🌕 Zo fotografeer je de supermaan
Op woensdagavond 30 augustus kun je een supermaan spotten: de maan is dan een stuk groter dan normaal. We leggen uit wat een supermaan is en hoe je die zelf op twee manieren mooi fotografeert.
Na het lezen van dit artikel weet je:
- wat een supermaan is
- hoe je de supermaan eenvoudig fotografeert
- hoe je de supermaan op meer interessante manier fotografeert
- hoe je je camera instelt
- waar je op moet letten bij het fotograferen van de supermaan
Ook interessant: Systeemcamera of spiegelreflex: welke past het best bij jou?
Dit is een supermaan
Een supermaan ziet er hetzelfde uit als een volle maan, maar is net iets groter en lijkt ook wat feller. Dit komt doordat de maan een paar keer per jaar wat dichter bij de aarde staat. Als de maan het dichtst bij staat, lijkt deze zo’n twaalf procent groter dan normaal. De gemiddelde afstand tussen de maan en de aarde bedraagt 384.400 kilometer, terwijl een supermaan op ongeveer 357.000 kilometer van de aarde staat.
Om de maan te fotograferen kun je het beste een echt fototoestel gebruiken. Een smartphone maakt namelijk altijd gebruik van een lens met een korte brandpuntsafstand. Fotografeer je daarmee de maan, dan lijkt die veel kleiner dan dat je hem zelf ziet.
Volle maan Een volle maan is de hele nacht zichtbaar. Dit komt doordat de maan en de zon aan tegenovergestelde zijden van de aarde staan. Hierdoor komt de maan op als de zon ondergaat en gaat de maan onder als de zon weer opkomt. Wanneer het volle maan is, betekent dit dat de aarde niet precies tussen de zon en de maan staat, waardoor er geen schaduw van de aarde, op de maan valt.
Als de volle maan laag boven de horizon staat bij opkomst of ondergang, lijkt hij overigens nog groter. Dit komt vooral door het landschap als referentievlak pal daaronder. Daarnaast komt dit doordat het maanlicht een grotere afstand door de atmosfeer aflegt voordat het ons bereikt. Hierdoor verstrooid en verspreid het licht, wat resulteert in kleuren zoals oranje en rood. Dit geeft de maan een warme gloed en doet hem groter lijken.
☁️ Kleine disclaimer: het weer
Wil je de supermaan fotograferen? Kijk dan wel eerst even naar de weersverwachting. Het weer speelt namelijk een belangrijke rol in de zichtbaarheid van de maan, want bij bewolking is de maan soms moeilijk of helemaal niet te zien.
©Naticus
Ook interessant: Zo fotografeer je onweer
Methode 1: Alleen de supermaan fotograferen
Er zijn diverse methoden om de maan vast te leggen. We leggen nu eerst uit hoe je de maan vrij eenvoudig fotografeert: we maken een foto waarop enkel de supermaan te zien is, op een willekeurig moment waarop deze hoog aan de hemel staat. Dat is dus ergens in de nacht van 30 op 31 augustus.
Camera en statief
Om de maan groot in beeld te krijgen, maak je gebruik van een camera met een tele(zoom)lens. Hoe groter het bereik, hoe meer je op de maan kunt inzoomen en hoe groter deze op de foto verschijnt. Als je een fototoestel met losse objectieven hebt, dan gebruik je bijvoorbeeld een lens met een brandpuntsafstand van 200 mm. Kun je niet al te ver inzoomen, dan is het ook mogelijk om je foto achteraf bij te snijden om de maan groter te laten lijken. Dit heeft wel invloed op de resolutie en de beeldkwaliteit van je uiteindelijke resultaat. Een andere optie is om een teleconverter te gebruiken voor een langere brandpuntsafstand.
Bewogen foto?
Shop voor statieven
Het liefst zet je de camera op een statief, aangezien dit helpt om de camera zo min mogelijk te laten trillen. Kleine trillingen zorgen voor een wazig beeld, zeker als je zo ver mogelijk inzoomt. Daarnaast maakt een statief het gemakkelijker om de compositie en scherpstelling nauwkeurig te bepalen. Geen statief bij de hand? Probeer je camera op een andere manier goed stil te houden, bijvoorbeeld met een rijstzak voor meer stabiliteit.
Je compositie: de maan mooi in beeld
Zet je de maan in het midden van het beeld, dan kun je waarschijnlijk gewoon de automatische scherpstelling van de camera gebruiken. Stelt het fototoestel niet goed scherp of blijft hij naar focus zoeken, dan kun je ook handmatig scherpstellen. Zet dan je camera op live-view, zodat je via het schermpje ziet wat je fotografeert. Bij de meeste camera’s is het in de live-viewstand mogelijk om in te zoomen op het scherm, waardoor je heel nauwkeurig bepaalt waarop je scherpstelt.
Houd er wel rekening mee dat de aarde gewoon doordraait terwijl jij meerdere foto’s maakt. Vooral als je ver bent ingezoomd, schuift de maan in een mum van tijd weer uit je beeld. Je moet de camerapositie daarom doorlopend bijstellen om je compositie intact te houden.
©Jim Cumming
Camera-instellingen voor het fotograferen van de supermaan
Zet je camera op de handmatige stand, zodat je zelf alle instellingen bepaalt. Gebruik je de automatische stand? Dan is er een vrij grote kans dat de camera de maan zal overbelichten omdat het een heel felle lichtbron is. Je kunt dus beter de M-stand gebruiken.
Stel eerst een lage ISO-waarde in, bijvoorbeeld ISO 100 of 200, zodat je weinig ruis krijgt. Het diafragma is niet zo heel belangrijk: omdat de maan zo ver weg is en je verder niets in beeld zet, maakt de scherptediepte niet veel uit. Kies daarom voor ongeveer F 8 of F 11 voor een mooie scherpte, dat is vaak de ‘sweet spot’ (het scherpste diafragma) van een objectief. Als sluitertijd kun je starten met 1/200 seconde. Maak een foto en bekijk goed of deze mooi belicht is: je ziet dan de details van het maanoppervlak. Zo niet, dan stel je de sluitertijd wat korter of langer in.
Lees ook: 12 goede camera's voor op vakantie
Methode 2: De supermaan in een landschap
Een iets lastigere, maar ook interessantere manier om de supermaan te fotograferen, is in combinatie met een interessante voorgrond. Bijvoorbeeld een element in het landschap, zoals een boom of een gebouw, of de skyline van een stad. Je krijgt hiermee interessantere foto’s omdat je kunt zien hoe groot en prominent de maan aanwezig is. Dit vergt wel enige voorbereiding.
Geheugen vol?
Shop voor geheugenkaartjes
Wat zet je in beeld?
Kies eerst met welke voorgrond je de maan zou willen fotograferen. Het lastigste van deze combinatie, is het timen van je foto. Hoe weet je wanneer de maan op een mooie plek in het landschap staat? Wanneer staat hij net naast of boven die mooie kerktoren? Om dit te ontdekken kun je gebruikmaken van een app of website. Een populaire app bij het fotografen is bijvoorbeeld PhotoPills. In deze app kun je de dag en tijd opgeven, en dan met behulp van augmented reality zien hoe de maan in het landschap verschijnt. Zorg dat je ruim op tijd op je locatie bent om je camera op te stellen. In de onderstaande afbeelding zie je bijvoorbeeld een supermaan boven de kathedralen van Sint-Petersburg. Je ziet hoe de maan in een paar minuten op een heel andere plek in de compositie staat.
©Ivan
Je camera instellen
Eenmaal op locatie, zet je het fototoestel op een statief. Check nog even met behulp van bijvoorbeeld PhotoPills of je hier inderdaad een mooie compositie kunt maken, en stel je de camera in. Omdat je zowel de maan als het landschap goed wilt belichten, moet je waarschijnlijk een wat langere sluitertijd gebruiken. Zorg er wel voor dat je niet te lang belicht: dan raakt de maan bewogen in je foto. De aarde draait namelijk tijdens het maken van jouw foto gewoon door, en hoe verder je bent ingezoomd (hoe langer je brandpuntsafstand dus), des te sneller de maan door je beeld beweegt.
Het diafragma stel je zodanig in dat zowel je interessante element op de voorgrond, als de maan goed scherp zijn, bijvoorbeeld F 8 of F 11. Probeer de ISO-waarde laag te houden, maar wees niet bang om dit ietsje te verhogen als je anders op een te lange sluitertijd uitkomt. Maak diverse foto’s, en zoek achteraf bij het bewerken de mooiste uit. Gebruik bij het beoordelen van je foto het liefst ook het histogram, zodat je kunt zien of de supermaan niet overbelicht raakt.
Dit artikel is geschreven door onze collega’s van Zoom Academy. Wil je meer leren over het fotograferen van de maan of de sterren? Volg dan de cursus Sterren fotograferen.