Als je een Raspberry Pi als desktopmachine wilt gebruiken, installeer je daar normaal gesproken Raspberry Pi OS op, de officiële Linux-distributie voor deze kleine computer. Maar het is ook mogelijk om een ARM-versie van Windows op je Raspberry te installeren. In deze masterclass gaan we aan de slag met het project WoR (Windows on Raspberry).

Windows on Raspberry (www.worproject.ml, en nee, de ml is geen tikfout, red.) is een project dat de volledige Windows-desktopervaring naar je Raspberry Pi brengt. De hardwareondersteuning is nog niet volledig, maar de meeste Windows-software draait gewoon. Je kunt zelfs x86-apps op Windows 10 ARM64 draaien. Zowel Windows 10 als de insider builds van Windows 11 draaien op je Raspberry Pi. Hoe dat werkt, leggen we uit.

Welke Raspberry Pi?

WoR draait op de Raspberry Pi 2 (revisie 1.2), 3, 4 en 400. Op de eerste twee modellen met maar 1 GB geheugen zal het echter niet zo vlot draaien. Voor vlot gebruik is 4 GB (Raspberry Pi 4 of 400) of 8 GB (Raspberry Pi 4) wel aangeraden.

Je installeert Windows op een microSD-kaart (het liefst met A1-rating) of usb-opslagapparaat (ssd of usb-stick) met een capaciteit van minimaal 8 GB en liefst meer dan 32 GB.

Overigens zal niet alle hardware werken. De ARM64-versie van Windows 10 (voor de Raspberry Pi 3, 4 en 400) heeft ARM64-drivers nodig, en die zijn er bijvoorbeeld niet voor HDMI-audio en wifi. De ARM32-versie (die ook op de Raspberry Pi 3 draait) heeft dan weer wel een werkende wifi-driver. Ga via https://kwikr.nl/winpi naar de GitHub-pagina voor de status van de drivers.

Bootloader op de Raspberry Pi 4

Bij de Raspberry Pi 4 is de bootloader een aandachtspuntje. Die upgrade je het best, zeker als je van een usb-opslagapparaat wilt opstarten. Dat gaat het eenvoudigste met het programma Raspberry Pi Imager. Klik eerst op Selecteer OS, scrol naar onderen, klik op Misc utility images / Bootloader en kies de optie met de voor jou juiste bootvolgorde. 

Schrijf dit image op een microSD-kaart en start je Raspberry Pi 4 daarvan op. Bij een succesvolle upgrade van de bootloader wordt het scherm groen.

©PXimport

Windows-image voor ARM64

Je kunt niet zomaar een standaard Windows-image downloaden dat je op je Raspberry Pi installeert, zoals je van Raspberry Pi OS gewend bent (zie ook het kader ‘Mag dit?’). Je moet zelf zo’n image aanmaken en daarvoor zijn er enkele vereisten. Je hebt enerzijds een computer nodig met Windows 10 versie 1703 of later. Dat kan ook een virtuele machine zijn. Als je geen Windows hebt, kan het overigens ook op Linux of macOS, zie paragraaf ‘Installatie met Linux of macOS’.

Eerst moet je een Windows 10-image voor ARM64 downloaden. Dat gaat het eenvoudigste via de website UUPDump. Kies als eerste een releasetype en klik daarbij op de knop arm64. Voor een Windows 11-versie met de nieuwste functies, inclusief de mogelijkheid om x64-apps op je Raspberry Pi te draaien, kies je Latest Dev Channel build. Dan krijg je een of meer builds te zien. Kies de recentste. 

Daarna kies je je taal en in de volgende stap bevestig je de edities. In de laatste stap laat je Download and convert to ISO aangevinkt staan en klik je onderaan op Create download package.

©PXimport

Downloads

Het zip-bestand dat in de laatste handeling van de vorige paragraaf werd gedownload, pak je uit. Dubbelklik op het bestand uup_download_windows.cmd. Je krijgt nu een melding dat Microsoft Defender SmartScreen het uitvoeren blokkeert. Sluit de melding en klik met rechts op het bestand in Verkenner en open Eigenschappen. Vink daar onderaan Blokkering opheffen aan en klik op OK.

Dubbelklik opnieuw op het bestand om het uit te voeren en geef het toestemming om wijzigingen aan je computer aan te brengen. Het downloadt nu de benodigde bestanden en maakt een image aan, wat lang kan duren. Druk op het einde op 0 wanneer daarom wordt gevraagd. Je vindt het iso-bestand nu in dezelfde map als het cmd-bestand dat je opstartte.

©PXimport

Opslagapparaat

Sluit nu het opslagapparaat dat je wilt gebruiken om Windows op te installeren aan op je computer (een microSD-kaart, usb-stick of externe ssd). Download daarna het programma Windows on Raspberry imager en pak het zip-bestand uit. Start dan het programma WoR.exe en sta toe dat het programma wijzigingen aan de computer kan aanbrengen. Kies je taal, selecteer je schijf (controleer of je de juiste hebt!) en het type Raspberry Pi.

Image installeren

Selecteer in de volgende stap het Windows-imagebestand dat je eerder hebt gegenereerd en selecteer de Windows-editie (bijvoorbeeld Home of Pro) waarvoor je een licentiesleutel hebt. Daarna kies je de stuurprogramma’s voor je Raspberry Pi. Kies de eerste optie Gebruik het nieuwste pakket dat beschikbaar is op de server om ze te downloaden. Selecteer dezelfde optie in de stap erna voor de UEFI-firmware.

Laat in het tabblad Configuratie de standaardwaardes staan. Controleer in de laatste stap of alle voorgestelde instellingen in het overzicht correct zijn en klik dan op Installeren. Dit proces kan overigens lang duren. Op het einde zie je de melding De installatie is voltooid! en klik je op Klaar. Je kunt nu het opslagapparaat verwijderen.

©PXimport

Mag dit?

Het WoR-project doet niets illegaals, omdat het geen bestanden deelt waarop auteursrechten rusten. Je downloadt bestanden die publiek beschikbaar zijn op Microsoft-servers en genereert daarmee een Windows-image dat je installeert. Maar je moet je Windows-installatie op je Raspberry Pi uiteraard nog altijd activeren. Daarvoor heb je een geldige Windows-licentiesleutel nodig. Windows-licenties zijn niet architectuurspecifiek, dus je kunt elke sleutel gebruiken die je normaal op je pc zou gebruiken.

Installatie met Linux of macOS

De eenvoudigste manier om Windows op je Raspberry Pi te installeren wanneer je geen Windows op je computer gebruikt, is om Windows in een virtuele machine te draaien, bijvoorbeeld in VirtualBox, en daarin de installatiestappen van hiervoor uit te voeren. 

Je moet dan je usb-opslagapparaat of microSD-kaart van je gastbesturingssysteem beschikbaar maken in de virtuele Windows-machine. In VirtualBox kun je bijvoorbeeld in de instellingen van je virtuele machine bij USB een aangesloten apparaat toevoegen.

Om een microSD-kaart beschikbaar te maken, is een andere truc nodig. In Linux doe je dat op de opdrachtregel met de volgende opdracht:

VBoxManage internalcommands createrawvmdk -filename /home/GEBRUIKER/sdcard.vmdk -rawdisk /dev/mmcblk0

Verander hierin GEBRUIKER naar je eigen gebruikersnaam en vervang mmcblk0 door het apparaatbestand van je microSD-kaart, dat je te zien krijgt in de uitvoer van de opdracht dmesg wanneer je je microSD-kaart insteekt.

Je moet je gebruiker ook toegang tot de schrijf geven. De eenvoudigste manier om dat te doen, is je gebruiker aan de groep disk toevoegen met:

usermod -a -G disk GEBRUIKER

Meld je dan af en weer aan. Daarna voeg je in VirtualBox het vmdk-bestand als virtuele schijf toe in Virtuele Media Manager en voeg je deze als schijf toe aan je virtuele machine. Nu kun je in je virtuele Windows het Windows-imagebestand genereren en naar je microSD-kaart schrijven.

WoR-flasher

Het WoR-project heeft ook instructies voor andere besturingssystemen dan Windows, maar die zijn wat complexer. Als je Ubuntu of Debian draait, is er nog een andere eenvoudige manier om Windows op je Raspberry Pi te installeren: het programma WoR-flasher. Download het via Git:

git clone https://github.com/Botspot/wor-flasher

En start het programma dan met:

~/wor-flasher/install-wor-gui.sh

Je kiest dan de gewenste Windows-versie, het model Raspberry Pi, de taal voor Windows en het opslagapparaat waarop je het image wilt installeren. Daarna downloadt het programma allerlei bestanden van Microsoft, genereert dit het image en installeert dit op je microSD-kaart. Dat duurt een hele tijd.

©PXimport

Raspberry Pi opstarten

Sluit nu je Raspberry Pi aan op een ethernetpoort, toetsenbord en muis, en steek de microSD-kaart met Windows in het slot. Start het computertje nu op. Als alles goed gaat, krijg je in het groot het logo van de Raspberry Pi te zien met daaronder de vraag ESC (setup), F1 (shell), ENTER (boot). 

Wacht nu tot het initiële opstartproces is voltooid. Dat kan overigens wel even duren als je een traag opslagapparaat hebt. Na een tijdje zou je onder het logo meldingen moeten zien als Apparaten voorbereiden en Voorbereiden.

Na het initiële opstartproces reboot de Raspberry Pi enkele keren en krijg je de melding Even geduld te zien. Tot slot krijg je een scherm te zien waarin je basisinstellingen zoals je regio, taal, toetsenbordindeling enzovoort invoert. De kans is groot dat Windows daarna een update installeert en nog eens herstart.

Werken met Windows

Als de installatie gelukt is, kun je gewoon aanmelden in Windows en ermee werken zoals je gewend bent op je pc. Wij installeerden Windows 11, en dat maakt dat je op een Raspberry Pi op een veilige manier kunt kennismaken met Windows 11 zonder dat je het op je gewone pc hoeft te installeren.

De insider builds van Windows 11 werkten op het moment van schrijven, maar dat kan in de toekomst veranderen, geven de ontwikkelaars van WoR aan. WoR vervangt een aantal controles die Windows uitvoert op hardwarevereisten, zodat het besturingssysteem toch op de Raspberry Pi draait.

©PXimport

Prestaties

De prestaties van een Raspberry Pi zijn natuurlijk niet te vergelijken met een volwaardige pc. Maar voor normale taken zoals surfen, e-mailen en teksten bewerken volstaat de aanwezige processorkracht zeker. Veel hangt ook af van de snelheid van je opslagapparaat. Een snelle ssd is toch wel aan te raden.

Open het Taakbeheer en klik daar op het tabblad Prestaties. Daar kun je volgen hoe je processor, geheugen en schijf het doen terwijl je allerlei taken in Windows uitvoert. 

Op een Raspberry Pi 4 met 8 GB geheugen werkt dit allemaal vrij vlot. Zie het kader ‘Meer geheugen op de Raspberry Pi 4’, want het geheugen is standaard gelimiteerd tot 3 GB. Voor specifieke monitoring van de Raspberry Pi-hardware kun je ook het programma PiMon draaien.

©PXimport

Drivers

Je Raspberry Pi heeft een ARM-processor, dus de x86-drivers voor je pc werken daar niet op. Alleen ARM64-drivers zijn ondersteund op Windows 10 voor ARM64. WoR bevat al een aantal drivers, maar voor sommige apparaten zul je zelf nog ARM64-compatibele drivers moeten vinden.

Zo kun je bijvoorbeeld een Arduino-bordje of ander microcontrollerbordje met CP210x-adapter voor een seriële UART-verbinding via usb aansluiten. Chipfabrikant Silabs heeft daarvoor een universele driver die ook op de ARM64-versie van Windows werkt. Ga daarvoor naar https://kwikr.nl/cp210driv , klik op het tabblad Downloads en daarna op de link CP210x Universal Windows Driver.

Software

Je kunt gewoon software uit de Microsoft Store installeren op je Raspberry Pi. De meeste x86 Windows-apps die je online downloadt, werken ook op Windows voor ARM64.

In de nieuwste insider-builds van Windows 11 voor ARM64 werken ook x64-apps (64-bits). Die draaien bovendien heel wat sneller dan de x86-apps. Op de achtergrond emuleert Windows de juiste processorinstructies. Uiteraard zal niet alle software op je Raspberry Pi draaien: sommige erg hardware-afhankelijke programma’s zullen problemen opleveren.

©PXimport

Meer geheugen op de Raspberry Pi 4

Bij de Raspberry Pi 4 is het geheugen standaard gelimiteerd tot 3 GB. Druk bij het opstarten van het image op Esc om de UEFI-instellingen in te gaan. Ga dan naar Device Manager / Raspberry Pi Configuration / Advanced Configuration en verander Limit RAM to 3 GB naar Disabled. Druk dan telkens op Esc om naar het hoofdvenster terug te keren, druk op Y om de instellingen op te slaan wanneer je die vraag krijgt en kies Reset om te herstarten.

©PXimport

Windows-updates

Om Windows op je Raspberry Pi te updaten, moet je wel opletten. De cumulatieve updates leveren geen probleem op: die installeer je gewoon zoals je op je pc zou doen. Maar de feature-updates (de halfjaarlijkse releases rond maart en september) zijn problematisch.

De oorzaak van het probleem is dat de ontwikkelaars van WoR zich geen dure certificaten kunnen permitteren om hun drivers mee te ondertekenen. Daarom werkt WoR voor deze drivers in ‘test signing mode’. Maar Windows verwacht niet dat je je continu in deze modus bevindt. Na een update levert dat dan driverproblemen op, waardoor je Raspberry Pi niet meer opstart.

Op de pagina Performing OS updates (zie https://kwikr.nl/worupdate) leggen de ontwikkelaars uit hoe je dit omzeilt. Je moet op specifieke momenten de updateprocedure onderbreken, enkele bestanden hernoemen en handmatig drivers op je opstartschijf plaatsen. 

Daarna dien je enkele opdrachten uit te voeren, en tot slot kun je het updateproces voortzetten. Dat is wat vervelend en hopelijk slagen de ontwikkelaars erin om dit proces in de toekomst wat minder omslachtig te maken.

En verder

Loop je tegen een fout aan, voeg dan een foutbeschrijving toe op de pagina WoR Issue Tracker. Voeg het logbestand toe uit de directory logs van WoR, zodat de ontwikkelaars alle informatie hebben om te onderzoeken wat er is misgegaan.

WoR is nog een experimenteel project. Als je Windows op je Raspberry Pi dagelijks wilt gebruiken, is het goed om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen van het project. Bekijk dan zeker de communitypagina op de projectwebsite. Er is een Discourse-forum, een subreddit, een Telegram-groep en een kanaal op Discord.

Ook op de GitHub-pagina Windows on Raspberry vind je meer informatie. Vooral de repository RPi-Windows-Drivers is interessant om te volgen, omdat je daar de huidige toestand van de hardwareondersteuning vindt.

©PXimport

Windows 10 IoT Core

Er is nog een andere Windows-versie die op de Raspberry Pi werkt, Windows 10 IoT Core. Dit is een uitgeklede versie van Windows voor kleine apparaten. Deze draait niet de Windows-desktop, maar een UWP-app die je zelf ontwikkelt. Helaas is de hardwareondersteuning wat beperkt. Zo installeert het besturingssysteem wel op de Raspberry Pi 2, maar niet op revisie 1.2. En de Raspberry Pi 3B is volledig ondersteund, maar de Raspberry Pi 3B+ alleen als technische preview. De Raspberry Pi 4 is niet ondersteund. 

Er zijn ook al even geen nieuwe versies van Windows 10 IoT Core meer uitgebracht, dus de vraag is of Microsoft hier nog toekomst in ziet.

©PXimport

Grote kans dat je duizenden digitale foto’s hebt, maar als je niet zorgt voor regelmatige updates, kun je die kostbare herinneringen in één seconde verliezen. Bijvoorbeeld doordat je je telefoon kwijtraakt, je laptop wordt gestolen of je geheugenkaartje kapotgaat. We gaan in dat kader cloudopslag met lokale alternatieven vergelijken. Ook leggen we uit hoe je je foto’s slim, veilig en overzichtelijk beheert.

Vaak wordt gedacht dat een back-up niet meer is dan een mapje met gekopieerde afbeeldingen op een externe schijf. Toch beschrijft de 3-2-1-regel een veel robuustere aanpak: bewaar minstens drie kopieën van je foto’s, op twee verschillende media en één exemplaar buitenshuis. Een simpele kopie faalt bijvoorbeeld zodra je externe schijf van tafel valt of bij brand verloren gaat. Ook versiebeheer ontbreekt dan, waardoor per ongeluk gewiste of bewerkte foto’s voorgoed verdwijnen.

Een echte back-up bevat dus redundantie én geschiedenis. In Windows ga naar Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Bestandsgeschiedenis. Op macOS ga je naar Systeeminstellingen / Time Machine. Door versiebeheer te activeren, haal je oudere bewerkingen terug zonder daarbij de complete bibliotheek te herstellen. Hiermee onderscheid je een doordachte back-up van een simpele kopie.

Drie lagen

Een waterdichte back-up rust op drie lagen die elkaar aanvullen: de werklaag, de lokale back-uplaag en de externe back-uplaag. In de werklaag staan de foto’s waar je dagelijks mee bezig bent, meestal in de bibliotheek van Windows Foto’s of Apple Foto’s. De lokale back-uplaag bevindt zich op een tweede schijf. Dit is het liefst een ssd voor snelheid, die automatisch met de werklaag wordt gespiegeld. Die heb je dus wel nodig voor je verdergaat.

In Windows activeer je daarvoor Bestandsgeschiedenis via Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Inschakelen. Op macOS gebruik je Time Machine en kies je de ssd als doel.

De externe laag leeft buiten je huis. Dat kan een cloudservice zijn of een NAS in het ouderlijk huis. Stel in de back-upsoftware een retentieperiode in van minstens negentig dagen, zodat gefaseerde verwijderingen niet meteen definitief zijn. Door deze drielaagse structuur verdwijnt elke single point of failure. Zelfs als je laptop en lokale schijf uitvallen, staat er nog steeds een complete kopie online voor je beschikbaar.

Google Foto's: automatisch

 Google Foto’s biedt een bijna zorgeloze manier om nieuwe opnamen direct naar de cloud te sturen, zowel op je smartphone als op je laptop. Installeer op Android of iOS de Google Foto’s-app, tik rechtsboven op je profielfoto, open Foto-instellingen en activeer Back-up & synchronisatie.

Kies vervolgens Originele kwaliteit als je onbeperkt ruimte in Google One hebt; anders selecteer je Opslag besparen om foto’s licht te comprimeren. Belangrijk is dat je het uploaden beperkt tot wifi door Mobiele data voor back-ups uit te schakelen, zodat je databundel intact blijft.

Op je pc download je de tool Google Drive voor Desktop (www.google.com/drive), meld je je aan en vink je in Voorkeuren / Mappen op je computer de map met bestanden aan. De client zet automatisch een hiërarchische structuur aan in de cloud, identiek aan je lokale mappen. Laat de desktopclient minstens éénmaal per week draaien, zodat ook je recente foto’s worden meegenomen. Zo houd je mobiel en laptop perfect synchroon.

iCloud en Apple Foto's

Als je volledig in het Apple-ecosysteem werkt, is iCloud Foto’s de eenvoudigste route naar automatische bescherming. Open het instellingenscherm op je iPhone, tik op je naam, kies iCloud en selecteer Foto’s. Zet de schuif bij Synchroniseer deze iPhone aan; doe hetzelfde op je iPad en Mac via Systeeminstellingen / Je Apple ID / iCloud en zet de slider bij Foto’s onder Opgeslagen in iCloud aan. Controleer in de iOS-app Foto’s of de meest recente beelden zijn verzonden zodra je wifi hebt.

Standaard optimaliseert iOS opslag door alleen verkleinde versies lokaal te bewaren. Schakel dit uit via Instellingen / Foto’s / Download en bewaar originelen als je genoeg geheugen hebt, zodat heel je bibliotheek offline beschikbaar blijft. Op je Mac open je vervolgens Foto’s, ga je naar Instellingen / iCloud en vink je Download originelen naar deze Mac aan. Time Machine pikt daarmee automatisch een volledige kopie op voor de tweede back-uplaag. Dankzij die koppeling hoef je niets te slepen of te plannen; het ecosysteem doet het zware werk.

Checklist voor onderweg

Op reis is de kans op diefstal of waterschade extra groot, dus hanteer dan een strikte dagelijkse routine. Kopieer alle foto’s na elke shoot meteen naar een draagbare ssd. Gebruik je laptop om de foto’s van die dag naar een nieuwe map op je laptop te verplaatsen. Controleer in de Verkenner of Finder of het aantal bestanden overeenkomt. Verwijder niets van de kaart tot je twee andere kopieën hebt, waarvan eentje in de cloud, bijvoorbeeld in Google Drive.

Hotel-wifi is vaak traag, maar op de achtergrond kun je toch kleine foto’s uploaden; laat je laptop ‘s nachts aan met deksel open, of laat je telefoon het zware werk doen. Stop de ssd diep in je koffer en houd de geheugenkaarten op zak tijdens je excursies, zodat je altijd een back-up hebt waar je bij kunt. Eenmaal thuis zet je alles in een handomdraai over op je computer of NAS.

Voorkom dubbele foto's

Dubbele foto’s vreten niet alleen opslagruimte, maar verstoppen ook zoekresultaten. Met gespecialiseerde software speur je ze op zonder risico’s te lopen. Installeer op Windows het gratis Duplicate Cleaner Free . Kies bij Scan criteria welke bestanden meegenomen moeten worden. Klik op Scan now om je systeem te doorzoeken, vink aan welke bestanden je kwijt wilt en klik op Delete om de dubbele bestanden te verwijderen.

Op macOS levert Gemini 2 vergelijkbare functies. Open de app, druk op + om je fotomappen toe te voegen en kies Scan starten. Gebruik na afloop Bekijk resultaten, geef aan welke bestanden je wilt behouden en verwijder de rest via Slimme opruiming.

Tot slot

Onderschat nooit het belang van goede back-ups van je fotocollectie; het zijn immers je herinneringen. Door de 3-2-1-regel te volgen, drie lagen op te bouwen en zowel cloud als lokale middelen slim te combineren, voorkom je vrijwel elke ramp. Automatische uploads via Google Foto’s of iCloud sluiten menselijke fouten uit, terwijl een NAS en versiebeheer je controle geven. Ordenen, duplicaten verwijderen en regelmatig testen maken het systeem snel én betrouwbaar. Neem af en toe de tijd om alle stappen uit te voeren, noteer vaste controlemomenten en je kunt voortaan fotograferen zonder de angst ooit nog een belangrijke foto te verliezen. 

Wie op zoek is naar een beveiligingscamera, robotstofzuiger of robotgrasmaaier komt al snel bij Eufy uit. En dat is niet zo vreemd: dit merk staat bekend om zijn gebruiksvriendelijke en slimme spullen voor in en om het huis. Juist nu is hét moment om toe te slaan: je krijgt niet alleen een forse korting, maar via CashbackXL krijg je ook nog een deel van je aankoopbedrag teruggestort op je rekening!

Een veilig huis, minder tijd kwijt aan het huishouden: dat willen we allemaal wel. Dan ben je bij Eufy aan het goede adres: het merk biedt een breed assortiment aan slimme oplossingen voor in en om het huis. Eufy heeft beveiligingscamera's en videodeurbellen in verschillende uitvoeringen, van compacte binnencamera's tot draadloze modellen voor buiten met zonnepaneel of 4G-verbinding. Daarnaast vind je er robotstofzuigers en robotgrasmaaiers die automatisch werken en zichzelf kunnen legen of opladen, maar ook slimme verlichting en babyfoons. Alles voor een slim en veilig huis dus! Iets voor jou? Dan is dit hét moment. Want met de Eufy-actie op CashbackXL krijg je niet alleen 22% korting, maar ook nog eens tot 7% cashback. Minder betalen én geld terug krijgen: slimmer wordt het niet!

©eufy

©eufy

Zo werkt de Eufy-cashback

Ga op CashbackXL naar de Eufy-actie en klik linksboven op Shop & ontvang cashback. Voeg pas daarna de producten die je wilt aanschaffen toe aan de winkelwagen; dat is enorm belangrijk voor de tracking. Controleer dat alle cookies zijn toegestaan (ook bij de webshop waar je winkelt) en dat je geen ad-blocker gebruikt. Voer daarna je betaling uit. De cashback wordt binnen enkele uren bevestigd en staat na ongeveer twee maanden klaar voor uitbetaling. Houd er rekening mee dat het dus eventjes duurt voordat je het geld terugkrijgt. Belangrijk om te weten: je ontvangt cashback over de orderwaarde excl. btw, verzendkosten en eventuele toeslagen.