Er leven veel misverstanden rondom domotica. Het zou veelomvattend en vooral ingewikkeld zijn. Tot voor kort waren die twee ideeën ook zeker waar. Wij proberen tien misverstanden uit de wereld te helpen.

Misverstand 1 Domotica kan alleen in een nieuw huis.

In het geval van een bedraad systeem zoals KNX is dat inderdaad het geval. Voor een dergelijk systeem moeten er communicatiedraden getrokken worden vanuit een centraal punt naar alle schakelaars, lichtpunten, stopcontacten etc. Dat is vrijwel onmogelijk in een bestaand huis met een al aangelegde elektrische installatie. Gelukkig is er tegenwoordig draadloos heel veel mogelijk. Lees ook: Het beste thuisnetwerk - Deel 1: Aanleggen.

Dankzij draadloze standaarden als wifi, bluetooth, KlikAanKlikUit, Z-Wave en ZigBee ben je niet afhankelijk van een bedrade infrastructuur om slimme apparatuur door heel je huis te plaatsen. Een kleine uitdaging is natuurlijk nog steeds dat bijvoorbeeld een lamp niet vanzelf draadloos te besturen is. In het geval van lampen kun je kiezen voor lampen die zelf draadloze technologie hebben ingebouwd zoals Hue, of je kunt draadloze ontvangers van bijvoorbeeld KlikAanKlikUit of Z-Wave inbouwen of koppelen aan je lampen. Bedrading door je muren trekken is in ieder geval niet meer nodig.

Misverstand 2 Je kunt met domotica niet klein beginnen.

Domotica klinkt groots en vanuit het verleden kennen we vooral indrukwekkende systemen waarbij een huis in één keer volledig geautomatiseerd is. Gelukkig is dat dankzij de opkomst van smarphones niet langer nodig. Je kunt precies bepalen wat jij wel en niet wilt. Zo kun je alleen je verlichting, je thermostaat of je multiroom-muzieksysteem automatiseren.

Een slimme thermostaat is bijvoorbeeld een eenvoudige oplossing om de temperatuur ook vanaf buiten je huis in te stellen. Zo kom je altijd in een warm huis thuis. Ook voor andere oplossingen zoals slimme verlichting hoef je niet per se een alomvattend domoticasysteem te creëren. Dankzij apps op de smartphone is je smartphone al een centrale bediening. Wel zul je dan voor ieder product een andere app moeten gebruiken. Heb je wat losse oplossingen, dan is het later vaak wel mogelijk om deze producten alsnog te koppelen in een alomvattend domoticasysteem.

Misverstand 3 Domotica is simpel.

Er zijn allerlei startpakketten te koop, bestaande uit bijvoorbeeld een controller, sensoren en stekkerschakelaars. Dergelijke pakketten kosten al snel een paar honderd euro, maar echt veel kun je er nog niet mee. Je kunt hooguit enkele lampen (automatisch) bedienen. Je ontkomt er dan ook bijna niet aan om er componenten zoals stekkerschakelaars, wandschakelaars, sensoren enzovoort bij te kopen en aan te sluiten op je domotica-systeem. Het begin lijkt dus simpel, maar om écht iets met een domotica-systeem te kunnen doen, moet je een goed plan maken om te weten wat je nodig hebt om de door jou gewenste situatie aan te sturen. Ook als je qua hardware alles voor elkaar hebt, ben je er nog niet. Je zult ieder domotica-systeem moeten programmeren. Hoewel dat dankzij scenario's gebaseerd op IFTTT (als dit ... dan dat) niet heel moeilijk is, zul je wel goed moeten nadenken over hoe je dingen aan elkaar koppelt.

Misverstand 4 Domotica is gevaarlijk.

Domotica brengt een hoop gemak in je huis, maar de keerzijde is dat veel zaken verbonden zijn met internet. In potentie kan iedereen dat verkeer afluisteren. In het geval van kant-en-klare oplossingen loopt het verkeer bovendien over servers (de cloud) van de aanbieder van het product. Fabrikanten beloven dat deze communicatie veilig en versleuteld verloopt en dat gegevens niet geanalyseerd worden. Je kunt bijna niet anders dan daarop vertrouwen, want dit nagaan is erg lastig. Toch is al gebleken dat bepaalde domotica-producten slecht beveiligd waren. Belkins WeMo-producten bleken bijvoorbeeld relatief eenvoudig te hacken. Nu is het vervelend als iemand je lampen kan bedienen, het is erger als je bespioneerd kunt worden. Dat is geen onrealistisch scenario. Veel IP-camera's zijn berucht om hun vaak niet al te veilige installatieprocedure, waardoor beelden eenvoudig vanaf internet voor iedereen te bekijken zijn. Let bij IP-camera's dus zeker goed op of in ieder geval de beveiliging van de fabrikant wel ingeschakeld is.

©PXimport

Zorg altijd voor een wandschakelaar, bediening met alleen een app wordt al snel vervelend.

Misverstand 5 Bediening van verlichting is omslachtig.

Het leuke van slimme verlichting is dat je via een app precies kunt bepalen welke lampen hoe branden. Om te spelen is dat superleuk, maar we kunnen maar één ding zeggen en dat is dat een lamp die je alleen met je smartphone kunt bedienen, heel onhandig is. Je moet de smartphone eerst unlocken, waarna je de lamp pas kunt bedienen. Dat is al omslachtig als je je smartphone in je zak hebt. Als je je smartphone eerst ook nog moet zoeken, wordt het al snel onwerkbaar. Zorg dus zeker voor lichtschakelaars als je slimme verlichting hebt. Philips' Hue dat wij thuis gebruiken, werd pas echt handig nadat we ook schakelaars op de muur bevestigden. Zo gaat met één druk op de knop alle verlichting aan en kunnen we de app vervolgens gebruiken voor alle leuke dingen zoals speciale scènes met kleuren of gedimd licht.

Misverstand 6 Dankzij een slimme thermostaat kan ik overal in huis de temperatuur bepalen.

Een slimme thermostaat kun je dankzij een app overal bedienen, dus ook vanaf de zolder kun je je thermostaat bedienen. Het lijkt dan ook logisch om te veronderstellen dat je met een slimme thermostaat voortaan overal in huis de temperatuur kunt regelen. Helaas is dat niet het geval en kun je niet voor iedere kamer de temperatuur afzonderlijk bepalen.

De slimme thermostaat hangt - net als een normale thermostaat - nog steeds op één plek, en het neemt die ruimte als uitgangspunt. Wat natuurlijk wel kan, is op het moment dat je het koud hebt in je slaapkamer, de thermostaat in de woonkamer via je smartphone hoger zetten. De radiator in je slaapkamer wordt dan uiteraard warm, maar in de woonkamer wordt het heel warm. Een oplossing is een geavanceerder systeem met zoneverwarming zoals Honeywells EvoHome dat met aanstuurbare thermostaatkranen per ruimte werkt.

Misverstand 7 Een slimme thermostaat bespaart energie.

Een slimme thermostaat is doorgaans niet goedkoop, maar volgens de fabrikanten kun je hem terug verdienen door de energiebesparing. Maar is dat wel zo? Dat hangt erg van je huidige gedrag af. Voor de geclaimde energiebesparing gaan thermostaatfabrikanten ervan uit dat je nu een klokthermostaat gebruikt die een niet optimaal programma afloopt. Hierdoor kan de verwarming bijvoorbeeld vaak aanstaan als je niet thuis bent. Zet je de verwarming 's nachts en als je niet thuis bent handmatig of met een programma lager, dan zul je geen energie gaan besparen. Sterker nog: je zou met je slimme thermostaat juist weleens iets meer energie kunnen gaan gebruiken omdat je huis al warm is als je thuiskomt.

Wat ons betreft is een slimme thermostaat primair dan ook bedoeld voor meer comfort. Sommige thermostaten proberen je, al dan niet met realtime verbruiksgegevens, wel bewust te maken van je energieverbruik. En dat besef kan er wel voor zorgen dat je zuiniger wordt.

Misverstand 8 Een slimme thermostaat denkt zelf.

Omdat thermostaten met een app doorgaans slimme thermostaten genoemd worden, ga je er misschien vanuit dat de thermostaat de temperatuur helemaal zelf bepaalt. Dat is (gelukkig?) niet zo. In de basis is de slimme thermostaat een klokthermostaat die je kunt bedienen en programmeren met een app. Sommige thermostaten gaan wel een stapje verder en proberen te bepalen of je van huis bent. Merkt de thermostaat dat je niet thuis bent, dan zal de temperatuur automatisch verlaagd worden. Sommige thermostaten hebben hiervoor een bewegingssensor, andere maken gebruik van geofencing via hun app. De Nest probeert wel zelf te denken en zal het klokprogramma aanpassen aan de hand van jouw gewoontes. Of dat echt handig is, zul je in de praktijk moeten ervaren. Je kunt dit zelf leren gelukkig ook uitzetten, waarmee de Nest net als iedere andere slimme thermostaat een door jou bepaald programma uitvoert.

©PXimport

Je kunt bij een slimme thermostaat ook zonder internet nog steeds 'ouderwets' de temperatuur via de muur instellen.

Misverstand 9 Als internet uitvalt, valt ook de verwarming uit.

De grootste verandering van een slimme thermostaat ten opzichte van een normale klokthermostaat is dat je hem via internet overal met een app of webportal kunt bedienen. Veel mensen vragen zich daarom af of de thermostaat zonder internet uitvalt en je dan in de kou zit. Dat is gelukkig niet het geval. Een slimme thermostaat is in je huis rechtstreeks verbonden met de verwarmingsketel en kan hierdoor handmatige opdrachten via de fysieke thermostaat zelf doorgeven aan de ketel. Zo kun je de temperatuur wijzigen of de thermostaat uitzetten. Soms loopt ook het ingestelde klokprogramma gewoon door.

Wat niet kan zonder internet, is het klokprogramma wijzigen. Ook bediening via de app of de webportal is niet meer mogelijk omdat de apps via servers van de fabrikant communiceren met de thermostaat. Kortom, zonder internet heb je nog wel warmte, maar geen slimme mogelijkheden meer.

Misverstand 10 Iedere thermostaat past op iedere ketel.

Hoewel het niet heel moeilijk is om een thermostaat te vervangen, is het niet zo dat iedere slimme thermostaat zomaar op jouw verwarmingsketel past. Er zijn sowieso twee manieren om een verwarmingsketel aan te sturen: aan/uit of modulerend. Een modulerende ketel maakt meestal gebruik van het OpenTherm-protocol waarmee de thermostaat kan communiceren met de ketel. Een thermostaat die alleen aan/uit ondersteunt - zoals de Nest - past meestal wel op een modulerende ketel, maar andersom is dat niet het geval. Een slimme thermostaat die alleen kan moduleren, past dus niet op een ketel die alleen aan/uit ondersteunt.

Heb je normale radiatoren, dan is het geen probleem om de thermostaat te gebruiken zolang je verwarmingsketel de standaard van de thermostaat ondersteunt. Je kunt dus gerust een OpenTherm-thermostaat vervangen door de Nest met aan/uit-schakeling. Heb je vloerverwarming, dan zouden we niet zomaar de thermostaat vervangen zonder advies van een verwarmingsinstallateur.

Je wilt brieven, verslagen en documenten in Word voorzien van een echte handtekening? Dat kan bijvoorbeeld met een tablet-pc en een digitale pen. Als je die niet hebt, dan kun je gebruikmaken van de OneDrive-app van Microsoft, als die op je telefoon staat.

Lees ook: Dicteren in Word: typen is zilver, spreken is goud

Stap 1: Scannen

Eerst zet je de handtekening op papier en daarna open je de mobiele OneDrive-app. Die app synchroniseert snel met de cloudopslag van Microsoft én is voorzien van een prima scanfunctie. Wellicht moet je de toegang tot de camera van je telefoon nog toestaan. Wanneer de app geopend is, tik je op het blauwe plusteken en dan selecteer je onderaan de optie Foto scannen. Vervolgens zorg je dat de handtekening goed belicht is en neem je een foto van de handtekening.

In de volgende stap kun je de handtekening uitsnijden. Daarna tik je onderaan op de Filters en je kiest de filteroptie Document of Zwart-wit. Voordat je de app sluit, moet je de afbeelding een naam geven en aanduiden in welke map dit bestand wordt opgeslagen.

Stap 2: Invoegen

Vervolgens kun je de foto van de handtekening invoegen op de gewenste locatie van het Word-document. Gebruik in het tabblad Invoegen de knop Afbeeldingen. Daarna kies je bij Afbeelding invoegen de optie Dit apparaat. In de Mac-versie van Microsoft Word kies je Invoegen / Afbeeldingen / Afbeelding uit bestand. Na het invoegen kun je de afbeelding nog verkleinen. Zorg dat de afbeelding geselecteerd is en sleep de hoeken van het selectiekader om de handtekening te schalen.

Stap 3: Bouwsteen

Om de handtekening altijd bij de hand te hebben, kun je er een zogeheten Bouwsteen van maken. Selecteer de ingevoegde handtekening en eventueel de aanvullende tekst. Gebruik de toetscombinatie Alt+F3 of ga naar Invoegen / Snelonderdelen / Selectie opslaan in galerie Snelonderdelen. Voeg een korte beschrijving toe onder Naam.

In de toekomst kun je deze bouwsteen razendsnel toevoegen via het tabblad Invoegen. Kies Snelonderdelen / Autotekst en klik op het onderdeel met de handtekening. Een snellere manier van invoegen is de naam van de bouwsteen typen, gevolgd door F3. Let op dat er geen spatie staat tussen de naam van de bouwsteen en de cursor wanneer je op F3 drukt.

Krijg je het benauwd van je energierekening? Dan is het logisch dat je je afvraagt hoeveel stroom je apparaten daadwerkelijk verbruiken. De koelkast, oven, televisie, vaatwasser en wasmachine – ze draaien dagelijks, maar wat kosten ze je precies? In dit artikel leer je hoe je met een eenvoudige berekening inzicht krijgt in het stroomverbruik per toestel.

De bewuste verbruiker

Wie het precies wil weten, kan een energiemeter aanschaffen. Die plug je tussen het stopcontact en het apparaat waarvan je het verbruik wilt meten. Handig, maar zelfs de eenvoudigste modellen geven al snel een berg aan cijfers. Voor wie daar niet meteen wijs uit raakt, of een aankoop nog overweegt, is er een alternatieve manier. Door zelf een eenvoudige berekening te maken, krijg je snel en overzichtelijk inzicht in het stroomverbruik van een apparaat. Bovendien kun je op die manier gemakkelijk verschillende toestellen met elkaar vergelijken.  

©Dirk Schoofs

Watt maal gebruikstijd: zo bereken je het verbruik

Het vermogen van een elektrisch toestel – uitgedrukt in watt (W) – vind je meestal op een sticker of typeplaatje aan de onder- of achterkant. Als je dit wattage vermenigvuldigt met het aantal uren dat je het toestel gebruikt, en vervolgens met het aantal dagen per jaar, weet je hoeveel energie het jaarlijks verbruikt. Deel dat getal door duizend om het om te zetten naar kilowattuur (kWh), en vermenigvuldig het resultaat met de actuele stroomprijs. Voor dit artikel rekenen we met een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,27 euro per kWh (september/oktober 2025).

Enkele voorbeelden… 

Badkamerheater

Stel dat een gezin in de koude maanden – van oktober tot en met maart – dagelijks één uur lang een elektrische badkamerverwarmer van 1200 watt gebruikt. Dat komt neer op 182 dagen. De berekening is eenvoudig: 1 uur × 182 dagen × 1200 W = 218.400 wattuur. Omgerekend is dat 218,4 kWh. Bij een stroomprijs van 0,27 euro per kWh kost dat op jaarbasis 59 euro.

Strijkijzer

Een strijkijzer met een vermogen van 2500 watt, dat je twee uur per week gebruikt, tikt ook aan. De som: 2 uur × 52 weken × 2500 W = 260.000 wattuur, oftewel 260 kWh. Met dezelfde stroomprijs kom je uit op een jaarlijkse kost van 70,20 euro.  

©PhotoSG - stock.adobe.com

Wekkerradio

Op het eerste gezicht lijkt het verbruik van een wekkerradio verwaarloosbaar, maar dit bescheiden apparaatje draait 24 uur per dag, het hele jaar door. Met een vermogen van 5 watt ziet de berekening er zo uit: 24 uur × 365 dagen × 5 W = 43.800 wattuur, oftewel 43,8 kWh. Dat is goed voor een jaarlijkse kost van 11,83 euro – toch niet niks voor een apparaat dat je amper gebruikt.

Ben je een kleine of grote stroomverbruiker?

Hoeveel elektriciteit een huishouden verbruikt, hangt natuurlijk af van het aantal mensen, hun gewoonten en het type apparaten in huis. De afgelopen jaren is het gemiddelde verbruik gestegen, mede door de opkomst van nieuwe toestellen zoals elektrische fietsen, oplaadbare auto’s, en het steeds intensiever gebruik van smartphones en andere gadgets. Tegelijk worden veel apparaten juist energie-efficiënter. Dat maakt het beeld genuanceerd: meer stroomverbruik, maar soms ook bewuster en zuiniger. 

Wat zijn de grootste stroomvreters in huis?

Verwarming en airco

In veel huishoudens voeren verwarming en airconditioning de lijst van energieslurpers aan. Logisch, in een land waar de winters guur en de zomers steeds warmer worden. Het vergt nu eenmaal veel energie om het binnen aangenaam te houden. Gelukkig beschikken veel moderne systemen over een Eco-stand, waarmee je het verbruik aanzienlijk kunt beperken.

Elektrische boiler

Een boiler die zorgt voor warm water in de keuken en badkamer – bijvoorbeeld een model van 150 liter – kan bij een gezin van vier personen oplopen tot een verbruik van wel 2500 kWh per jaar. Dat maakt het een relatief dure oplossing, zeker als je elektrisch verwarmt.

Diepvriezer en koelkast

Koelkasten en diepvriezers staan nooit stil en draaien dus dag en nacht. Samen zijn ze goed voor gemiddeld 500 kWh per jaar. Vooral oudere modellen zijn vaak niet erg zuinig. Een koelkast met energielabel C verbruikt bijvoorbeeld 2,5 keer meer dan een toestel met label A. Ontdooi regelmatig, kies voor een toestel met een A-label, en plaats het niet naast een warmtebron zoals een droger of oven – dat scheelt echt.

Wasmachine

Gemiddeld draait een gezin zo’n 200 wasbeurten per jaar. Een moderne wasmachine met energielabel A verbruikt dan ongeveer 180 kWh. Hoe warm je wast, maakt een groot verschil: een wasbeurt op 40 graden verbruikt tot 30 procent minder energie dan een op 60 graden. Wil je zuinig wassen? Kies dan voor een lage temperatuur, een volle trommel en gebruik de Eco-stand.

Wasdroger

Vooral in de herfst en winter is een wasdroger erg praktisch. Maar dat gemak heeft een prijs: het verbruik ligt rond de 500 kWh per jaar. Wie zijn was regelmatig aan een rekje laat drogen, bespaart dus niet alleen energie, maar ook flink wat geld.

Vaatwasser

Een zuinige vaatwasser met energielabel A komt gemiddeld uit op 220 kWh per jaar. Door het Eco-programma te gebruiken kun je tot 60 kWh besparen. De vuistregel: zet je vaatwasser pas aan als hij helemaal vol is. Zo haal je het maximale rendement uit elk programma.

Oven

De oven is een van de meest energie-intensieve apparaten in de keuken. Afhankelijk van hoe vaak je hem gebruikt, schommelt het jaarlijkse verbruik tussen de 160 en 200 kWh. Ook hier loont het om bewuster te plannen: bak meerdere gerechten na elkaar, zodat de ovenwarmte optimaal wordt benut.

Circulatiepomp

Een verrassende stroomverbruiker is de circulatiepomp van je verwarmingsinstallatie. In oudere systemen draait deze pomp het hele stookseizoen onafgebroken, vaak met een vermogen van 70 tot 80 watt. Bij 6000 draaiuren per jaar kom je dan uit op een verbruik tussen de 420 en 480 kWh – méér dan een koelkast, wasmachine of vaatwasser. Moderne cv-installaties hebben efficiëntere pompen met drie standen, die slechts 25 tot 75 watt vragen. Een slimme vervanging kan dus behoorlijk wat opleveren.