Lange tijd was Microsofts beveiligingsprogramma zo lek als een mandje, maar tegenwoordig neemt Microsoft de veiligheid van zijn gebruikers wél serieus. Sterker nog, Windows ontving van het gerenommeerde onderzoeksinstituut AV-TEST op bijna alle punten de maximale score. Wie louter het welzijn van de computer belangrijk vindt, heeft dus geen antiviruspakket van een commerciële aanbieder nodig. Vertrouw je liever niet op Windows Defender? Ook bekende namen als Bitdefender en Kaspersky bieden gratis virusscanners aan.

1 Status Windows Defender

Het inschakelen van Windows Defender heeft weinig om het lijf. Dit onderdeel bevindt zich namelijk standaard al in Windows 10. Als je geen ander antiviruspakket hebt geïnstalleerd, is dit beveiligingsprogramma automatisch actief. Klik achtereenvolgens op Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Windows-beveiliging / Windows-beveiliging openen. Windows Defender verschijnt nu in een eigen venster. Het programma houdt nauwlettend de status van het systeem in de gaten. Zie je bij de onderdelen groene vinkjes staan, dan is de pc-beveiliging momenteel op orde.

©PXimport

2 Computer scannen

Voor de veiligheid van het systeem is het verstandig om regelmatig een scan uit te voeren. Microsoft Defender neemt op jouw verzoek binnen mum van tijd de meest kritische gebieden onder de loep. Klik hiervoor op Virus- en bedreigingsbeveiliging en Snelle scan. Het programma controleert in hooguit enkele minuten duizenden bestanden. Na afloop zie je in hoeverre Windows Defender bedreigingen heeft ontdekt. Voor extra veiligheid kun je ook alle bestanden van de pc controleren. Klik in dat geval op Scanopties en markeer het onderdeel Volledige scan. Bevestig met Nu scannen.

©PXimport

3 Specifieke bestanden

Wellicht wil je een specifieke map controleren op bedreigingen. Selecteer in het lijstje met scanopties Aangepaste scan en klik op Nu scannen. Je bladert vervolgens naar de betreffende bestandslocatie, waarna je bevestigt met Map selecteren. Windows Defender inspecteert de inhoud van de opgegeven map. Je kunt ook een enkel bestand scannen. Dat is handig voor het geval je iets van internet hebt geplukt, waarbij je het niet helemaal vertrouwt. Klik met de rechtermuisknop op het bewuste bestand en kies Scannen met Windows Defender. Het programma voert de controle vliegensvlug uit.

©PXimport

4 Offline scan

Soms kan Windows Defender schadelijke software niet ongedaan maken. Bij agressieve malware dient dat bijvoorbeeld vaak buiten het besturingssysteem om te gebeuren. Vermoed je dat een geïnfecteerd programma het systeem belemmert? Voer dan een offline scan buiten de Windows 10-omgeving uit. Belangrijk is dat je openstaande programma’s en documenten eerst netjes afsluit. Selecteer in het lijstje met scanopties onderaan Windows Defender Offline-scan en bevestig met Nu scannen / Scannen. Nadat de computer opnieuw is opgestart, verschijnt Windows Defender in de herstelomgeving. De scan duurt zo’n vijftien minuten. Na afloop start de computer opnieuw op.

©PXimport

5 Scanresultaten

Als je in de vorige stap een offline scan hebt uitgevoerd, verschijnen er daarvan geen resultaten in beeld. Vanzelfsprekend wil je graag weten of Windows Defender schadelijke programma’s heeft gevonden. Je bekijkt achteraf alsnog de scanresultaten. Open Windows Defender via Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Windows-beveiliging / Windows-beveiliging openen en navigeer naar Virus- en bedreigingsbeveiliging / Bedreigingsgeschiedenis. Bij het onderdeel Laatste scan bekijk je hoeveel bestanden het programma heeft gecontroleerd. Verder zie je ook in hoeverre er bedreigingen zijn gevonden en of er bestanden in quarantaine zijn geplaatst. In dat laatste geval bewaart Windows Defender kwaadaardige gegevens in een geïsoleerde omgeving, zodat ze geen schade meer kunnen aanrichten.

©PXimport

Windows Defender in Systeemvak

6 Meldingen beheren

Een heikel punt van veel antivirusprogramma’s is dat ze gebruikers veelvuldig storen met allerlei meldingen. Ook Windows Defender toont standaard diverse notificaties, bijvoorbeeld zodra er een scan is afgerond of wanneer er een bedreiging is gevonden. Je bepaalt zelf welke meldingen je wel of niet te zien krijgt. Klik vanuit het hoofdvenster van Windows Defender linksonder op Instellingen. Via Meldingen beheren zet je de schakelaar onder Informatieve meldingen ontvangen desgewenst uit. Het beveiligingsprogramma laat je nu zoveel mogelijk met rust. Je geeft eventueel aan welke meldingen je wel wilt ontvangen. Blijf je graag op de hoogte van eventuele gevaren, dan vink je bijvoorbeeld de optie Bedreigingen gevonden, maar u hoeft niet onmiddellijk te reageren aan.

©PXimport

7 Bescherming ransomware

Ransomware-aanvallen veroorzaken de afgelopen jaren in computerland veel overlast. Cybercriminelen proberen via deze methode systemen te gijzelen en losgeld bij hun slachtoffers los te peuteren. Met behulp van Windows Defender kunnen gebruikers zich daartegen wapenen. In het hoofdvenster klik je op Virus- en bedreigingsbeveiliging, waarna je onderaan kiest voor Bescherming tegen ransomware beheren. Activeer vervolgens onder Controlled folder access de schakelaar en bevestig met Ja. Via Beschermde mappen / Ja / Een beveiligde map toevoegen wijs je naar eigen inzicht de belangrijkste bestandslocaties aan die je grondig tegen ransomware wilt beschermen. Standaard beveiligt Windows overigens al enkele mappen. Wanneer een verdacht programma de bestanden wil versleutelen, steekt Windows Defender daar een stokje voor.

©PXimport

8 Veilige programma’s

Soms is een programma volkomen veilig, maar blokkeert Windows Defender alsnog de toegang tot een bepaalde bestandslocatie. Denk bijvoorbeeld aan een fotobewerker die een afbeelding binnen een specifieke map wil wijzigen. Zit het beveiligingsprogramma de werking van een betrouwbare applicatie in de weg? Navigeer vanuit het hoofdvenster naar Virus- en bedreigingsbeveiliging / Bescherming tegen ransomware beheren / Een app toestaan via Controlled Folder Access en bevestig met Ja. Via Een toegestane app toevoegen / Onlangs geblokkeerde apps verschijnt er een lijst met programma’s die Windows Defender momenteel blokkeert. Klik voor de programmanaam op het plusteken. Staat de bewuste software er niet bij? Voeg de applicatie dan via de optie Door alle apps bladeren alsnog aan de lijst met vertrouwde programma’s toe.

©PXimport

9 Beveiligingsupdates

Zoals ieder antivirusprogramma gebruikt ook Windows Defender speciale lijsten om bedreigingen vroegtijdig te herkennen. Deze lijsten heten virusdefinities. Microsofts beveiligingsprogramma haalt dagelijks verse updates binnen. Dat gebeurt op wisselende tijden. Als alternatief biedt Windows Defender gebruikers de mogelijkheid om handmatig naar nieuwe virusdefinities te zoeken. Je weet dan zeker dat de computer tegen de recentste bedreigingen is beschermd. Ga naar Virus- en bedreigingsbeveiliging en bekijk onder Updates van virus- en bedreigingsbeveiliging wanneer de virusdefinities zijn bijgewerkt. Is dat al even geleden? Klik dan op Controleren op updates / Naar updates zoeken.

©PXimport

10 SmartScreen-filter

Het zogeheten SmartScreen-filter is binnen Windows Defender een belangrijk onderdeel. Hiermee voorkomt het programma namelijk dat er schadelijke apps en bestanden op je computer terechtkomen. Verder zorgt het filter ook dat je met de browser Edge geen geïnfecteerde websites bezoekt. Met de standaardinstellingen geeft het SmartScreen-filter een waarschuwing bij een verdacht programma, bestand of webadres. Je kunt het filter ook strenger afstellen door schadelijke objecten direct te blokkeren. Ga vanuit het hoofdvenster van Windows Defender naar App- en browserbeheer. Bij Apps en bestanden controleren en SmartScreen voor Microsoft Edge markeer je de optie Blokkeren. Bevestig met Ja.

©PXimport

11 Bestanden uitsluiten

Het is vervelend wanneer Windows Defender een bestand, bestandsformaat of map niet vertrouwt, terwijl je zelf geen twijfels hebt. In dat geval voeg je het item in kwestie op eigen risico aan de uitzonderingenlijst toe. Het beveiligingsprogramma waarschuwt je dan in het vervolg niet meer. Ga binnen het hoofdvenster van Windows Defender naar Virus- en bedreigingsbeveiliging en klik onder Instellingen voor virus- en bedreigingsbeveiliging op Instellingen beheren. Je scrolt nu een stukje omlaag, waarbij je het onderdeel Uitsluitingen toevoegen of verwijderen aanklikt. Via Een uitsluiting toevoegen kies je voor Bestand, Map, Bestandstype of Proces. Blader naar de juiste locatie om een bestand of map te selecteren. Wil je een bestandstype als uitzondering instellen, dan geef je hiervan de juiste extensie op. Bevestig met Toevoegen.

©PXimport

12 Apparaten gezin

Zijn er meer machines met Windows 10 aan jouw Microsoft-account gekoppeld of sta je aan het hoofd van een gezinsgroep? Van een afstandje houd je eenvoudig de veiligheidsstatus van overige systemen in de gaten. Ga in Windows Defender naar Gezinsopties en klik onder De status en beveiliging van de apparaten van uw gezin controleren op Apparaten bekijken. Er opent een webpagina, waarbij je de gebruikersnaam en het wachtwoord van je Microsoft-account invult. Je ziet een overzicht van alle Windows 10-apparaten. Klik op een computernaam en bekijk de actuele status van Windows Defender. Je merkt direct wanneer er verdere veiligheidsmaatregelen nodig zijn.

©PXimport

13 Actueel statusrapport

Windows Defender checkt voortdurend de gezondheidsstatus van de computer. Zo detecteert het programma een dreigend tekort aan opslagcapaciteit en eventuele problemen van de laptop-accu. Ook wanneer bepaalde software een update vereist, laat Windows Defender dat desgewenst weten. Gebruikers vragen namelijk op ieder moment een actueel statusrapport op. Klik in het hoofdvenster van Windows Defender op Apparaatprestaties en -status. Zie je alleen maar groene vinkjes, dan is de pc-status in orde. Een gele markering staat voor een waarschuwing. Klik erop om de aanbevolen oplossing te tonen.

©PXimport

14 Bitdefender installeren

Laat je Windows Defender liever links liggen, dan heb je keuze uit allerlei betaalde én gratis oplossingen. Tegenwoordig bieden verschillende bekende ontwikkelaars voor nop een virusscanner aan. Gebruikers profiteren daarmee van betrouwbare antivirussoftware, zodat malware en andere bedreigingen geen kans maken. Tegelijkertijd zijn dergelijke gratis programma’s wel behoorlijk uitgekleed. Aanvullende functies als een wachtwoordbeheerder, spamfilter en bestandsvernietiger zijn bijvoorbeeld veelal niet aanwezig. Maak je daar toch nooit gebruik van? Hier download je de gratis versie van Bitdefender. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om aanvullende programmaonderdelen binnen te halen en de installatie uit te voeren. Mogelijk vraagt het programma om een herstart van de pc. Plaats onderaan het installatievenster een vinkje om de voorwaarden te accepteren en bevestig met Install.

©PXimport

15 Bitdefender-account

Bitdefender verplicht je om een account aan te maken, want anders kun je het programma niet gebruiken. Klik na de installatie op Sign in to Bitdefender en maak een account. Je vult hiervoor een naam, e-mailadres en wachtwoord in. Heb je al eens een programma van Bitdefender geïnstalleerd, dan kun je natuurlijk ook bestaande inloggegevens typen. Klik in dat laatste geval op Inloggen. Soms maakt Bitdefender reclame voor zijn betaalde beveiligingsproducten. Deze berichtgeving zet je in de accountinstellingen simpel uit. Klik rechtsboven op het tandwielpictogram en kies voor Account Info. Deactiveer vervolgens de schakelaar achter Display notifications with special offers.

©PXimport

16 Volledige systeemscan

Het karige uiterlijk van Bitdefender Antivirus Free doet misschien anders vermoeden, maar je computer is bij dit programma wel degelijk in goede handen. De Roemeense ontwikkelaar heeft namelijk een hoge reputatie en de beveiligingssoftware kreeg van AV-TEST onlangs op alle punten de maximale score. Anders dan veel andere antivirussoftware kun je met Bitdefender Antivirus Free alleen de volledige pc scannen. Reserveer hiervoor dus voldoende tijd. Klik bovenaan op System Scan om deze taak te starten. Je volgt de voortgang in het hoofdvenster. Klik na afloop op System scan en bekijk de resultaten.

©PXimport

17 Los bestand scannen

Met een volledige systeemscan is je computer een behoorlijke tijd zoet. Wil je slechts een enkel bestand controleren, dan kan dat ook sneller. Sleep het betreffende bestand (of map) met ingedrukte muisknop naar het programmavenster en laat de muisknop vervolgens los. Binnen luttele seconden weet je of de boel veilig is. Constateert Bitdefender een bedreiging, dan plaatst het programma het bestand in quarantaine. Op die manier kan het geen schade aanrichten. Bitdefender analyseert verdachte bestanden op een later moment nogmaals, waarbij er mogelijk meer informatie over de data bekend is. Op basis hiervan wordt het bestand teruggeplaatst of definitief verwijderd.

©PXimport

18 Kaspersky installeren

Voor gratis begrippen biedt het Russische Kaspersky een uitgebreid antiviruspakket aan. Surf naar www.kaspersky.nl/free-cloud-antivirus om het programma Security Cloud – Free op te pikken. Dubbelklik op het exe-bestand en selecteer Nederlands als installatietaal. Via Doorgaan accepteer je met twee vinkjes de gebruikersvoorwaarden en het privacybeleid. Klik daarna op Accepteren / Bevestigen. Het programma vraagt of je behoefte hebt aan een wachtwoordmanager, zodat je inloggegevens veilig kunt opslaan. Maak een keuze en klik op Installeren / Ja. Na enkele minuten start het programma op. Via Toepassen / Gereed vraagt Kaspersky naar inloggegevens. Klik op Account aanmaken en volg de gratis registratieprocedure. Log ten slotte in.

©PXimport

19 Welke scan?

Nadat je bij Kaspersky Security Cloud – Free bent ingelogd, stellen de makers interessante functies aan je voor. Klik eerst op Doorgaan en daarna steeds op Volgende om alvast met enkele functies kennis te maken. Sluit af met Gereed. Via Database-update/ Update starten haal je de nieuwste virusdefinities binnen. Als je de computer op bedreigingen wilt controleren, klik je in het hoofdvenster op Scannen. Maak nu een keuze tussen Volledige Scan, Snelle Scan, Selectieve Scan en Scan van externe apparaten. Wijs zo nodig een map of externe datadrager aan en klik op Scan starten. Het is ook mogelijk om een enkel bestand te controleren. Klik hierop met de rechtermuisknop en kies in het contextmenu voor Scannen op virussen.

©PXimport

20 Scanopties

Je past de scaninstellingen naar eigen inzicht aan, zoals het beveiligingsniveau en de gewenste actie na ontdekking van een bedreiging. Klik linksonder op het tandwielpictogram en ga naar Scannen. Bij het onderdeel Beveiligingsniveau kies je tussen Hoog, Aanbevolen of Laag. Geef bij Actie bij detectie van dreiging aan wat je met een verdacht bestand wilt doen, bijvoorbeeld een waarschuwing geven (melden), desinfecteren of verwijderen. Via Planning van scan voer je een snelle of volledige scan in het vervolg automatisch uit, zoals elke werkdag of ieder weekend.

©PXimport

21 Vpn-toegang

Kaspersky biedt gebruikers de gelegenheid om een vpn-verbinding op te zetten. Hiermee surf je anoniem over het web. Klik achtereenvolgens op Secure Connection / Openen / Verbinden en activeer in het dialoogvenster Kaspersky Secure Connection de grote schakelaar. Je surft nu onder een ander ip-adres. Met de gratis versie selecteert het programma een vpn-server uit een willekeurig land. De dagelijkse datalimiet voor internetverkeer bedraagt 200 MB. Als je een Kaspersky-account aan de vpn-functie koppelt, stijgt de daglimiet naar 300 MB.

©PXimport

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.