De AMD Radeon RX 480 is een goede poging om een betaalbare grafische kaart te maken die uiteindelijk ook virtual reality-applicaties kan draaien. Twee van deze GPU's bij elkaar zijn namelijk net zo snel als een GTX 1080 van Nvidia, maar dan voor de helft van de prijs. Een ambitieus doel, maar wel één dat verrassend goed wordt gehaald. We mochten vast met de kaart aan de slag, en dit is onze eerste indruk.

Dit is niet onze review van de AMD Radeon RX 480. Die volgt later deze week.

AMD wil met de nieuwe Radeon RX 480 een VR-ready grafische kaart aanbieden voor zo'n € 220,-. Dat is een aantrekkelijke prijs, aangezien de kaart zich moet kunnen meten met de GTX 970 van Nvidia. Voor een 970 betaal je op dit moment nog € 290,-.

Uiterlijk

De RX 480 ziet er in ieder geval een stuk minder stoer uit dan zijn vermeende Nvidia-tegenhanger. De kaart is omsloten door een zwarte behuizing, met uiteraard een kleine uitsparing voor de fan om warmte af te voeren. De gesloten behuizing en enkele fan lijken een recept voor een oververhitte kaart, maar onder de meest extreme benchmarks die we hebben uitgevoerd, hebben we geen temperatuur hoger dan 85 graden Celsius gemeten.

©PXimport

©PXimport

Het simpele design gaat geen schoonheidswedstrijden winnen, maar het zijn natuurlijk de prestaties die tellen.

©PXimport

Benchmark RX 480

We hebben de kaart gebenchmarkt in Heaven Unigine. Met alle opties op ultra liep de RX 480 tegen zijn limieten aan en draaide een gemiddelde frame rate van 50 fps in1080p. Ter vergelijking: De GTX 970 draait met dezelfde opties een gemiddelde van 67 fps. Uit de algemene prestaties van Heaven wordt duidelijk dat de RX 480 (score 1282) toch niet helemaal kan concurreren met de GTX 970 (score 1704).

©PXimport

We hebben voor deze preview alleen gekeken naar de prestaties van de kaart zelf, en die niet officieel afgezet tegen andere kaarten. Dat volgt in een latere review. Laten we eerst eens kijken hoe de RX 480 zich staande houdt tijdens het gamen.

©PXimport

Total War Warhammer

De nieuwe titel van The Creative Assembly staat sinds de release al bekend om de fikse pc-eisen om het spel soepel te draaien. We testten Total War Warhammer op ultra settings met twee grote legers en waren aangenaam verrast.

De frame rate bleef netjes tussen de 40 en 60 fps hangen tijdens het hele gevecht. Op het moment dat we vier grote legers het veld lieten betreden kreeg de AMD-kaart het toch wel erg zwaar en moesten we de grafische opties naar beneden schalen. Op high was de fps wel acceptabel, wat geen slechte prestatie is voor een kaart in deze prijsklasse.

©PXimport

Overigens heb je voor dergelijke gevechten ook een stevige processor nodig, dus op de meeste budget- en mid-range-game-pc’s moet de grootte van de legers sowieso naar beneden geschaald worden.

Star Wars Battlefront

We testten de Radeon-kaart ook in een galaxy far far away, en ook in Star Wars: Battlefront leverde de RX 480 prima prestaties. Met alle grafische toeters en bellen (en de instellingen op ultra, draaide de kaart RX 480 op 100 frames per seconde, ook tijdens de grotere veldslagen tussen 40 spelers.

Conclusie

We hebben de Radeon RX 480 nog niet kunnen testen met VR-apparatuur, maar als gewone videokaart voor het gamen houdt de kaart zich goed ten opzichte van andere 3D-kaarten in zijn prijsklasse. De meeste titels die op dit moment voor pc uit zijn kun je op hoog of zelfs ultra in 1080p spelen met een frame rate van 60 fps.

©PXimport

Met een prijs van 220 euro is de RX 480 misschien wel de meest aantrekkelijke budgetkaart van dit moment (er is ook een 8 GB-kaart beschikbaar voor € 260,-). Voor de iets betere GTX 970 van Nvidia betaal je namelijk dik 70 euro meer.

©PXimport

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.