Nieuwe tv’s bieden geweldige beeldkwaliteit. Het geluid? Dat valt dikwijls tegen. Een soundbar is de populairste manier om iets aan het tv-geluid te doen. Maar wat is een soundbar precies en wat kan hij wel of niet?

Ben je benieuwd naar wat een soundbar is en je kan bieden? In dit artikel krijg je een volledig overzicht van wat je kunt verwachten, zoals: wat doet een soundbar? | heb ik een soundbar nodig? | HDMI, optisch of bluetooth | dit kost een soundbar.

Ook interessant: Waar voor je geld: 5 echt goede koptelefoons

De verschillende types

 Als je ‘soundbar’ letterlijk zou vertalen, zou je uitkomen op iets als ‘geluidsstaaf’ of ‘geluidsbalk’. Dat bekt niet echt lekker, maar het is wél een correcte beschrijving van hoe een soundbar eruitziet. Het is een langwerpig toestel met verschillende ingebouwde speakers en ontworpen om bij een tv te passen. Dat is meteen de hoofdopdracht van een soundbar: zorgen voor een beter tv-geluid. En dat zowel bij gewone tv-programma’s als films, spannende reeksen en games. Veel mensen willen via een soundbar echter ook muziek afspelen. Daarom vind je op veel soundbars allerlei streamingopties.

De meeste soundbars komen met Chromecast en AirPlay 2, waardoor je makkelijk muziek kunt streamen vanuit elke app. Bluetooth is er ook vaak.

Heb ik een soundbar nodig?

Je vraagt je misschien af: “Wat biedt een soundbar nu precies?” Het korte antwoord is: een beter tv-geluid. Maar daar hoort toch wel iets meer uitleg bij. Een soundbar is nodig omdat de meeste televisies uitgerust zijn met een beperkt audiogedeelte. De luidsprekers zijn klein, vaak aan de achterkant geplaatst en er is weinig vermogen. Dit komt omdat tv-bouwers (en consumenten) slanke toestellen willen die zo plat mogelijk aan de muur hangen. 

Het is echter onmogelijk om met heel kleine speakers harde geluiden en alle tonen af te spelen. Zet je het geluid hard, dan treedt er vaak vervorming op. Als kijker merk je bijvoorbeeld dat spectaculaire geluidseffecten zoals explosies niet indrukwekkend klinken, maar storend en hard. Je grijpt constant naar de afstandsbediening om het volume bij te regelen. Ook een slechte

Kortom, de geluidsbeleving via de tv is heel beperkt en flets. En dat tast de kijkervaring ook aan. Want geluid – zowel muziek als effecten – speelt een belangrijke rol bij het ervaren van een film of serie .

Tv-merken leggen bij hun duurste modellen wél de nadruk op een beter geluid. De allerduurste televisies zijn uitgerust met innovatieve geluidsoplossingen of een vaste soundbar.

Zo sluit je een soundbar aan 

Soundbars zijn uitdrukkelijk ontworpen om makkelijk te gebruiken zijn. Dat geldt ook voor het aansluiten – het is heel eenvoudig. Een nieuwe soundbar sluit je best aan via een HDMI-kabel. Deze moet aansluiten op de HDMI-ARC-poort van je tv. Vaak is dit HDMI-poort 2, maar de tv-handleiding biedt raad als je er niet uitkomt.

Bij nieuwe tv’s zal er trouwens HDMI-eARC staan, maar dat maakt geen verschil. Het grote voordeel van werken met een HDMI-kabel is dat de tv en soundbar met elkaar kunnen communiceren. Je kunt gewoon je eigen afstandsbediening blijven gebruiken om het volume te regelen. 

Een tweede optie is werken met een optische kabel. Bij soundbars uit de budgetklasse is dit soms de enige optie die je hebt. Qua geluidskwaliteit krijg je hetzelfde als bij HDMI, tenzij je streeft naar een betere surround-ervaring. Een nadeel van een optische kabel is dat je het volume van de soundbar alleen kunt regelen via de afstandsbediening van het audiotoestel.

Bij een nieuwe tv heb je meestal de optie om een bluetooth-toestel te selecteren als audioapparaat. Omdat de meeste soundbars over bluetooth beschikken, kun je dus ook draadloos je tv en de soundbar verbinden. De vertraging die op deze verbinding zit, zorgt echter voor een minder leuke kijkervaring.

Hoeveel kost een soundbar? 

Als je gaat rondkijken, zie je al snel dat er veel types bestaan. Het prijsbereik waarin een soundbar kan zitten is dan ook heel breed. Reken van circa 200 euro voor een instapmodel tot 1600 euro voor een topmodel met extra speakers meegeleverd. Er zijn ook high-end soundbars die je kunt uitbreiden met apart aan te schaffen speakers en een subwoofer. Ga je voor dat volledig pakket, dan kom je nog veel hoger uit. 

De verschillende soorten soundbars

Als je op zoek gaat naar een soundbar, zal je wellicht de onderstaande types vinden, van goedkoop tot duurder. Wat die ‘2.0’ of ‘5.1.4’ betekent, dat ontdek je verderop. Ook de rol van de subwoofer leggen we uit. 

Surroundgeluid 

De naam verklapt het al: surroundgeluid is geluid rondom je. Net zoals in de bioscoop, waar geluidseffecten rond de kijker worden geplaatst om de actie op het scherm te ondersteunen. In de bioscoopzaal worden daarvoor tientallen luidsprekers gebruikt die op verschillende plaatsen hangen.

Een soundbar doet het wat anders: alle luidsprekers zitten in het toestel. Slimme software stuurt het geluid zodanig de woonkamer in zodat je de indruk krijgt dat er geluidseffecten rondom het scherm komen. Duurdere soundbars met meerdere speakers en een groter formaat doen dit beter dan kleinere, goedkopere modellen. 

Bij de topmodellen krijg je aparte draadloze speakers die je achter of naast de bank plaatst. Hierdoor zet je een stap dichter naar de bioscoopervaring. Bij sommige soundbars kun je die extra speakers aan de soundbar vastklikken wanneer je niet naar een film kijkt.

Duurdere soundbars komen met een nuttige kalibratiefunctie. Door het eenmalig afspelen van testgeluiden ontdekt de soundbar de vorm van je woonkamer. Het geluid wordt aan die kamer aangepast.

De soundbars die komen met een aparte subwoofer (waaruit bassen komen) klinken doorgaans beter. De soundbar speelt dan die lastig te produceren lage tonen niet af, maar laat dat taai klusje over aan de gespecialiseerde subwoofer. Een subwoofer moet wel van goede kwaliteit zijn en dat is bij goedkope soundbars niet altijd het geval.

De kanalen van de soundbar

Surroundgeluid bestaat in vele vormen. Vandaar die ‘2.0’ of ‘5.1.2’. Het eerste cijfer wijst op het aantal kanalen op gewone luisterhoogte (dus je oren als je op de bank zit). Het tweede cijfer geeft aan op er rekening wordt gehouden met het speciale kanaal met lage tonen die je bij filmsoundtracks hebt (LFE). Bij ‘2.0’ heb je gewoon stereo, dus twee kanalen. ‘5.1.2’ betekent vijf kanalen oftewel twee richting oorhoogte, één subwoofer en dan twee ‘hoogtekanalen’. Dat zijn speakers gericht op het plafond. Dat klinkt weinig nuttig, maar dit is deel van het nieuwste Dolby Atmos-formaat en creëert een 3D-geluidservaring. Het is heel effectief. 

Soundbars kunnen tv-uitzendingen en streamingmuziek, die meestal in stereo zijn, naar surroundgeluid omvormen. Het beste werkt het echter bij films, series en games die al in surround worden aangeboden. Dat is zo bij alle streamingdiensten.

De verschillen op vlak van surroundgeluid klinken heel technisch. Het gaat echter om hoe jij een film, serie of game wilt ervaren. Wil je gewoon betere verstaanbaarheid en iets meer rust en helderheid, dan zal een goedkopere soundbar volstaan. Voor een grootste, omhullende ervaring moet je echter kijken naar een duurder model. In een grotere woonkamer zul je ook meer vermogen nodig hebben. 

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.