Wat is de beste gratis antivirus voor je Windows-pc?
Windows is het enige besturingssysteem dat écht niet zonder antivirus kan. Vervelend, maar het hoeft je niets te kosten. Ook wanneer je niet voor de beveiliging van je pc wilt betalen, heb je keuze uit meerdere gratis programma's. Wat is de beste keuze voor gratis bescherming van jouw pc?
Al sinds Windows 8 wordt het besturingssysteem na installatie direct beveiligd tegen virussen. Helaas is de 'trackrecord' van Windows Defender onvoldoende om er ook echt je pc aan toe te vertrouwen. Wie z'n pc wil beveiligen moet dus echte antivirussoftware installeren. Veel geld hoeft dat niet te kosten, want zelfs wanneer je liever niet betaalt voor zoiets 'sufs' als antivirus, heb je ruim keuze uit meerdere gratis pakketten.
De gratis versies zijn natuurlijk altijd minder uitgebreid dan de betaalde versies, maar als het aankomt op bescherming tegen malware zijn ze niet minder goed. Dit bevestigt ook de bekende antivirustester Andreas Marx van het antimalware-testlaboratorium AV-Test. "Wij testen zowel de commerciële als de gratis antivirus-producten en doen dat op exact dezelfde manier. Vanuit ons perspectief als testers is het ook helemaal niet relevant of een product gratis is of niet, het moet gewoon de pc beveiligen. Onze ervaring is dat gratis antivirusprogramma's niet beter of slechter zijn dan de commerciële programma's van dezelfde leverancier."
Windows 10 heeft een eigen antivirusproduct, maar de trackrecord van Windows Defender is onvoldoende om er je pc aan toe te vertrouwen.
Bitdefender
Bitdefender scoort al jaren goed in onze tests en biedt ook gratis beveiligingstools aan, waaronder Bitdefender Free Antivirus. Eerst lukte het ons wekenlang niet het product te downloaden. Toen na een week wachten Bitdefender Free Antivirus wel weer te downloaden was, bleek het de Roemeense versie. En de knop om tijdens de installatie of daarna de taal te veranderen werkte niet. We hebben Bitdefender natuurlijk geïnformeerd en dagen gewacht en meermaals gevraagd, maar niets meer vernomen. Hierdoor ontbreekt Bitdefender Free Antivirus in deze test.
Bitdefender maakt het wel erg bont. Lang was de software helemaal niet te downloaden en daarna alleen een Roemeense versie.
Testmethode
Alle geteste producten zijn geïnstalleerd op een pc met Windows 10 en in een virtuele machine. De echte pc was verder nagenoeg zonder extra software en bedoeld om een indruk te krijgen van de impact van het product op de prestaties van de pc en Windows 10. De virtuele machine was voor alle producten gelijk en betrof een installatie van opnieuw Windows 10 maar met als extra software Microsoft Office 2013, Oracle Java, Google Chrome en Firefox. Deze installatie is vooral gebruikt om de functionaliteit te testen en de integratie met andere producten. De kwaliteit van elk programma als bescherming tegen malware en opruimer van malware is overgelaten aan zeer gerenommeerde antivirus-laboratoria te weten AV-Comparatives, AV-Test, Virus Bulletin en NSS Labs.
Beste virusjager
Panda Free Antivirus krijgt het keurmerk Best getest. Het product haalt hoge scores in de meeste antivirustests van gerenommeerde antiviruslaboratoria en doet dat met geringe impact op de snelheid van ons testsysteem. De interface is modern en zeer overzichtelijk en de functionaliteit biedt drie soorten scans: een volledige, een aangepast waarbij je zelf de mappen kunt selecteren en een extra snelle van alleen de kritieke gebieden zoals geheugen, processen en cookies. Panda is volledig Nederlandstalig en erg prettig in het gebruik.
Meer dan virusbescherming
Avast Free Antivirus 2015 is een goede tweede met voldoende bescherming maar de software is minder overzichtelijk dan Panda. Met de netwerk- en kwetsbaarhedenscan biedt het wel extra's die Panda, maar deze functies zijn met andere programma's zoals een Secunia PSI of Ninite snel en beter te vervangen. Alleen wanneer je liever die functies beperkt houdt en integratie met het antivirusprogramma als voordeel ziet, heeft Avast op dit moment voordeel boven Panda.
Geen gedoe, gewoon veilig
Hoewel de functionaliteit van FortiClient beperkt is - ook in vergelijking met de andere gratis beveiligingsprogramma's in deze test - dat het programma wat het moet doen, doet het dit goed en zonder veel poespas. Het is duidelijk dat FortiClient niet gebruikt wordt om klanten te werven voor de betaalde versie: behalve een enkele banner in het programma zelf, laat Fortinet je helemaal met rust. Nadelen zijn behalve de beperkte functionaliteit vooral dat het programma alleen Engelstalig is en in de tests wel goed scoort maar nooit tot de echte top reikt.
Andere apparaten
Met de beveiliging van de Windows-pc heb je bijna alle risico's wel afgevangen. OX S, iOS en Android hebben niet of heel andere beveiligingsproducten nodig dan antimalware. Een aantal producenten van gratis antivirus voor Windows biedt ook gratis producten aan voor de beveiliging van deze andere besturingssystemen. Wil je jouw Mac, iPad, iPhone of Android-tablet of smartphone toch beveiligen, zoek dan in de Store naar een beveiligingsproduct dat voorziet in de opties die jij nodig hebt. Veelal zal dat geen antimalware zijn, maar meer het controleren van de rechten van apps, het kunnen lokaliseren van het apparaat wanneer dat is kwijtgeraakt of gestolen en het op afstand wissen van alle eventuele privégegevens op het apparaat. Aanbod en kwaliteit van deze apps loopt zeer uiteen.
Avast! is een van de aanbieders die behalve gratis beveiliging voor Windows ook gratis beveiliging voor mobiele apparaten aanbiedt.
Geen liefdadigheid
Ook aanbieders van gratis antivirusprogramma's moeten geld verdienen. Ze hopen door een basicversie van hun product weg te geven, later aanvullende diensten of betaalde producten te verkopen. Je vindt daarom in alle gratis antivirusproducten banners voor de betaalde versies, upgrade-opties en ook functies die helemaal niet in de gratis versie zitten maar die wanneer je erop klikt, de webshop openen. Jammer genoeg biedt geen van de aanbieders de mogelijkheid per functie te betalen, dus bijvoorbeeld wel voor de firewall en antispam maar niet voor de netwerkbeveiliging. Belangrijk bij de gratis software is de licentie. Deze kent vaak meer uitsluitingen en bepalen dan de licentie van betaalde software. Gebruik in een commerciële omgeving is bijvoorbeeld bijna altijd uitgesloten.
Gratis antivirussoftware heeft een groot voordeel boven betaalde pakketten dat je er niet naar om hoeft te kijken: de licentie loopt ook na een jaar gewoon door. Waar je bij betaalde pakketten ieder jaar moet kiezen of je nogmaals hetzelfde pakket wilt voor een jaar of overschakelt op andere antivirussoftware, ben je bij de gratis pakketten zonder gedoe beschermd.
Ook Avast probeert gebruikers van de gratis versie te verleiden tot de aankoop van een betaald product.
Minder uitgebreid
Kies je voor een gratis antiviruspakket, dan kies je voor de minimale vorm van pc-beveiliging. Alle extra's die naast de antimalware in de betaalde producten zitten, ontbreken op jouw pc waardoor het risico op een beveiligingsincident groter is. Dat hoeft geen probleem te zijn, als je maar de juiste maatregelen neemt. De eerste is een firewall en gelukkig is de Windows-firewall prima. De tweede is antispam, hiervoor kun je ook een mailprogramma met een eigen spamfilter zoals Microsoft Outlook gebruiken, of je e-mail online afhandelen (via Outlook.com of Gmail bijvoorbeeld).
Installeer ook zo snel mogelijk updates voor Windows en alle programma's. Dat is vooral belangrijk bij programma's met een automatische updatefunctie zoals Java en de software van Adobe. Je kunt ook nog een automatische updater zoals Secunia PSI inzetten of je software updaten via Ninite.com. Zorg er ten slotte voor dat je altijd een goede back-up achter de hand hebt, zowel van Windows als van je eigen documenten en foto's. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een programma als True Image van Acronis.
Windows Update is een belangrijk onderdeel van de beveiliging van de pc.
Conclusie
Gratis bestaat niet. Kies je desondanks voor een gratis antiviruspakket, kies dan een pakket dat niet bezuinigt op de beveiliging, niet je persoonsgegevens verkoopt en hooguit bezuinigt op wat minder noodzakelijke functies of je af en toe lastig valt met reclame. Onze favoriete gratis antivirus is Panda, dat in de tests goede resultaten behaalt, gebruiksvriendelijk is en weinig impact heeft op de systeemprestaties. Alternatieven zijn Avast met FortiClient als outsider. Het enige product dat we afraden is Malwarebytes Anti-Malware omdat deze niet real-time beveiligt. Bij AVG moet je er rekening mee houden dat dit programma op grote schaal persoonsgegevens oogst en doorverkoopt.
Een overzicht van alle losse reviews vind je hier.