Lange tijd was Microsofts beveiligingsprogramma zo lek als een mandje, maar tegenwoordig neemt Microsoft de veiligheid van zijn gebruikers wél serieus. Sterker nog, Windows ontving van het gerenommeerde onderzoeksinstituut AV-TEST op bijna alle punten de maximale score. Wie louter het welzijn van de computer belangrijk vindt, heeft dus geen antiviruspakket van een commerciële aanbieder nodig. Vertrouw je liever niet op Windows Defender? Ook bekende namen als Bitdefender en Kaspersky bieden gratis virusscanners aan.

1 Status Windows Defender

Het inschakelen van Windows Defender heeft weinig om het lijf. Dit onderdeel bevindt zich namelijk standaard al in Windows 10. Als je geen ander antiviruspakket hebt geïnstalleerd, is dit beveiligingsprogramma automatisch actief. Klik achtereenvolgens op Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Windows-beveiliging / Windows-beveiliging openen. Windows Defender verschijnt nu in een eigen venster. Het programma houdt nauwlettend de status van het systeem in de gaten. Zie je bij de onderdelen groene vinkjes staan, dan is de pc-beveiliging momenteel op orde.

©PXimport

2 Computer scannen

Voor de veiligheid van het systeem is het verstandig om regelmatig een scan uit te voeren. Microsoft Defender neemt op jouw verzoek binnen mum van tijd de meest kritische gebieden onder de loep. Klik hiervoor op Virus- en bedreigingsbeveiliging en Snelle scan. Het programma controleert in hooguit enkele minuten duizenden bestanden. Na afloop zie je in hoeverre Windows Defender bedreigingen heeft ontdekt. Voor extra veiligheid kun je ook alle bestanden van de pc controleren. Klik in dat geval op Scanopties en markeer het onderdeel Volledige scan. Bevestig met Nu scannen.

©PXimport

3 Specifieke bestanden

Wellicht wil je een specifieke map controleren op bedreigingen. Selecteer in het lijstje met scanopties Aangepaste scan en klik op Nu scannen. Je bladert vervolgens naar de betreffende bestandslocatie, waarna je bevestigt met Map selecteren. Windows Defender inspecteert de inhoud van de opgegeven map. Je kunt ook een enkel bestand scannen. Dat is handig voor het geval je iets van internet hebt geplukt, waarbij je het niet helemaal vertrouwt. Klik met de rechtermuisknop op het bewuste bestand en kies Scannen met Windows Defender. Het programma voert de controle vliegensvlug uit.

©PXimport

4 Offline scan

Soms kan Windows Defender schadelijke software niet ongedaan maken. Bij agressieve malware dient dat bijvoorbeeld vaak buiten het besturingssysteem om te gebeuren. Vermoed je dat een geïnfecteerd programma het systeem belemmert? Voer dan een offline scan buiten de Windows 10-omgeving uit. Belangrijk is dat je openstaande programma’s en documenten eerst netjes afsluit. Selecteer in het lijstje met scanopties onderaan Windows Defender Offline-scan en bevestig met Nu scannen / Scannen. Nadat de computer opnieuw is opgestart, verschijnt Windows Defender in de herstelomgeving. De scan duurt zo’n vijftien minuten. Na afloop start de computer opnieuw op.

©PXimport

5 Scanresultaten

Als je in de vorige stap een offline scan hebt uitgevoerd, verschijnen er daarvan geen resultaten in beeld. Vanzelfsprekend wil je graag weten of Windows Defender schadelijke programma’s heeft gevonden. Je bekijkt achteraf alsnog de scanresultaten. Open Windows Defender via Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Windows-beveiliging / Windows-beveiliging openen en navigeer naar Virus- en bedreigingsbeveiliging / Bedreigingsgeschiedenis. Bij het onderdeel Laatste scan bekijk je hoeveel bestanden het programma heeft gecontroleerd. Verder zie je ook in hoeverre er bedreigingen zijn gevonden en of er bestanden in quarantaine zijn geplaatst. In dat laatste geval bewaart Windows Defender kwaadaardige gegevens in een geïsoleerde omgeving, zodat ze geen schade meer kunnen aanrichten.

©PXimport

Windows Defender in Systeemvak

6 Meldingen beheren

Een heikel punt van veel antivirusprogramma’s is dat ze gebruikers veelvuldig storen met allerlei meldingen. Ook Windows Defender toont standaard diverse notificaties, bijvoorbeeld zodra er een scan is afgerond of wanneer er een bedreiging is gevonden. Je bepaalt zelf welke meldingen je wel of niet te zien krijgt. Klik vanuit het hoofdvenster van Windows Defender linksonder op Instellingen. Via Meldingen beheren zet je de schakelaar onder Informatieve meldingen ontvangen desgewenst uit. Het beveiligingsprogramma laat je nu zoveel mogelijk met rust. Je geeft eventueel aan welke meldingen je wel wilt ontvangen. Blijf je graag op de hoogte van eventuele gevaren, dan vink je bijvoorbeeld de optie Bedreigingen gevonden, maar u hoeft niet onmiddellijk te reageren aan.

©PXimport

7 Bescherming ransomware

Ransomware-aanvallen veroorzaken de afgelopen jaren in computerland veel overlast. Cybercriminelen proberen via deze methode systemen te gijzelen en losgeld bij hun slachtoffers los te peuteren. Met behulp van Windows Defender kunnen gebruikers zich daartegen wapenen. In het hoofdvenster klik je op Virus- en bedreigingsbeveiliging, waarna je onderaan kiest voor Bescherming tegen ransomware beheren. Activeer vervolgens onder Controlled folder access de schakelaar en bevestig met Ja. Via Beschermde mappen / Ja / Een beveiligde map toevoegen wijs je naar eigen inzicht de belangrijkste bestandslocaties aan die je grondig tegen ransomware wilt beschermen. Standaard beveiligt Windows overigens al enkele mappen. Wanneer een verdacht programma de bestanden wil versleutelen, steekt Windows Defender daar een stokje voor.

©PXimport

8 Veilige programma’s

Soms is een programma volkomen veilig, maar blokkeert Windows Defender alsnog de toegang tot een bepaalde bestandslocatie. Denk bijvoorbeeld aan een fotobewerker die een afbeelding binnen een specifieke map wil wijzigen. Zit het beveiligingsprogramma de werking van een betrouwbare applicatie in de weg? Navigeer vanuit het hoofdvenster naar Virus- en bedreigingsbeveiliging / Bescherming tegen ransomware beheren / Een app toestaan via Controlled Folder Access en bevestig met Ja. Via Een toegestane app toevoegen / Onlangs geblokkeerde apps verschijnt er een lijst met programma’s die Windows Defender momenteel blokkeert. Klik voor de programmanaam op het plusteken. Staat de bewuste software er niet bij? Voeg de applicatie dan via de optie Door alle apps bladeren alsnog aan de lijst met vertrouwde programma’s toe.

©PXimport

9 Beveiligingsupdates

Zoals ieder antivirusprogramma gebruikt ook Windows Defender speciale lijsten om bedreigingen vroegtijdig te herkennen. Deze lijsten heten virusdefinities. Microsofts beveiligingsprogramma haalt dagelijks verse updates binnen. Dat gebeurt op wisselende tijden. Als alternatief biedt Windows Defender gebruikers de mogelijkheid om handmatig naar nieuwe virusdefinities te zoeken. Je weet dan zeker dat de computer tegen de recentste bedreigingen is beschermd. Ga naar Virus- en bedreigingsbeveiliging en bekijk onder Updates van virus- en bedreigingsbeveiliging wanneer de virusdefinities zijn bijgewerkt. Is dat al even geleden? Klik dan op Controleren op updates / Naar updates zoeken.

©PXimport

10 SmartScreen-filter

Het zogeheten SmartScreen-filter is binnen Windows Defender een belangrijk onderdeel. Hiermee voorkomt het programma namelijk dat er schadelijke apps en bestanden op je computer terechtkomen. Verder zorgt het filter ook dat je met de browser Edge geen geïnfecteerde websites bezoekt. Met de standaardinstellingen geeft het SmartScreen-filter een waarschuwing bij een verdacht programma, bestand of webadres. Je kunt het filter ook strenger afstellen door schadelijke objecten direct te blokkeren. Ga vanuit het hoofdvenster van Windows Defender naar App- en browserbeheer. Bij Apps en bestanden controleren en SmartScreen voor Microsoft Edge markeer je de optie Blokkeren. Bevestig met Ja.

©PXimport

11 Bestanden uitsluiten

Het is vervelend wanneer Windows Defender een bestand, bestandsformaat of map niet vertrouwt, terwijl je zelf geen twijfels hebt. In dat geval voeg je het item in kwestie op eigen risico aan de uitzonderingenlijst toe. Het beveiligingsprogramma waarschuwt je dan in het vervolg niet meer. Ga binnen het hoofdvenster van Windows Defender naar Virus- en bedreigingsbeveiliging en klik onder Instellingen voor virus- en bedreigingsbeveiliging op Instellingen beheren. Je scrolt nu een stukje omlaag, waarbij je het onderdeel Uitsluitingen toevoegen of verwijderen aanklikt. Via Een uitsluiting toevoegen kies je voor Bestand, Map, Bestandstype of Proces. Blader naar de juiste locatie om een bestand of map te selecteren. Wil je een bestandstype als uitzondering instellen, dan geef je hiervan de juiste extensie op. Bevestig met Toevoegen.

©PXimport

12 Apparaten gezin

Zijn er meer machines met Windows 10 aan jouw Microsoft-account gekoppeld of sta je aan het hoofd van een gezinsgroep? Van een afstandje houd je eenvoudig de veiligheidsstatus van overige systemen in de gaten. Ga in Windows Defender naar Gezinsopties en klik onder De status en beveiliging van de apparaten van uw gezin controleren op Apparaten bekijken. Er opent een webpagina, waarbij je de gebruikersnaam en het wachtwoord van je Microsoft-account invult. Je ziet een overzicht van alle Windows 10-apparaten. Klik op een computernaam en bekijk de actuele status van Windows Defender. Je merkt direct wanneer er verdere veiligheidsmaatregelen nodig zijn.

©PXimport

13 Actueel statusrapport

Windows Defender checkt voortdurend de gezondheidsstatus van de computer. Zo detecteert het programma een dreigend tekort aan opslagcapaciteit en eventuele problemen van de laptop-accu. Ook wanneer bepaalde software een update vereist, laat Windows Defender dat desgewenst weten. Gebruikers vragen namelijk op ieder moment een actueel statusrapport op. Klik in het hoofdvenster van Windows Defender op Apparaatprestaties en -status. Zie je alleen maar groene vinkjes, dan is de pc-status in orde. Een gele markering staat voor een waarschuwing. Klik erop om de aanbevolen oplossing te tonen.

©PXimport

14 Bitdefender installeren

Laat je Windows Defender liever links liggen, dan heb je keuze uit allerlei betaalde én gratis oplossingen. Tegenwoordig bieden verschillende bekende ontwikkelaars voor nop een virusscanner aan. Gebruikers profiteren daarmee van betrouwbare antivirussoftware, zodat malware en andere bedreigingen geen kans maken. Tegelijkertijd zijn dergelijke gratis programma’s wel behoorlijk uitgekleed. Aanvullende functies als een wachtwoordbeheerder, spamfilter en bestandsvernietiger zijn bijvoorbeeld veelal niet aanwezig. Maak je daar toch nooit gebruik van? Hier download je de gratis versie van Bitdefender. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om aanvullende programmaonderdelen binnen te halen en de installatie uit te voeren. Mogelijk vraagt het programma om een herstart van de pc. Plaats onderaan het installatievenster een vinkje om de voorwaarden te accepteren en bevestig met Install.

©PXimport

15 Bitdefender-account

Bitdefender verplicht je om een account aan te maken, want anders kun je het programma niet gebruiken. Klik na de installatie op Sign in to Bitdefender en maak een account. Je vult hiervoor een naam, e-mailadres en wachtwoord in. Heb je al eens een programma van Bitdefender geïnstalleerd, dan kun je natuurlijk ook bestaande inloggegevens typen. Klik in dat laatste geval op Inloggen. Soms maakt Bitdefender reclame voor zijn betaalde beveiligingsproducten. Deze berichtgeving zet je in de accountinstellingen simpel uit. Klik rechtsboven op het tandwielpictogram en kies voor Account Info. Deactiveer vervolgens de schakelaar achter Display notifications with special offers.

©PXimport

16 Volledige systeemscan

Het karige uiterlijk van Bitdefender Antivirus Free doet misschien anders vermoeden, maar je computer is bij dit programma wel degelijk in goede handen. De Roemeense ontwikkelaar heeft namelijk een hoge reputatie en de beveiligingssoftware kreeg van AV-TEST onlangs op alle punten de maximale score. Anders dan veel andere antivirussoftware kun je met Bitdefender Antivirus Free alleen de volledige pc scannen. Reserveer hiervoor dus voldoende tijd. Klik bovenaan op System Scan om deze taak te starten. Je volgt de voortgang in het hoofdvenster. Klik na afloop op System scan en bekijk de resultaten.

©PXimport

17 Los bestand scannen

Met een volledige systeemscan is je computer een behoorlijke tijd zoet. Wil je slechts een enkel bestand controleren, dan kan dat ook sneller. Sleep het betreffende bestand (of map) met ingedrukte muisknop naar het programmavenster en laat de muisknop vervolgens los. Binnen luttele seconden weet je of de boel veilig is. Constateert Bitdefender een bedreiging, dan plaatst het programma het bestand in quarantaine. Op die manier kan het geen schade aanrichten. Bitdefender analyseert verdachte bestanden op een later moment nogmaals, waarbij er mogelijk meer informatie over de data bekend is. Op basis hiervan wordt het bestand teruggeplaatst of definitief verwijderd.

©PXimport

18 Kaspersky installeren

Voor gratis begrippen biedt het Russische Kaspersky een uitgebreid antiviruspakket aan. Surf naar www.kaspersky.nl/free-cloud-antivirus om het programma Security Cloud – Free op te pikken. Dubbelklik op het exe-bestand en selecteer Nederlands als installatietaal. Via Doorgaan accepteer je met twee vinkjes de gebruikersvoorwaarden en het privacybeleid. Klik daarna op Accepteren / Bevestigen. Het programma vraagt of je behoefte hebt aan een wachtwoordmanager, zodat je inloggegevens veilig kunt opslaan. Maak een keuze en klik op Installeren / Ja. Na enkele minuten start het programma op. Via Toepassen / Gereed vraagt Kaspersky naar inloggegevens. Klik op Account aanmaken en volg de gratis registratieprocedure. Log ten slotte in.

©PXimport

19 Welke scan?

Nadat je bij Kaspersky Security Cloud – Free bent ingelogd, stellen de makers interessante functies aan je voor. Klik eerst op Doorgaan en daarna steeds op Volgende om alvast met enkele functies kennis te maken. Sluit af met Gereed. Via Database-update / Update starten haal je de nieuwste virusdefinities binnen. Als je de computer op bedreigingen wilt controleren, klik je in het hoofdvenster op Scannen. Maak nu een keuze tussen Volledige Scan, Snelle Scan, Selectieve Scan en Scan van externe apparaten. Wijs zo nodig een map of externe datadrager aan en klik op Scan starten. Het is ook mogelijk om een enkel bestand te controleren. Klik hierop met de rechtermuisknop en kies in het contextmenu voor Scannen op virussen.

©PXimport

20 Scanopties

Je past de scaninstellingen naar eigen inzicht aan, zoals het beveiligingsniveau en de gewenste actie na ontdekking van een bedreiging. Klik linksonder op het tandwielpictogram en ga naar Scannen. Bij het onderdeel Beveiligingsniveau kies je tussen Hoog, Aanbevolen of Laag. Geef bij Actie bij detectie van dreiging aan wat je met een verdacht bestand wilt doen, bijvoorbeeld een waarschuwing geven (melden), desinfecteren of verwijderen. Via Planning van scan voer je een snelle of volledige scan in het vervolg automatisch uit, zoals elke werkdag of ieder weekend.

©PXimport

21 Vpn-toegang

Kaspersky biedt gebruikers de gelegenheid om een vpn-verbinding op te zetten. Hiermee surf je anoniem over het web. Klik achtereenvolgens op Secure Connection / Openen / Verbinden en activeer in het dialoogvenster Kaspersky Secure Connection de grote schakelaar. Je surft nu onder een ander ip-adres. Met de gratis versie selecteert het programma een vpn-server uit een willekeurig land. De dagelijkse datalimiet voor internetverkeer bedraagt 200 MB. Als je een Kaspersky-account aan de vpn-functie koppelt, stijgt de daglimiet naar 300 MB.

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.