Ransomware wordt een steeds groter probleem, zeker nu er ook een vorm van gijzelsoftware is aangetroffen voor Mac OS. In dit artikel beschrijven we wat ransom- of cryptoware precies is, hoe je het voorkomt, én wat je moet doen als je er uiteindelijk toch slachtoffer van wordt.

Wat is ransomware?

Ransomware is een vorm van malware die je bestanden gevangen houdt. Het woord 'ransom' betekent in het Nederlands 'gijzeling', en dat is precies wat ransomware doet. Het houdt bestanden of zelfs je hele computer 'gevangen', en je kunt pas weer toegang krijgen door de aanvallers geld te betalen. Doe je dat niet, dan worden je bestanden vernietigd en ben je de klos.

Het verschil tussen ransomware en cryptoware

Er zijn verschillende vormen van ransomware. De term 'ransomware' is de overkoepelende term voor alle vormen van virussen die je software gijzelen, maar binnen die term zijn ook weer verschillende versies bekend. Zo is er ransomware die je hele systeem op slot zet, waarbij je je computer niet eens meer kunt opstarten. Een meer geavanceerdere vorm van ransomware is 'cryptoware'. Die versleutelt bestanden op je harde schijf, zoals documenten of zelfs films en muziek, en de sleutel om die encryptie te omzeilen krijg je pas nadat je geld hebt betaald.

Inmiddels wordt ransomware steeds vaker verspreid, en hoewel dat niet erg positief lijkt, heeft dat ook voordelen. Veel anti-virusprogramma's hebben namelijk maatregelen genomen tegen deze vorm van malware, en beveiligingsbedrijven als Kaspersky maken zelfs databases met sleutels openbaar. Van de andere kant verandert de malware ook vaak, waardoor je misschien wel getroffen wordt door een nieuwe versie van de ransomware waar nog weinig of niets tegen te doen is.

Hoe word je slachtoffer van ransomware?

Er zijn twee manieren waarop ransomware op je computer komt en deze gijzelt. De meest voorkomende manier is door middel van een executable-bestand dat de ransomware op je computer installeert. Het bestand kan binnen komen via een onveilige link, emailbijlage, advertenties of (illegale) downloads.

Het bestand dat je downloadt is meestal een executable (.exe) dat door de naam lijkt op een afbeelding of tekstbestand. ‘kattenplaatje.jpeg’ lijkt een afbeelding te zijn, maar als je extensies aan hebt staan dan kun je zien of het wel echt een jpeg-bestand is of stiekem ‘kattenplaatje.jpeg.exe’ is. In het laatste geval activeer je geen afbeelding maar een installatie-bestand waar heel goed ransomware in kan zitten.

Een andere manier waarop ransomware op je computer terecht kan komen is via reeds geïnstalleerde programma’s op je pc. Bijvoorbeeld via Flash, je browser of javascript. Om ransomware via deze weg op een computer te plaatsen moeten hackers wel een lek vinden in de software. Dat gebeurt door te scannen op verouderde software, dus is het aan te raden om je software altijd up-to-date te houden.

Ransomware voorkomen

Ransomware is hardnekkig te verwijderen, en dat is ook lang niet altijd succesvol. Uit onderzoeken blijkt dat maar liefst 5% van de slachtoffers van ransomware betaalt om bestanden terug te krijgen - veel meer dan de meeste andere phishing of malware.

We moeten helaas een beetje een open deur intrappen, maar goede bescherming tegen ransomware is de beste manier om geen slachtoffer te worden. En om nóg een open deur in te trappen: Er zijn geen speciale trucjes om je te beschermen tegen ransomware, behalve het updaten van je systeem.

Ook moet je goed behoed zijn op phishing-aanvallen. We hebben in dit artikel geschreven hoe je een phishingmail kunt herkennen.

Alsnog een paar dingen die je sowieso kunt doen:

Gebruik het meest recente besturingssysteem

Vrij logisch, maar zorg dat je gebruik maakt van een versie van Windows die nog officieel door Microsoft wordt ondersteund. Dat zijn op dit moment nog Windows 7, Windows 8 (en 8.1), en Windows 10. Ook Windows Vista ontvangt nog de kritieke beveiligingsupdates van Microsoft, maar als je Windows XP gebruikt moet je toch echt upgraden.

Zorg ook dat je alle essentiële updates downloadt. We begrijpen dat dat soms niet echt aantrekkelijk is in verband met Microsofts agressieve push naar Windows 10, maar belangrijke veiligheidsupdates zijn wel aan te raden.

Update je software

Niet alleen je besturingssysteem, maar ook de software op je computer moet up-to-date blijven. Flash is bijvoorbeeld notoire software veel gaten in zitten, net als Javascript in je browser. Je kunt software als Flash ook uitschakelen. Zorg in ieder geval dat je programma's regelmatig controleert op updates.

Backups maken

We hoeven je hopelijk niet uit te leggen dat je je bestanden regelmatig moet backuppen, bijvoorbeeld naar een externe harde schijf of in de cloud. Een aantal handige tips vind je hier. Zorg dat je je backups regelmatig maakt, of dat je een programma maakt om dat automatisch te doen.

Je kunt ook overwegen een NAS te nemen ('Network Attached Storage'), een harde schijf die je koppelt aan internet, maar dat is geen waterdicht systeem. Sommige vormen van ransomware scannen namelijk je systeem om te zoeken naar bestanden die versleuteld kunnen worden, en als je een NAS koppelt aan een systeem is er de mogelijkheid dat een NAS ook besmet wordt.

Wat moet je doen als je ransomware op je computer hebt?

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het natuurlijk altijd gebeuren dat je onverhoopt toch slachtoffer wordt van ransomware. Niet leuk, maar misschien is er nog iets aan te doen! Dit zijn stappen die misschien kunnen helpen je probleem op te lossen. Succes is niet gegarandeerd, en in het ergste geval moet je je apparaat terugzetten naar fabrieksinstellingen - daarom zijn backups zo belangrijk.

1. Bepaal eerst wat je probleem is

e eerste reactie is waarschijnlijk te schrikken, maar je kunt een probleem pas oplossen als je echt weet wat het probleem precies is. Bekijk dat dus eerst: Wat is er aan de hand? Hebben hackers je computer op slot gedaan? Of gaat het alleen om bepaalde bestanden? Wat willen de gijzelaars? Bepaal vervolgens wat je volgende stap wordt.

2. Doe altijd aangifte!

Doe altijd aangifte bij de politie. Het gaat hier om cybercriminaliteit en dat is strafbaar. Inderdaad, misschien heeft het geen zin en wordt er in de praktijk niets met je aangifte gedaan. Maar mocht dat onverhoopt wel zo zijn, kun je daar later nog profijt van hebben.

3. Als je ransomware hebt:

Bij ransomware wordt je hele systeem op slot gedaan met een beeldvullende melding die vaak lijkt op een phishing-melding. Een goed voorbeeld hiervan is het Ukash-politievirus, dat stelt dat je illegale bestanden hebt gedownload en je computer daarom niet te openen is. Belangrijk bij ransomware is dat je nooit betaalt, want de kans is groot dat je computer dan nog steeds niet open gaat. De truc van ransomware is ook vaak om je gebruik te laten maken van bepaalde betaal-apps die ondertussen ook nog je creditcardgegevens proberen te stelen. Niet doen dus!

Doe een virusscan

Wat je wél kunt doen als je getroffen bent door ransomware is het uitvoeren van een virusscan. Veel ransomware wordt door antivirusprogramma's herkend en kan makkelijk verwijderd worden. Als je nog steeds in je computer kan (maar bijvoorbeeld je bestanden of je browser worden tegengehouden), gebruik dan een (gratis) programma als MalwareBytes, dat de meeste ransomware wel herkent.

Kun je überhaupt niet meer in je systeem? Gebruik dan HitmanPro. Dat kun je installeren op een usb-stick en op je computer draaien voordat het systeem opstart. Hoe dat werkt, lees je hier.

Een (systeem)herstelpunt maken

Je kunt ook een systeemherstelpunt terugzetten. Daarbij ga je terug naar een iets oudere versie van Windows, waarop het virus mogelijk nog niet staat.

Terug naar fabrieksinstellingen

Als dat allemaal niet werkt, zit er helaas maar één ding op: Je apparaat terugzetten naar de fabrieksinstellingen. Je raakt daarbij al je bestanden kwijt, dus hopelijk heb je genoeg backups gemaakt.

4. Als je cryptoware hebt

Als je last hebt van cryptoware zijn sommige of alle bestanden of mappen op je systeem versleuteld, en wordt je gevraagd om losgeld te betalen om je bestanden te ontsleutelen. Dat betalen is een allerlaatste redmiddel waar we zodadelijk op terugkomen, maar probeer eerst het probleem op te lossen.

Aangifte doen

Allereerst: Doe ook hier aangifte. Dit heeft bij cryptoware vaak meer zin, omdat er altijd een kans bestaat dat de hackers inmiddels al opgepakt zijn. Als dat zo is, zijn vaak ook de sleutels om je cryptoware te verwijderen door de politie in beslag genomen. Het zou zomaar kunnen dat je meteen de goede sleutel krijgt.

Virusscan

Als dat niet het geval is, kun je ook een virusscan doen met MalwareBytes, maar het advies is om zoveel mogelijk antivirusprogramma's te laten draaien. Het kan namelijk zomaar zijn dat er één programma is dat de sleutels voor de specifieke cryptoware heeft, terwijl een ander programma die niet heeft. Kaspersky is veel bezig met cryptoware, en het bedrijf heeft eerder al een database openbaar gemaakt met een groot aantal sleutels. Ook hier is de kans aanwezig dat de sleutel ertussen zit die je net nodig hebt.

Backup terugzetten

Als dat niet werkt, kun je natuurlijk ook eieren voor je geld kiezen en de geïnfecteerde bestanden verwijderen, als je tenminste een backup hebt. Let wel op dat die backup niet óók geïnfecteerd is én dat de cryptoware niet alsnog ergens op je systeem blijft hangen, dus doe alsnog een virusscan of zet je pc terug naar een herstelpunt.

Betalen

Het allerlaatste redmiddel raden we sterk af, maar je kunt overwegen om te betalen. Bij cryptoware is de kans vrij groot dat de aanvallers je na betaling de sleutel geven - al is daar geen garantie op, dus betalen blijft een gok. Als je je bestanden echter écht nodig hebt en je geen backups hebt, kun je dit overwegen.

In de meeste gevallen vragen de afpersers geld in de vorm van bitcoins, de virtuele munteenheid die vrijwel niet te traceren is. Er zijn verschillende mogelijkheden om bitcoins te kopen en op te slaan, maar de makkelijkste en snelste manier is het gebruiken van een online bitcoinbank die je meteen een 'wallet' aanbiedt waarin de bitcoins bewaard worden. Eén van de bekendste is Coinbase, die bovendien duidelijk vertelt hoe je bitcoins kunt kopen. Let op: Je hoeft niet persé 1 Bitcoin te kopen (op dit moment zo'n € 375,-), maar je kunt ook bijvoorbeeld 0.66 bitcoins kopen voor het bedrag waarom de afpersers je vragen. Nogmaals: Overweeg heel erg goed of je het waard vindt om te betalen. Wij raden het je in ieder geval af, maar de keus ligt echt bij jezelf.

5. TeslaCrypt onschadelijk maken

TeslaCrypt was één van de meest voorkomende vormen van ransomware. Gelukkig hebben de makers besloten hun criminele acticiteiten te staken. Althans, met deze malware-vorm. Beveiligingsonderzoekers van ESET hebben een tooltje vrijgegeven, dat de versleutelde bestanden weer toegankelijk maakt. Kwestie van downloaden en even laten draaien.

6. No More Ransome - draai een decryptor

De Nederlandse politie heeft samen met o.a. Interpol en Kaspersky een website opgezet waar software gedownload kan worden die weer toegang geeft tot versleutelde bestanden - decryptors. Misschien heb je geluk en zijn toevallig net de sleutels vrijgegeven van de ransomware die jouw bestanden gegijzeld heeft. Neem daarvoor een kijkje op deze site.

Philips introduceert de Baristina Plus Stainless Steel, een semi-automatische koffiemachine met een roestvrijstalen design en iced coffee-functie. Dit derde apparaat in de Baristina-lijn combineert een robuuste uitstraling met veel gebruiksgemak. Kan er echt niks verkeerd gaan? ID.nl testte het uit.

Ontwerp & specificaties

De Baristina Plus Stainless Steel is een matte, zilverkleurige koffiemachine waarmee je espresso, lungo en cold brew kunt maken van je eigen gewenste soort koffiebonen. In het apparaat zit een grinder die de bonen maalt, de gemalen koffie komt in het portafilter terecht en daarmee zet de Baristina een kop koffie in de gewenste sterkte. De machine is met zijn 5,8 kilo makkelijk te verplaatsen en niet overdreven groot: 35 centimeter hoog, 38 centimeter diep en 15 centimeter breed. De buitenzijde is uitgevoerd in RVS. Smaakvol, maar wel gevoelig voor vingerafdrukken (zoals alle apparaten van roestvrij staal).

©Versuni

Plaats in de Baristina-lijn & techniek

Deze machine is de derde variant in de Baristina-lijn. De eerste, de Baristina, bood in vergelijking met dit apparaat geen ice koffie en was eenvoudiger uitgevoerd. De tweede, de Baristina met Bean swap, bood de gebruikers de keuze om bij elke bak koffie te kiezen tussen twee soorten bonen, of een mix van beide. Dit derde, nieuwe apparaat is een premium-machine die naast een luxe uitstraling de kwaliteit van versgemalen koffie combineert met gebruiksgemak. Als extraatje vergeleken met het instapmodel is er dus de ice coffee-optie. Voor het koffiezetten zet de machine 16 bar pompdruk in voor optimale extractie.

Uitpakken & installatie

De machine zit deugdelijk verpakt in een grote doos met kartonnen bescherming. Er zit geen handleiding bij, alleen een sticker met iconen die aangeven wat er ongeveer moet gebeuren. We vinden dat echt een minpunt; wie nieuw is 'in de koffie' heeft toch wat meer informatie nodig over wat de machine precies kan.

Monteren is een groot woord voor wat je zelf nog moet doen om je eerste kop koffie te zetten. Je pakt het portafilter uit, spoelt het goed om en vult het waterreservoir van 1,2 liter. Dat kan door het reservoir los te halen uit de machine en onder de kraan te vullen. Handiger is het om het klepje bovenaan even open te doen en dan met een kan of maatbeker het water aan te vullen. Bovenin zit een reservoir voor koffiebonen. Ook dit open je met een klepje en vul je tot de rand. Dat is alles!

Bediening & functies

Dit apparaat is duidelijk ontwikkeld voor de koffieliefhebber die houdt van gemak en kwaliteit. De kwaliteit heb je natuurlijk deels zelf in de hand door het type koffiebonen dat je gebruikt. Het gemak uit zich in de bediening van de machine. Aan de bovenzijde zitten verschillende knoppen: een voor espresso, een voor lungo, een voor koffie waar je een ijskoffiedrank mee wilt maken, en een knop voor extra sterke koffie, voor als de standaardinstelling niet voldoende voor je is. Voor de ice coffee wordt de koffie eerst warm gebouwen waarna het doorstroomproces traag verloopt zodat de koffie langzaam afkoelt tijdens het zetten.

De instelling van de molen is niet aanpasbaar, het volume van de koffie in het kopje wel. Hier uit zich het gemis aan een handleiding, deze functie ontdekten we pas toen we op het YouTube-kanaal van Philips wat filmpjes bekeken over de bediening en functies. HIER vind je de betreffende video.

©Versuni

Workflow: van boon tot kop

Je duwt het portafilter in de gleuf links tot deze vastklikt. Dan kies je de gewenste drank, en beweegt (swipet) het portafilter helemaal naar rechts, waar de grinder zit. Het filter zit dan vast en de machine maalt de koffiebonen. Dat maakt uiteraard geluid, vergelijkbaar met andere koffiezetapparaten. Het filter spring terug naar de beginpositie, en de machine zet de gewenste hoeveelheid koffie. Stopt de keuzeknop met knipperen, dan is je 'bakkie' klaar. Het portafilter kun je dan loshalen, ondersteboven boven de vuilnisbak houden en met een druk op de knop de koffiedrab eruit werpen. Dat is alles.

Hier zie je in een Duitstalige video precies hoe dit werkt:

Praktijktest

Koffiemachines moeten natuurlijk getest worden en het liefst door veel verschillende mensen. Ons testexemplaar beleefde de vuurdoop tijdens een drukke verjaardagsvisite, waarbij alle koffiedrinkende bezoekers een kopje Baristina kregen. De vraag was of de machine snel genoeg zou zijn om mensen niet nodeloos lang te laten wachten, en of het geluid van het malen de gesprekken niet zou overstemmen. Voor beide aspecten slaagde de machine met vlag en wimpel. Iedereen was erg te spreken over de smaak van de koffie. Het waterreservoir van 1,2 liter is natuurlijk na enige tijd leeg, dus moet tijdens zulke bijeenkomsten tussentijds wel worden bijgevuld.

Aandachtspunt

Wel dook er een klein aandachtspunt op. Na enige tijd kwam er nogal waterige koffie met een raar kleurtje uit de machine en klonk het malen ook een beetje gek. De koffiebonen bleken op te zijn. Daar komt verder geen signaal of melding van, maar is iets om in de gaten te houden. Het deksel van het koffiebonen-reservoir is semi-transparant, dus normaliter zou je dat wellicht snel zien. Echter, de machine wordt niet geleverd met een handleiding, maar... met een paarse sticker precies op die plek! Als je die er niet afhaalt, zie je dus niet hoe het gesteld is met de voorraad koffiebonen.

Onderhoud & schoonmaak

De machine heeft verder weinig nodig aan energie van de gebruiker. Het lekbakje is afneembaar en kun je periodiek schoonmaken. Als je zorgt voor voldoende water en bonen en het portafilter elke keer leegmaakt na het zetten van een kopje koffie, kun je een tijd vooruit. Overigens: als je vergeet de drab weg te gooien en aan een nieuwe bak koffie wilt beginnen, kun je het portafilter niet naar de grinder bewegen, dan zit 'ie vast. Je kunt dus nooit verse koffie gemaald krijgen over de drab van een eerdere sessie.

©Versuni

Eindoordeel & alternatieven

Deze machine blinkt uit in gebruiksgemak en het robuuste design zal zeker een grote groep koffiedrinkers aanspreken. Het reservoir bevat genoeg water om de dag door te komen, en er kan eigenlijk niets misgaan tijdens het gebruik. De prijs is stevig vergeleken met de eerder uitgebrachte Baristina Bean Swap, die geen optie heeft voor ice koffie, maar wel weer de keuze biedt uit twee soorten koffiebonen. Ben je erg prijsbewust en wil je wel de genoemde functies voor espresso, lungo en ice koffie, maar geef je niks om verse bonen, dan is de L'OR Barista Absolu zeker een optie. Die werkt met cups maar is in functionaliteit identiek. Kies je voor je eigen bonen, stijl en gebruiksgemak, dat is de Baristina Plus Stainless Steel een goede keuze.

☕ Bekijk alle koffieapparaten van Philips op Kieskeurig.nl

Met de huidige energieprijzen letten we allemaal extra op ons stroomverbruik. Zuinig aandoen klinkt logisch, maar is best lastig als je niet weet waar de echte energieslurpers zitten. Soms zitten de kosten in een onverwachte hoek. We zetten vijf apparaten op een rij die meer stroom verbruiken dan je waarschijnlijk denkt.

Altijd doen: energielabel checken of instellingen aanpassen

Als je iets in huis moet vervangen, kijk in de winkel dan altijd eerst naar het energielabel. Dat geeft een duidelijk beeld van het stroomverbruik. Blijf je liever nog even bij je huidige toestel, dan helpt het om zuiniger met de instellingen om te gaan. Denk aan het aanpassen van de standby-stand of het apparaat alleen gebruiken op momenten waarop de stroomprijs lager ligt. Dat levert al snel tientallen euro's voordeel op.

©EPREL

1. Kokendwaterkraan: 133 euro per jaar

Meteen kokend water uit de kraan: wie eenmaal een Quooker heeft, wil niet meer zonder. Maar realiseer je wel dat zo'n kraan het water doorlopend op temperatuur moet houden. En dat zie je terug op je energierekening. Een voorbeeld: een gezin van drie personen gebruikt gemiddeld zo'n 10 liter kokend water per dag via een Quooker. Om dit water te verwarmen, is jaarlijks ongeveer 423 kWh aan energie nodig (bron: ANWB Energie) . Daarnaast kost het op temperatuur houden van het water nog eens 87,5 kWh per jaar. Dit komt neer op een totaal energieverbruik van 511 kWh per jaar. Stel dat je een energiecontract hebt waarbij je gemiddeld 0,26 euro per kWh betaalt, dan kost de kraan je 133 euro per jaar. Je moet dus zelf de afweging maken of je het extra comfort vindt opwegen tegen de extra kosten.

2. Wifi-versterker: 23 euro per jaar

Overal goede wifi in huis: we kunnen niet meer zonder. Zeker wanneer je veel thuis werkt, graag streamt of kids hebt die niet achter hun gameconsole zijn weg te slaan, is een must. Grote kans dus dat je een of meerdere wifi-versterkers of repeaters gebruikt. Omdat die 24/7 hun werk doen, kost dat meer dan je misschien denkt. De gemiddelde wifi-versterker – je hebt ze met verschillende wattages – verbruikt jaarlijks 88 kWh. Dat kost je per jaar dus ongeveer 23 euro per repeater.

3. Televisie: afhankelijk van grootte en schermresolutie

Niet verrassend: het stroomverbruik van een televisie is afhankelijk van het formaat van het scherm. Een 65inch-televisie verbruikt bijvoorbeeld twee keer zo veel stroom als een 43inch-exemplaar met hetzelfde energielabel. Vooral de resolutie van het scherm maakt veel uit voor het verbruik. Grotere beeldschermen hebben een hogere resolutie om een scherp beeld te krijgen, zoals een 4K- of zelfs 8K-resolutie. 8K-televisies verbruiken flink meer energie dan een 4K-televisie die net zo groot is. Bij televisies wordt daarom ook vaak het stroomverbruik apart vermeld voor zowel de SDR- als de HDR-video. In dit geval staat SDR voor Standard Dynamic Range met een resolutie van 1080p en HDR voor 4K-content.

Doordat er hier zo veel variabelen een rol spelen, kunnen we geen richtbedrag berekenen. Met deze gegevens en de uitleg over verbruik uitrekenen in het kader hierboven kun je dit het beste zelf doen.
Lees ook: Dit zijn de 11 best geteste televisies van 2025

4. Extra koelkast - tussen de 30 en 36 euro

Wanneer ze een nieuwe koelkast kopen, zetten veel mensen hun oude koelkast in de schuur of garage. Handig, maar houd er rekening mee dat oude koelkasten wel een stuk minder zuinig zijn dan nieuwe. Stel dat je een simpele, eendeurs oude koelkast als extra koelruimte gaat gebruiken. Grote kans dat zo'n koelkast dan energielabel D, E of zelfs F heeft. Daarvan is het gemiddelde jaarverbruik respectievelijk 113, 130 en 139 kWh. Dat kost je op jaarbasis al snel tussen de 30 en 36 euro op jaarbasis extra.

Het kan dus slimmer zijn om in plaats daarvan één grotere koelkast in de keuken neer te zetten. Neem een energiezuinig model als de Samsung RB38C607AB1: die heeft een koelinhoud van 273 liter en een vriesinhoud van 114. Verbruik op jaarbasis? 108 kWh, dus ongeveer 28 euro. Dat is dus lager dan die simpele, oude eendeurs koelkasten die we hierboven hebben aangehaald!

Weet je niet zeker of je aan één koelkast genoeg hebt? Veel mensen leggen uit gewoonte alles in de koelkast, maar dat is zonde van de ruimte én de energie. Sommige producten horen er zelfs liever niet in: tomaten, komkommers, avocado's en aubergines verliezen door de kou hun smaak. Daarnaast zijn harde groenten zoals pompoen, knolselderij en winterpeen op een koele plek in huis wekenlang houdbaar zonder koeling. En waarom zou je zes flessen frisdrank tegelijk koelen? Er pas een nieuwe fles in zetten wanneer de oude bijna leeg is werkt net zo goed.

Wil je de tweede koelkast toch houden, zet hem dan alleen aan wanneer je hem echt nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer je je hele familie hebt uitgenodigd voor het kerstdiner of wanneer je je verjaardag viert.

5. Consoles en gaming-pc's - tussen de 45 en 365 euro

Ben je een fervent gamer of heb je kinderen die dat zijn? Afhankelijk van het apparaat waarmee er gegamed wordt, kunnen de kosten flink oplopen. Gebeurt dat op een Xbox of PlayStation, dan verbruikt deze tussen de 150 en 160 watt per uur. Game je 3 uur per dag, dan zit je per jaar zo aan de 45 euro.

Maar pas écht in de papieren loopt het met een game-pc: het verbruik zo'n machine komt gemiddeld per jaar – inclusief monitor – uit op ongeveer 1.400 kWh. Je hebt het dan, bij een tarief van 0,26 euro/kWh, over zo'n 365 euro. En dat staat gelijk aan het energieverbruik van drie koelkasten. Wil je echt besparen, dan is een gameconsole dus de betere keuze. En door hem echt uit te zetten in plaats van op stand-by wanneer je hem niet gebruikt, ben je nog voordeliger uit.