ID.nl logo
Van TLS tot end-to-end-encryptie, zo versleutel je jouw mailtjes
© thodonal - stock.adobe.com
Huis

Van TLS tot end-to-end-encryptie, zo versleutel je jouw mailtjes

E-mail is nooit helemaal veilig. Wanneer een hacker niet-gecodeerde e-mails kan onderscheppen, heeft hij of zij toegang tot alle informatie die dit bericht en de eventuele bijlagen bevatten. Omdat e-mail zo’n kwetsbaar medium is, bestaan er verschillende manieren om gevoelige berichten te versleutelen.

In dit artikel laten we zien op welke manieren jij je e-mails kunt beveiligen en welke diensten je daarvoor kunt gebruiken:

  • Versleutelen met TLS (Microsoft, Apple en Google)
  • End-to-end-encryptie (Mailvelope en Proton Mail)
  • S/MIME (Outlook)

Ook interessant: Creëer met kleur overzicht in je Outlook-mailbox en -agenda

Toen e-mail in 1971 het levenslicht zag, hielden wetenschappers en ontwikkelaars niet eens rekening met het gegeven dat iemand anders jouw berichten zou kunnen of willen lezen. Dat zou immers ‘onbeleefd’ zijn. Toch gebruiken we nog steeds de protocollen die afstammen uit deze periode.

Het gaat trouwens niet alleen om het gevaar dat anderen privézaken van je zouden achterhalen. E-mailadressen worden ook vaak gebruikt als verificatie van online diensten of om een vergeten wachtwoord terug te krijgen. Ze maken dan deel uit van de tweestapsverificatie die op zijn beurt toegang geeft tot andere accounts. Reden genoeg om je mailverkeer zo veilig mogelijk te maken en de berichten bij aankomst veilig op te slaan.

Geen versleuteling

E-mail uitwisselen via de grote bekende providers brengt risico’s met zich mee, omdat je dan niet-versleutelde mails verstuurt. Deze e-mailproviders maken er geen geheim van dat ze de inhoud van je e-mailverkeer scannen. Naar eigen zeggen doen ze dat om hun diensten te verbeteren. De providers kijken hiervoor naar de metadata van de berichten. Maar ook cybercriminelen kunnen door dit gebrek aan versleuteling toegang krijgen tot je communicatie.

En dan hebben we de belangrijkste reden van de datalekken nog niet genoemd: menselijke fouten. Het 2023 Data Beach Report van het Amerikaanse telecommunicatieconcern Verizon beweert dat 74 procent van alle datalekken te wijten is aan menselijke blunders. Iedereen heeft van die dagen dat hij minder scherp is. Simpele handelingen, zoals het per ongeluk versturen van een e-mail met persoonsgegevens naar de verkeerde persoon, of reageren op een phishingmail, kan rampzalig zijn. Of zoals vorig jaar, toen in de gemeente Groningen een ambtenaar 450 mailadressen in het cc-veld plakte in plaats van in het bcc-veld, waardoor de mailadressen van evenveel inwoners op straat belandden.

©Linaimages

Door niet consequent het bcc-vak te gebruiken, belanden veel e-mailadressen op straat.

Google kijkt mee

‘Voor niets gaat de zon op’; je betaalt in onze wereld met geld of met gegevens. Gmail snuffelde tot 2017 systematisch in de mails van zijn gebruikers om hen gepersonaliseerde advertenties te sturen. Deze praktijk is afgeschaft, maar dezelfde provider scant nog steeds inkomende en uitgaande elektronische post voor allerhande doeleinden. Dit staat letterlijk in de privacyvoorwaarden van Google: ‘We verzamelen ook de content die u maakt, uploadt of van anderen ontvangt wanneer u onze services gebruikt. Dit zijn onder meer de e-mails die u schrijft en ontvangt, foto’s en video’s die u opslaat, documenten en spreadsheets die u maakt en reacties die u achterlaat bij YouTube-video’s’.

Google scant nog steeds de metagegevens in Gmail. 

Transport Layer Security (TLS)

Tegenwoordig zijn er twee belangrijke manieren om e-mails te versleutelen. De eerste heet Transport Layer Security encryptie (TLS). Deze manier van versleutelen wordt gebruikt door Microsoft, Apple en Google. TLS voorkomt dat e-mails die onderweg worden onderschept, gelezen kunnen worden. Vroeger was het mogelijk dat cybercriminelen onderschepte e-mails die tussen de verzender en ontvanger onderweg waren, konden lezen omdat ze in dat stadium niet beveiligd waren. Men noemde die hacktechniek de ‘man in the middle’-aanval.

Hoewel TSL een sterke beveiliging biedt tegen aanvallen, kan het niet voorkomen dat een cybercrimineel binnendringt in de server of in je mailbox, waar hij nog steeds alle e-mails en bijlagen kan lezen.

In Gmail kun je zien dat er TLS-codering is gebruikt door het bericht te openen en dan te klikken op het kleine driehoekje naast de naam van de ontvanger (meestal: aan mij).

In de eigenschappen van het bericht zie je de standaardversleuteling TLS staan.

TSL controleren

Ook Microsoft Outlook ondersteunt TLS. Toch betekent dit niet dat de berichten die Outlook verzendt en ontvangt altijd gecodeerd zijn. Wanneer een ontvanger een e-mailprovider gebruikt die TLS niet ondersteunt, wordt de codering verwijderd en kunnen kwaadwillenden het bericht tijdens het transport alsnog onderscheppen.

Ook in de desktopversie van Outlook kun je het gebruik van TLS checken. Open het bericht in een nieuw venster door erop te dubbelklikken. Daarna ga je naar het menu Bestand en klik je op de grote knop Eigenschappen. Je krijgt dan de onbewerkte koptekst (header) van het bericht te lezen. Als het goed is, zul je daar TLS of version=TLS1_2 lezen.

Ook in Outlook kun je in de eigenschappen van het bericht zien dat TLS is toegepast.

End-to-end-encryptie

Bij end-to-end-codering zijn de berichten versleuteld door de afzender en kan alleen de ontvanger ze decoderen op zijn of haar apparaat. De end-to-end gecodeerde e-mails zijn dus in ieder stadium van de bezorging beveiligd en kunnen zelfs niet door de e-mailservers worden gelezen.

Gmail, Outlook en Yahoo bieden geen end-to-end-versleuteling aan. Verderop in dit artikel leggen we uit hoe je dit toch kunt activeren met behulp van een extensie.

Een onderschept end-to-end-versleuteld bericht is onleesbaar.

PGP

Bij end-to-end-encryptie zijn de berichten van begin tot eind versleuteld. De encryptie kan bijvoorbeeld gebeuren met PGP (Pretty Good Privacy), waarbij gebruik wordt gemaakt van een publieke sleutel en een privésleutel. Wil je een vertrouwelijke mail naar persoon A sturen, dan heb je de publieke sleutel van A nodig, zodat de e-mail wordt versleuteld op een manier die alleen A kan openen met zijn privésleutel.

De publieke sleutel is openbaar en kan dus worden gebruikt door iedereen die versleutelde berichten naar A wil sturen. De privésleutel is alleen bekend bij A en wordt gebruikt om de ontvangen e-mails opnieuw leesbaar te maken.

Voor encryptie via PGP moet je zelf over een publieke en een privésleutel beschikken.

Vertrouwelijke modus in Gmail

Veel e-mailproviders doen wel hun best om je vertrouwelijke e-mails te laten versturen met het programma dat je gewend bent.

In Gmail bijvoorbeeld klik je op de knop Opstellen als je bent ingelogd om een nieuwe e-mail te beginnen. In de onderste balk van het bericht vind je de knop met het slotje. Als je daarop klikt, verschijnt er een pop-up van de Vertrouwelijke modus, waar je een vervaltijd en een toegangscode voor het bericht bepaalt. Standaard vervalt de vertrouwelijke e-mail na een week. Dat betekent dat de mail daarna automatisch wordt vernietigd, maar je kunt zelf een andere vervaltijd instellen. Bovendien kunnen ontvangers de e-mail niet doorsturen, afdrukken of kopiëren.

Om de e-mail extra te beveiligen, kun je een sms-toegangscode toepassen. Als je deze optie activeert, dan moet je het telefoonnummer van de ontvanger invoeren. Die kan het bericht pas lezen nadat hij de toegangscode heeft ingevuld die Google naar dit nummer heeft verzonden. Om toegang te krijgen, heeft de ontvanger wel een Google-account nodig.

Heb je het bericht naar een ander e-mailadres dan dat van Gmail gestuurd, dan krijgt de ontvanger een linkje waarna hij/zij toch moet inloggen met een Google-account. Nadeel van deze methode is dat je het voor iedere mail apart moet instellen en dat de provider nog steeds kan meekijken. Het voordeel is dat het eenvoudig is in te stellen.

De toegangscodes worden gegenereerd door Google. 

S/MIME in Outlook

S/MIME (Secure/Multipurpose Internet Mail Extension) is een tweede oplossing voor het beveiligen van berichtinhoud. Outlook gebruikt S/MIME in de desktop- en de mobiele versie om Microsoft 365-berichtgegevens te ondertekenen en te versleutelen. S/MIME vraagt wel een certificaat, en omdat een volwaardig certificaat niet gratis is, wordt dit vooral in bedrijfsomgevingen ingezet. Er zijn organisaties zoals CAcert waar je gratis certificaten kunt aanvragen, maar die zijn gebaseerd op je e-mailadres en dus minder veilig.

Bij veel Outlook-gebruikers staat de knop Versleutelen in het lichtgrijs en kun je die dus niet gebruiken. Eerst moet je een certificaat, een digitale ID, aan de beheerder van de organisatie vragen. Dat certificaat kan een bestand zijn dat je op je computer bewaart of het kan opgeslagen zijn op een smartcard. Die kaart moet je in een kaartlezer stoppen. Daarna open je Outlook en ga je naar Bestand / Opties en daar open je het Vertrouwenscentrum. Klik vervolgens op de knop Instellingen voor het Vertrouwenscentrum en kies in de linkerbalk E-mailbeveiliging. In de groep Versleutelde e-mail zorg je ervoor dat de vier aanvinkvakjes leeg zijn, daarna klik je op de knop Instellingen. Nu geef je de nieuwe beveiligingsinstellingen een naam en selecteer je S/MIME als cryptografische indeling. Via Nieuw selecteer je ten slotte het certificaat op de computer of op de smartcard.

In het Vertrouwenscentrum van Outlook moet je eerst het certificaat inladen.

Vanaf dat moment is de knop Versleutelen wél beschikbaar. Nadat je het bericht hebt opgemaakt, ga je naar het tabblad Opties waar je Versleutelen / Versleutelen met S/MIME kunt selecteren.

Daarna kun je de knop Versleutelen gebruiken om S/MIME aan te spreken.

Sleutelhangertoegang

Bij Apple Mail zijn de berichten versleuteld met TLS. Dat betekent dat alleen de overdrachtsroute die de berichten afleggen beveiligd is. Wil je meer veiligheid, dan kun je ook met de standaard Mail-app van Apple een certificaat gebruiken. Het certificaat van de geadresseerde moet wel in de sleutelhanger staan.

Open de app Sleutelhangertoegang en gebruik het menu Sleutelhangertoegang / Certificaatassistent. Om zelf e-mail te versleutelen heb je speciale software nodig, zoals GPG Suite waarmee je zelf twee sleutels maakt. GPG Suite voegt een plug-in toe aan Mail op de Mac, waarmee je de encryptie kunt toevoegen aan het e-mailbericht. Hierdoor kan Mail bij een zoekopdracht ook in de versleutelde berichten zoeken.

In Sleutelhangertoegang op de Mac kun je rechtstreeks een certificaat aanvragen.

Mailvelope

Een interessante web-oplossing is Mailvelope, een browser-extensie uit Duitsland die end-to-end-encryptie aanbiedt zonder dat je van e-mailprovider hoeft te veranderen. Er is een gratis versie en een zakelijke versie die 3 euro per maand kost en die je veertien dagen mag proberen. Wij gaan voor de ‘Free Forever’-editie.

De encryptie en decryptie gebeuren op de computers van de verzender en de ontvanger. Dat betekent dat de private data nooit de lokale toestellen verlaten. De extensie werkt samen met Google Chrome, Mozilla Firefox en Microsoft Edge. Hiermee is het mogelijk om end-to-end-versleutelde e-mail te versturen via de webmail van Gmail, Outlook en Yahoo.

Nadat je de extensie hebt geïnstalleerd, open je Mailvelope via de knop in de browser. In Gmail vraagt Google of je het goed vindt dat Mailvelope zich in de Gmail-interface nestelt. Om versleutelde berichten te kunnen versturen, moet je eerst een sleutelpaar maken. Het set-upscherm van deze plug-in helpt je om een nieuwe private en openbare sleutel te maken of om een bestaand sleutelpaar te importeren.

Je kunt sleutels importeren en zelf genereren met Mailvelope. 

Mailvelope, sleutels toevoegen

Nu je een eigen sleutelpaar hebt, is het tijd om de openbare sleutels van je contacten toe te voegen. Als ze ook Mailvelope gebruiken, hoef je niet veel doen. De keyserver van Mailvelope zal hun publieke sleutels zelf vinden.

Als dat niet het geval is, moet je hun publieke sleutel nog toevoegen. Dat kan op twee manieren. Je contactpersoon kan jou de publieke sleutel op een of andere manier bezorgen als .asc-bestand. In het tabblad Key Management gebruik je de optie Import en dan importeer je dit .asc-bestand. Daarnaast kun je in Mailvelope de zoekfunctie gebruiken om de sleutel in verschillende key-directories te vinden.

Je kunt de publieke sleutels van je contacten ook handmatig importeren. 

Mailvelope Editor

Wanneer Mailvelope geïnstalleerd is in de browser, zul je bijvoorbeeld in Gmail een rode knop met de letter M naast de knop Opstellen vinden. Klik daarop om de Mailvelope Editor te openen. De eerste keer dat je deze extensie in Gmail gebruikt, ontvang je een veiligheidsboodschap van Google met de naam Using the Gmail API. Je moet dit toestaan door opnieuw je Google-accountgegevens te typen. Daarna zul je merken dat je voor de versleutelde mail een apart venstertje opent met de gewone velden van ieder e-mailbericht.

Let op het vak waarin je het mailadres van de ontvanger typt. Als dat vak rood is, dan heeft Mailvelope nog geen publieke sleutel van de ontvanger gevonden. Wordt dat groen, dan is het adres wel bekend.

Belangrijk is dat je in het onderwerpvak geen vertrouwelijke informatie noteert, omdat Mailvelope uitsluitend de inhoud van het bericht en de eventuele bijlage versleutelt, maar niet de inhoud van het onderwerpvak. In de webversie van Outlook werkt Mailvelope overigens hetzelfde.

Het e-mailadres van de ontvanger wordt groen, dus Mailvelope kent diens publieke sleutel. 

Proton Mail

Om je niet in allerlei bochten te hoeven wringen, kun je speciaal voor gevoelige e-mails een extra beveiligde e-mailprovider gebruiken, zoals Proton Mail dat over enkele bijzondere opties beschikt om communicatie te beveiligen.

Er is een webversie, een mobiele editie en er is een (betaalde) optie om Proton Mail in je gewone e-mailprogramma te integreren. Het gaat om een provider waarvan de servers in Zwitserland staan, en daarom is deze dienst gebonden aan zeer strenge privacywetgeving. In het gratis basisaccount mag je 150 berichten per dag verzenden en je beschikt over 500 MB aan versleutelde opslagruimte.

Proton Mail gebruikt end-to-end-encryptie en biedt twee opties om je berichten te coderen: met wachtwoord beveiligde e-mails en PGP. Bovendien kun je e-mails versturen die zichzelf na een bepaalde tijd vernietigen.

In dit artikel gaan we dieper in op het gebruik van Proton Mail.

Proton Mail valt onder de Zwitserse privacywetgeving.
Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken
© NilsZ - stock.adobe.com
Huis

Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Dit gaan we doen

Stankvrij gourmetten is een kwestie van goede voorbereiding én de juiste nazorg. We splitsen de tien tips daarom op. We beginnen bij de basis: ingrediënten en spullen die nauwelijks rook veroorzaken. Vervolgens geven we je praktische hacks om, mocht er toch wat gourmetlucht blijven hangen, die direct weer uit je woonkamer te krijgen, zodat je de volgende ochtend wakker wordt in een fris huis.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Watch on YouTube

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!

▼ Volgende artikel
Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten
© detry26 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten

Er zijn weinig dingen zo gezellig als kerstverlichting. Maar laten we eerlijk zijn: elke avond achter de bank of onder de boom kruipen (🤬 naalden in je knieën) om de stekker eruit te trekken: kan dat niet handiger? Zeker wel: met een slimme stekker maak je in één klap je 'domme' lichtsnoeren slim.

In dit artikel

Kerstverlichting slim maken hoeft niet ingewikkeld te zijn. In dit artikel lees je waar je op let bij het kiezen van een slimme stekker voor de feestdagen, welke modellen in Nederland goed scoren en hoe je een handig tijdschema instelt. Ook leggen we uit wat wel en niet kan met slimme stekkers, bijvoorbeeld als je verlichting wilt laten meebewegen met muziek.

Lees ook: Slimme stekkers: welke modellen zijn echt zuinig?

Met een slimme stekker, ook wel smart plug genoemd, stuur je de kerstverlichting aan via je telefoon, stel je tijdschema's in of roep je simpelweg naar je slimme speaker dat de kerstboom aan moet. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf en welke stekkers zijn nu echt handig voor die specifieke kerstsituatie? Wij leggen het uit.

Waar moet je op letten bij een slimme stekker voor kerst?

Niet elke slimme stekker is even geschikt voor de decembermaand. Het eerste waar je goed op moet letten is het formaat van de stekkerbehuizing. Kerstverlichting zit namelijk vaak met meerdere adapters en stekkers in één verdeeldoos. Veel oudere modellen slimme stekkers zijn vrij breed, waardoor ze onbedoeld de stopcontacten links en rechts ervan blokkeren. Zoek daarom specifiek naar een compact of smal ontwerp, zodat je geen kostbare stroompunten verliest rondom de kerstboom.

Daarnaast is de manier waarop de stekker verbinding maakt, het zogenaamde protocol, een belangrijke keuze. De meest laagdrempelige optie is een wifi-stekker. Deze werkt direct samen met je router zonder dat je extra kastjes nodig hebt, wat het ideaal maakt voor beginners. Heb je echter al slimme verlichting zoals Philips Hue of IKEA Tradfri, dan is een stekker met het Zigbee-protocol vaak slimmer. Deze stekkers vormen samen een eigen netwerkje, waardoor je wifi niet overbelast raakt als je veel lampjes ophangt. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker 'Matter' op de verpakking staan; dit is de nieuwe standaard die garandeert dat de stekker moeiteloos samenwerkt met zowel Apple, Google als Amazon.

Vergeet ook de locatie van je verlichting niet. Wil je lampjes in de heg, aan de schutting of langs de gevel slim maken, gebruik dan nooit een binnenstekker. Voor buitengebruik is een model met een IP44-certificering nodig. Dat betekent dat de behuizing beschermd is tegen spatwater, zoals regen of opspattend water, en geschikt is voor normaal gebruik buitenshuis. Let wel op: IP44 is niet waterdicht. De stekker mag dus niet onder water liggen en ook niet langdurig in een plas staan. Een plek waar water kan blijven staan, bijvoorbeeld op de grond zonder goede afwatering, is daarom minder geschikt. Je kunt dan beter een stekker met IP65 of hoger kiezen.

Tot slot kan een slimme stekker waarbij je het energieverbruik kunt aflezen in de app (zoals de TP-Link Tapo P115)  een fijne extra optie zijn. Zeker oudere kerstverlichting kan ongemerkt veel stroom verbruiken. Een stekker die het verbruik meet, geeft je inzicht en helpt je grip te houden op de energierekening in december.

©ID.nl

Lees ook: Kerstsfeer in huis? Dit kun je allemaal met Philips Hue

Zo stel je het perfecte tijdschema in

Het grote voordeel van een slimme stekker is dat je hem één keer instelt en er vervolgens niet meer naar om hoeft te kijken. Maar wat is nu een handig schema? Wij raden aan om te werken met een schema dat gebaseerd is op jouw leefritme én de stand van de zon.

Een ideaal weekschema voor werkende mensen begint vaak 's ochtends vroeg. Stel de stekker zo in dat de kerstverlichting rond 06:30 of 07:00 uur aangaat. Er is niets fijner dan opstaan in een donker huis waar de kerstboom al gezellig staat te branden. Laat de verlichting automatisch weer uitgaan rond 09:00 uur, wanneer je naar je werk vertrekt of het daglicht fel genoeg is.

Voor de avondinstelling is de 'zonsondergang-functie' (astro-timer) de beste optie. Bijna elke app van slimme stekkers heeft deze functie. Hiermee gaan de lampjes automatisch aan zodra het buiten donker wordt, wat in december al rond 16:30 uur kan zijn. Zo kom je nooit thuis in een donker huis. Stel als eindtijd een vast moment in waarop je meestal naar bed gaat, bijvoorbeeld 23:30 uur. Zo voorkom je dat de boom de hele nacht stroom staat te verbruiken voor de kat of de inbrekers. Heb je vakantie? Gebruik dan een aangepast schema. Laat de verlichting bijvoorbeeld pas om 09:30 uur aanspringen (lekker uitslapen!), zet hem uit tussen 11:30 en 16:00 uur (wanneer je veel daglicht hebt), laat hem daarna weer aanspringen en stel in dat alles weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

FAQ: Kan ik mijn kerstboom laten knipperen op Spotify-muziek?

Een veelgestelde vraag is of je met een slimme stekker je kerstverlichting kunt laten meebewegen op de maat van je favoriete kerstplaylist op Spotify. Het korte antwoord is: nee, dat is met een slimme stekker helaas niet mogelijk en zelfs af te raden.

Een slimme stekker is namelijk een mechanische schakelaar. Als je die heel snel achter elkaar aan en uit zou laten gaan om een 'disco-effect' te creëren, hoor je de stekker niet alleen constant klikken, maar zal hij door de slijtage ook binnen de kortste keren kapotgaan. Bovendien zit er vaak een kleine vertraging op het wifi-signaal, waardoor het licht nooit strak in de maat zou lopen.

Wil je toch een lichtshow op 'All I Want for Christmas is You'? Dan heb je geen slimme stekker nodig, maar slimme verlichting. Kijk hiervoor bijvoorbeeld naar de speciale kerstverlichting van het merk Twinkly of de Festavia-snoeren van Philips Hue. Deze systemen zijn digitaal en kunnen via hun app (en een koppeling met Spotify of de microfoon van je telefoon) wél vloeiend van kleur veranderen en knipperen op de beat, zonder dat er iets slijt. Gebruik de slimme stekker dus puur voor het aan- en uitzetten van je traditionele 'domme' verlichting.

Watch on YouTube

Koopgids: 5 slimme stekkers voor je kerstverlichting

Philips Hue Smart Plug: voor iedereen die al slimme lampen van Philips Hue in huis heeft, is de Philips Hue Smart Plug veruit de meest logische keuze. Deze stekker integreert naadloos met je bestaande Hue Bridge en app. Het grote voordeel hiervan is dat je kerstboom direct onderdeel wordt van je lichtscènes. Als je via je slimme speaker het commando geeft om de 'Kerstsfeer' te activeren, gaat zowel je boom als je normale sfeerlicht in de juiste dimstand aan. Hij werkt via Zigbee, maar ondersteunt ook bluetooth voor directe aansturing.

Lees ook: Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

TP-Link Tapo P115: als je zoekt naar een betaalbare en zeer compacte oplossing, dan is de TP-Link Tapo P115 een goede kandidaat. TP-Link staat bekend om betrouwbare smarthome-producten voor een zachte prijs en dit model is zo klein ontworpen dat hij in een stekkerdoos geen andere stopcontacten blokkeert. De stekker werkt direct op je wifi-netwerk, dus je hebt geen extra hub nodig. Een prettige bijkomstigheid is dat dit kleine apparaatje ook nog eens nauwkeurig je stroomverbruik meet via de bijbehorende app.

Hombli Smart Outdoor Socket: wie lampjes wil in de voortuin of op het balkon, kan niet om de Hombli Smart Outdoor Socket heen. Hombli is een Nederlands merk dat bekendstaat om gebruiksvriendelijkheid en deze stekker is speciaal gebouwd voor buiten. Hij is robuust, heeft een IP44-classificatie en een stevig klepje dat het stopcontact beschermt tegen vocht en vuil. Via de app stel je eenvoudig in dat de buitenverlichting automatisch aangaat bij zonsondergang en weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

Innr Smart Plug (SP 240): wil je wel gebruikmaken van het stabiele Zigbee-netwerk, bijvoorbeeld in combinatie met een Homey of Hue Bridge, maar vind je de originele Philips-stekker aan de prijzige kant? Dan is de Innr Smart Plug het perfecte alternatief. Innr specialiseert zich in producten die compatibel zijn met grote systemen, maar dan voor een lagere prijs. De SP 240 is slank vormgegeven en werkt in vrijwel alle gevallen vlekkeloos samen met je bestaande Zigbee-setup. Let er wel op dat deze stekker, wanneer gekoppeld via de Hue Bridge, niet zichtbaar is in Apple HomeKit.

Eve Energy: voor de Apple-gebruiker die zijn hele huis bedient via de Woning-app op de iPhone, is de Eve Energy de beste keuze. Deze robuuste stekker ondersteunt de moderne standaarden Matter en Thread. Dit zorgt ervoor dat het apparaat razendsnel reageert en het bereik van je smarthome-netwerk vergroot zonder je wifi te belasten. Handig: de app geeft uiterst gedetailleerde grafieken over je stroomverbruik en de geschatte kosten. 

©Philips

Kerstverlichting

Vrolijke lichtjes in de tuin