Drivers zijn van enorm belang voor je computer. Geeft je computer fouten bij het aansluiten van een apparaat? Of werkt hardware niet goed? We tonen je hoe je de drivers vindt, installeert en updatet.

Jaren terug, in de tijd van DOS, bestonden er nauwelijks stuurprogramma's. Softwareontwikkelaars moesten er destijds zelf maar voor zorgen dat hun programma's de nodige hardware konden aansturen. Die tijd ligt gelukkig achter ons. Drivers, ook wel stuurprogramma's, zorgen als het ware voor een extra laag tussen de hardware en de software. De programma's hoeven niet zelf meer te zorgen voor de aansturing van de hardware.

Wanneer je eenmaal een goede driver voor een hardwarecomponent hebt geïnstalleerd, kunnen in principe alle programma's met die hardware overweg. Dat betekent echter ook dat een verkeerde of onvolkomen driver je (systeem) stevig in de problemen kan brengen. Je hebt er dus groot belang bij je systeem met optimale stuurprogramma's uit te rusten en regelmatig op updates te (laten) checken.

01 Automatische installatie

Wanneer je Windows installeert, zullen de drivers van de meeste hardwarecomponenten automatisch worden geïnstalleerd. Tijdens het installatieproces detecteert Windows namelijk de aangesloten hardware en tracht die meteen van de nodige drivers te voorzien. Windows heeft namelijk vele duizenden drivers aan boord. Toch kan het gebeuren dat niet alle (of niet de meest recente of optimale) drivers worden geïnstalleerd. Vooral bij wat oudere versies van Windows komt dat voor. Controleer bij problemen dus eerst of de instellingen van Windows Update optimaal ingesteld zijn. Open het Configuratiescherm (in Windows 8 vind je deze optie via Windows-toets+X), kies hier achter Weergeven op voor Grote pictogrammen en selecteer Windows Update. Klik nu eerst op Instellingen wijzigen en kijk of er een vinkje staat bij Aanbevolen updates op dezelfde manier ontvangen als belangrijke updates. Is dit niet zo, plaats dan het vinkje. Bevestig met OK en kies Naar updates zoeken.

Verschijnt na afloop de link x optionele updates zijn beschikbaar, klik die dan aan en plaats een vinkje bij de (driver)updates die je wilt installeren. Bevestig met OK en druk op de knop Updates installeren. De updates worden gedownload en vervolgens geïnstalleerd. Windows is gelukkig wel zo verstandig eerst een systeemherstelpunt aan te maken, zodat je bij problemen altijd nog naar de vorige toestand kunt terugkeren.

©PXimport

02 Windows update tweaken

Zie je er tegenop om op regelmatige basis zelf Windows Update aan te roepen en (na eventuele selectie) Updates installeren aan te klikken, dan kun je Windows ook zo instellen dat die op gezette tijden automatisch naar updates gaat zoeken. Ook dat valt in te stellen via Instellingen wijzigen. In het uitklapmenu kies je dan Updates automatisch installeren (aanbevolen), waarna je een geschikt tijdstip instelt (standaard is dat elke dag om 3:00 uur).

Het is ook mogelijk Windows automatisch naar drivers te laten zoeken zodra je een nieuw apparaat aan je systeem hebt gekoppeld. Deze optie activeer je vanuit het Configuratiescherm waar je (in pictogramweergave) Apparaten en printers selecteert. Vervolgens klik je de naam van je computer met de rechtermuisknop aan en kies je Instellingen voor installatie van apparaat. Stip de optie Ja, automatisch stuurprogramma's en pictogrammen downloaden (aanbevolen) aan als je inderdaad zo'n automatische installatie verkiest. Het alternatief is Nee, ik bepaal zelf wat er moet gebeuren, waarna je bijvoorbeeld Stuurprogramma's via Windows Update installeren als deze zich niet op de computer bevinden kunt aanstippen. Bevestig je keuze met Wijzigingen opslaan.

©PXimport

03 Apparaatbeheer

Je doet er hoe dan ook goed aan na de installatie van Windows en telkens ook na de installatie van een apparaat te controleren of de benodigde driver wel goed is geïnstalleerd. Dat kan via het Apparaatbeheer, dat je ook in het Configuratiescherm terugvindt. Kom je nu vaak in het Apparaatbeheer? Dan kun je het nog sneller oproepen via Windows-toets+R / typ devmgmt.msc en druk op Enter.

Als alle drivers goed zijn geïnstalleerd en dus je apparaten verondersteld worden correct te functioneren, dan krijg je een lijst met de verschillende apparaattypes opgesomd. Klik een wit driehoekje naast zo'n apparaattype aan om de afzonderlijke apparaten te zien. Zie je rood kruisje (Windows XP) of een klein zwart pijltje in het apparaatpictogram, dan betekent dit dat dit apparaat om een of andere reden is uitgeschakeld. Heb je het apparaat nodig, klik het dan met de rechtermuisknop aan en kies Inschakelen. Zo gemakkelijk kan het zijn.

©PXimport

04 Problemen Apparaatbeheer

Het probleem van een uitgeschakeld apparaat laat zich gemakkelijk oplossen. Er kunnen zich echter nog een enkele andere problemen voordoen die vaak minder snel of minder eenvoudig op te lossen zijn.

We bespreken de verschillende aanduidingen in het Apparaatbeheer even kort. Wanneer je een uitroepteken op een gele achtergrond ziet, houdt dat gewoonlijk in dat Windows het apparaat wel heeft herkend, maar niet de juiste driver heeft gevonden of kunnen installeren. Zie je in de lijst het 'apparaattype' Onbekend apparaat, met daarin een of meer keren het item Onbekend apparaat, dan is Windows er niet in geslaagd het apparaat te herkennen. Dan kan het ook nog zo zijn dat Windows een generieke (en dus niet productspecifieke) driver geïnstalleerd heeft voor een bepaald apparaat. Dit werkt gewoonlijk wel, maar vaak niet optimaal (wegens minder functies of mindere prestaties).

©PXimport

Andere problemen?

05 Eigenzinnige driver

Stel, een apparaat werkt niet (of toch niet naar behoren) en een uitroepteken in het Apparaatbeheer is al een stevige indicatie dat het fout zit met de driver. In eerste instantie kun je het als volgt proberen, maar de kans is relatief klein dat het iets oplevert. Klik het betreffende apparaat met de rechtermuisknop aan en kies Stuurprogramma's bijwerken / Automatisch naar bijgewerkte stuurprogramma's zoeken. Vindt Windows alsnog een geschikte driver, laat die dan installeren. Is dat niet het geval, dan heb je nog een paar mogelijkheden: ofwel spoor je zelf de juiste driver op, ofwel doe je een beroep op een meer gespecialiseerde tool. Bij stap 9 van dit artikel vertellen we je meer over deze laatste optie. We focussen ons eerst op de 'manuele' methode.

©PXimport

06 Apparaat bekend

De correcte driver opsporen is gewoonlijk niet zo lastig als uit de apparaatnaam al blijkt om welk apparaat het precies gaat. In dat geval vind je vast wel de bijhorende en up-to-date driver op de site van de fabrikant van je computer, zeker als je een kant-en-klare pc of laptop hebt. Gewoonlijk tref je op de website van je computerfabrikant een rubriek als Support, Software of Downloads aan. Eventueel kun je ook naar de naam van het apparaat googelen in combinatie met het woord 'driver'. Let in dit geval wel op, want sommige hits kunnen verwijzen naar schimmige sites die er vooral op uit zijn hun eigen, al dan niet malafide software te laten installeren.

Eventueel kun je je geluk ook proberen op drivercollecties als www.driverscollection.com of www.driverguide.com. Deze laatste geeft elke hit ook een gebruikerswaardering mee, wat meteen een signaal is dat enige scepsis bij het ophalen van drivers altijd wel op zijn plaat is. Controleer de download daarom altijd eerst met een dienst als www.virustotal.com en creëer vóór de installatie steeds een systeemherstelpunt! Afhankelijk van de download hoef je dan maar een exe-bestand uit te voeren. Je kunt de driver ook weer installeren vanuit het Apparaatbeheer: kies Stuurprogramma's bijwerken / Op mijn computer naar stuurprogramma's zoeken en verwijs naar de map waarin je de download hebt uitgepakt.

Wil de installatie maar niet lukken maar heb je wel de juiste driver te pakken? In dat geval kan het helpen eerst het apparaat in Apparaatbeheer te verwijderen. Kies hiervoor Installatie ongedaan maken in het contextmenu van het apparaat. Herstart dan Windows en probeer nogmaals het stuurprogramma te installeren.

©PXimport

07 Onbekend apparaat

Wat nu als uit de apparaatnaam niet meteen valt op te maken waarover het precies gaat, of wanneer er 'Onbekend apparaat' opduikt in het Apparaatbeheer? Dan ga je zelf op zoek naar het bijhorende apparaat-ID. Klik het apparaat met de rechtermuisknop aan en kies Eigenschappen. Open het tabblad Details en kies Hardware-id's in het uitklapmenu. Er verschijnen nu een of meer tekstregels waarin je gewoonlijk de Vendor ID (VEN of VID) herkent, evenals de Device ID (DEV of DID), de Class Code (CC) en de Revision (REV). Zoek met Google in eerste instantie naar de bovenste (meest gedetailleerde) ID: de kans is reëel dat je zo naar een site met de geschikte driver wordt geleid. Levert de zoektocht geen bruikbare resultaten op, probeer het dan met een kortere, wat minder gedetailleerde ID.

©PXimport

Overigens bestaat er ook een gratis tool die het zoeken naar de hardware-ID's wat makkelijker maakt: Unknown Device Identifier. Die geeft je niet alleen de hardware-ID's mee, maar vertelt je meteen ook wie de producent is en mogelijk ook om welk apparaat het gaat. Via het menu Drivers / Find Driver speelt het programma een geschikte zoekactie dan meteen door aan Google.

Meen je een geschikte driver te hebben gevonden, dan geldt ook hier (en zoals altijd bij het downloaden en installeren van drivers): altijd eerst op virussen scannen en een systeemherstelpunt creëren!

©PXimport

08 Generieke driver

Zelfs als het Apparaatbeheer nergens over klaagt, betekent dat niet noodzakelijk dat je nu voor elk apparaat de meeste geschikte en meest recente driver hebt geïnstalleerd. Het is daarom verstandig dit zelf nog te controleren. Het gebeurt namelijk wel vaker dat Windows een generieke driver heeft geïnstalleerd die niet alle functies of de volledige snelheid van het apparaat ontsluit. Met name bij beeldschermadapters (Standaard-VGA grafische adapter) en bij beeldschermen (Algemeen PnP-beeldscherm) komt dat geregeld voor. In de meeste gevallen vervang je die beter apparaat-specifieke drivers. Daarvoor kun je gebruikmaken van de eerder beschreven methodes (met hardware-ID's) als je zelf niet precies weet om welk product het gaat.

Je kunt ook altijd een degelijke systeeminformatietool inzetten, zoals het gratis SiSoftware Sandra Lite. De kans is groot dat die je, ondanks de installatie van een generieke driver, toch weet te vertellen wat het exacte producttype is, zodat je alsnog naar de meest geschikte driver op zoek kunt gaan.

©PXimport

09 Extra tools

Slaag je er niet in om een geschikte of up-to-date driver te vinden, dan kun je die controle en zoektocht eventueel ook aan een externe tool overlaten. Een gratis programma dat je hierbij kunt gebruiken is Driveridentifier.

Zodra Driveridentifier is geïnstalleerd, druk je op Scan Drivers, waarna je in je browser een overzicht krijgt van de gedetecteerde drivers. Met wat geluk weet de tool zelfs onbekende apparaten te identificeren. In de kolom Download vertelt de link Update je of er mogelijk een nieuwere driver voor je klaarstaat. Let wel, die link voert je haast altijd naar een pagina met diverse drivers. Het is aan jou om uit te maken welke driver wellicht de juiste is. Niet geheel risicoloos dus.

©PXimport

Snappy Driver Installer

Verificatie

©PXimport

Intel & AMD

©PXimport

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.