Surroundgeluid voegt heel wat toe aan beleving van films, tv-series, games en zelfs muziek. Maar welke opties heb je om surroundgeluid naar je woonkamer te brengen? Dat zetten we even op een rij.

Wat is het nut van surroundgeluid?

Iedereen wil surroundgeluid. Maar wat krijg je dan eigenlijk? Het ultieme qua surroundervaring krijg je in de bioscoop. In een goed afgeregelde en grote cinemazaal zijn er tientallen speakers aangebracht die geluidseffecten rond je positioneren. Het idee is dat de filmmuziek en de geluidseffecten op zo’n manier worden gebracht dat je nog meer betrokken wordt bij het beeld en het verhaal. 

Denk daarbij aan de krakende vloerplanken in een hoekje die bij een horrorfilm misschien wijzen op een zombie die zich schuilthoudt. Of de intense muziek die speelt om de spanning op te drijven. Maar ook aan de stadsgeluiden die hoog boven je hangen en die een nachtelijke clandestiene ontmoeting tussen twee spionnen nog sfeervoller maken. Of de vuurschoten in de verte die je in een Battle Royale-game op het spoor brengen van een groepje tegenstanders. Kortom, geluid dat correct rond je wordt gepositioneerd doet heel veel qua beleving.

Surroundgeluid werkt het best als jij in het midden zit van de geluidsbubbel. Met de nieuwste surroundtechnologie (Dolby Atmos en DTS:X) kunnen geluidseffecten langs alle kanten op je afkomen. Ook van bovenaf. Dolby Atmos en DTS:X worden daarom ook 3D-geluid genoemd. Maar hoe krijg je nu surroundgeluid bij je thuis? Want tientallen speakers plaatsen is wellicht geen optie …

©JBL

Een soundbar

Soundbars zijn de populairste oplossing om het tv-geluid te verbeteren. Je hebt kleine en grote soundbars, met veel verschillen qua mogelijkheden en specificaties. Dat levert ook heel uiteenlopende geluidskwaliteit en ervaringen op.  

Het begint wel altijd bij een lang toestel dat je voor tv plaatst of mee aan de muur hangt. Sommige soundbars komen met een aparte subwoofer die bassen produceert. Deze sub verbindt doorgaans draadloos met de soundbar. Ten slotte zijn er steeds meer soundbars die je kunt uitbreiden met twee extra luidsprekers die je naast en achter de bank parkeert. Deze achterspeakers zitten bij duurdere modellen erbij in de doos, bij andere uitvoeringen moet je ze apart bijkopen.

De allergoedkoopste soundbars leveren stereo. Van deze kleine toestellen mag je geen echte surround verwachten. Ze zijn vooral bedoeld om bij kleinere tv’s met heel slecht geluid wat meer volume en betere verstaanbaarheid van spraak mogelijk te houden. Voor surroundliefhebbers wordt het heel wat interessanter bij iets duurdere modellen vanaf ongeveer 300 euro. Vanaf dat prijsniveau kun je van een soundbar verwachten dat hij een surroundervaring (poogt) te bieden. 

©Eigen beeld

Wat grotere modellen hebben daarbij het voordeel dat ze geluid breder uitsturen. Vanaf circa 700-800 euro kom je soundbars tegen die allerlei slimme technieken inzetten om geluid van de muren te laten weerkaatsen. Zo krijg je de indruk dat er speakers naast en achter je staan. Hoe goed dit echt presteert, hangt wel sterk af van de vorm en inrichting van je kamer. De duurste soundbars leveren het beste resultaat. Dat komt omdat ze werken met extra speakers om geluidseffecten beter te positioneren in de kamer.

Multiroom-toestellen

Sonos is wellicht de bekendste fabrikant van speakers en soundbars met multiroom-functionaliteit.  Maar het is zeker niet de enige. Je hebt onder meer Harman Kardon met de Citation-producten en HEOS van Denon en Marantz.

Daarnaast heb je een aantal multiroom-platformen die door verschillende merken worden gebruikt. Play-Fi en BluOS zijn de meest voorkomende. Al kan het goed zijn dat je nog nooit van die namen hebt gehoord. Ze worden immers door fabrikanten ingebouwd in hun eigen toestellen. BluOS heeft overigens zijn eigen merk, Bluesound, dat naadloos samenwerkt met BluOS-apparaten van derden. Play-Fi is dan weer te vinden bij merken als Loewe, Onkyo en Philips. Ook hier kun je producten van verschillende merken combineren. 

©Sonos

De multiroom-merken die we hier aanhalen zijn allemaal in de eerste plaats ontworpen om muziekspeakers en -toestellen door het hele huis via één app te bedienen. Maar bij elk merk vind je ook oplossingen voor beter tv-geluid. Bij Sonos, HEOS, Harman Kardon, Play-Fi én BluOS vind je telkens soundbars die je kunt uitbreiden met draadloze speakers om een echt surroundverhaal te creëren. Bij de meeste aanbieders vind je eveneens een multiroom-versterker (zoals de Sonos Amp of Harman Kardon Citation Amp) die je met eigen speakers kunt combineren én beschikt over een HDMI-aansluiting voor je tv.

Tv’s met vaste soundbars

Sta je op punt een nieuwe tv te kopen? Dan heb je nog een andere optie. Hoewel televisies over het algemeen geen denderend geluid produceren, zijn er wel uitzonderingen op de regel. Bij sommige tv-bouwers vind je toestellen met buitengewone geïntegreerde soundbars. Meestal wordt hierbij een audiomerk betrokken.

©Philips.com

Sommige Philips-tv's komen met een Bowers & Wilkins-soundbar.

Philips bijvoorbeeld, werkt hiervoor samen met Brits hifi-merk Bowers & Wilkins. Panasonic haalt dan weer kennis bij z’n zustermerk Technics, terwijl TCL op Onkyo leunt om het ingebouwde audiosysteem te verbeteren. Sony doet het weer anders: de duurdere Bravia-modellen zijn voorzien van Acoustic Surface-technologie, waarbij het glas van het scherm functioneert als grote tv-speaker. Zelfs stereo is mogelijk.

Veel van deze tv-toestellen scoren prima qua geluidsbeleving. Een mooie hifi-naam op de doos is echter geen garantie dat het ook echt goed is. Daarom is het zeker de moeite om reviews na te lezen als je zo’n toestel in het vizier hebt.

Draadloze speakers aan je tv

Minder bekend is dat je aan bepaalde televisies rechtstreeks draadloze speakers kunt koppelen. We hebben het dan niet over bluetooth-speakers. Die kun je inderdaad met de meeste tv-toestellen koppelen. Maar dan geniet je enkel van stereogeluid en heb je soms lipsync-problemen. Bij sommige modellen van LG kun je echter ook WiSA-speakers verbinden. Dat zijn draadloze speakers van merken zoals Bang & Olufsen, System Audio of Klipsch die in hoge kwaliteit audio ontvangen. Je hebt daarvoor enkel, naast WiSA-speakers, een WiSA-usb-zender nodig. Ook Bang & Olufsen en Hisense bieden WiSA-ondersteuning.

©Eigen beeld

Op LG-tv's kun je twee tot vijf WISA-speakers aansluiten.

Met WiSA-speakers kun je stereo-opstellingen bouwen, maar ook 5.1 of 5.1.2 is mogelijk. Heb je geen compatibele televisie? Dan kun je in de plaats met een WiSA-hub werken die via HDMI aan je tv hangt. Het gaat dan meestal om een klein kastje dat je achter de televisie kunt verstoppen. Het kastje verbindt dan draadloos met de speakers. WiSA-speakers bestaan zowel als losse luidsprekers en als muurspeakers.

Iets soortgelijks krijg je ook bij Sony’s HT-A9. Ook hier werk je met een compact toestel dat met een HDMI-kabel aan je tv hangt. Deze hub verbindt draadloos met vier draadloze speakers die je vrij in de kamer kunt plaatsen. Slimme software meet waar ze staan en past de weergave aan om Dolby Atmos-geluid te bieden.

Een laatste optie vind je bij Philips. De Philips-tv’s met Play-Fi kun je dankzij deze software koppelen met een losse subwoofer en Play-Fi-speakers om zo surroundgeluid te krijgen. Philips zelf biedt de nodige producten aan, maar je kunt ook werken met speakers van derden.

Een AV-receiver

Een AV-receiver is wellicht het ingewikkeldste audiotoestel dat je kunt kopen. Het biedt versterking voor vijf, zeven, negen of zelfs meer aparte kanalen. Elk kanaal verbind je met een andere luidspreker. Je doet dus hetzelfde als in de bioscoop: je plaatst luidsprekers op (min of meer) vaste posities in de kamer. Denk aan links en rechts van het scherm, maar ook een middenspeakers achter een projectiescherm of onder de tv, telkens een speaker links en rechts van je zitplaats, en eventueel luidsprekers aan het plafond. 

©Denon

AV-receivers gaan van slanke modellen tot deze ultieme 15.4-model van Denon.

Er is gelukkig wat flexibiliteit mogelijk. Zo kun je werken met losse luidsprekers, muurspeakers of inbouwspeakers. Of een mix van deze types. Ook bevat een AV-receiver veel software, waaronder functies die kunnen compenseren voor een minder ideale plaatsing van de luidsprekers.

©Canton.de

Een home cinema-pakket kan bestaan uit speakers en een receiver. Maar soms moet je de receiver zelf apart aanschaffen.

Een home cinema-pakket

Vind je het idee van ‘echt’ surroundgeluid geleverd door een AV-receiver en losse speakers leuk – maar kan het gewoon niet? Dan is er nog een tussenoplossing die veel van de voordelen biedt: een alles-in-één-pakket waarbij je een eenvoudigere receiver en bijhorende speakers in één doos vindt. Het gaat dan vaak om eerder compacte luidsprekers of modellen met een slank design. Die passen dan misschien beter in een kleinere woonkamer. 

Windows 11 24H2 heeft een energiestand die laptops zuiniger laat omgaan met stroom. Daardoor kun je er én langer op doorwerken én verleng je de levensduur van de accu. Hoe je dat instelt, lees je in dit artikel.

Lees ook: Zo kies je een energiezuinige computer, laptop en tablet

Batterijbesparing

Op 1 oktober 2024 verscheen Windows 11 24H2. Heb je Windows 11, dan is de kans dus groot dat je deze versie inmiddels hebt draaien. Mooi, want dan kun je deze nieuwe functie (die gebaseerd is op de oude functie Batterijbesparing en de Energiemodus) gebruiken.

Zodra je de functie inschakelt, kiest Windows 11 automatisch de zuinigste energiestand. Dat betekent dat visuele effecten zoals transparantie verdwijnen en sommige achtergrondprocessen worden gepauzeerd. Ook de schermhelderheid gaat omlaag, omdat juist dat onderdeel vaak de grootste stroomverbruiker is.

Op laptops open je met Windows-toets+I de Instellingen. Dan klik je op Systeem en vervolgens open je het onderdeel Aan/uit en accu. Daarna gebruik je in het onderdeel Batterij de optie Batterijbesparing.

Hier wordt de batterijbesparing automatisch actief vanaf 20 procent accuduur.

Je kiest zelf: automatisch of handmatig

Je kunt nu kiezen tussen twee opties. Je kunt een batterijpercentage ingeven waarop de energiebesparende functie automatisch wordt ingeschakeld, bijvoorbeeld bij 20%. Maar je kunt er ook voor kiezen de Batterijbesparingsmodus handmatig in te schakelen. Let op: je kunt deze schakelaar alleen maar activeren wanneer je laptop niet aan het stroomnet hangt. Zet ook de schakelaar aan bij De helderheid van het scherm verlagen wanneer batterijbesparing wordt gebruikt. Zodra je deze stappen hebt gezet, wordt de energiebesparende functie ingeschakeld op basis van de configuratie.

Je kunt de batterijbesparing ook handmatig inschakelen.

Via Snelle instellingen

Om Energiebesparing in te schakelen op een laptop die aan de stroom hangt, open je de Instellingen. Daarna ga je via Systeem naar Energie- slaap- en batterij-instellingen. Klik op de instelling Energiebesparing en dan kun je de schakelaar Altijd energiebesparing gebruiken.

Sowieso kun je de functie handmatig inschakelen via het uitklapmenu Snelle instellingen. Dat kan door op de netwerk- en volumepictogrammen te klikken of door de sneltoets Windows-toets+A te gebruiken en daarna de knop Energiebesparing in te schakelen. In het systeemvak zie je dat de energiebesparende functie is ingeschakeld als het pictogram van de batterij is veranderd in een pictogram van een batterij met een blaadje.

In de Snelle instellingen kun je de batterijbesparing ook handmatig aanzetten.

Sta je op het punt een nieuwe wasmachine aan te schaffen? Dan is het vulgewicht een van de belangrijkste dingen om op te letten. Het bepaalt hoeveel kilo wasgoed je per keer kunt wassen – en dat heeft direct invloed op je water- en energieverbruik. Maar hoe weet je nu welk vulgewicht het best bij jouw huishouden past?

Begin met een blik op je eigen wasgedrag. Hoeveel draai je gemiddeld per week? Als je huidige machine een weegfunctie heeft, kun je het makkelijk meten: verzamel een typische lading vuile was, stop die in de trommel en lees het gewicht af. Tel er zo'n 2 kilo bij op en je hebt een aardig idee van wat jouw ideale vulgewicht zou zijn.

Geen weegfunctie? Geen probleem. Doe de was in een wasmand of zak, ga eerst zonder en daarna mét zak op de weegschaal staan. Het verschil is je lading wasgoed. Ook zonder machine kun je zo vrij nauwkeurig inschatten wat je nodig hebt.

Heb je nog geen wasmachine, dan helpt het om even stil te staan bij hoeveel was je ongeveer verwacht te draaien. Denk aan kleding, handdoeken en beddengoed, maar ook aan dekens, sportkleding of gordijnen.

Grootte van je gezin = leidraad

Een belangrijk uitgangspunt is het aantal mensen binnen je huishouden. Voor een één- of tweepersoonshuishouden is een machine met 7 kilo inhoud meestal voldoende. Bij gezinnen van drie of vier personen is 7 tot 9 kilo vaak ideaal. Heb je een groot gezin of was je vaak grote stukken textiel, zoals dekbedden? Dan is een wasmachine met 9 kilo of meer het overwegen waard.

Groter is niet altijd beter

Toch is het niet altijd slim om meteen voor het grootste model te gaan. Een wasmachine die je zelden helemaal vult, verbruikt relatief veel energie en water, ook al zijn moderne machines behoorlijk zuinig. Bovendien nemen grotere modellen meer ruimte in én zijn ze vaak zwaarder. Kies dus vooral een maat die past bij je dagelijkse gebruik; dat is uiteindelijk het meest efficiënt.

©Pasta Design

Lees ook: Waar voor je geld: 5 betaalbare wasmachines voor kleine huishoudens

Altijd een volle trommel

Om zo veel mogelijk uit je wasmachine te halen, is het verstandig om altijd te wachten tot je een volle trommel hebt. Ja, de meeste nieuwe machines hebben sensoren die de hoeveelheid was detecteren en daar hun verbruik op aanpassen. Maar echt besparen doe je pas als je minder vaak hoeft te wassen. Volle trommel = minder beurten = lagere kosten én een langere levensduur voor je apparaat.

Samengevat: kies bewust, was slim

Het ideale vulgewicht hangt dus sterk af van jouw persoonlijke situatie: hoe je woont, met wie en hoe vaak je wast. De tips hierboven helpen je op weg. Zit je toch nog te twijfelen tussen twee formaten? Dan is het meestal veiliger om net iets ruimer te kiezen – handig voor als je situatie verandert. En vergeet niet: hoe beter je je wasmachine benut, hoe meer je eruit haalt.