Windows 11 is al enige tijd beschikbaar, maar in tegenstelling tot vorige Windows-versies heeft Microsoft sommige systeemvereisten behoorlijk opgeschroefd. Daardoor kan het zomaar gebeuren dat je pc een update weigert. Lukt het niet met een herconfiguratie van je systeem? Dan kun je sommige eisen omzeilen en zo Windows 11 installeren op een niet-ondersteunde pc.

Als het goed is, dan draait Windows 11 al mooi op je systeem. Als je pc namelijk aan alle eisen te voldoet, is de kans groot dat je Windows 11 via de automatische updates hebt kunt installeren. Heb je nog geen melding voorbij zien komen, dan kun je zo’n update nog proberen te forceren met de Windows 11-installatieassistent. 

Voor een schone (her)installatie download je op dezelfde webpagina het hulpprogramma voor het maken van media waarmee je een installatiestick of een iso-schijfkopiebestand creëert. Het is wel nog afwachten of deze installaties zich zullen doorzetten, want als blijkt dat je systeem inderdaad niet aan de criteria beantwoordt, is het uit met de pret.

©PXimport

Pc geschikt voor Windows 11?

Je doet er dus goed aan voor een eventuele update of installatie van Windows 11 na te gaan in hoeverre je pc voldoet. Microsoft zelf heeft daar de PC Health Check voor. Start die op en klik op Nu zoeken en op Alle resultaten. Bij problemen verschijnen hyperlinks met uitleg.

Zelf vinden we de app Windows11Checker van EaseUS informatiever. Start de tool en klik op Check Now. De problematische onderdelen kleuren oranje of rood en gaan vergezeld van een knop Fix it met meer feedback. Je kunt ook de portable app WhyNotWin11 gebruiken. Klik op Download latest stable release.

©PXimport

Systeemvereisten

Uit de checklists van deze tools weet je meteen om welke systeemvereisten het gaat. Je vindt de vereisen ook op https://kwikr.nl/w11specs. Veel oudere pc’s zullen met een aantal eisen weinig moeite hebben, zoals een dualcore-64bit-cpu van minimaal 1 GHz, 4 GB geheugen en 64 GB (vrije) opslagruimte. Zelfs een UEFI-BIOS, opgestart in UEFI-modus (dus niet de CSM-modus) en met ingeschakelde Secure Boot, is voor veel oudere pc’s niet onoverkomelijk.

Er zijn helaas ook vereisten waar oudere pc’s wel vaker zullen tegenaanlopen. Zo heeft je systeem een TPM 2.0-module nodig en moet de processor in principe zijn opgenomen in de officiële compatibiliteitslijsten, zoals gepubliceerd door Microsoft, zowel voor AMD als voor Intel.

Microsoft vereist tevens een gpu die DirectX 12 ondersteunt, met een WDDM2.0-stuurprogramma. Heb je een externe grafische processor? Dan moet je goed zitten met een gpu van maximaal zeven jaar oud, vanaf AMD Radeon RX 400 Polaris (eventueel nog R300) en Nvidia GeForce GTX 900.

©PXimport

Uitwegen

Voldoet je systeem aan alle vereisten, dan kun je Windows 11 installeren. Weet wel dat zo’n overstap niet dwingend is, gezien Microsoft nog volledige ondersteuning biedt voor telkens de recentste versie van Windows 10 tot minstens oktober 2025.

We gaan ervan uit dat je systeem niet helemaal voldoet en dat je toch graag naar Windows 11 wilt overstappen. Wat staat je dan te doen? Helaas kun je sommige tekortkomingen alleen maar wegwerken met een hardware-upgrade, zoals extra ram of een compatibele cpu (en eventueel ook gpu). De vraag is natuurlijk in hoeverre dat technisch realiseerbaar is op je systeem en moederbord, en of dat financieel zinvol is. 

Gelukkig zijn er ook eisen die je met een (eenvoudige) herconfiguratie mogelijk kunt inwilligen, zoals het omschakelen naar UEFI, het inschakelen van Secure Boot en het activeren van TPM 2.0.

©PXimport

UEFI en Secure Boot

De opstartmethode omschakelen van Legacy BIOS (CSM) naar UEFI doe je vanuit het setupvenster van je UEFI-BIOS. Om hiertoe toegang te krijgen, raadpleeg je de systeemhandleiding. Of je gaat naar Instellingen / Update & Beveiliging / Herstel en je klikt bij Geavanceerd starten op Nu opnieuw starten. Na de herstart kies je Probleemoplossing / Geavanceerde opties / UEFI-firmware Instellingen / Opnieuw starten. In het UEFI-BIOS vind je nu vast een optie om de Legacy BIOS (CSM)-modus om te schakelen naar UEFI(/BIOS).

Je vindt hier normaal gesproken ook een schakelknop om Secure Boot te activeren. Op sommige moederborden moet je hiervoor wel eerst Enroll All Factory Default Keys selecteren bij een optie als Key Management. Raadpleeg ook hiervoor de systeemhandleiding.

Consequenties

Door de omschakeling van BIOS naar UEFI verwacht Windows de bootloader nu wel op een GPT-partitie (en niet langer op een MBR-partitie, zoals bij de legacy BIOS-modus), met als gevolg dat Windows wellicht niet meer opstart.

In principe kun je dan eerst wel je schijf van MBR naar GPT omzetten met de opdrachtregeltool MBR2GPT.EXE in de map C:\Windows\System32, maar succes is niet gegarandeerd. Maak voordat je dit doet eerst een complete systeem- en gegevensback-up. Geef het volgende commando vanuit de opdrachtprompt, opgestart als administrator:

mbr2gpt /validate /allowfullos /disk:x

Vervang x door het juiste schijfnummer, zoals je dat afleest na het commando diskpart, gevolgd door list disk (met exit verlaat je deze omgeving weer).

Als de validatie succesvol blijkt, voer je reagentc /disable uit, waarmee je tijdelijk de Windows herstelomgeving uitschakelt (na afloop schakel je die weer in met /enable).

Tot slot geef je de volgende opdracht:

mbr2gpt /convert /allowfullos /disk:x

Als het goed is, laat Windows zich nu wel in UEFI-modus opstarten.

Lukt deze conversie niet, dan zit er weinig anders op dan Windows 11 ‘schoon’ te installeren, bijvoorbeeld vanaf een installatiestick. Tijdens deze setupprocedure verwijder je dan alle partities waarna die met een schone GPT-lei kan starten.

©PXimport

TPM

Windows 11 vereist zoals gezegd ook de aanwezigheid van TPM 2.0 (Trusted Platform Module; ook wel PTT genoemd, Intel Platform Trust Technology). Deze module biedt een beveiligde opslag voor de benodigde certificaten en cryptografische sleutels, een beetje zoals bij een smartcard dus.

Meldt je updatechecker dat TPM ontbreekt of is uitgeschakeld, open dan eerst het apparaatbeheer (druk op Windows-toets+R en voer devmgmt.msc uit). Vind je hier geen rubriek Beveiligingsapparaten terug, dan kan die daadwerkelijk ontbreken of de module is misschien alleen maar uitgeschakeld. In het laatste geval kun je die vanuit je UEFI-BIOS activeren, via een optie als TPM State, fTPM-switch of Intel PTT. Meestal lukt dit wel als de module in de processor of chipset zit ingebouwd (een zogeheten firmware-TPM (fTPM).

Lukt het om de module in te schakelen en gaat het om 2.0, dan zit je goed. Lukt het niet of gaat het om TPM 1.2, dan wordt het lastiger. Ga dan de specificaties van je moederbord na om te zien of een firmwareflash tot de mogelijkheden hoort of eventueel het inpluggen van een TPM-kaart.

©PXimport

Omzeilen

Wat als je systeem niet over een Windows 11-gecertificeerde cpu beschikt, geen TPM 2.0-module heeft en/of Secure boot valt niet (zomaar) in te schakelen, en je krijgt dit niet goed met de methodes die we hierboven hebben besproken? Dan nog hoef je je systeem niet meteen af te schrijven voor Windows 11. Er zijn namelijk ingrepen waarmee je bepaalde controlemechanismen van de setupprocedure van Windows 11 kunt omzeilen.

Voor we enkele scenario’s bekijken moet je wel bewust zijn van de mogelijke risico’s. Microsoft zelf geeft al aan dat systemen die niet helemaal compatibel blijken, meer risico lopen op problemen als vastlopers of blue screen of death. Het valt evenmin uit te sluiten dat Microsoft op een bepaald moment beslist zulke systemen niet langer van Windows-updates, waaronder beveiligingsupdates, te voorzien. Misschien kun je zulke updates dan nog wel handmatig installeren, maar houd er toch rekening mee.

Update-truc

Neem je de potentiële risico’s voor lief, dan zijn er een paar trucs en tools waarmee je Windows 11 misschien toch op een niet-ondersteund systeem krijgt. Zelfs Microsoft geeft een - uiteraard “niet aanbevolen” - methode om de vereisten van TPM 2.0 en van een officieel ondersteunde cpu te omzeilen (je hebt wel TPM 1.2 nodig) (zie ook https://kwikr.nl/w11not).

Druk in Windows 10 op Windows-toets+R en voer regedit uit. Navigeer naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\Setup\MoSetup. Klik met rechts in het rechtervenster en kies Nieuw / DWORD (32 bits)-waarde. Noem die AllowUpgradesWithUnsupportedTPMOrCPU en wijzig de waarde in 1. Sluit af, start de eerder vermelde installatie-assistent op en volg de verdere instructies.

©PXimport

Installatiestick

Lukt het niet op deze manier en zit het probleem bij TPM 2.0, geheugen of Secure Boot, dan kun je het nog met een (verse) installatie via een installatiestick proberen. Je kunt die installatiestick met de eerder vermelde Media Creation Tool van Microsoft samenstellen. Start hier je pc mee op en zodra de melding verschijnt dat de pc Windows 11 niet kan uitvoeren, druk je op pijlknop en vervolgens op Shift+F10 om zo de opdrachtprompt te openen, waar je regedit uitvoert.

Navigeer naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\Setup, waar je een nieuwe sleutel creëert met de naam LabConfig. Open deze sleutel, creëer hierbinnen een DWORD-waarde (32 bit) met de naam BypassTPMCheck en stel deze in op 1. Herhaal deze procedure voor de waarden BypassRAMCheck en BypassSecureBootCheck, die je beide eveneens op 1 instelt. Sluit de register-editor af en verlaat de opdrachtprompt met het commando exit. Hopelijk kun je de installatie van Windows 11 nu verderzetten.

Iso-bestand

Een handig alternatief voor deze handmatige register-ingreep is de gratis tool Rufus (https://rufus.ie; download bij voorkeur de portable versie 3.17 of hoger). Voor je de app opstart, download je eerst het Windows 11-schijfkopiebestand (iso), via de link op https://kwikr.nl/win11down. Je stopt tevens een (lege) usb-stick in je pc van minimaal 8 GB.

Start Rufus op, selecteer de juiste stick, klik op SELECTEREN en verwijs naar het iso-bestand. In het uitklapmenu bij Image-optie kies je Extended Windows 11 Installation (no TPM / no Secure Boot). De overige instellingen laat je liever ongemoeid (GPT en UEFI). Druk op Starten, start het systeem na afloop met deze stick op en volg de verdere instructies. Als het goed is, staat weliswaar een flinke poos later Windows 11 op de pc.

©PXimport

De Lexus NX verscheen in 2014 en kende sindsdien een bescheiden succes in Nederland, met zo'n 1500 verkochte exemplaren. Het merk groeit wereldwijd echter flink. Met de lancering van de plug-inhybride NX450h+ zet Lexus deze lijn voort. Irwin van InstaAutoVlog heeft het model getest en deelt zijn bevindingen.

Positionering

De Lexus NX strijdt met auto's als de BMW (i)X3, de Volvo XC60 en de Mercedes-Benz GLC. Ook de Audi Q5 is een directe opponent. Het onderscheidende vermogen? Een rijke standaarduitrusting, Lexus' Red Carpet Treatment en de standaard van een hybride aandrijflijn. 

Afmetingen

Met een lengte van 4,66 meter en een breedte van bijna 1,87 meter is hij iets compacter dan sommige concurrenten, maar hij wint het in hoogte met 1,66 meter. Dit geeft de NX een robuuste, maar nooit logge uitstraling, passend bij zijn klasse.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

F-Sport-uitvoering

In het donker zorgt de scherp vormgegeven led-verlichting voor en achter voor een sterke uitstraling en herkenbare signatuur. De grille is een opvallend detail, zeker bij de F-Sport uitvoering. Deze testversie valt op door die grille, zwarte dakrails en raamomlijsting, en bijpassende zwarte buitenspiegels. De 20-inch F-Sport Design wielen versterken de sportieve uitstraling, vooral in combinatie met de F-White lak.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Premium interieur

De Lexus NX biedt een luxe interieur: alles voelt solide en prettig aan. Bovenop het dashboard zit standaard een 14inch-touchscreen voor infotainment vanaf de Business Line; de basisuitvoering heeft een 9,8inch-scherm. Navigatie en draadloos Apple CarPlay of Android Auto zijn standaard aanwezig.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

E-Latch-deuropeners

Het zitcomfort is goed en ook de ondersteuning voor beide ellebogen is uitstekend. Enkel het axiaal beperkt verstelbare stuurwiel kan beter. De NX is voorzien van een deels digitaal instrumentarium en e-Latch deurontgrendeling. Deze portieropeners zorgen ervoor dat je geen deur kunt openen als er verkeer van achteren aankomt.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Details en afwerking

In de Lexus NX zijn details en finesse volop aanwezig. De bediening van elementen zoals de middenarmsteun voelt licht en doordacht, terwijl de klimaatregeling, met nanotechnologie, niet alleen nare geurtjes, maar ook droge huid helpt voorkomen. De geluidsisolatie zorgt daarnaast voor rust in het interieur.

Standaard krijg je een audiosysteem met negen luidsprekers en een subwoofer. Voor wie meer wil, is er in de President-uitvoering een Mark Levinson-systeem met zeventien luidsprekers en een vermogen van 1800 watt, voor een premium luisterervaring.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

1500 kilo trekgewicht

Op de achterbank is voldoende plek voor drie volwassenen. De kofferbakinhoud is voor alle versies gelijk. Deze meet 520 liter en is te vergroten naar maximaal 1411 liter. Een sterk punt van de PHEV is het trekgewicht. Mag de normale hybride als 2WD en AWD maximaal 1000 kilogram trekken, na het aanvinken van het 2495 euro kostende Explorer Pack wordt dit naar 1500 kilogram verhoogd. In het pack zit een afneembare trekhaak en een kogeldruk van 100 kilogram. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Bereik van de accu

De instap-Lexus NX betreft de 350h. Deze is voorwielaangedreven en beschikt over een 2,5liter-viercilinder benzinemotor die samenwerkt met een 192pk en 270Nm sterke elektromotor. Er is ook een 350h AWD met een extra 54pk en 121 Nm sterke elektromotor op de achteras.

Voor de test is gereden met de plug-in hybride 450h+. De basis-aandrijflijn is gelijk aan die van de 350h AWD. Dankzij een 18,1kWh-lithium-ion batterij kan het elektrische vermogen langer worden aangesproken: zo'n 74 (Luxury Line) of 69 kilometer volgens de WLTP-testmethode.

🚘Meer weten over auto-afkortingen? Lees dan: Van actieradius tot WLTP: dit is het EV-ABC

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Accumanagement

De auto is uitgerust met een eenfase-6,6 kW boordlader, terwijl de warmtepomp ook in de winter zorgt voor een bruikbare actieradius. Interessant is de slimme software die ervoor zorgt dat de batterij in topconditie blijft, zelfs als je deze niet vaak oplaadt. De accu wordt regelmatig ont- en opgeladen om alle cellen actief te houden. Lexus biedt bovendien 10 jaar garantie op de batterij.

Krachtige en soepele aandrijflijn

Het gecombineerde vermogen is 309 pk en in 6,3 seconden ben je van 0 tot 100 km/u. De topsnelheid is 200 km/u. Prettig is het hoge elektrische vermogen van gecombineerd 246 pk, zo'n 100 pk meer dan bij de concurrentie.

Verbruik bij lege accu

Is de accu na zo'n 65 kilometer te hebben gereden leeg, dan verandert de NX in een normale hybride. De elektromotor wordt getemperd en dat zorgt mede voor een op dat moment nog steeds laag brandstofverbruik. Een gemiddelde van 1 op 16 is dan prima te realiseren; een uitstekende waarde. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Rijdynamiek

Voor wat betreft de rijdynamiek plaatst de NX zich tussen de compactere LBX en grotere broer RX. Zo stuurt hij verrassend direct en voelt hij mede dankzij het formaat wendbaar en overzichtelijk. Op de snelweg is het de rust in het onderstel waarmee hij overtuigt,net als de uitstekende geluidsisolatie, rechtuit-stabiliteit en het uitmuntend werkende Lexus Safety System+, inclusief een autonome rij-assistent van level 2. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

AVS-dempers

Kun je de Volvo, Mercedes en Audi optioneel met luchtvering krijgen, bij Lexus is dit niet het geval. Het merk focust zich op zogeheten AVS-dempers. Deze Adaptive Variable Suspension-ophanging is standaard onder de F-Sport en President Line en zorgt ervoor dat de NX te allen tijde vlak blijft. Dit kan extra comfort geven, maar met name bij het afrijden van drempels zou een soepelere demping juist voor wat meer comfort mogen zorgen. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Prijzen en uitvoeringen

De Lexus NX is als 350h leverbaar vanaf 61.995 euro. De 350h AWD kost minimaal 71.995 euro. Pluggen kan met de 450h+ vanaf 65.995 euro en de geteste 450h+ F-Sport Line staat voor 74.995 euro op de lijst. 

De HMD Fusion is een van de opvallendste smartphones van 2024. Je kunt namelijk speciale hoesjes om de telefoon doen om extra functies te gebruiken. Zo kan de budgettelefoon opeens betere selfies maken of draadloos opladen. In deze HMD Fusion-review zoomen we in op de accessoire en de smartphone zelf.

De HMD Fusion is te koop in twee versies, met respectievelijk 6 GB werkgeheugen en 128 GB opslagcapaciteit en 8 GB / 256 GB. Wij hebben het eerste model getest, dat een adviesprijs van 270 euro draagt. Voor dertig euro meer koop je het betere model, wat wij een nette meerprijs vinden.

In de doos vind je naast een usb-c-oplaadkabel ook een stevig transparant hoesje, dat geen functies toevoegt behalve je toestel beschermen tegen krassen en een valpartij. HMD verkoopt het hoesje ook in het blauw, groen en roze.

Speciale hoesjes

Interessanter zijn de accessoires die wél extra’s bieden, via de stroompinnetjes in het hoesje en op de achterkant van de telefoon. HMD presenteerde in september een hoesje met uitklappende ledring voor betere selfies in het donker, een extra stevig hoesje met een SOS-knop en een hoesje dat draadloos opladen mogelijk maakt.

Met de verkrijgbaarheid van die hoesjes schiet het vooralsnog niet op: die met de selfiering en SOS-knop komen volgens de HMD-website 'later dit jaar beschikbaar' en het oplaadhoesje ontbreekt begint november nog op die website. Wat de hoesjes gaan kosten, is ook nog onduidelijk.

Gelukkig kon HMD ons wel al een hoesje met selfiering opsturen om te testen in combinatie met de Fusion. Dat hoesje is stevig en biedt veel grip. De ledring rond de cameramodule op de achterkant is met een vrije hand makkelijk – maar niet té makkelijk – omhoog te klappen en prijkt dan boven het scherm uit. Vervolgens vind je in de camera-app een instelling voor de aparte flitser, die dus stroom krijgt via het toestel. Je kunt in die instelling onder andere de kleurweergave en helderheid van de flitsring aangeven. De flitsring werkt naar behoren.

📱Leestip: Waar voor je geld: 5 uitgebreide smartphones voor max 500 euro

©Rens Blom

Hieronder vind je twee selfies, gemaakt in het donker op straat. Op de linkerfoto gebruikten we de HMD Fusion als een normale smartphone, waarbij het scherm oplicht om je gezicht in beeld te brengen. Op de rechterfoto stond de flitsring boven het scherm. Wij kregen gemengde reacties op het nut en de kwaliteit van de flitsring, met name omdat hij je gezicht minder natuurlijk weergeeft.

©Rens Blom

Interessant initiatief

Hoewel we dus nog niets kunnen zeggen over de prijzen en de kwaliteit van de andere hoesjes, vinden we het initiatief van HMD interessant. Het doet ons terugdenken aan Motorola, dat jaren geleden al smartphonehoesjes met boeiende functies uitbracht. Denk aan een extra accu, krachtige luidspreker of zelfs miniprinter. HMD pakt het vooralsnog minder exotisch aan, maar belooft wel meer speciale hoesjes. Wij zijn benieuwd.

Positief in ieder geval is dat HMD alle benodigde technische informatie opensource gemaakt heeft, waardoor bedrijven en hobbyisten zelf hoesjes en accessoires kunnen maken die werken met de Fusion.

De HMD Fusion als smartphone

Als smartphone is de HMD Fusion ook noemenswaardig. In lijn met HMD's duurzaamheidsfilosofie is het toestel grotendeels zelf uit elkaar te halen met een schroevendraaier. Op die manier kun je het scherm, de accu, usb-c-poort en andere belangrijke onderdelen vervangen.

HMD verkoopt die onderdelen (straks) zelf via zijn website en stelt reparatiehandleidingen beschikbaar. Een mooi pluspunt van het toestel, zeker ten opzichte van concurrerende telefoons die alleen door een professionele partij te repareren zijn. De prijzen van vervangende onderdelen vinden we schappelijk. Een nieuwe accu kost 25 euro, een nieuw scherm 50 euro.

©Rens Blom

Als 270 euro kostende telefoon biedt de HMD Fusion echter minder goede specificaties dan je verwacht in deze prijsklasse. Weliswaar voelt het toestel stevig aan, het 6,56inch-LCD-scherm met lage resolutie van 1612 x 720 pixels maakt het beeld niet scherp. En de Qualcomm Snapdragon 4 Gen 2-processor is oud en eenvoudig, waardoor de telefoon merkbaar trager is dan de concurrentie. Dat belooft weinig goeds voor de prestaties na een jaar gebruik.

Ook op de camera's is bezuinigd. De Fusion mist een groothoekcamera om extra wijde foto’s te schieten, bijvoorbeeld. Daar staat tegenover dat HMD de Fusion wel een prima selfiecamera met een 50megapixel-resolutie geeft. De camera achterop heeft maar liefst 108 megapixels, maar is kwalitatief niet bijzonder.

©Rens Blom

De 5000mAh-accu gaat wel lekker lang mee, geholpen door de eenvoudige processor en lage schermresolutie. Je kunt de HMD Fusion bijna twee dagen gebruiken voordat je de oplader moet pakken.

Mager updatebeleid

Het updatebeleid van de Fusion is helaas mager. HMD belooft upgrades naar Android 15 en 16 en drie jaar beveiligingsupdates. In dit prijssegment kun je telefoons met vier of vijf jaar updates kopen, onder andere van Samsung.

Conclusie: HMD Fusion kopen?

De HMD Fusion is een interessante smartphone omdat je hem kunt uitbreiden met hoesjes vol extra functies. Een bijzonder concept, al hebben we helaas nog niet alle hoesjes kunnen testen. Als toestel zelf maakt de Fusion minder indruk: hij is weliswaar prima te repareren, maar heeft eenvoudige specificaties en krijgt korter updates dan de concurrentie. Zo is de HMD Fusion een opvallende telefoon voor een select publiek.