We vertrouwen allemaal blindelings op onze e-mail voor onze professionele en privécommunicatie. Omdat dit medium zo is ingeburgerd, is dit het favoriete doelwit van cyberaanvallen. Gelukkig kun je heel wat doen om je e-mail te beveiligen. Bij sommige e-mailproviders, zoals Proton Mail, liggen de veiligheidsnormen ook hoger dan bij andere.

In 2023 gebruiken meer dan 4 miljard mensen wereldwijd e-mail. Er is geen enkel ander platform dat zelfs maar in de buurt komt van het bereik van e-mail. Hoewel e-mail efficiënt en belangrijk is, is het niet erg veilig. We zijn ondertussen bijna gewend geraakt aan de pogingen van phishing, spam, hoaxes of spyware die dagelijks onze inkomende post bezoedelen. Zelfs inbreken in je elektronische postbus is blijkbaar niet moeilijk. In iedere tussenstap van het mailverkeer kunnen meelezers zitten. Ben je gesteld op je privacy, dan geeft het een veiliger gevoel om een provider als Proton te gebruiken, die geen data of ip-adressen verzamelt of logs vastlegt.

Locatie van de provider

Waarop moet je letten bij het kiezen van een veilige e-mailprovider? Een van de belangrijkste criteria is de serverlocatie. Sommige landen, waaronder de Verenigde Staten en China, verzamelen en delen de informatie die ze systematisch uit e-mailservers halen.

Ook techbedrijven azen op onze persoonlijke data, hoe banaal die ook lijken. Ze beweren zelf dat ze dit doen om ons gebruiksgemak te verbeteren. Google scant bijvoorbeeld de inhoud van je elektronische post om functies zoals Smart Reply aan te bieden. Google analyseert door middel van kunstmatige intelligentie de inhoud van je inkomende post en suggereert automatisch een paar mogelijke antwoorden.

Als je je dus niet alleen zorgen maakt over hackers, maar ook over bemoeizuchtige instanties, dan gebruik je beter een e-mailprovider die gevestigd is in Zwitserland, Duitsland, Zweden, Nederland of België. De privacywetten van deze landen zijn strenger dan die van de VS. Dat ondervond Meta, het moederbedrijf van Facebook, in mei van dit jaar toen het een boete kreeg van 1,3 miljard dollar voor het overhevelen van gegevens van Europese gebruikers naar servers in de VS.

Proton Mail is onderworpen aan de strenge Zwitserse privacywetgeving.

Met een wegwerpadres hoef je je persoonlijke mailadres niet prijs te geven.

Proton Mail-abonnementen

Om Proton Mail te installeren, ga je het best vanaf een pc of laptop naar www.proton.me/mail. Daar gebruik je rechtsboven de knop Maak een gratis account. Er zijn drie abonnementen voor individuele gebruikers.

Het basisaccount is gratis. Hierbij ontvang je 1 GB totale opslag, één gratis e-mailadres en mag je 150 berichten per dag verzenden. Je beschikt ook over drie kalenders en je kunt bestanden versleuteld delen. Proton Mail versleutelt ook je bijlagen end-to-end.

Bij de betaalde abonnementen heb je uiteraard meer mogelijkheden. Het Mail Plus-account bijvoorbeeld kost € 3,99 per maand daarmee heb je 15 GB opslag, 10 e-mailadressen, mag je onbeperkt berichten versturen en beschik je over 25 kalenders waarbij je ook je agenda kunt delen.

We starten met het gratis account. Daarna doorloop je de aanmeldingsprocedure. Je kiest een gebruikersnaam, een wachtwoord, een herstel-e-mailadres en een hersteltelefoonnummer. Die laatste twee zijn niet verplicht, maar wel handig voor het geval dat je het wachtwoord zou vergeten.

Om te bewijzen dat je geen robot bent, moet je een puzzelstukje op de juiste plaats slepen.

Webomgeving

Daarna kom je bij je inbox terecht. Die ziet eruit zoals bij ieder ander mailprogramma. Er zitten trouwens al een aantal berichten in van Proton Mail zelf. Als je met de muisaanwijzer over een bericht gaat, verschijnen de knoppen om de e-mail te verwijderen, te archiveren of te markeren als gelezen of ongelezen.

Links zie je de standaardmappen en door op het plusteken te klikken, kun je nieuwe mappen aanmaken. Daaronder vind je de knop Labels. Het is mogelijk om e-mailberichten van een label te voorzien, dat maakt het makkelijker om ze later in de mappenstructuur terug te vinden. Onder de knop Labels staat een plusteken om nieuwe labels te maken, maar het is niet mogelijk om labels te maken die dezelfde naam hebben als mappen.

Rechts bovenaan zie je het tandwieltje om naar Settings te gaan. Als je op Go to settings / Appearance klikt, kun je het uiterlijk van dit programma wijzigen aan de hand van verschillende thema’s. In die instellingen stel je trouwens ook de taal van Proton Mail in, zodat het programma vanaf nu in het Nederlands werkt. Vanuit de webomgeving stimuleert Proton Mail om de mobiele app te installeren. De app werkt op dezelfde manier en de gegevens worden vanaf dan voortdurend gesynchroniseerd.

Pas als je met de cursor over een bericht gaat, verschijnen de knoppen om het bericht te beheren.

Op de servers waar het bericht passeert, verschijnt nooit een leesbaar bericht.

Versleutelde berichten versturen

Via de knop New message begin je aan een bericht. Iedereen die ooit een e-mail heeft verstuurd, herkent de standaardvelden en de knoppen om het bericht vorm te geven. Door onderaan op het paperclipje te klikken, voeg je een bijlage aan het bericht toe. Je typt de boodschap en drukt op Verstuur.

Tot zover werkt Proton Mail als ieder ander mailprogramma, maar de knop Externe versleuteling maakt het verschil. Als je daarop klikt, kun je een wachtwoord invullen dat de ontvanger nodig heeft om de link naar dit bericht te kunnen openen. Die ontvanger moet dan uiteraard het wachtwoord kennen.

Je kunt ook een hint toevoegen waarmee de ontvanger het wachtwoord kan achterhalen. Maak van de hint een vraag waarop alleen de ontvanger het antwoord zou weten. Deze versleuteling is alleen nuttig als je dit bericht naar iemand stuurt die geen Proton Mail gebruikt, want mail die onderling tussen Proton Mail-gebruikers circuleert, wordt automatisch op de achtergrond versleuteld.

Ieder versleuteld bericht is slechts 28 dagen beschikbaar. Berichten die je naar niet-Proton Mail-gebruikers verzendt, zijn standaard niet end-to-end beveiligd, maar je kunt dit dus wel gemakkelijk instellen.

Je kunt een wachtwoord ook van een hint voorzien.

Zelfvernietigende e-mails

Gevoelige informatie verzend je het best met end-to-end-codering. Of nog beter, stel de e-mail zo in dat hij zichzelf na een bepaalde tijd vernietigt. Zowel in de mobiele versie als op de desktop is het gemakkelijk om zelfvernietigende e-mails te versturen.

Gebruik eerst het slotpictogram om de end-to-end-codering te activeren en het wachtwoord in te stellen. Zelfvernietigende e-mails werken uitsluitend bij gebruik van end-to-end-encryptie. Als je klaar bent, tik je op de smartphone op het klokpictogram onder de onderwerpregel. Op de desktop gebruik je de knop met de drie puntjes naast het slotpictogram en dan kies je Vervaltijd instellen.

De minimaal toegestane tijd is één uur en het maximum is 28 dagen. Zodra je de tijd hebt gekozen, moet je bevestigen. Het klokpictogram heeft nu een vinkje dat aangeeft dat de tijd is ingesteld. Daarna hoef je alleen nog maar op het verzendpictogram (het papieren vliegertje) te drukken.

Ook in de mobiele app kun je zelfvernietigende mails instellen.

Wanneer de vervaldag voorbij is

Belangrijk: de timer loopt vanaf het moment dat de e-mail is verzonden en niet vanaf het moment dat de ontvanger het bericht heeft geopend. Wanneer je dus het interval instelt op één uur is de kans groot dat de ontvanger het nooit zal zien. Zodra de vervaltijd is bereikt, wordt het bericht bij de verzender automatisch verwijderd uit de map Verzonden.

Ook bij de ontvanger verdwijnt het bericht automatisch, op voorwaarde dat het om een Proton Mail-gebruiker gaat. Wanneer het om een externe gebruiker gaat, zal het e-mailbericht met daarin de verwijzing naar het gecodeerde bericht in de mailbox van de ontvanger blijven. De boodschap zelf en eventuele bijlagen worden wel degelijk verwijderd. Proton Mail werkt niet met een leesbevestiging. Je weet dus niet of de ontvanger het bericht heeft geopend.

Ook in het verzonden bericht zie je de vervaldag.

Ook in Gmail kun je een vervaldatum instellen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel.

Berichten decoderen

Als ontvanger krijg je bericht van Proton dat er een versleutelde e-mail op je wacht. Je leest daarin de vervaldatum of vervaltijd, en eventueel de wachtwoordhint.

Via de knop Unlock message opent er een pop-up in Proton Mail waar je het wachtwoord kunt intypen. Vervolgens kun je het bericht en ook de bijlage openen. Rechtsboven staat de knop Veilig beantwoorden. Op die manier verstuur je een beveiligd antwoord naar de afzender, met eventueel een bijlage.

Personen die je een e-mail hebt verstuurd, worden automatisch toegevoegd aan je contactpersonen. Als je een nieuw bericht opstelt, zie je de knop Contacten staan. Hier voeg je nieuwe contactpersonen toe en selecteer je een contact als ontvanger voor een nieuwe e-mail. Groepen aanmaken werkt alleen in een betaald account.

De ontvanger krijgt een verwijzing naar het bericht dat op hem wacht.

Andere veiligheidsvoorzieningen

De instellingen zijn bijzonder uitgebreid, maar ze zijn niet allemaal beschikbaar in de gratis versie. Belangrijk is de optie Account en wachtwoord, waar je de tweestapsverificatie (2FA) kunt activeren. Dat betekent dat iemand die je wachtwoord zou stelen, niet zomaar bij je e-mail kan komen. Er is dan ook nog een andere vorm van authenticatie nodig. Eén factor is het wachtwoord. De andere factor is je mobiele telefoon waarop je een eenmalige code ontvangt die gekoppeld is aan je gebruikersnaam en wachtwoord.

Bij Veiligheid en privacy lees je welke accounts recent actief zijn geweest. Als je bijvoorbeeld leest dat je Proton Mail-account gebruikt werd op een toestel dat je niet kent, dan kun je die bevoegdheid hier intrekken.

Daaronder vind je het Beveiligingslogboek waar precies staat wanneer er werd ingelogd en waarom een inlogpoging mislukt is — bijvoorbeeld omdat er een verkeerd wachtwoord werd gebruikt.

Heel interessant is de optie Importeren via Easy Switch, waar je autoforwarding van Gmail kunt activeren en waar je e-mails, agenda en contacten kunt importeren van een andere dienst zoals Google of Outlook.

En bij Identiteit en adressen is het mogelijk om je weergavenaam aan te passen en de handtekening samen te stellen die automatisch onderaan je berichten zal komen.

Controleer de veiligheid van je account in het Beveiligingslogboek.

Proton Mail Bridge

Wil je met je gewone e-mailprogramma gebruikmaken van de Proton-beveiliging? Dat kan door middel van Proton Mail Bridge. Dit is een opensource-applicatie waarmee je je Proton Mail-account integreert in elk programma dat IMAP en SMTP ondersteunt, zoals Microsoft Outlook, Apple Mail en Mozilla Thunderbird.

Bridge draait op de achtergrond op je computer en codeert en decodeert je e-mail wanneer die je computer verlaat of erop binnenkomt. Uiteraard moet je eerst een account hebben bij Proton Mail. Bovendien werkt Proton Mail Bridge alleen met een betaald account. Daarna moet je Proton Mail Bridge downloaden en installeren.

Laat je vertrouwde e-mailprogramma samenwerken met Proton.

Proton Mail Bridge instellen

Om Proton Mail Bridge te laten samenwerken met bijvoorbeeld Microsoft Outlook, open je eerst Outlook en ga je naar het tabblad Bestand / Info / Accountgegevens / Accountinstellingen. Daar gebruik je de knop Nieuw. Voer je e-mailadres in en selecteer Geavanceerde opties. Plaats een vinkje bij Ik wil mijn account handmatig instellen. In het scherm van de Geavanceerde installatie selecteer je IMAP. Hier vul je alle accountgegevens in die worden weergegeven in de Proton Mail Bridge-app.

Bevestig, waarna je word gevraagd om je Proton Mail Bridge-wachtwoord tweemaal in te voeren, één keer voor IMAP en één keer voor SMTP. Het wachtwoord dat je moet gebruiken, wordt automatisch gegenereerd door Proton Mail Bridge. Je mag dus niet je gewone Proton Mail-wachtwoord gebruiken. Deze accountgegevens staan in Bridge onder Mailbox details. Klik op Verbinden als die gegevens zijn ingevoerd. Je ontvangt een beveiligingswaarschuwing die je moet bevestigen.

Ga opnieuw naar de Accountinstellingen van Outlook. Selecteer je Proton Mail-account en klik op Wijzigen. Dan kies je Meer instellingen en daar schakel je deze twee opties uit: Kopie van berichten opslaan en Items opschonen wanneer u van map wisselt terwijl u online bent uit. Klik op Volgende. De installatie is nu klaar waardoor Outlook de servers van Proton aanspreekt.

Vul alle Proton-accountgegevens in het nieuwe Outlook-account in.

Je hebt eerder een kopie gemaakt van een map met heel veel bestanden, maar je twijfelt of de inhoud van beide mappen nog wel volledig overeenkomt. In zo’n situatie – en in vele andere – wil je heel graag eenvoudig mappen, documenten en afbeeldingen kunnen vergelijken. We gaan kijken op welke manieren je de verschillen kunt vinden.

Uiteraard kun je handmatig mappen openen om vervolgens de inhoud met elkaar te vergelijken. Bijvoorbeeld wanneer je een back-up wilt controleren. Maar als er in zo’n map tientallen of honderden submappen en bestanden zitten, dan is een handmatige vergelijking onbegonnen werk. Voor een dergelijk scenario is er een efficiëntere aanpak nodig. We kijken naar wat er in Windows en Word kan, en schakelen ook de hulp in van het externe programma WinMerge.

Eigenschappen naast elkaar

Een eenvoudige manier om snel na te gaan of de inhoud van mappen met elkaar overeenkomt, is naar de eigenschappen te kijken. Hiervoor hoef je de map niet eens te openen. Klik met de rechtermuisknop op de eerste map en kies Eigenschappen in het contextmenu. Hiermee open je een klein venster waarin je de details leest over de map zoals de grootte, het aantal bestanden en mappen en de tijd en datum waarop de map is aangemaakt. Om dit te vergelijken met een andere map, sleep je het venster even opzij en herhaal je het proces bij de tweede map. Deze handmatige controle is alleen niet geschikt voor grootschalige vergelijkingen. En als je een verschil ziet, weet je ook nog niet om welke bestanden het gaat.

Beide mappen zijn identiek; ze bevatten elk 36.431.519 bytes aan gegevens.

Met de opdrachtprompt

In Windows zit een uitgekiende hulpfunctie voor bestandsvergelijking, maar die werkt niet met een GUI (grafische interface) maar met een cmd-opdracht. Je moet dus naar het terminalscherm om de vergelijkingsopdracht nogal oldskool in te voeren. Typ cmd in het startmenu en open de Opdrachtprompt. Typ hier de opdracht robocopy gevolgd door de paden naar de twee mappen die je wilt vergelijken. Om het pad van een bepaalde map te kopiëren, druk je Shift in en klik je met de rechtermuisknop op de map. In het contextmenu kies je dan de opdracht Kopiëren als pad.

In ons voorbeeld gaat het om twee mappen die op het bureaublad staan. Deze informatie plak je achter de robocopy-opdracht. De opdracht wordt dan:

Je typt uiteraard je eigen gebruikersnaam. Druk nog niet op Enter, want deze opdracht is bedoeld om de inhoud van de ene map naar de andere te kopiëren. Je wilt tenslotte vergelijken en niet kopiëren. Daarom moet je nog enkele opties toevoegen, namelijk /L /NJH /NJS /NP /NS. De volledige opdracht voor de vergelijking ziet er in dit voorbeeld als volgt uit:

Zodra alles op zijn plaats staat, druk je wel op Enter. Je ontvangt een samenvatting van de verschillen. Unieke bestanden in de eerste map worden weergegeven bij New File, terwijl verschillende bestanden in de tweede map staan bij Extra File. Gaat het om dezelfde bestanden maar andere versies? Dan worden ze gelabeld als Older of Newer op basis van de aanmaakdatum in de eerste map.

Op deze manier krijg je de vergelijking vanuit de opdrachtprompt.

Vergelijken in Word

Microsoft Word heeft ook een uitstekende optie om twee versies met elkaar te vergelijken en op elkaar af te stemmen. Open een leeg document in Word. Ga naar het tabblad Controleren en in de groep Vergelijken klik je op de knop Vergelijken. In de pop-up die verschijnt, selecteer je het oorspronkelijke document en het gereviseerde document met de knop Bladeren. Bevestig met OK. Er opent nu een samengevoegd document waar de verschillen in rood zijn gemarkeerd. Op die manier kun je op je eenvoudig nagaan welke suggesties de beste zijn.

In het deelvenster Revisies worden alle wijzigingen ook nog eens opgesomd. Door met de rechtermuisknop op een stukje gemarkeerde tekst te klikken, kun je de revisie behouden of verwerpen. Bij het opslaan vraagt Word om het gewijzigde document onder een nieuwe naam op te slaan. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je het geopende bestand verknoeit.

Microsoft Word heeft een uitstekende optie om versies te vergelijken.

WinMerge installeren

Gaat het om mappen met allerlei submappen en veel bestanden, dan raden we een tool van derden aan: WinMerge 2.16. Er zijn meerdere oplossingen te vinden, maar WinMerge is de populairste en kost je niets. Download dit hulpprogramma via de officiële website van WinMerge.

Vink tijdens de installatie de Nederlandstalige menu’s en vensters aan. In het volgende venster selecteer je de optie Contextmenu-integratie in Verkenner inschakelen. Hierdoor kun je WinMerge rechtstreeks aanspreken in Windows Verkenner. In de derde stap geef je aan of je wilt dat de app in de Opstarten-map komt. Daarmee wordt WinMerge actief wanneer je de pc opstart. We zien daar het nut niet van in en klikken daarom op de knop Voltooien.

Zorg dat WinMerge zich integreert in het contextmenu.

Mappen selecteren

Wanneer je WinMerge opent, begin je met een leeg venster, want je moet nog mappen selecteren. Ga naar Bestand / Openen of klik op het tweede pictogram van links in de knoppenbalk. Vervolgens opent een keuzevenster waar je maximaal drie mappen kunt selecteren en vergelijken. Door op de knop Bladeren bij elk veld te klikken, selecteer je de locaties van de mappen die je wilt vergelijken.

Bij deze methode lijkt het alsof je mappen kunt blijven openen. Om dit probleem te voorkomen, kun je ook in de verkenner de Shift-knop indrukken en met de rechtermuisknop op een doelmap klikken. Daarna selecteer je de optie Kopiëren als pad en die gegevens plak je in de locatievelden van WinMerge. Vink de optie Submappen bijvoegen aan wanneer de mappen die je vergelijkt submappen bevatten. Druk op Enter als je klaar bent.

Selecteer de mappen die je wilt vergelijken.

Inhoud vergelijken

WinMerge vergelijkt de geselecteerde mappen en verzamelt de relevante informatie. Wanneer de scan klaar is, krijg je een rapport met als belangrijkste kolom het Vergelijkingsresultaat. Lees je bij items de status Binaire bestanden zijn identiek, dan weet je dat het perfecte dubbelgangers zijn. Gaat het om een map, dan lees je in dat geval gewoon Identiek. Deze status herken je ook aan het groene pictogram vooraan.

Wanneer er twee gelijknamige bestanden worden gevonden die toch inhoudelijk verschillend zijn, dan krijgen die een rood pictogram en het label Binaire bestanden zijn verschillend. In bepaalde gevallen zie je ook het label Alleen links of Alleen rechts voor de items die in de ene map wel voorkomen maar in de andere map niet.

In de kolom Vergelijkingsresultaat kun je de verschillen bekijken.

Selectieve weergave

Met de standaardinstelling toont WinMerge zowel de identieke bestanden als de bestanden die verschillen. Om het jezelf gemakkelijker te maken, pas je de weergave-opties aan in het menu Beeld. Als je het vinkje weghaalt bij Identieke items weergeven, dan krijg je alleen de verschillen te zien en op die manier wordt de lijst al heel wat korter.

Wil je uitsluitend de bestanden zien die links en rechts niet met elkaar overeenkomen? Dan vink je alleen de optie Verschillende items weergeven aan. Op dezelfde manier is het ook mogelijk om de items te zien die links of rechts ontbreken met de opdrachten Linkse unieke items weergeven of Rechtse unieke items weergeven.

Pas de weergaveopties aan om de lijst korter te maken.

Inhoud identiek maken

Ondertussen heb je via WinMerge een helder zicht gekregen op wat er verschillend is in beide mappen. Nu kun je zorgen dat de inhoud identiek wordt. Wanneer er links of rechts bestanden ontbreken, dan kun je die gemakkelijk overbrengen. Klik op het kopje van de kolom Vergelijkingsresultaat om alle resultaten volgens hun status te rangschikken.

Begin bijvoorbeeld bij de bestanden waar je leest Alleen links. Selecteer de bestanden met dit label tegelijk door de Ctrl- of de Shift-toets ingedrukt te houden. De Shift-toets gebruik je wanneer alle bestanden netjes aansluiten. Dan klik je op het eerste bestand dat je wilt kopiëren. Vervolgens druk je de Shift-toets in en dan klik je op het laatste bestand in de reeks. Alle tussenliggende bestanden worden meteen geselecteerd. De Ctrl-toets gebruik je om de selectie één na één uit te breiden.

Vervolgens selecteer je in het menu Samenvoegen de opdracht Links naar rechts. Daarna selecteer je de bestanden van het label Alleen rechts en daar pas je de opdracht toe: Samenvoegen / Rechts naar links. Na deze bewerking zie je dat de vergelijkingsstatus van deze bestanden wijzigt in Identiek.

Ook met de rechtermuisknop kun je van de ene kant naar de andere kopiëren.

Handige knoppenbalk

In plaats van elke keer opnieuw naar het menu Samenvoegen te gaan, kun je eenvoudig de knoppenbalk gebruiken. Bovenaan zie je groene pijltjes met telkens een rood blokje. Om de namen van deze knoppen te lezen, ga je met de muisaanwijzer over zo’n knop.

Klik op de knop Eerste verschil. Als het item alleen links voorkomt, licht de knop Naar rechts kopiëren op. Je kunt je dus eigenlijk niet vergissen. Daarna klik je op de knop Volgende verschil en ook daar licht de knop op om het bestand naar de kant te kopiëren waar het ontbreekt.

Alleen wanneer de bestanden verschillend zijn en in beide mappen voorkomen, zullen beide knoppen beschikbaar zijn: Naar links kopiëren en Naar rechts kopiëren. Door op zo’n bestand te dubbelklikken, opent dat in een gesplitst scherm. Op basis daarvan kun je beslissen welke versie je wilt behouden.

Je kunt ook snel door de verschillen gaan met behulp van de knoppen.

Tekst vergelijken

In WinMerge kun je ook tekst vergelijken. Daarmee bedoelen we platte tekst en geen opgemaakt Word-document. Dat kan op verschillende manieren, maar wij geven de voorkeur aan deze.

Kopieer de tekst uit het eerste bestand. Open WinMerge en klik op de eerste knop om bestanden te vergelijken. Je krijgt een gesplitst scherm te zien, daarin plak je links de gekopieerde tekst. In de rechterhelft plak je de tweede tekst. In de standaardinstelling van WinMerge zie je geen automatische terugloop. Dat betekent dat een alinea als één ontzettend lange regel in beeld komt. Dat is niet praktisch en daarom selecteer je in het menu Beeld de optie Automatische terugloop.

Er gebeurt nog niets totdat je in de knoppenbalk op de knop Vernieuwen klikt. De paragraaf waar iets verschillend staat, krijgt een kleur en ook de woorden die verschillen worden gemarkeerd. Ook hier kun je de knoppen Naar links kopiëren en Naar rechts kopiëren gebruiken om een eensluidende versie te maken.

De verschillen worden in kleur gemarkeerd.

Afbeeldingen vergelijken

Denk je dat twee afbeeldingen niet identiek zijn, maar kun je niet zomaar het verschil vinden? Is de bestandsgrootte of de datum niet hetzelfde? WinMerge verraadt waar de verschillen zitten. Open de twee afbeeldingen in WinMerge en vink de optie Markeren aan. Daaronder staat de optie Knipperen. Hiermee komen de wijzigingen knipperend in beeld.

Met de optie Blokgrootte bepaal je hoe groot de blokjes worden die de verschillen aanduiden. Met het schuifje Alpha bepaal je de transparantie van de gekleurde blokjes die de verschillen markeren. Wil je de verschillen nog duidelijker zien? Dan selecteer je Overlay / XOR. Daarmee komen de aangepaste pixels in kleur in beeld tegen een zwarte achtergrond.

Met de XOR-weergave zie je de verschillen in de afbeeldingen nog duidelijker.

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.