Pimp je rechtermuisknop

Tip 01: Alternatief startmenu

Het menu Start is de plek in Windows waar je naartoe gaat wanneer je programma’s wilt starten, het Configuratiescherm wilt openen, het menu Instellingen wilt bekijken enzovoort. Het menu is praktisch, maar ook ontzettend uitgebreid. Het is dan ook goed om te weten dat de rechtermuisknop een soortgelijk menuutje tevoorschijn kan toveren, maar dan véél compacter en voorzien van snelkoppelingen naar de belangrijkste plekken in Windows. Het enige wat je hoeft te doen, is met de rechtermuisknop klikken op het menu Start en het alternatieve menu zal openen. Wanneer je deze eenmaal een keer hebt gebruikt, zul je zien dat je dit menu vaker zult oproepen dan je zou denken.

Tip 02: Tegels aanpassen

Wanneer je het reguliere menu Start opent (dus met de linkermuisknop) zie je de tegels waarmee je programma’s opent. Windows heeft die tegels voor je ingedeeld en de afmeting gegeven die het daarvoor geschikt acht. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat je je bij die indeling hoeft neer te leggen. Juist dankzij de rechtermuisknop heb je behoorlijk wat controle over het uiterlijk van dit menu. Wanneer je met de rechtermuisknop op een tegel klikt, zie je onder meer de optie Formaat wijzigen. Wanneer je hierop klikt, kun je het formaat naar wens aanpassen. Je ziet overigens ook de optie Meer, deze geeft je nog veel meer controle over wat een tegel allemaal doet en kan.

Tip 03: Op de taakbalk

Er zijn programma’s die we maar heel af en toe openen in Windows, maar er zijn ook programma’s die we vrijwel elke keer starten als we in Windows werken. Denk hierbij aan je browser, Microsoft Word enzovoort. Wanneer je een programma gestart hebt, dan verschijnt het in de taakbalk en kun je het eenvoudig activeren, waar je ook bent in Windows. Sluit je het programma, dan verdwijnt het programma weer van de taakbalk en dat is nu net wat je eigenlijk niet wilt wanneer je het programma vaak gebruikt. Immers, als je het weer wilt starten, zul je daarvoor het startmenu weer moeten openen. Zou het niet handig zijn als de app gewoon op de taakbalk bleef staan? Je hoeft alleen maar met de rechtermuisknop te klikken op het pictogram van het gewenste programma op de taakbalk en vervolgens te kiezen voor Aan taakbalk vastmaken. Zodra je dit hebt gedaan zal het programma niet meer verdwijnen. Heb je spijt van die beslissing, dan herhaal je deze handeling en kies je voor Van taakbalk losmaken.

Tip 04: Recente bestanden

We blijven nog heel even in het menu Start, want er is nóg een heel handige functie die je kunt activeren met behulp van je rechtermuisknop. Stel dat je Microsoft Word regelmatig gebruikt en je hebt onlangs aan een document gewerkt waaraan je nu weer verder wilt werken. Wat je dan waarschijnlijk doet, is Word starten (dat kan dus al sneller met behulp van tip 3) en daarna het bestand zoeken tussen je recente bestanden. Maar dat kan dus veel sneller. Wanneer je in het menu Start (of op de taakbalk) met de rechtermuisknop klikt op het pictogram van het programma dat je wilt starten, dan krijg je direct een lijst te zien met bestanden die je onlangs hebt geopend in dat programma. Op die manier kun je dus het programma starten, terwijl direct het juiste bestand geopend wordt. Efficiënter dan dit wordt het niet. Overigens werkt dit ook voor je browser, al gaat het dan om pagina’s die je onlangs bezocht hebt.

Tip 05: Vensters ordenen

In een ideale wereld gebruiken we natuurlijk maar één programma tegelijkertijd. In werkelijkheid ligt dat iets anders. Zo heb je vaak een browser open om iets op internet te vinden, je mailprogramma om mails te lezen en te schrijven en daarnaast nog andere programma’s waarmee je bezig bent. Je kunt die programma’s natuurlijk allemaal één voor één openen, maar het kan juist ook heel praktisch zijn om alle programma’s als een mozaïek over het bureaublad te verdelen, zodat ze elkaar niet overlappen en je de inhoud van al deze programma’s tegelijkertijd kunt zien. Nu kun je ze natuurlijk allemaal met de hand gaan verslepen en groter en kleiner schalen, maar ten eerste is dat een hels karwei en ten tweede is het helemaal niet nodig. De rechtermuisknop maakt het mogelijk: het enige wat je hoeft te doen is met rechts klikken op de taakbalk en vervolgens kiezen voor Vensters naast elkaar weergeven. Windows zal vervolgens alle vensters schalen en verschuiven, zodat ze allemaal keurig verdeeld zijn over je bureaublad. Wanneer je een venster sluit, herhaal je deze stap gewoon, zodat de vensters opnieuw verdeeld worden.

Tip 06: Wel/geen werkbalken

Een andere handige functie van de rechtermuisknop, is het bepalen van de elementen die worden getoond op de taakbalk onderin. Die balk lijkt op het eerste gezicht één geheel, maar in werkelijkheid is het een balk die gevuld is met allerlei werkbalken. Wanneer je met de rechtermuisknop op de taakbalk klikt en vervolgens klikt op Werkbalken, dan zie je de onderdelen die in Windows (kunnen) worden getoond en waarvan jij kunt aangeven of je ze wel of niet wilt zien. Op deze manier kun je de taakbalk eenvoudig wat rustiger maken en aanpassen aan de zaken die jij daadwerkelijk gebruikt. Door met rechts te klikken op de taakbalk en te kiezen voor Taakbalkinstellingen kun je ook aangeven dat je wilt dat de taakbalk automatisch uit beeld verdwijnt wanneer je hem niet gebruikt (of dat handig is of irritant, dat hangt van je voorkeuren af). In deze Taakbalkinstellingen kun je de taakbalk nog veel verder naar je hand zetten. Denk aan de locatie van de taakbalk: hij kan namelijk net zo goed aan de zijkant of bovenkant van het scherm worden weergegeven, maar je kunt bijvoorbeeld ook aangeven dat je niet wilt dat de vensters uit één programma (bijvoorbeeld Word-documenten) worden gecombineerd in één taakbalkpictogram.

Tip 07: Scherminstellingen

De volgende tips draaien om de dingen die je met de rechtermuisknop kunt doen in Windows Verkenner, maar voordat we die mogelijkheden opsommen willen we je nog één handige tip geven over wat je met de rechtermuisknop kunt doen in de interface van Windows. Naast met rechts klikken op het startmenu en de taakbalk, kun je ook rechtsklikken op (een lege plek op) het bureaublad van Windows. Wanneer je dit doet, kun je handelingen uitvoeren zoals het sorteren (en het bepalen van de weergave) van de pictogrammen op je bureaublad, maar het biedt je ook een snelkoppeling naar het aanpassen van de beeldscherminstellingen. Wanneer je met de rechtermuisknop klikt op een lege plek op het bureaublad en kiest voor Beeldscherminstellingen, dan krijg je handige opties, zoals het in- en uitschakelen van de nachtmodus, het aanpassen van de resolutie, het aanpassen van de grootte van tekst (onder de pictogrammen), maar ook voor het instellen van bijvoorbeeld een tweede beeldscherm. Natuurlijk vind je deze opties ook allemaal via het Configuratiescherm, maar op deze manier zitten alle opties direct onder de knop en dat is toch nét even wat sneller.

Tip 08: Afbeeldingen draaien

Het rechtsklikmenu wordt ook wel het contextmenu genoemd en de reden daarvoor is dat het menu zich aanpast aan de context waarin het wordt geactiveerd. Dat heb je in de vorige stappen al gemerkt (elke rechtsklik leidde tot een ander menu) en in Windows Verkenner gaat dat nog een stapje verder, omdat de inhoud van het menu wordt bepaald door de software die je hebt geïnstalleerd. Om die reden zul je in onze screenshots opties zien staan die jij op je computer wellicht niet hebt en dat is niet erg. De opties die we voor Verkenner behandelen, zijn de opties die iedereen heeft, omdat ze onderdeel uitmaken van de basisconfiguratie van Windows.

De absolute basis (kopiëren en plakken) slaan we even over, maar daarnaast zijn er nog heel veel andere interessante opties. Wist je bijvoorbeeld dat je een afbeelding kunt draaien zonder deze te openen? Het enige wat je hiervoor hoeft te doen, is met rechts op de afbeelding van je keuze te klikken en in het rechtsklikmenu te kiezen voor Rechtsom draaien of Linksom draaien. Wanneer je de bestanden bekijkt in pictogrammenmodus, zie je het effect van je handeling direct in de thumbnail. Extra handig: dit werkt dus ook als je meerdere afbeeldingen tegelijk selecteert.

Tip 09: Bestandsversies

Foutjes die je in Windows in bestanden maakt, zijn meestal terug te draaien. Maar eerst moet je aan Windows vertellen dat je van die mogelijkheid gebruik wilt maken. Dit doe je door te klikken op het menu Start en Instellingen te kiezen. Kies nu voor Bijwerken en beveiliging en daarna voor Back-up. Geef vervolgens aan dat je automatisch back-ups wilt maken van je bestanden. Wanneer er nu in de toekomst iets misgaat met een bestand (je slaat bijvoorbeeld een Word-document op en je komt er twee dagen later achter dat de oudere versie beter was), dan navigeer je simpelweg naar dit bestand in Windows Verkenner en klik je erop met de rechtermuisknop. Kies vervolgens voor Vorige versies terugzetten en kies de versie die hoort bij de datum die je wilt terugzetten. En voilà, je oude bestand is hersteld.

Tip 10: Bestanden delen

Of het nu gaat om bestanden waar je aan werkt, of foto’s of video’s die je graag aan iemand wilt laten zien; er zullen momenten zijn waarop je bestanden met anderen wilt delen. Je kunt dan je mailprogramma starten, een mail opstellen, het bestand als bijlage toevoegen en het vervolgens versturen, maar het kan ook een stuk efficiënter. Wanneer je naar het bestand navigeert in Windows Verkenner en je klikt erop met de rechtermuisknop, dan zul je een optie zien genaamd Kopiëren naar. Wanneer je hierop klikt, dan zie je een lijst met opties waarnaar je het bestand kunt kopiëren. Als je diensten als Dropbox of OneDrive gebruikt, dan zul je deze opties hier ook tussen zien, wat natuurlijk handig is voor het delen. Maar je zult hier ook de optie E-mailgeadresseerde tussen zien. Klik je hierop, dan opent je standaard mailprogramma, waarbij dit bestand direct als bijlage is toegevoegd. Dat scheelt je weer een paar muisklikken. Staat de optie van je keuze niet in de lijst, klik dan op Delen in het rechtsklikmenu in plaats van op Kopiëren naar. In deze lijst vind je net weer wat andere opties.

Tip 11: Comprimeren

Er wordt vaak gedacht dat je een extern programma als WinZip, WinRAR of 7Zip moet installeren om bestanden te kunnen comprimeren en decomprimeren. Maar deze technologie is gewoon onderdeel van Windows, al zit ze bijzonder goed verstopt. Het was handiger geweest als de optie comprimeren ook gewoon rechtstreeks in het rechtsklikmenu zou zitten, maar deze functie zit helaas nog een stapje verder weg. Selecteer de bestanden die je wilt comprimeren en rechtsklik op je selectie. Kies nu wederom de optie Kopiëren naar (hoe onlogisch dat ook lijkt) en klik op Gecomprimeerde (gezipte) map. Windows zal de bestanden zonder verdere vragen combineren in een gecomprimeerd zip-bestand.

Tip 12: Snelkoppelingen

Snelkoppelingen zijn handige manieren om jezelf snel toegang te geven tot bestanden en mappen in Windows die je vaak gebruikt. Een snelkoppeling kun je bijvoorbeeld toevoegen aan het linkerdeelvenster in Windows Verkenner, of op het bureaublad of de taakbalk, zodat je snel kunt openen wat je wilt. Zo’n snelkoppeling is met de rechtermuisknop ook bijzonder snel gemaakt. Klik met rechts op het bestand of de map waar je snel toegang tot wilt en kies voor Snelkoppeling maken. De snelkoppeling die wordt aangemaakt krijgt de naam van het origineel, plus het woord snelkoppeling. Vind je dat niet mooi, dan kun je dat verhelpen door met de rechtermuisknop te klikken op de snelkoppeling en te kiezen voor Naam wijzigen. Wanneer je tevreden bent met je snelkoppeling, kun je deze heel eenvoudig verslepen naar de taakbalk, zodat je vanaf nu maar één muisklik nodig hebt om het bestand of de map van je keuze te openen.

13 Anders klikken

Tot slot nog een paar handige klik-opties. Om het rechtermuisknopmenu op een laptop met een touchpad op te roepen, kun je met twee vingers het vlak aanraken. Gebruik je een losse (moderne) muis, dan zijn er nog meer opties. Zo kun je een tabblad sluiten door er met het scrollwiel op te klikken (dus niet scrollen maar echt indrukken). Er zijn ook muizen die nog veel meer knoppen hebben waaraan je functies kunt toekennen, zoals terugbladen in je geschiedenis, een actie ongedaan maken of supersnel naar het einde van een pagina scrollen.