Windows 11 is al enige tijd beschikbaar, maar in tegenstelling tot vorige Windows-versies heeft Microsoft sommige systeemvereisten behoorlijk opgeschroefd. Daardoor kan het zomaar gebeuren dat je pc een update weigert. Lukt het niet met een herconfiguratie van je systeem? Dan kun je sommige eisen omzeilen en zo Windows 11 installeren op een niet-ondersteunde pc.

Als het goed is, dan draait Windows 11 al mooi op je systeem. Als je pc namelijk aan alle eisen te voldoet, is de kans groot dat je Windows 11 via de automatische updates hebt kunt installeren. Heb je nog geen melding voorbij zien komen, dan kun je zo’n update nog proberen te forceren met de Windows 11-installatieassistent. 

Voor een schone (her)installatie download je op dezelfde webpagina het hulpprogramma voor het maken van media waarmee je een installatiestick of een iso-schijfkopiebestand creëert. Het is wel nog afwachten of deze installaties zich zullen doorzetten, want als blijkt dat je systeem inderdaad niet aan de criteria beantwoordt, is het uit met de pret.

©PXimport

Pc geschikt voor Windows 11?

Je doet er dus goed aan voor een eventuele update of installatie van Windows 11 na te gaan in hoeverre je pc voldoet. Microsoft zelf heeft daar de PC Health Check voor. Start die op en klik op Nu zoeken en op Alle resultaten. Bij problemen verschijnen hyperlinks met uitleg.

Zelf vinden we de app Windows11Checker van EaseUS informatiever. Start de tool en klik op Check Now. De problematische onderdelen kleuren oranje of rood en gaan vergezeld van een knop Fix it met meer feedback. Je kunt ook de portable app WhyNotWin11 gebruiken. Klik op Download latest stable release.

©PXimport

Systeemvereisten

Uit de checklists van deze tools weet je meteen om welke systeemvereisten het gaat. Je vindt de vereisen ook op https://kwikr.nl/w11specs. Veel oudere pc’s zullen met een aantal eisen weinig moeite hebben, zoals een dualcore-64bit-cpu van minimaal 1 GHz, 4 GB geheugen en 64 GB (vrije) opslagruimte. Zelfs een UEFI-BIOS, opgestart in UEFI-modus (dus niet de CSM-modus) en met ingeschakelde Secure Boot, is voor veel oudere pc’s niet onoverkomelijk.

Er zijn helaas ook vereisten waar oudere pc’s wel vaker zullen tegenaanlopen. Zo heeft je systeem een TPM 2.0-module nodig en moet de processor in principe zijn opgenomen in de officiële compatibiliteitslijsten, zoals gepubliceerd door Microsoft, zowel voor AMD als voor Intel.

Microsoft vereist tevens een gpu die DirectX 12 ondersteunt, met een WDDM2.0-stuurprogramma. Heb je een externe grafische processor? Dan moet je goed zitten met een gpu van maximaal zeven jaar oud, vanaf AMD Radeon RX 400 Polaris (eventueel nog R300) en Nvidia GeForce GTX 900.

©PXimport

Uitwegen

Voldoet je systeem aan alle vereisten, dan kun je Windows 11 installeren. Weet wel dat zo’n overstap niet dwingend is, gezien Microsoft nog volledige ondersteuning biedt voor telkens de recentste versie van Windows 10 tot minstens oktober 2025.

We gaan ervan uit dat je systeem niet helemaal voldoet en dat je toch graag naar Windows 11 wilt overstappen. Wat staat je dan te doen? Helaas kun je sommige tekortkomingen alleen maar wegwerken met een hardware-upgrade, zoals extra ram of een compatibele cpu (en eventueel ook gpu). De vraag is natuurlijk in hoeverre dat technisch realiseerbaar is op je systeem en moederbord, en of dat financieel zinvol is. 

Gelukkig zijn er ook eisen die je met een (eenvoudige) herconfiguratie mogelijk kunt inwilligen, zoals het omschakelen naar UEFI, het inschakelen van Secure Boot en het activeren van TPM 2.0.

©PXimport

UEFI en Secure Boot

De opstartmethode omschakelen van Legacy BIOS (CSM) naar UEFI doe je vanuit het setupvenster van je UEFI-BIOS. Om hiertoe toegang te krijgen, raadpleeg je de systeemhandleiding. Of je gaat naar Instellingen / Update & Beveiliging / Herstel en je klikt bij Geavanceerd starten op Nu opnieuw starten. Na de herstart kies je Probleemoplossing / Geavanceerde opties / UEFI-firmware Instellingen / Opnieuw starten. In het UEFI-BIOS vind je nu vast een optie om de Legacy BIOS (CSM)-modus om te schakelen naar UEFI(/BIOS).

Je vindt hier normaal gesproken ook een schakelknop om Secure Boot te activeren. Op sommige moederborden moet je hiervoor wel eerst Enroll All Factory Default Keys selecteren bij een optie als Key Management. Raadpleeg ook hiervoor de systeemhandleiding.

Consequenties

Door de omschakeling van BIOS naar UEFI verwacht Windows de bootloader nu wel op een GPT-partitie (en niet langer op een MBR-partitie, zoals bij de legacy BIOS-modus), met als gevolg dat Windows wellicht niet meer opstart.

In principe kun je dan eerst wel je schijf van MBR naar GPT omzetten met de opdrachtregeltool MBR2GPT.EXE in de map C:\Windows\System32, maar succes is niet gegarandeerd. Maak voordat je dit doet eerst een complete systeem- en gegevensback-up. Geef het volgende commando vanuit de opdrachtprompt, opgestart als administrator:

mbr2gpt /validate /allowfullos /disk:x

Vervang x door het juiste schijfnummer, zoals je dat afleest na het commando diskpart, gevolgd door list disk (met exit verlaat je deze omgeving weer).

Als de validatie succesvol blijkt, voer je reagentc /disable uit, waarmee je tijdelijk de Windows herstelomgeving uitschakelt (na afloop schakel je die weer in met /enable).

Tot slot geef je de volgende opdracht:

mbr2gpt /convert /allowfullos /disk:x

Als het goed is, laat Windows zich nu wel in UEFI-modus opstarten.

Lukt deze conversie niet, dan zit er weinig anders op dan Windows 11 ‘schoon’ te installeren, bijvoorbeeld vanaf een installatiestick. Tijdens deze setupprocedure verwijder je dan alle partities waarna die met een schone GPT-lei kan starten.

©PXimport

TPM

Windows 11 vereist zoals gezegd ook de aanwezigheid van TPM 2.0 (Trusted Platform Module; ook wel PTT genoemd, Intel Platform Trust Technology). Deze module biedt een beveiligde opslag voor de benodigde certificaten en cryptografische sleutels, een beetje zoals bij een smartcard dus.

Meldt je updatechecker dat TPM ontbreekt of is uitgeschakeld, open dan eerst het apparaatbeheer (druk op Windows-toets+R en voer devmgmt.msc uit). Vind je hier geen rubriek Beveiligingsapparaten terug, dan kan die daadwerkelijk ontbreken of de module is misschien alleen maar uitgeschakeld. In het laatste geval kun je die vanuit je UEFI-BIOS activeren, via een optie als TPM State, fTPM-switch of Intel PTT. Meestal lukt dit wel als de module in de processor of chipset zit ingebouwd (een zogeheten firmware-TPM (fTPM).

Lukt het om de module in te schakelen en gaat het om 2.0, dan zit je goed. Lukt het niet of gaat het om TPM 1.2, dan wordt het lastiger. Ga dan de specificaties van je moederbord na om te zien of een firmwareflash tot de mogelijkheden hoort of eventueel het inpluggen van een TPM-kaart.

©PXimport

Omzeilen

Wat als je systeem niet over een Windows 11-gecertificeerde cpu beschikt, geen TPM 2.0-module heeft en/of Secure boot valt niet (zomaar) in te schakelen, en je krijgt dit niet goed met de methodes die we hierboven hebben besproken? Dan nog hoef je je systeem niet meteen af te schrijven voor Windows 11. Er zijn namelijk ingrepen waarmee je bepaalde controlemechanismen van de setupprocedure van Windows 11 kunt omzeilen.

Voor we enkele scenario’s bekijken moet je wel bewust zijn van de mogelijke risico’s. Microsoft zelf geeft al aan dat systemen die niet helemaal compatibel blijken, meer risico lopen op problemen als vastlopers of blue screen of death. Het valt evenmin uit te sluiten dat Microsoft op een bepaald moment beslist zulke systemen niet langer van Windows-updates, waaronder beveiligingsupdates, te voorzien. Misschien kun je zulke updates dan nog wel handmatig installeren, maar houd er toch rekening mee.

Update-truc

Neem je de potentiële risico’s voor lief, dan zijn er een paar trucs en tools waarmee je Windows 11 misschien toch op een niet-ondersteund systeem krijgt. Zelfs Microsoft geeft een - uiteraard “niet aanbevolen” - methode om de vereisten van TPM 2.0 en van een officieel ondersteunde cpu te omzeilen (je hebt wel TPM 1.2 nodig) (zie ook https://kwikr.nl/w11not).

Druk in Windows 10 op Windows-toets+R en voer regedit uit. Navigeer naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\Setup\MoSetup. Klik met rechts in het rechtervenster en kies Nieuw / DWORD (32 bits)-waarde. Noem die AllowUpgradesWithUnsupportedTPMOrCPU en wijzig de waarde in 1. Sluit af, start de eerder vermelde installatie-assistent op en volg de verdere instructies.

©PXimport

Installatiestick

Lukt het niet op deze manier en zit het probleem bij TPM 2.0, geheugen of Secure Boot, dan kun je het nog met een (verse) installatie via een installatiestick proberen. Je kunt die installatiestick met de eerder vermelde Media Creation Tool van Microsoft samenstellen. Start hier je pc mee op en zodra de melding verschijnt dat de pc Windows 11 niet kan uitvoeren, druk je op pijlknop en vervolgens op Shift+F10 om zo de opdrachtprompt te openen, waar je regedit uitvoert.

Navigeer naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\Setup, waar je een nieuwe sleutel creëert met de naam LabConfig. Open deze sleutel, creëer hierbinnen een DWORD-waarde (32 bit) met de naam BypassTPMCheck en stel deze in op 1. Herhaal deze procedure voor de waarden BypassRAMCheck en BypassSecureBootCheck, die je beide eveneens op 1 instelt. Sluit de register-editor af en verlaat de opdrachtprompt met het commando exit. Hopelijk kun je de installatie van Windows 11 nu verderzetten.

Iso-bestand

Een handig alternatief voor deze handmatige register-ingreep is de gratis tool Rufus (https://rufus.ie; download bij voorkeur de portable versie 3.17 of hoger). Voor je de app opstart, download je eerst het Windows 11-schijfkopiebestand (iso), via de link op https://kwikr.nl/win11down. Je stopt tevens een (lege) usb-stick in je pc van minimaal 8 GB.

Start Rufus op, selecteer de juiste stick, klik op SELECTEREN en verwijs naar het iso-bestand. In het uitklapmenu bij Image-optie kies je Extended Windows 11 Installation (no TPM / no Secure Boot). De overige instellingen laat je liever ongemoeid (GPT en UEFI). Druk op Starten, start het systeem na afloop met deze stick op en volg de verdere instructies. Als het goed is, staat weliswaar een flinke poos later Windows 11 op de pc.

©PXimport

Veel online diensten bieden tegenwoordig tweestapsverificatie. In het Engels heet dat two-factor authentication, waardoor je soms ook de Nederlandse term tweefactorverificatie of de afkorting 2fa tegenkomt. Ze betekenen alle drie hetzelfde. Je kunt daarvoor de ouderwetse sms gebruiken, maar dat is niet altijd verstandig.

Beveiligingsexperts raden het al jaren aan: maak gebruik van tweestapsverificatie. De voordelen zijn overtuigend: met die extra verificatieronde kunnen mensen die onrechtmatig beschikken over jouw inloggegevens (welke dan ook) alsnog je accounts niet in. Daardoor blijven persoonlijke gegevens veilig en kunnen kwaadwillenden niets buitmaken. De extra beveiligingslaag is op verschillende manieren in te stellen. Veel mensen maken daarbij (helaas) gebruik van sms-berichten, maar die methode heeft een aantal forse nadelen.

Je nummer achterlaten

Een groot nadeel is dat je bij verschillende aanbieders je telefoonnummer moet achterlaten. Die worden dan – al dan niet versleuteld – opgeslagen. Maar als er dan een beveiligingslek is bij het bedrijf waar je je gegevens achterliet, kan jouw nummer zomaar op straat belanden. Dat kan een hoop vervelende telefoongesprekken met marketeers of verkopers opleveren. Of erger nog: iemand spooft jouw nummer en kan zich zodoende als jou voordoen. Vertrouwen op het gebruik van je telefoonnummer zorgt dus voor meer beveiligingsrisico's dan nodig.

Onderschepte sms-berichten

Een ander nadeel is dat sms-berichten onderschept kunnen worden. Hackers vinden allerlei manieren om tot een bepaald netwerk binnen te dringen en kunnen zodoende sms-berichten ontvangen die voor andere mensen zijn bedoeld. Ze hebben daarvoor geen directe toegang tot je smartphone nodig. Het kan daarnaast zijn dat je misschien een keer een malafide app hebt gedownload hebt (waar je geen weet van hebt) die sms-berichten en andere informatie doorspeelt op de achtergrond; 2fa-berichten worden dan ongecontroleerd doorgestuurd.

©acarapi

Ooit aan simswapping gedacht?

En dan hebben we tot slot nog het probleem van simswapping. Dat is een oude methode waarbij een kwaadwillend persoon providers voor de gek houdt door je telefoonnummer over te hevelen naar een andere simkaart. Zodra iemand anders over jouw nummer beschikt, ontvangt die alle telefoontjes en sms-berichten die voor jou bedoeld zijn. Dat wordt met name onveilig als je je telefoonnummer aan een groot aantal accounts hebt gekoppeld, bijvoorbeeld aan je e-mailaccount. Zo kan iemand ook toegang krijgen tot je e-mailberichten.

Wat kun je dan beter gebruiken?

We willen niemand bang maken, maar we willen wel graag de beveiligingsrisico's uitlichten, zodat je weet wat er kán gebeuren en wat er op het spel staat. Ook als je denkt 'ik heb toch niets te verbergen?' of 'ik ben toch niet interessant voor een hacker?', zou je dit soort zaken serieus moeten nemen. Want juist als je niet oplet, slaat een kwaadwillend persoon toe. Misschien via een onderschept bericht, misschien via een malafide app, misschien via een e-mail – dat weet je niet. Gelukkig is er een manier om je te beschermen tegen de digitale inbraak.

Authenticator-applicaties: we hebben ze al talloze keren uitgelicht en zijn daarin niet de enige. Deze apps behoren tot de veiligste manieren om je online accounts te beschermen tegen ongeoorloofde toegang. Nog beter is een fysieke usb-beveiligingssleutel, maar dat zal voor veel mensen nog een beetje overkill zijn. Een authenticator-app kun je gewoon op je smartphone of tablet installeren en raadplegen wanneer nodig. We hebben daar eerder een uitgebreid artikel aan gewijd, waarin je alles leest over de werking van deze apps.

In het kort nemen we je nog even mee langs het idee achter deze apps. Via zo'n app maak je lokaal een code aan die je kunt gebruiken in een speciaal daarvoor bestemd tekstveld op de inlogpagina van een account. Als dat een beetje abstract klinkt, geen probleem – de site of app waar je probeert in te loggen zal dat duidelijk aangeven. De codes worden om de zo veel tijd ververst en zijn daardoor moeilijk tot onmogelijk te vervalsen (tenzij iemand direct toegang heeft tot je smartphone). Dat maakt ze bijzonder veilig in gebruik, ook als je een leek bent op dit gebied.

Als je gewoon eens wil weten hoe dit soort apps werken of wat je ervan kunt verwachten, dan kun je bijvoorbeeld Google Authenticator (Android en iOS) gebruiken. Dat is een gratis app die het gebruik van dit soort middelen toegankelijk maakt. Er zit tegenwoordig bovendien een cloudopslagfunctie in, waarmee je de codes indien nodig overzet. Zo hoef je niet elke keer opnieuw de accounts aan te melden als je van toestel wisselt. Andere opties zijn Microsoft Authenticator (Android en iOS) en Authy (Android en iOS).

Je zet je laptop aan en... geen internet! Gelukkig hoeft dat niet meteen reden tot paniek te zijn: je kunt namelijk zelf een aantal dingen doen om te kijken of je de verbinding weer kunt herstellen. In dit artikel lees je stap voor stap hoe je problemen met wifi oplost en binnen no-time weer verbonden bent.

Lees ook: 5 manieren om je wifi-snelheid te verbeteren

Beginnen bij de basis

Het is niet lastig om te controleren of het gebrek aan een verbinding aan de laptop zelf of iets anders ligt. Daarvoor controleer je gewoon de verbinding van andere apparaten. Heeft je smartphone wel een internetverbinding via wifi? Dan ligt het aan je laptop. Lees verder om te kijken wat je dan allemaal kunt proberen om de verbinding te herstellen.

©NicoElNino

Wifi is per ongeluk uitgeschakeld

Misschien een beetje een rare vraag: maar weet je zeker dat de wifi op je laptop aanstaat? Veel modellen hebben namelijk een schakelaar of toets om wifi aan of uit te zetten. Misschien heb je die per ongeluk omgezet. Check of dat bij jou het geval is en raadpleeg desnoods de handleiding.

Laptop opnieuw opstarten

Computers werken volgens logische principes, maar toch kan een herstart van je laptop soms wifi-problemen oplossen zonder een duidelijke oorzaak. Vaak komt dat doordat vastgelopen processen worden beëindigd, tijdelijke storingen verdwijnen of de verbinding met het netwerk opnieuw wordt opgebouwd. 

Modem herstarten

We hebben vastgesteld dat andere apparaten wel verbinding kunnen maken via wifi. Maar alsnog is het geen gek idee om je modem opnieuw te herstarten. Net zoals bij het opstarten van je laptop blijkt dat soms verrassend genoeg een oplossing. Vaak heeft het te maken met het resetten van de instellingen. De meeste routers herstart je door ze tijdelijk van de stroom te halen. Op de website van je internetprovider vind je de exacte stappen.

©BritCats Studio

Afstand tot het verbindingspunt

Moderne modems en wifi-versterkers zijn krachtig genoeg om door een muur en over een afstand van ruim 10 meter je laptop van een verbinding met degelijke snelheid en stabiliteit te voorzien. Heb je wel een signaal maar is het internet erg traag? Dan zit je misschien te ver weg, achter te veel (dikke) muren of wordt het wifi-signaal verstoord door interferentie van andere apparaten, zoals magnetrons en apparaten met bluetooth of een andere draadloze verbinding. Kijk eens wat er gebeurt wanneer je je modem verplaatst of – makkelijker – zelf met je laptop dichter in de buurt van je wifi-versterker of modem gaat zitten.

Internetinstellingen aanpassen

De voor de hand liggende stappen zijn nu achter de rug. Maar geen paniek, want voor de onderstaande tips hoef je absoluut geen IT-expert te zijn. We gaan eerst controleren of Windows het probleem kan vinden. Rechtsonder in je scherm zie je een wifi-icoon: een stip met 3 halfronde lijnen. Klik daarop met de rechtermuisknop en selecteer Problemen oplossen. Er volgt een diagnose van Windows. Wacht de stappen rustig af voor het resultaat.

Netwerkadapter resetten

Met een beetje geluk lost Windows de problemen voor je op. Als dat niet lukt, is het tijd om de netwerkadapter te resetten. Dat klinkt misschien imponerend, maar het stelt eigenlijk niet zo veel voor. Bij het opnieuw opstarten wordt de netwerkadapter automatisch opnieuw geïnstalleerd en de standaardinstellingen gebruikt. In Windows 10 ga je vanuit het Startmenu naar Instellingen en Netwerk en internet. Je zit automatisch in het tabblad Status en daarin zie je de optie Netwerk resetten. Klik daarop, wacht de stappen af en herstart je laptop. Voor Windows 11 zijn de stappen Netwerk & internet, dan Geavanceerde netwerkinstellingen, vervolgens Netwerk opnieuw instellen en als laatste Nu opnieuw instellen.

De netwerkadapter updaten

In sommige gevallen helpt het om je netwerkadapter van nieuwe updates te voorzien. Daarvoor ga je in Windows naar Apparaatbeheer en klap je Netwerkadapters uit door op het pijltje te klikken. Selecteer met de rechtermuisknop de netwerkadapter (er staan er doorgaans meer; kies als eerste de adapter die in zijn naam iets als Wi-Fi of Wireless heeft staan) en kies Stuurprogramma bijwerken en Automatisch zoeken naar stuurprogramma's.

Als het goed is ...

...Heb je met bovenstaande stappen de wifi op je laptop weer werkend gekregen. Niet? Dan zit er helaas niets anders op dan contact opnemen met de verkoper of een gespecialiseerde reparateur. Maar grote kans dat dat niet nodig is!