Hoewel Wifi 6 nog maar net op de markt lijkt te zijn, is er in de vorm van Wifi 6E alweer een opvolger. Netgear biedt met de Orbi Wifi 6E AX11000 RBKE963 zijn eerste wifi-mesh-systeem op basis van deze nieuwe wifi-generatie. Wij hebben de nieuwe set getest.

De nieuwe set draagt officieel de lange naam Orbi Quad-band WiFi 6E-mesh-systeem AX11000 (RBKE963), is Netgears eerste wifi-mesh-systeem voorzien van Wifi 6E. Dit is een uitbreiding op wifi 6 waarbij gebruik wordt gemaakt van een nieuwe 6GHz-band naast de al bestaande 2,4- en 5GHz-banden.

Bij het uitpakken valt deze wifi 6E Orbi-set ook om een andere reden direct op, want er zitten zwarte nodes in de verpakking. Tot nu toe waren alle Orbi-systemen alleen leverbaar in het wit, een kleur die goed in de meeste interieurs zou passen. Voor de beste prestaties dien je de satellieten immers in het zicht te zetten. Toch was er vanuit gebruikers vraag naar een zwarte variant en met de nieuwe wifi 6E-set komt Netgear aan die wens tegemoet. De set is overigens ook nog in het wit leverbaar. 

Iets anders dat direct opvalt, is het forse gewicht van maar liefst 1,36 kilogram per stuk. Daarnaast zijn dit met een hoogte van 28 centimeter ook nog eens de grootste torentjes tot nu toe. De set valt (zeker in het zwart) kortom goed op. De vormgeving lijkt dan weer op die van de al bestaande sets.

©PXimport

©PXimport

Ook opvallend: op de router zit op de voorkant een sticker geplakt met daarop het SSID en het wachtwoord van het standaard ingeprogrammeerde netwerk. Handig en wel zo veilig, maar deze sticker bleek wel heel erg goed te plakken en lastig verwijderbaar.

©PXimport

Netgear verkoopt de nieuwe Orbi in sets van drie, vier of vijf stuks met prijzen vanaf 1699 euro voor de set van drie stuks. Er is in tegenstelling tot andere Orbi-systemen vooralsnog geen set met twee stuks verkrijgbaar, de instapprijs naar de nieuwste technologie is dus fors.

Volledig multigigabit

De toevoeging van wifi 6E is niet de enige technische vernieuwing die je ten opzichte van de eerdere varianten krijgt. Netgear heef één van de kritiekpunten van het Wifi 6-topmodel (RBK852 en RBK853) opgelost door nu ook de satellieten van een multigigabit-netwerkaansluiting te voorzien. 

Het gaat om een 2,5Gbit-variant, afdoende voor een wifi 6E-accesspoint. Ook de router is van een 2,5Gbit-aansluiting voor het opzetten van een multigigabitnetwerk voorzien. En de WAN-aansluiting is uitgevoerd in multigigabit met een snelheid tot 10 Gbit/s. Daarnaast zijn zowel de router als satellieten drie gigabit-poorten geplaatst. 

Je zou die multigigabit-poort kunnen gebruiken voor het aansluiten van een multigigabit-apparaat zoals een NAS, maar je kunt er een satelliet natuurlijk ook bedraad mee aansluiten op een multigigabit-netwerk. Uiteraard kun je op de multigigabit-aansluitingen ook normale gigibitapparatuur aansluiten. 

Het blijft wel bij netwerkaansluitingen, een usb-poort zoals we op oudere Orbi-routers zagen ontbreekt. Je kunt Orbi dus niet als veel routers inzetten als een simpele NAS.

©PXimport

©PXimport

Eenvoudige installatie

Netgear gaat voor de installatie primair uit van de Orbi-app die beschikbaar is voor iOS en Android. Om deze app te gebruiken, moet je een Netgear-account aanmaken. Overigens heb je niet per se een smartphone nodig voor de installatie. Je kunt ook met je laptop verbinding maken en naar de webinterface surfen om de installatie af te ronden. 

Die installatie is via zowel de app als webinterface eenvoudig en zorgt ervoor dat de satellieten aan het systeem gekoppeld worden en je netwerk een zelfgekozen SSID krijgt.

De app en webinterface zijn vrijwel hetzelfde als op eerdere Orbi-modellen. Zeker via de webinterface krijg je alle mogelijkheden die je van een router verwacht en voor een wifi-mesh-systeem krijg je veel instelmogelijkheden. Zo kun je het routergedeelte uitschakelen en Orbi instellen als accesspointsysteem als aanvulling op een eigen router. Ook bevat Orbi een VPN-server. 

Netgear biedt netwerkbeveiliging via Netgear Armour dat gebruikt maakt van Bitdefender-technologie. Helaas kun je de beveiligingstoepassing slechts een maand gratis uitproberen en dien je hierna extra abonnement af te sluiten. Het abonnement loopt via Bitdefender en kost 99,99 euro per jaar. Dat gegeven is overigens niet nieuw, maar voor een set met deze prijs hadden we toch een wat langere probeerperiode verwacht.

De app is minder uitgebreid dan de webinterface, maar biedt genoeg functionaliteit voor de meest veelvoorkomende wijzigingen. Handig is dat je met de app kunt bepalen wat de sterkte van je draadloze netwerk is, iets dat je helpt met het goed positioneren van de satellieten. 

Deze Orbi-set heeft overigens een sterke draadloze backhaul en is niet heel kritisch qua plaatsing. Bij het plaatsen in een huis met verschillende verdiepingen is het wel handig om de nodes relatief bij het trapgat te zetten indien mogelijk.

©PXimport

©PXimport

Orbi biedt nu naast het gastnetwerk ook een apart IoT-netwerk, maar van een uitgebreide scheiding tussen netwerkapparaten op basis van VLAN's is dan weer geen sprake. Zeker als je het systeem in combinatie met een eigen router gebruikt, is er geen mogelijkheid om apparaten echt van de rest van je netwerk te isoleren. Uitgebreidere functionaliteit op dat gebied is gezien de hoge prijs van deze nieuwe set wel iets dat we verwacht hadden.

De Orbi biedt net als de oudere sets normaal gesproken alle frequenties onder één SSID aan en dat zijn bij dit systeem dus de 2,4-, 5- en 6GHz-band. Clients bepalen dan zelf welke frequentieband gekozen wordt en in de praktijk wordt door veel apparaten netjes de snelst mogelijke band gekozen. Toch kun je situaties tegenkomen waarin dat niet vlekkeloos werkt.

Om er zeker van te zijn dat je Wifi 6E-apparaten echt via de 6GHz-band verbinding maken, heb je de mogelijkheid om een apart 6GHz-netwerk aan te zetten. De 6GHz-band is dan overigens ook nog steeds bruikbaar via het normale netwerk. Het systeem ondersteunt wpa3-beveilging en heeft een modus om wpa2 en wpa3 tegelijkertijd aan te beiden.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Dezelfde backhaul

Eerdere topmodellen Orbi-systemen maakten gebruik van een tri-band-configuratie waarbij iedere node van drie radio’s was voorzien: twee voor de clients terwijl de derde gereserveerd werd voor de backhaul. Dit nieuwe wifi 6E-systeem maakt gebruik van een quad-band-configuratie: drie radio’s zijn bedoeld voor clientcommunicatie terwijl de vierde radio voor de backhaul is bedoeld. 

De extra radio ten opzichte van de voorganger is een wifi 6E 4x4-radio op de 6GHz-band met een maximale theoretische snelheid van 4800 Mbit/s. De overige twee clientradio’s zijn bedoeld voor de 2,4- en 5GHz-band en zijn beide uitgevoerd in een 4x4-configuratie voor een maximale snelheid van 1200 en 2400 Mbit/s.

Dan blijft de radio voor de backhaul over en daar is voor het eerst toch iets opmerkelijks mee. De kracht van de topmodellen uit de Orbi-reeks was tot nu toe namelijk dat er voor de draadloze backhaul gekozen werd voor de snelst beschikbare radiotechnologie in een 4x4-configuratie. Dat is bij dit systeem niet het geval, want ten opzichte van de al bestaande wifi 6-systemen is de backhaul niet veranderd. De backhaul maakt ook op dit systeem gebruik van wifi 6 op de 5GHz-band in een 4x4-configuratie voor een maximale theoretische snelheid van 2400 Mbit/s.

Waarschijnlijk is hiervoor gekozen omdat de 5GHz-band een groter bereik heeft dan de snellere 6GHz-band. Bij de backhaul is het bereik immers belangrijker dan bij de clientradio. Opgeteld komen de genoemde maximale snelheden op 10800 Mbit/s, wat afgerond het AX11000-marketinggetal verklaard dat Netgear op de set heeft geplakt.

©PXimport

Testscenario

We hebben de Orbi RBKE963 voor deze review in de praktijk getest in een woning met 2,5 verdiepingen. De ‘begane grond’ van dit appartement is uitgevoerd in split-level. Omdat een groot gedeelte van het appartement in beton is uitgevoerd, is er voor een overal goed presterend wifi-netwerk normaal gesproken voorzien in een bedraad wifi-systeem op basis van drie accesspoints.

Voor de test hebben we de router in het kantoor op het laagste split-levelniveau gezet, terwijl de nodes die dienst doet als satelliet in een slaapkamer (eerste verdieping) en de woonkamer (split-level-verdieping) staan. Op de 2,5GBit/s-lan-poort hebben een testserver met multigigabitaansluiting aangesloten.

Als client hebben we zelf een apparaat voorzien van een Intel wifi 6E-kaartje. Dat zou in theorie een eenvoudige oplossing moeten zijn om een bestaande laptop met wifi 5 of 6 van de nieuwste variant te voorzien. De praktijk blijkt helaas weerbarstiger. Laptops hebben steeds vaker een op het moederbord gesoldeerde wifi-chip, ook als dit een kaartje van Intel is. Uiteindelijk hebben we het Wifi 6E-kaartje daarom in een NUC geplaatst waarin wel een vervangbaar kaartje wordt gebruikt. 

Daarnaast is Wifi 6E echt een moderne aangelegenheid, want in Windows 10 hebben we het ondanks dat het in theorie zou moeten werken niet aan de praat gekregen. Pas na de installatie van Windows 11 werd de 6GHz-frequentie ook daadwerkelijk zichtbaar. Daarnaast is er nog een tweede laptop met een wifi 6-kaartje gebruikt voor het testen van de 5GHZ-band.

©PXimport

Prestaties

Bij het testen blijkt dat wifi 6E daadwerkelijk beter presteert dan wifi 6. In dezelfde ruimte als de router halen we via de 6GHz-band een snelheid van maar liefst 1,12 Gbit/s oftewel flink sneller dan gigabit door de lucht. Wifi 6E lost dus eindelijk de belofte van een echte gigabitverbinding via wifi in. Via wifi 6 op de 5GHz-band bedraag die snelheid op dezelfde plek een nog steeds snelle 875 Mbit/s.

In de woonkamer blijkt dat de RBKE963 ook een uitstekende backhaul heeft. Via de 5GHz-band halen we 782 Gbit/s, terwijl de 6GHz-band met 1,06 Gbit/s nog altijd sneller dan een gigabitverbinding is. Snelheden die flink hoger zijn dan de 429 Mbit/s die we zonder ingeschakelde satelliet halen. Overigens is ook dat een uitstekende score, een teken dat de antenneconfiguratie van deze Orbi-set uitstekend voor elkaar is.

Op de slaapkamer zijn de prestaties zoals bij alle geteste sets een stuk minder en zien we in de resultaten duidelijk de beperking van de backhaul terug, met respectievelijk 721 en 729 Gbit/s scoren beide frequentiebanden identiek. Dat is overigens nog steeds uitstekend en sneller dan bijvoorbeeld de Orbi RBK753 die we in dezelfde omgeving getest hebben.

Al met al is de Orbi RBKE963 hiermee het krachtigste en best presterende wifi-mesh-systeem dat we tot nu getest hebben. Al die kracht komt wel met een nadeel, want het energieverbruik behoort ook tot de hoogste die we gemeten hebben. Wanneer de router weinig doet, is het energieverbruik zo’n 19 watt en dat stijgt tot zo’n 23 watt bij activiteit. Een satelliet die vrijwel niks doet, verbruikt zo’n 16 watt en dat stijgt naar zo’n 21 watt bij activiteit. 

Het minimale energieverbruik voor de geteste set van drie nodes is dus 51 watt en dat wordt al snel meer, want je gebruikt de set immers niet om niks te doen.  Omgerekend is dat minimaal 432 kWh per jaar, iets dat tegenwoordig al snel zo'n 173 euro kost.

Conclusie

Met de Orbi Wifi 6E AX11000 biedt Netgear het krachtigste wifi-mesh-systeem dat we tot nu toe getest hebben. Er is alleen één probleem en dat is de prijs. Voor de geteste set die bestaat uit drie nodes wil Netgear 1699 euro hebben. Dat is een forse meerprijs bovenop de al fors geprijsde wifi 6-topmodellen. Zeker omdat je alleen iets aan de extra kracht hebt als je daadwerkelijk in het bezit bent van wifi 6E-clients. 

Heb je een laptop of smartphone die voorzien is van de nieuwste wifi-technologie en heb je echt een draadloze verbinding van meer dan een gigabit nodig, dan kan deze set dat leveren. Daarvoor betaal je niet alleen bij aanschaf flink meer dan voor andere sets, ook het energieverbruik is hoog.

Daar komt bij dat het ondanks de aanwezigheid van multigigabitpoorten en het hoge prijskaartje geen set voor echt geavanceerde gebruikers is. Het blijft een systeem dat ondanks de vooruitstrevende techniek gericht is op de doorsnee consument. Geavanceerde mogelijkheden die semiprofessionele wifi-systemen bieden ontbreken. 

De Dreame X50 Ultra Complete mag dan misschien wel een van de duurste robotstofzuigers van dit moment zijn, het is ook meteen een van de beste. Dat komt door verschillende eigenschappen, waardoor vuil bijna geen kans meer heeft.

Je moet van goeden huize komen om de regerend kampioen van de troon te stoten. Sinds medio 2024 was dat wat ons betreft de Dreame X40 Ultra Complete – en alleen Dreame kan daarin zichzelf overtreffen. Niet alleen als het om de prijs-kwaliteitverhouding gaat, maar ook als we kijken naar het aantal functies en mogelijkheden. De Dreame X50 Ultra Complete heeft een adviesprijs van 1499 euro en is daarmee niet duurder dan zijn voorganger tijdens de introductie. Desondanks heeft de fabrikant flink wat nieuwe onderdelen toegevoegd.

In de basis is dit nog altijd een zeer krachtige en uitgebreide robotstofzuiger, die onder meer beschikt over een uitschuifbare borstel en dweil, waardoor plinten en hoeken veel beter meegepakt worden. Ook is er nog altijd een LiDAR-scanner aanwezig voor de navigatie, die op basis van kunstmatige intelligentie tot tweehonderd objecten in huis kan ontwijken. Binnen de app stel je no-go-zones en meer in – wat dat betreft wijkt de ervaring niet af ten opzichte van de voorganger. Maar dan komen we op wat er nieuw is ...

©Wesley Akkerman

Tilt zichzelf op

Voor de recensie willen we ons met name concentreren op de nieuwe elementen, omdat die de ervaring naar een hoger niveau tillen. Letterlijk. Want onderop de robotstofzuiger zitten twee, wat Dreame noemt, intrekbare poten. Die kunnen het systeem tot zes centimeter omhoog tillen, waardoor menig drempel geen obstakel meer vormt. Daar waar tot nu toe alle geteste robotstofzuigers hier in huis stoppen bij de badkamerdrempel, gaat de Dreame X50 Ultra Complete gewoon door.

Je hoeft hier niets voor te doen. Wanneer de Dreame X50 Ultra Complete denkt dat het tijd is om de poten in te zetten, dan doet hij dat uit zichzelf. Vervolgens neemt hij een kleine aanloopt en rijdt zo over de drempel heen. We zijn nog niet zo ver dat de robotstofzuiger de trap oploopt; dat is vooralsnog een futuristisch idee. Maar op deze manier komen we er wel. Drempels herkent het systeem met de slimme camera voorop, dus zorg ervoor dat die zicht houdt op de omgeving. Verder kunnen die poten in elk geval tot dertigduizend keer ingezet worden. Klinkt duurzaam.

©Wesley Akkerman

Uitschuiven en intrekken

Zoals bij veel andere robotstofzuigers, zeker in dit prijssegment, zit er een kleine toren op waar in dit geval een Direct Time of Flight-sensor inzit. Daarmee kan het systeem veel beter diepte inschatten en dus een goede route bepalen. Omdat de sensor uitsteekt, kan dat verhinderen dat de stofzuiger onder allerlei meubelstukken schoonmaakt. Nieuw in dit model is de intrekbare sensortoren, die in de behuizing verdwijnt op het moment dat de Dreame X50 Ultra Complete denkt dat het nodig is. Zo komt hij toch onder menig bank, stoel of kast.

Als je al deze eigenschappen bij elkaar optelt, dan kom je uit op een som die tevredenheid oplevert. Uitschuifbare dweil, uitschuifbaar borsteltje, intrekbare poten en een scanner die in de behuizing verdwijnt – Dreame doet er alles aan om het schoonmaken uit handen te nemen en eventuele moeilijkheden uit de weg te ruimen – moeilijkheden waar veel andere robotstofzuigers wel (letterlijk) tegenaan lopen. Deze Dreame kan die vrijwel overal bij, onder veel meer meubels door en zelfs over hogere drempels heen (mits er ruimte voor de robot is).

©Wesley Akkerman

Onzichtbare verbeteringen

Daarnaast zijn er onzichtbare verbeteringen, die vooral op specificatielijsten goed staan. Zo bedraagt de zuigkracht maar liefst liefst 20.000 Pa en kun je binnen de app kiezen uit een van de vijf reinigingsstanden, waardoor vuil tussen vezels van je tapijt of kleed geen kans meer maakt. Zo luidt althans de belofte, want op dat vlak kan het wat ons betreft altijd beter: we kwamen soms toch nog wat viezigheid tegen in het kleed. Verder is het systeem stiller dan ooit: niet alleen als het om het stofzuigen gaat, maar ook het rijden klinkt nu geruislozer.

Onderop zitten bovendien twee borstels die goed met elkaar samenwerken. De ene borstel doet voornamelijk het schoonmaakwerk, terwijl de andere haren en dergelijk ontwart. In de basis treffen we daarnaast twee uv-lampen aan die bacteriën verwijderen in zowel de moppen als de stofzak. Dat voorkomt nare geurtjes in huis. Dit nieuwe systeem zorgt er verder voor dat je de dweilpads niet handmatig hoeft te wassen, zoals dat bij de voorganger nog wel het geval was.

©Wesley Akkerman

Dreame X50 Ultra Complete kopen?

Een ander groot voordeel ten opzichte van de X40 Ultra Complete is dat de Dreame X50 Ultra Complete nu kan dweilen met warm water. Deze functionaliteit lijkt helaas alleen maar te werken wanneer je een schema instelt; ons is het op een andere manier nog niet gelukt aan de praat te krijgen. Dweilen op zich gaat ongeveer even goed als bij de X40 Ultra, met een minimum aan strepen. Verder navigeert de X50 Ultra complete moeiteloos door het huis (hij heeft geen enkele keer vastgezeten) en biedt de app ontzettend veel opties die je zelf kunt instellen.

Net zoals een paar maanden geleden bekronen we ook nu Dreame als de beste robotstofzuigermaker van dit moment. De Dreame X50 Ultra Complete lost veel problemen op waar robotstofzuigers in het algemeen vaak (letterlijk) tegenaan lopen en houdt je huis bovendien op-en-top schoon. Ondertussen kijken we uit naar modellen die kunnen traplopen of vuile sokken oppakken (hallo, Roborock), maar tot die tijd is dit het beste model dat je kunt aanschaffen. 1499 euro is weliswaar flink aan de prijs, maar dat is Dreame X50 Ultra Complete dan ook zeker waard.

Ai... Je let even niet op, en je pan met rijst, pasta of aardappels kookt over. Dus kun je na het eten ook nog eens je fornuis gaan schrobben. Gelukkig zijn er verschillende trucjes om te voorkomen dat je pannen overkoken. Snel lezen, dan heb jij er voortaan nooit meer last van!

Lees ook: Zo kook je extra zuinig op een inductiekookplaat

Redder in nood: een houten pollepel

Een houten pollepel is niet alleen handig voor het roeren in de pannen; het kan ook het overkoken van de pan tegengaan. Hoe? Je plaatst de pollepel dwars over de pan. De bubbels die ontstaan tijdens het koken van het water barsten kapot tegen het hout. Dit is iets wat je misschien ook weleens tijdens een scheikundeles hebt geleerd. De bellen water barsten omdat het materiaal, de droge houten pollepel, hydrofoob is. En omdat de bubbels zo'n 100°C zijn en tegen materiaal aangaan dat minder heet is, worden de bubbels weer vloeibaar. In vloeibare vorm is water zwaarder dan lucht, waardoor het in de pan terugvalt.

Je kunt deze truc dus niet uitvoeren met materiaal dat ook warm wordt, zoals metaal. Leg de pollepel pas op de pan als het water al kookt, niet direct als je de pan op het vuur zet. Hierdoor voorkom je dat de lepel al warm wordt tijdens het koken. Dankzij deze tip blijft je kookplaat, of het nu elektrisch of gas is, schoon.

©pharaoh1404

Deksels schuin!

Als je een pannendeksel helemaal op de pan legt, bouwt er door de hitte druk op van stoom die niet kan ontsnappen. Sommige etenswaren, zoals aardappels en rijst, veroorzaken schuim tijdens het koken. Het schuim stuwt snel omhoog. Het gevolg: het water kookt snel over en belandt op je kookplaat.

Je voorkomt dat er te veel druk wordt opgebouwd en dat schuim uit de pan ontsnapt door het deksel schuin op de pan te leggen. Schuim en bubbels blijven in de pan. En dat scheelt jou een hoop getier en poetswerk.

Olie of boter: smeren maar!

Tip nummer 3: smeer olie, bakspray of boter op de rand van de pan, tot waar het water mag reiken. Deze vette laag creëert een grens. De bubbels kunnen zich niet hechten aan de pan en rijzen hierdoor ook niet de pan uit. Pak een stukje keukenpapier, dip dit in wat boter of olie, of gebruik de bakspray. Smeer met het ingevette keukenpapier de pan in of spray met de bakspray. Doe dit voordat je begint met koken, want als je wacht tot het water kookt, heeft het geen effect meer.

©Nomad_Soul

Warmtebron niet zo hoog zetten

Eigenlijk een open deur: je voorkomt overkoken ook door simpelweg het vuur of de temperatuur van de kookplaat niet zo hoog te zetten. Zet het vuur tussentijds lager zodra je merkt dat de bubbels omhoog komen. Maar daarvoor is het wel belangrijk dat je goed blijft opletten tijdens het koken en dus niet ondertussen zit te appen met je beste vriend(in). En je moet dus wat geduld hebben: het koken zelf zal iets langer duren.