Ransomware wordt een steeds groter probleem, zeker nu er ook een vorm van gijzelsoftware is aangetroffen voor Mac OS. In dit artikel beschrijven we wat ransom- of cryptoware precies is, hoe je het voorkomt, én wat je moet doen als je er uiteindelijk toch slachtoffer van wordt.

Wat is ransomware?

Ransomware is een vorm van malware die je bestanden gevangen houdt. Het woord 'ransom' betekent in het Nederlands 'gijzeling', en dat is precies wat ransomware doet. Het houdt bestanden of zelfs je hele computer 'gevangen', en je kunt pas weer toegang krijgen door de aanvallers geld te betalen. Doe je dat niet, dan worden je bestanden vernietigd en ben je de klos.

Het verschil tussen ransomware en cryptoware

Er zijn verschillende vormen van ransomware. De term 'ransomware' is de overkoepelende term voor alle vormen van virussen die je software gijzelen, maar binnen die term zijn ook weer verschillende versies bekend. Zo is er ransomware die je hele systeem op slot zet, waarbij je je computer niet eens meer kunt opstarten. Een meer geavanceerdere vorm van ransomware is 'cryptoware'. Die versleutelt bestanden op je harde schijf, zoals documenten of zelfs films en muziek, en de sleutel om die encryptie te omzeilen krijg je pas nadat je geld hebt betaald.

Inmiddels wordt ransomware steeds vaker verspreid, en hoewel dat niet erg positief lijkt, heeft dat ook voordelen. Veel anti-virusprogramma's hebben namelijk maatregelen genomen tegen deze vorm van malware, en beveiligingsbedrijven als Kaspersky maken zelfs databases met sleutels openbaar. Van de andere kant verandert de malware ook vaak, waardoor je misschien wel getroffen wordt door een nieuwe versie van de ransomware waar nog weinig of niets tegen te doen is.

Hoe word je slachtoffer van ransomware?

Er zijn twee manieren waarop ransomware op je computer komt en deze gijzelt. De meest voorkomende manier is door middel van een executable-bestand dat de ransomware op je computer installeert. Het bestand kan binnen komen via een onveilige link, emailbijlage, advertenties of (illegale) downloads.

Het bestand dat je downloadt is meestal een executable (.exe) dat door de naam lijkt op een afbeelding of tekstbestand. ‘kattenplaatje.jpeg’ lijkt een afbeelding te zijn, maar als je extensies aan hebt staan dan kun je zien of het wel echt een jpeg-bestand is of stiekem ‘kattenplaatje.jpeg.exe’ is. In het laatste geval activeer je geen afbeelding maar een installatie-bestand waar heel goed ransomware in kan zitten.

Een andere manier waarop ransomware op je computer terecht kan komen is via reeds geïnstalleerde programma’s op je pc. Bijvoorbeeld via Flash, je browser of javascript. Om ransomware via deze weg op een computer te plaatsen moeten hackers wel een lek vinden in de software. Dat gebeurt door te scannen op verouderde software, dus is het aan te raden om je software altijd up-to-date te houden.

Ransomware voorkomen

Ransomware is hardnekkig te verwijderen, en dat is ook lang niet altijd succesvol. Uit onderzoeken blijkt dat maar liefst 5% van de slachtoffers van ransomware betaalt om bestanden terug te krijgen - veel meer dan de meeste andere phishing of malware.

We moeten helaas een beetje een open deur intrappen, maar goede bescherming tegen ransomware is de beste manier om geen slachtoffer te worden. En om nóg een open deur in te trappen: Er zijn geen speciale trucjes om je te beschermen tegen ransomware, behalve het updaten van je systeem.

Ook moet je goed behoed zijn op phishing-aanvallen. We hebben in dit artikel geschreven hoe je een phishingmail kunt herkennen.

Alsnog een paar dingen die je sowieso kunt doen:

Gebruik het meest recente besturingssysteem

Vrij logisch, maar zorg dat je gebruik maakt van een versie van Windows die nog officieel door Microsoft wordt ondersteund. Dat zijn op dit moment nog Windows 7, Windows 8 (en 8.1), en Windows 10. Ook Windows Vista ontvangt nog de kritieke beveiligingsupdates van Microsoft, maar als je Windows XP gebruikt moet je toch echt upgraden.

Zorg ook dat je alle essentiële updates downloadt. We begrijpen dat dat soms niet echt aantrekkelijk is in verband met Microsofts agressieve push naar Windows 10, maar belangrijke veiligheidsupdates zijn wel aan te raden.

Update je software

Niet alleen je besturingssysteem, maar ook de software op je computer moet up-to-date blijven. Flash is bijvoorbeeld notoire software veel gaten in zitten, net als Javascript in je browser. Je kunt software als Flash ook uitschakelen. Zorg in ieder geval dat je programma's regelmatig controleert op updates.

Backups maken

We hoeven je hopelijk niet uit te leggen dat je je bestanden regelmatig moet backuppen, bijvoorbeeld naar een externe harde schijf of in de cloud. Een aantal handige tips vind je hier. Zorg dat je je backups regelmatig maakt, of dat je een programma maakt om dat automatisch te doen.

Je kunt ook overwegen een NAS te nemen ('Network Attached Storage'), een harde schijf die je koppelt aan internet, maar dat is geen waterdicht systeem. Sommige vormen van ransomware scannen namelijk je systeem om te zoeken naar bestanden die versleuteld kunnen worden, en als je een NAS koppelt aan een systeem is er de mogelijkheid dat een NAS ook besmet wordt.

Wat moet je doen als je ransomware op je computer hebt?

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het natuurlijk altijd gebeuren dat je onverhoopt toch slachtoffer wordt van ransomware. Niet leuk, maar misschien is er nog iets aan te doen! Dit zijn stappen die misschien kunnen helpen je probleem op te lossen. Succes is niet gegarandeerd, en in het ergste geval moet je je apparaat terugzetten naar fabrieksinstellingen - daarom zijn backups zo belangrijk.

1. Bepaal eerst wat je probleem is

e eerste reactie is waarschijnlijk te schrikken, maar je kunt een probleem pas oplossen als je echt weet wat het probleem precies is. Bekijk dat dus eerst: Wat is er aan de hand? Hebben hackers je computer op slot gedaan? Of gaat het alleen om bepaalde bestanden? Wat willen de gijzelaars? Bepaal vervolgens wat je volgende stap wordt.

2. Doe altijd aangifte!

Doe altijd aangifte bij de politie. Het gaat hier om cybercriminaliteit en dat is strafbaar. Inderdaad, misschien heeft het geen zin en wordt er in de praktijk niets met je aangifte gedaan. Maar mocht dat onverhoopt wel zo zijn, kun je daar later nog profijt van hebben.

3. Als je ransomware hebt:

Bij ransomware wordt je hele systeem op slot gedaan met een beeldvullende melding die vaak lijkt op een phishing-melding. Een goed voorbeeld hiervan is het Ukash-politievirus, dat stelt dat je illegale bestanden hebt gedownload en je computer daarom niet te openen is. Belangrijk bij ransomware is dat je nooit betaalt, want de kans is groot dat je computer dan nog steeds niet open gaat. De truc van ransomware is ook vaak om je gebruik te laten maken van bepaalde betaal-apps die ondertussen ook nog je creditcardgegevens proberen te stelen. Niet doen dus!

Doe een virusscan

Wat je wél kunt doen als je getroffen bent door ransomware is het uitvoeren van een virusscan. Veel ransomware wordt door antivirusprogramma's herkend en kan makkelijk verwijderd worden. Als je nog steeds in je computer kan (maar bijvoorbeeld je bestanden of je browser worden tegengehouden), gebruik dan een (gratis) programma als MalwareBytes, dat de meeste ransomware wel herkent.

Kun je überhaupt niet meer in je systeem? Gebruik dan HitmanPro. Dat kun je installeren op een usb-stick en op je computer draaien voordat het systeem opstart. Hoe dat werkt, lees je hier.

Een (systeem)herstelpunt maken

Je kunt ook een systeemherstelpunt terugzetten. Daarbij ga je terug naar een iets oudere versie van Windows, waarop het virus mogelijk nog niet staat.

Terug naar fabrieksinstellingen

Als dat allemaal niet werkt, zit er helaas maar één ding op: Je apparaat terugzetten naar de fabrieksinstellingen. Je raakt daarbij al je bestanden kwijt, dus hopelijk heb je genoeg backups gemaakt.

4. Als je cryptoware hebt

Als je last hebt van cryptoware zijn sommige of alle bestanden of mappen op je systeem versleuteld, en wordt je gevraagd om losgeld te betalen om je bestanden te ontsleutelen. Dat betalen is een allerlaatste redmiddel waar we zodadelijk op terugkomen, maar probeer eerst het probleem op te lossen.

Aangifte doen

Allereerst: Doe ook hier aangifte. Dit heeft bij cryptoware vaak meer zin, omdat er altijd een kans bestaat dat de hackers inmiddels al opgepakt zijn. Als dat zo is, zijn vaak ook de sleutels om je cryptoware te verwijderen door de politie in beslag genomen. Het zou zomaar kunnen dat je meteen de goede sleutel krijgt.

Virusscan

Als dat niet het geval is, kun je ook een virusscan doen met MalwareBytes, maar het advies is om zoveel mogelijk antivirusprogramma's te laten draaien. Het kan namelijk zomaar zijn dat er één programma is dat de sleutels voor de specifieke cryptoware heeft, terwijl een ander programma die niet heeft. Kaspersky is veel bezig met cryptoware, en het bedrijf heeft eerder al een database openbaar gemaakt met een groot aantal sleutels. Ook hier is de kans aanwezig dat de sleutel ertussen zit die je net nodig hebt.

Backup terugzetten

Als dat niet werkt, kun je natuurlijk ook eieren voor je geld kiezen en de geïnfecteerde bestanden verwijderen, als je tenminste een backup hebt. Let wel op dat die backup niet óók geïnfecteerd is én dat de cryptoware niet alsnog ergens op je systeem blijft hangen, dus doe alsnog een virusscan of zet je pc terug naar een herstelpunt.

Betalen

Het allerlaatste redmiddel raden we sterk af, maar je kunt overwegen om te betalen. Bij cryptoware is de kans vrij groot dat de aanvallers je na betaling de sleutel geven - al is daar geen garantie op, dus betalen blijft een gok. Als je je bestanden echter écht nodig hebt en je geen backups hebt, kun je dit overwegen.

In de meeste gevallen vragen de afpersers geld in de vorm van bitcoins, de virtuele munteenheid die vrijwel niet te traceren is. Er zijn verschillende mogelijkheden om bitcoins te kopen en op te slaan, maar de makkelijkste en snelste manier is het gebruiken van een online bitcoinbank die je meteen een 'wallet' aanbiedt waarin de bitcoins bewaard worden. Eén van de bekendste is Coinbase, die bovendien duidelijk vertelt hoe je bitcoins kunt kopen. Let op: Je hoeft niet persé 1 Bitcoin te kopen (op dit moment zo'n € 375,-), maar je kunt ook bijvoorbeeld 0.66 bitcoins kopen voor het bedrag waarom de afpersers je vragen. Nogmaals: Overweeg heel erg goed of je het waard vindt om te betalen. Wij raden het je in ieder geval af, maar de keus ligt echt bij jezelf.

5. TeslaCrypt onschadelijk maken

TeslaCrypt was één van de meest voorkomende vormen van ransomware. Gelukkig hebben de makers besloten hun criminele acticiteiten te staken. Althans, met deze malware-vorm. Beveiligingsonderzoekers van ESET hebben een tooltje vrijgegeven, dat de versleutelde bestanden weer toegankelijk maakt. Kwestie van downloaden en even laten draaien.

6. No More Ransome - draai een decryptor

De Nederlandse politie heeft samen met o.a. Interpol en Kaspersky een website opgezet waar software gedownload kan worden die weer toegang geeft tot versleutelde bestanden - decryptors. Misschien heb je geluk en zijn toevallig net de sleutels vrijgegeven van de ransomware die jouw bestanden gegijzeld heeft. Neem daarvoor een kijkje op deze site.

Ring heeft de tweede generatie van zijn Floodlight Cam Pro uitgebracht. De voornaamste verbetering van deze schijnwerpercamera is de 4K-beeldkwaliteit. Dankzij twee felle ledlampen leent dit product zich goed voor het bewaken van een grote buitenruimte, zoals een oprit of diepe achtertuin.

Zodra we de productdoos openmaken, valt één ding meteen op. Ring levert geen voedingskabel of accu mee. De Ring Floodlight Cam Pro (2e gen) kun je namelijk alleen op de plek van een bestaande buitenlamp monteren. De IP65-gecertificeerde behuizing is grotendeels van kunststof. Desalniettemin voelt de constructie solide aan, dus die gaat niet zomaar stuk. Gunstig is dat je zowel de camera als beide schijnwerpers naar eigen wens kunt richten.

©Maikel Dijkhuizen

Montage

Voor de juiste montage-instructies ben je aangewezen op de Ring - Always Home-app. Overigens is dat geen straf, want duidelijke filmpjes en Nederlandstalige aanwijzingen loodsen je soepel door de installatieprocedure. Film de QR-code en volg vervolgens alle stappen. Een beetje kennis van elektra is trouwens geen overbodige luxe.

De fabrikant levert montagegereedschap mee, zoals pluggen, afdekdoppen en een schroevendraaier. Je hebt verder alleen nog maar een boormachine nodig. De montagebeugel bevat een kroonsteentje waarop je de gekleurde stroomdraden kunt aansluiten. Daarnaast heeft de montagebeugel een geïntegreerde waterpas, zodat je de beveiligingscamera helemaal recht hangt. Houd rekening met een ideale ophanghoogte van ongeveer drie meter.

©Maikel Dijkhuizen

Configuratie

Na de montage volgt de configuratie in de Ring - Always Home-app. Je koppelt deze beveiligingscamera van Google binnen een mum van tijd aan een 2,4GHz- of 5GHz-netwerk. Vervolgens downloadt en installeert het apparaat op eigen houtje een firmware-update. Helaas kun je deze beveiligingscamera niet met een bekabeld netwerk verbinden. Zorg op de beoogde locatie dus voor voldoende wifi-dekking. Bij te weinig bandbreedte schakelt deze beveiligingscamera automatisch terug naar een lagere videokwaliteit.

Je geeft tijdens de configuratie optioneel andere gezinsleden toegang tot de camera. Bepaal ook welke slimme meldingen je wilt ontvangen. Na detectie van personen, voertuigen en andere bewegingen stuurt de Floodlight Cam Pro je desgewenst pushnotificaties. Hierbij stel je zelf de gevoeligheid van de bewegingssensor en detectiezone in. Je kunt ook nog gebieden blokkeren, zodat je bijvoorbeeld geen activiteiten in een naburige tuin vastlegt.

©Maikel Dijkhuizen

Opnemen in 4K

De maximale videokwaliteit van 3840 × 2160 pixels betaalt zich uit, want de beelden zijn zeer scherp. Zo'n hoge resolutie is voor bewakingsdoeleinden eigenlijk niet per se nodig, al biedt het wel degelijk voordelen. Na maximaal 10× inzoomen zijn nummerborden namelijk nog goed leesbaar. Met een behoorlijk brede kijkhoek van 140 graden (horizontaal) bewaak je probleemloos een grote tuin of oprijlaan.

In het donker hebben de twee schijnlampen met een totale lichtopbrengst van 2000 lumen veel meerwaarde. Je ziet 's avonds en 's nachts op grote afstand precies wat er bij jouw woning gebeurt. Daarbij fungeert de Floodlight Cam Pro ook nog als veredelde buitenlamp. Voor een beveiligingscamera heeft dit model een luide sirene. Wie weet schrikt dat insluipers af. Dankzij ondersteuning voor tweewegaudio kun je op afstand een gesprek starten.

Je kijkt in de app eenvoudig opnames terug. Met behulp van de kalender en duidelijk vormgegeven tijdlijn bepaal je welk moment je wilt terugzien. Er is ook een slimme zoekfunctie ingebakken, zodat je met specifieke trefwoorden als 'hond', 'pakket' en 'rode auto' relevante opnames kunt vinden. Een nadeel is dat Ring-beveiligingscamera's geen lokale opslag ondersteunen. Wil je opnames van gebeurtenissen opslaan of 24/7 opnemen, dan heb je een betaald Ring Home-abonnement nodig.

©Maikel Dijkhuizen

Ring Floodlight Cam Pro (2e gen) kopen?

De Ring Floodlight Cam Pro (2e gen) heeft een heleboel voordelen, zoals een scherp beeld, twee felle verstelbare ledlampen, luide sirene en gebruiksvriendelijke app. Daarmee zijn alle ingrediënten aanwezig om op een laagdrempelige manier je tuin of oprit te bewaken. Daarentegen is de adviesprijs van 279,99 euro nogal fors. En daarmee ben je er nog niet, want voor het bewaren van opnames heb je een betaald Ring Home-abonnement nodig. Er bestaan als alternatief (veel) goedkopere floodlight-beveiligingscamera's met lokale opslag, al ondersteunen die veelal geen 4K-beeldkwaliteit.

Lees ook: Bedraad of draadloos: wat is de beste slimme deurbel voor jou?

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een grote koelkast met energielabel A? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer: op het moment van schrijven zijn de besproken koelkasten bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 1100 euro. De prijzen kunnen schommelen.

Hisense RB440N4ACA

Wie de vele positieve reviews op Kieskeurig.nl leest, weet genoeg. De Hisense RB440N4ACA is een aanrader! Het gaat weliswaar om een vrijstaande koel-vriescombinatie, maar je kunt het apparaat tóch netjes in een bestaande keuken kwijt. De behuizing is namelijk even diep als een standaard aanrecht. Fijn is bovendien dat je de draairichting van beide deuren kunt wijzigen. Volgens de gegevens op het A-energielabel 'trekt' dit model jaarlijks zo'n 109 kilowattuur stroom. Kortom, het kost je slechts een paar tientjes per jaar.

Opvallend veel reviewers waarderen de stille werking. Het opgegeven volumeniveau van 35 decibel is dan ook behoorlijk laag. Het koelgedeelte heeft een ruime inhoud van 238 liter. Dankzij de aanwezigheid van twee lades, vier dragers en vier deurvakken kun je heel wat producten koud bewaren. Er is ook nog een flessenrek inbegrepen. Bovenin het koelgedeelte zit een felle ledlamp met een bedieningspaneel. Hierop kies je de gewenste temperatuur. Verdeeld over drie lades is de vriezer goed voor een inhoud van 98 liter. Dankzij no frost-ondersteuning hoef je de RB440N4ACA nooit te ontdooien. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

Samsung RB38C7B6AB1/EF

Deze Samsung RB38C7B6AB1/EF is een luxe koelvriescombinatie die uitblinkt in zowel design als zuinigheid. Met een hoogte van 203 cm en de slimme SpaceMax-technologie – die zorgt voor dunnere wanden – biedt hij een royale inhoud van 387 liter. Dankzij Twin Cooling Plus worden het koel- en vriesgedeelte onafhankelijk van elkaar gekoeld. Hierdoor droogt je eten minder snel uit en mengen geurtjes niet. De Metal Cooling-plaat zorgt voor een stabiele temperatuur en een premium uitstraling. Uiteraard beschikt hij over No Frost, waardoor handmatig ontdooien verleden tijd is. Met een geluidsniveau van slechts 35 dB is hij fluisterstil, perfect voor een open keuken. Het strakke 'Clean Black' ontwerp is tijdloos, en dankzij het Bespoke-concept kun je de voorpanelen in de toekomst eventueel vervangen voor een andere kleur.

Samsung RB38C607AS9/EF

De Samsung RB38C607AS9/EF heeft op Kieskeurig.nl momenteel de laagste prijs ooit. Al met al haal je voor een relatief zacht prijsje een energiezuinige koelkast in huis. Het opgegeven jaarlijkse stroomverbruik komt uit op 108 kilowattuur. Een leuk extraatje is dat je het actuele energieverbruik in de SmartThings-app op een smartphone kunt monitoren. Hiervoor koppel je de koelkast aan je wifi. De RB38C607AS9/EF produceert niet zoveel geluid, want het volumeniveau bedraagt maar 35 decibel.

Deze vijf testers zijn erg te spreken over dit product. Zij prijzen stuk voor stuk de ruime inhoud van in totaal 387 liter. Het koel- en vriesgedeelte zijn goed voor respectievelijk 273 en 114 liter. Voor huishoudens tot vier à vijf personen is dat ruimschoots voldoende. Zoals je van een moderne koelkast mag verwachten, is er no frost-ondersteuning aanwezig. Dat scheelt weer ontdooien! Komt de draairichting van beide deuren niet uit? Geen probleem, want je kunt ze omkeren. In plaats van de hier besproken zilverkleurige uitvoering kun je ook deze zwarte versie overwegen.

Lees ook: Tips voor een lager verbruik van je koelkast en vriezer

Inventum KV2010B

Een goedkopere koelkast met energielabel A zul je in dit formaat waarschijnlijk niet gauw vinden. Inventum hanteert op zijn website een adviesprijs van 999 euro, maar enkele webshops halen daar een kwart vanaf. De KV2010B is een volwaardige vrijstaande koelkast met een respectabele inhoud van 378 liter. Hiervan is 256 liter gereserveerd voor het koelgedeelte. Ten opzichte van diverse vergelijkbare apparaten is er een behoorlijk deel aan de vriezer toegekend, namelijk 122 liter.

Gunstig is het zéér lage geluidsniveau van 29 decibel. Hierdoor zet je deze koel-vriescombinatie probleemloos naast een keukentafel neer. Ondanks de relatief lage aanschafprijs ondersteunt dit model no frost. Deze techniek voorkomt ijsvorming, zodat de drie lades niet kunnen aanvriezen. Nuttig om te weten is dat je de deuren kunt omkeren. Volgens de specificaties van het toegekende A-energielabel verbruikt de KV2010B ongeveer 113 kilowattuur per jaar. De fabrikant geeft vijf jaar garantie op dit product.

Bosch KGN392LAF

Bosch staat garant voor een hoge kwaliteit. Dat heeft een zekere prijs, waardoor je nauwelijks energiezuinige koelkasten van het gerenommeerde Duitse merk voor minder dan duizend euro kunt vinden. De KGN392LAF is een uitzondering. Dit witgoedproduct is dan ook op Kieskeurig.nl momenteel goedkoper dan ooit. Indrukwekkend is het nogal lage verwachte stroomverbruik van 104 kilowattuur per jaar. Daarnaast is deze koelkast stiller dan de meeste andere modellen in deze prijsklasse. Ga uit van een geluidsniveau van 29 decibel.

Het koelgedeelte van 260 liter bestaat uit vier dragers, twee lades, een flessenrek en vier deurvakken. De vriezer heeft een inhoud van 103 liter. Wegens no frost-ondersteuning kun je de drie lades altijd soepel schuiven. Op het fraaie aanraakpaneel kies je voor elke sectie de gewenste temperatuur. Dankzij zijn slimme ontwerp plaats je de behuizing eventueel pal tegen de wand. In tegenstelling tot de meeste andere koelkasten hoeft er geen ruimte tussen de achterkant en de muur te zitten. Zit één van de deuren niet helemaal dicht? De KGN392LAF waarschuwt je met een luide pieptoon. Lees deze reviews op Kieskeurig.nl voor ervaringen van andere gebruikers.