wat Windows standaard biedt? Dan moet je PicPick eens een kans geven. Surf naar www.picpick.org en klik door naar Download om de software te installeren. In het startscherm kun je onder Screen Capture aangeven wat je precies wilt vastleggen. Naast een volledig scherm, een actief venster of bepaalde regio zijn er ook ietwat geavanceerdere mogelijkheden. Zo kun je met Windows Control erg eenvoudig knoppen en balken vastleggen.

Om volledige webpagina's vast te leggen, is de optie Scrolling Window ideaal en via Fixed Region kun je eerst een bepaald formaat instellen, bijvoorbeeld 600 x 450 pixels. Dat is vooral handig als je een reeks schermafbeeldingen met precies dezelfde afmetingen wilt maken. Ook handig zijn de extraatjes onder Graphic Accessories. Dankzij Magnifier krijg je bijvoorbeeld een vergrootglas in beeld om heel nauwkeurig te werken en Pixel Ruler geeft je een virtueel liniaal. Via PicPick Editor kun je het screenshot van stempels voorzien. Tekst toevoegen kan ook. Wil je bepaalde delen vervagen? Dan maak je eerst een selectie en vervolgens kies je Blur of Pixelate. Tevreden? Dan sla je het screenshot op of deel je het via Dropbox, Google Drive, OneDrive, Box.com, Facebook, Twitter en Skype.

©PXimport

De mogelijkheden en hulpmiddelen van PicPick lijken eindeloos.

Zoom-effect in Photoshop

Wil je in een screenshot iets specifieks benadrukken? Dat kan op een fraaie manier door middel van een vergrootglas. Speciaal voor Photoshop (Elements)-gebruikers is er het gratis hulpje Loupe van de Britse creatieve community Premium Pixels. Nadat je het psd-bestand gedownload hebt hoef je enkel het screenshot uit het voorbeeldbestand te vervangen door je eigen schermafbeelding. Klap de menu's mag en base image in het lagenvenster open en vervang de lagen img en img large door je eigen bestanden. Het eindresultaat is erg netjes.

©PXimport

Laat bepaalde delen van je screenshot opvallen met een vergrootglaseffect.

Tip 03: Greenshot

Ook de opensource-toepassing Greenshot is een aanrader voor Windows-gebruikers. De sterke kanten van Greenshot? Het nestelt zich in het systeemvak en is nagenoeg onzichtbaar. Je klikt simpelweg op de knop met groene G in de balk of maakt gebruik van de gebruikelijke sneltoetsen. Leg een regio, venster, webpagina (met behoud van url's) of heel scherm vast en bewerk het resultaat daarna door tekst, genummerde labels of stempels toe te voegen, markeringen aan te brengen met een markeerstift of delen onherkenbaar te maken. Klaar? Dan deel je de screenshots via een rits diensten waaronder Dropbox, Flickr en Box.com.

©PXimport

De mogelijkheden van Greenshot zijn heel erg uitgebreid.

Tip 04: SnagIt voor pro's

Heb je behoefte aan een echt professionele tool? Dan heb je SnagIt 12 voor Windows of SnagIt 3 voor Mac nodig. Deze software van TechSmith kost 49,95 dollar (ca. 46 euro), maar is de investering absoluut waard. Je krijgt immers alle tools binnen handbereik om professionele screenshots en screencasts te maken, te bewerken en te delen.

Het is bijvoorbeeld mogelijk om webpagina's als pdf op te slaan met behoud van url's, je kunt heel eenvoudig Windows-menu's vastleggen en er is een timerfuntie. Ook op het vlak van bewerken, biedt TechSmith heel wat interessante functies. Je kunt tekstballonnen, pijlen, stempels, kaders en volgnummers toevoegen, het is mogelijk om delen wazig te maken en er zijn speciale effecten waarmee je screenshots een 3D-effect geeft, schaduwen toevoegt, het perspectief wijzigt of gebruikt maakt van reflecties en kleurenfilters. Ook de mogelijkheden om je creaties te delen zijn eindeloos. Facebook, Twitter, Evernote, Google Drive, Microsoft Office-toepassingen, je eigen ftp-server ... het kan allemaal. Dankzij de proefversie kun je de software volledig gratis uitproberen gedurende vijftien dagen.

©PXimport

Voeg wat stempels toe en geef je screenshot iets meer stijl door reflectie toe te voegen.

Tip 05: Screenshots in OS X

Ook voor Mac zijn er toetsencombinaties om snel een screenshot te maken. Met Cmd+Shift+3 maak je een afbeelding van het volledige scherm in png-formaat. Je vindt het bestand op je bureaublad met de naam schermafbeelding jaar-maand-dag om uur.minuut.second.png. Wil je een screenshot van een deel van je scherm? Dan gebruik je de toetsencombinatie Cmd+Shift+4. Nu kun je een rechthoek tekenen van het gewenste deel. Of je gebruikt de spatiebalk om één venster vast te leggen. Wil je geen bestand aanmaken? Volstaat het om een screenshot naar het klembord te kopiëren, zodat je het naderhand kunt plakken in een beeldbewerkingsprogramma naar keuze? Dan kun je bovenstaande toetsencombinatie gebruiken en tegelijkertijd ook de Ctrl-knop ingedrukt houden.

©PXimport

Met Cmd+Shift+4 kun je zelf kiezen welk deel van je scherm je wilt vastleggen.

Screencast

Naast screenshots kun je ook screencasts maken. Dat is voornamelijk handig voor video's waarin je uitlegt hoe iets werkt of game-walkthroughs. Standaard is hiervoor geen software op je Windows-computer of Mac beschikbaar. Het gratis programma Screenr is gebruisvriendelijk en werkt zowel op Windows als op OS X. Enig minpuntje is dat het fragment altijd openbaar is en op de Screenr-website komt te staan. Op zoek naar een professioneel pakket? Dan moet je Camtasia van TechSmith hebben.

©PXimport

Screenr is een leuke gratis tool voor screencasts.

Tip 06: Ember voor Mac

Ember (49,99 euro) van Realmac Software is een professionele toepassing voor Mac-gebruikers. Via www.realmacsoftware.com is het mogelijk om gedurende 14 dagen een proefversie zonder beperkingen te gebruiken. De grootste pluspunten? Allereerst kun je instellen dat alle screenshots automatisch opgeslagen worden in je Dropbox zodat ze overal beschikbaar zijn. Daarnaast zijn er browserextensies voor Safari en Google Chrome om volledige webpagina's in één keer vast te leggen.

Bovendien werkt Ember ook erg eenvoudig. Zodra de toepassing geopend is, kun je met de knop met het cameraatje screenshots maken. Je hebt de keuze uit Fullscreen snap, Timed Fullscreen Snap, Area Snap, Windows Snap. Om video vast te leggen, is er de knop Record screen. Elk screenshot dat je maakt, belandt in de Ember Library. Wil je de schermafbeelding bewerken? Eén keer dubbelklikken volstaat om naar de bewerkmodus te gaan. Hier kun je onder andere inzoomen, bijsnijden, roteren, vervagen, tekst toevoegen of pijlen tekenen.

©PXimport

Zodra het screenshot gemaakt is, kun je het onmiddellijk bewerken.

Tip 07: Wat wil je in beeld?

Denk bij het maken van een schermafbeelding goed na wat je precies in beeld wilt hebben. Soms is het handig om een volledig scherm te kiezen, maar als je iets in detail wilt uitleggen, is een venster of zelfs een deel van een venster beter geschikt. Elke besproken tool biedt meerdere oplossingen aan. Hetzelfde geldt voor de cursor. Is het noodzakelijk om die ook vast te leggen? Via menu-opties als Instellingen, Settings, Voorkeuren of Preferences (afhankelijk van het programma en de taal) vind je ongetwijfeld een optie om de cursor al dan niet in beeld te hebben. Heb je de cursor toch in beeld? Bij SnagIt, Greenshot en Ember kun je 'm achteraf in de bewerkmodus nog weghalen. Met PicPick kan dat niet, maar daar vind je bij de stempels dan weer verschillende cursors die je achteraf kunt toevoegen. Ook handig is dat je - zowel bij PicPick als bij SnagIt - een aantal seconden uitgesteld de schermopname kunt maken.

©PXimport

Jij beslist of de cursor mee in beeld moet.

Tip 08: Screenshot bewerken

Stempels, pijlen, kaders etc. Zowel bij Ember, SnagIt, Greenshot als PicPick heb je heel wat mogelijkheden om je schermafbeelding te verfraaien. Je kunt dit echter ook doen in professionele fotobewerkingspakketten zoals Photoshop. Houd wel in het achterhoofd dat overdaad schaadt. Hier en daar wat omcirkelen of een pijl toevoegen om ergens op te focussen kan geen kwaad, maar wees wel consequent. Gebruik bijvoorbeeld één kleur voor alle pijlen in een reeks screenshots. Staat er een naam of e-mailadres van iemand in een schermafbeelding? Dan kun je dat omwille van privacyredenen maar beter wazig maken. Je selecteert simpelweg de tekst of foto die je wazig wilt maken en gaat vervolgens op zoek naar de 'blur'-tool. Nog niet wazig genoeg? Dan druk je nog enkele keren op de blur-knop.

©PXimport

Croppen (bijsnijden), blurren (vervagen) en stempelen zijn de drie vaakst gebruikte bewerkingen voor screenshots.

Multiplatformtool Skitch

Een erg interessante toepassing die zowel voor Windows, Mac, smartphone als tablet beschikbaar is? Skitch. Deze gratis tool blinkt uit in gebruiksgemak en veelzijdigheid. Een voorbeeld: je maakt (al dan niet getimed) een schermafbeelding van een volledig scherm of venster, en vervolgens voeg je pijlen, kaders, stempels of tekst toe. Vervagen of bijsnijden? Ook dat kan. Klaar? Skitch is van dezelfde makers als Evernote en werkt daarom ook naadloos met die toepassing samen. Log in met je Evernote-account en bekijk je creaties op al je toestellen.

©PXimport

Wil je één toepassing voor al je apparaten? Dan heb je Skitch nodig.

Tip 09: Geavanceerd

(Half-)transparante kaderranden of vensters zijn dan wel mooi, als je er screenshots van wilt maken, leveren ze spuuglelijke resultaten want je ziet alles erdoorheen. Wil je dat vermijden? Dan moet je zorgen dat het venster waarvan je een screenshot wilt maken zich op een witte achtergrond bevindt. Open een nieuw, leeg document in Microsoft Word of Paint (of gebruik een wit bureaublad) en gebruik dat als basis. Houd er bovendien ook rekening mee om voornamelijk standaardthema's in je besturingssysteem of browser te kiezen zodat het vertrouwd overkomt.

Wil je scrollende pagina's vastleggen? Ook dat vergt iets meer precisiewerk. Zowel PicPick, Greenshot als SnagIt hebben hier echter automatische functies voor. En om uitklappende vensters vast te leggen, is een timerfunctie ideaal.

©PXimport

Paint of Microsoft Word is een ideale achtergrond.

Tip 10: YouTube-screenshot

Een screenshot van een stilstaand scherm maken is niet moeilijk, maar een afbeelding van een videofragment vergt wat meer moeite. Om bijvoorbeeld een screenshot van een YouTube-fragment te maken, kun je de clip pauzeren en SnagIt, Greenshot of PicPick gebruiken. Zorg wel dat het YouTube-fragment in de beste beeldkwaliteit staat. Ons advies? Maak er met SnagIt een video-opname en kies daarna handmatig het frame dat je nodig hebt met de Capture Frame-knop. Gebruik je SnagIt niet? Dan kun je ook beroep doen op www.youtubescreenshot.com. Als je hier de url van het YouTube-fragment plakt, krijg je vier willekeurige screenshots voorgeschoteld.

©PXimport

De website youtubescreenshot.com is ongetwijfeld de makkelijkste manier om een willekeurig screenshot van een YouTube-fragment te maken.

Screenshots op je smartphone of tablet

Tip 11: Toetscombinatie

Ook op je iPhone, iPad, Android-apparaat of Windows Phone kun je heel eenvoudig screenshots maken. Op een iOS-apparaat volstaat het om de home-knop en aan/uit-knop tegelijkertijd in te drukken. Je vindt de gemaakt schermafbeelding terug in de app Foto's. Van hieruit kun je het screenshot bewerken of delen. Op Android-apparaten is de toetscombinatie afhankelijk van het merk. Bij een Samsung- of LG-toestel is het meestal de home-knop en aan/uit-knop, bij HTC en Sony moet bestaat de combinatie uit de aan/uit-knop en volume omlaag. Heb je een Windows Phone? Dan gebruik je de aan/uit-knop en volume omhoog. Afbeeldingen worden dan opgeslagen in de map Schermafbeeldingen in Foto's.

©PXimport

Maak snel een schermafbeelding door twee knoppen tegelijkertijd in te drukken.

Tip 12: iOS-apps

Om gewoon een paar screenshots te maken met je iOS-apparaat heb je voldoende aan de toetscombinaties uit de vorige stap. Toch zijn er ook enkele interessante apps om net iets meer met je schermafbeeldingen te doen. De gratis app Tailor maakt het bijvoorbeeld mogelijk om verschillende schermafbeeldingen aan elkaar te plakken. Dat kan handig zijn als je een conversatie of webpagina wilt vastleggen. Je maakt simpelweg een reeks schermafbeeldingen en daarna open je Tailor. De lange schermafbeelding kun je delen of opslaan in de filmrol. Screeny (ook gratis) is ook de moeite waard. Deze app herkent screenshots in je filmrol en laat deze vervolgens in enkele tikjes allemaal tegelijkertijd verwijderen. Handig is dat je kunt aangeven dat enkel alle screenshots ouder dan 15 of 30 dagen verwijderd mogen worden.

Tip 13: Android-app

Eén van de betere screenshot-apps voor Android is de gratis app OK Screenshot. Met deze app kun je heel eenvoudig schermafbeeldingen bewerken. Nadat je het screenshot bijgesneden hebt, tik je op Edit om het vervolgens te roteren, te spiegelen of tekst toe te voegen. Via Draw teken je aanwijzingen of pijlen. Met de Add tekst-knop voer je zelf tekst in en in één tik geef je desgewenst ook de Android-versie, het IP-adres, de datum en het tijdstip of informatie over het toestel mee. Nog snel een speciaal effectje? Kleuren wijzigen, omzetten naar zwart-wit of grijstinten? Het kan allemaal.

Tip 14: Overzetten naar pc

Wil je de screenshots overbrengen naar je computer? Dat kan op verschillende manieren. Als je slechts één, twee of hooguit drie screenshots gemaakt hebt, kun je ze simpelweg naar jezelf mailen. Tussen twee Apple-toestellen kun je desgewenst gebruik maken van AirDrop. Om veel schermafbeeldingen in één keer over te zetten, maak je beter gebruik van clouddiensten zoals Dropbox, OneDrive, iCloud of Google Drive.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 slimme deurbellen met camera en online opslag
Zekerheid & gemak

Waar voor je geld: 5 slimme deurbellen met camera en online opslag

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ga je op vakantie maar wil je toch weten wat er bij je voordeur gebeurt? Een slimme deurbel laat je ook als je niet thuis bent zien wie er voor de deur staat. Wij vonden een vijftal betaalbare exemplaren.

Met een slimme deurbel krijg je een seintje als er iemand aanbelt en kun je vaak ook terugzien wie er voor de deur heeft gestaan. Je kunt daarbij kiezen om de video's lokaal op te slaan, maar de hier besproken deurbellen bieden ook online opslag. En dat is handig, want zo kun je ook tijdens je vakantie in de gaten houden welke (ongenode) gasten er voor de deur staan.

D230S1

Wat handig is aan de Tapo D230S1, is dat hij wordt geleverd met een compacte gong die tevens functioneert als een internet tussenpunt. Hierin kun je een microSD-kaart plaatsen voor lokale opslag van videobeelden, wat betekent dat een abonnement voor cloudopslag niet strikt noodzakelijk is om beelden te bewaren. Mocht je toch liever de flexibiliteit van cloudopslag hebben, dan biedt TP-Link hiervoor een optionele dienst aan. De installatie is over het algemeen eenvoudig en hij werkt op een batterij, wat veel vrijheid geeft qua plaatsing zonder gedoe met bedrading. De beeldkwaliteit is voldoende voor het dagelijks gebruik en de deurbel is uitgerust met slimme detectiefuncties om je op de hoogte te stellen van activiteit voor je deur. Dit maakt het een goede keuze voor wie een complete set zoekt zonder direct vast te zitten aan maandelijkse kosten voor opslag.

Ring Video Doorbell Wired

De Ring Video Doorbell Wired is een van de meest budgetvriendelijke opties van Ring. Deze deurbel sluit je bedraad aan op je bestaande deurbelbedrading, Dit betekent dat je je geen zorgen hoeft te maken over het opladen van batterijen of het leegraken ervan. De deurbel biedt 1080p HD-video en tweeweg-communicatie, zodat je met de bijbehorende app kunt praten met wie er voor de deur staat. Een belangrijk punt om te overwegen bij de Ring Video Doorbell Wired is dat voor de meeste functionaliteiten, waaronder het opslaan en terugkijken van videobeelden, een Ring Protect-abonnement nodig is. Zonder dit abonnement zijn de mogelijkheden vrij beperkt tot livebeeld en notificaties.

Arlo Essential 2 2K Video Doorbell

Deze draadloze videodeurbel van Arlo heeft focus op scherpe beeldkwaliteit en gebruiksgemak. De Arlo Essential 2 filmt in 2K resolutie, waardoor je een beter beeld krijgt dan met de meeste Full-HD-camera's. Een opvallend kenmerk is de 180 graden kijkhoek en de 1:1 beeldverhouding, waardoor je een volledig 'hoofd-tot-teen' beeld krijgt van je bezoekers en pakketjes op de grond. De installatie is bijzonder makkelijk en geheel draadloos. Voor het opslaan van opgenomen videobeelden maakt Arlo gebruik van een cloudgebaseerd systeem, waar je wel een abonnement voor nodig hebt.

Xiaomi Smart Doorbell 3

Ook deze deurbel filmt in 2K resolutie en heeft een indrukwekkende kijkhoek van 180 graden, waardoor je een breed overzicht krijgt van wat er voor je deur gebeurt. Een van de handige eigenschappen is de meegeleverde gong die ook functioneert als basisstation. Deze gong is uitgerust met een interne opslag van 64 GB, wat voldoende is voor de meeste gebruikers en maakt het overbodig om een apart cloudabonnement te nemen, iets wat overigens wel mogelijk is. De deurbel heeft een ingebouwde batterij die lang meegaat en is eenvoudig te installeren. Ook beschikt hij over AI-gestuurde persoonsdetectie, wat helpt om valse meldingen te verminderen.

Imou Doorbell 2S Kit

De Imou Doorbell 2S Kit is een draadloze videodeurbel met nachtfunctie Imou biedt een optionele cloudopslagdienst, maar je kunt de video's ook lokaal opslaan. De deurbel werkt op een ingebouwde, oplaadbare batterij, wat de installatie zeer eenvoudig maakt omdat je geen bedrading nodig hebt. De AI-gestuurde persoonsdetectie zorgt ervoor dat je geen ongewenste meldingen van beweging krijgt, dus niet bij elke langslopende kat.

▼ Volgende artikel
Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet
Huis

Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Kritiek op het 'pay or consent'-model

Hoewel Meta stelt dat deze keuze in lijn is met de Europese privacyregels, heeft het 'pay or consent' (betaal of geef toestemming) model veel kritiek gekregen. Tegenstanders noemen het een vorm van privacy blackmail: je betaalt om je privacy te behouden, of je geeft die op in ruil voor gratis gebruik en gepersonaliseerde advertenties. Het is de vraag of een 'keuze' wel echt een keuze is als de alternatieven zo ongelijkwaardig zijn.

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

Een bredere trend: betalen voor advertentievrije content

De beslissing van Meta om te kiezen voor een betaalde advertentievrije optie staat niet op zichzelf. Steeds meer bedrijven voegen advertenties toe aan diensten die voorheen gratis of advertentievrij waren, of bieden juist een betaalde versie zonder advertenties. Disney+ heeft bijvoorbeeld de optie Standaard met reclame, Videoland biedt meerdere abonnementen aan met reclames en Netflix heeft in een aantal landen ook een dergelijk abonnement (nog niet in Nederland overigens). Vanaf 26 augustus voegt ook Amazon advertenties toe aan Prime Video in Nederland. En het blijft niet bij videostreaming. Spotify biedt al jaren een gratis versie met advertenties naast zijn Premium-abonnement, net als YouTube. Ook op sociale media zie je dezelfde trend. X, voorheen Twitter, heeft een betaalde variant die minder advertenties belooft, al krijg je zelfs met X Premium nog wel wat advertenties te zijn.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen