Smarthome-producten kunnen je helpen energie te besparen, maar het is wel belangrijk dat je die producten goed gebruikt. Ondanks dat vrijwel alle smarthome-apparaten eenvoudig op afstand via een app zijn te bedienen, betekent dat niet automatisch dat zo'n apparaat ook goed is ingesteld. De bediening via een app heeft vooral betrekking op het bedieningsgemak.

Volgens een onderzoek van GFK schaft 44 procent van de huishoudens smarthome-apparatuur aan om meer aan energiebesparing te doen. Meer dan de helft van deze consumenten is bovendien bereid om meer dan 20 procent extra te betalen voor zulke slimme producten. Maar, kun je eigenlijk wel energie besparen met slimme apparaten? En waar moet je dan op letten?

Slimme lampen

Het was 'vroeger' nog al eens vervelend om lampen die jij (of iemand anders) vergeten was uit te doen, alsnog uit te schakelen. Je moet immers weer terug naar de plek waar de lamp is blijven branden. Met slimme lampen hoef je je daar niet druk over te maken: met één druk op de knop schakel je de lamp(en) uit die je heb laten branden.

Maar het is nog beter en zuiniger wanneer je lamp is voorzien van bewegingsdetectie, al dan niet ingebouwd. Dat soort lampen kun je dan automatisch laten uitschakelen als er een tijd geen beweging heeft plaatsgevonden. Ideaal voor bijvoorbeeld de gang, overloop of de trap.

Wat de lampen zelf betreft: kies waar mogelijk voor zuinige ledlampen: deze zijn zo'n 80 tot 90 procent zuiniger dan conventionele gloeilampen.

Slimme thermostaat

Het doel van een slimme thermostaat is om warmte te produceren op het moment dat je het echt nodig hebt. Een lerend systeem kan aan de hand van jouw aanwezigheid of die van je huisgenoten de verwarming aan- of uitzetten. Maar belangrijk om te weten is dat die leerperiode wel eventjes kan duren; een slimme thermostaat weet niet al na een week wat de optimale instellingen moeten zijn. Het verbruik van je cv-systeem kan direct na de aanschaf en installatie dus nog wel hoger liggen.

Kijk hier voor het aanbod slimme thermostaten op Bol.com

©Axel Bueckert

De algemene regel voor ieder verwarmingssysteem is: verwarm niet je hele huis. Draai radiatorkranen dicht in de kamers die niet verwarmd hoeven te worden, of maak gebruik van een slimme radiatorkraan die je op afstand kunt bedienen of automatisch dichtgaat bij het bereiken van een ingestelde temperatuur. Sluit ook altijd de deuren van ruimtes die op temperatuur zijn of niet verwarmd hoeven te worden. Zo voorkom je dat de opgewekte warmte verloren gaat.

Wil je helemaal geen gas meer gebruiken voor het verwarmen van het water of de verwarming? Dan zou een warmtepomp een goed alternatief kunnen zijn. Let wel: met de huidige hogere prijzen van energie en de onduidelijkheid over het energieplafond van de overheid hoeft het niet altijd te lonen om te investeren in een warmtepomp. Laat je dus goed informeren en lees vooral onze tips over de kosten van een warmtepomp.

Modulerende of aan/uit-ketel

Ook belangrijk: er bestaan twee soorten aansturingsmogelijkheden voor cv-ketels: aan/uit en modulerend.

Bij een aan/uit-aansturing kan een cv-ketel alleen aan of uit worden gezet. Is de temperatuur bijvoorbeeld 17 graden, maar je wil deze op 19 graden instellen, dan gaat de cv-ketel op vol vermogen aan om die temperatuur te bereiken en schakelt vervolgens weer uit. Verhoog je de temperatuur weer met één graad, dan gaat de cv-ketel weer op vol vermogen om die temperatuur te bereiken. Ook bij een vast ingestelde temperatuur op de thermostaat zal een aan/uit-ketel telkens blijven 'bijbranden' om die temperatuur constant te houden.

Een modulerende cv-ketel werkt zuiniger. Het vermogen wordt geleidelijk aangepast aan de warmtevraag. Is de ingestelde temperatuur bereikt, dan schakelt het systeem zich niet uit, maar gaat brandt hij minder hard. De temperatuur in de cv-ketel blijft hierdoor constant en zijn er weinig schommelingen. Wordt de thermostaat verhoogd, dan brandt de (gas)brander geleidelijk iets hoger, totdat de nieuwe temperatuuraanvraag is bereikt. Maar omdat de eerdere temperatuur al was bereikt en constant is gehouden, kost het bijverwarmen veel minder energie dan wanneer de ketel vanaf een lagere temperatuur moet gaan bijverwarmen.

Modulerende ketels werken via een speciaal protocol: OpenTherm. Alle slimme thermostaten werken met het OpenTherm-protocol, maar soms kun je ook kiezen voor een slimme thermostaat dat speciaal geschikt is voor aan/uit-modellen.

Slimme gordijnen

Je zou het wellicht niet meteen denken, maar ook slimme gordijnen zijn bij uitstek geschikt om wat aan je energieverbruik te doen. Veel slimme gordijnsystemen worden geleverd met een module voor zonlichtdetectie die aan de raamzijde van het gordijn kunnen worden bevestigd.

©CIDimport

Stel ze bijvoorbeeld zodanig in dat de gordijnen op koude dagen vanzelf opengaan bij zonlicht. Op die manier kun je de zonnestralen gebruiken om de kamer(s) op koudere dagen alvast op te warmen, zonder dat je direct de verwarming aan hoeft te zetten. Het opwarmen van de kamer via de zonnestralen door de ramen kan zo een paar graden extra warmte opleveren.

Op juist heel hete dagen kun je ervoor kiezen om de gordijnen (automatisch) te sluiten om de hitte buiten te houden en het huis op die manier een paar graden koeler te houden. Ook hiermee bespaar je energie, omdat je dan bijvoorbeeld geen airco hoeft te gebruiken.

Slimme stopcontacten en schakelaars

Ook slimme stopcontacten en schakelaars die zijn gekoppeld aan een domoticasysteem kunnen je helpen om energie te besparen. Hoe eerder energieslurpende apparaten worden uitgeschakeld, des te meer energie je bespaart. Zo kun je apparaten tijdig in- of uitschakelen bij bepaalde bereikte temperaturen, zoals een mobiele airco.

©PXimport

Algemene tips

Voor verdere energiebesparing kijk je ook naar al je andere elektrische apparaten in huis. Kan een oudere koelkast bijvoorbeeld vervangen worden door een nieuw energiezuiniger model? Of zorg ervoor dat je je huidige koelkast zuiniger maakt.

Houd ook in de gaten welke apparaten er thuis allemaal in de stand by-stand staan, zoals je televisie, decoder of mediabox. De iptv-kastjes van de provider kun je soms niet helemaal uitschakelen, omdat het apparaat zich dan weer opnieuw moet aanmelden bij de provider, maar sommige modellen kunnen ook in een diepe slaapstand worden gezet, waardoor ze nog minder energie verbruiken. Het nadeel is dan wel dat je niet snel tv kunt kijken, maar een paar minuten moet wachten tot het apparaat weer uit die diepe slaapstand is gekomen.

Andere apparaten die je liever in één keer uitschakelt als je ze niet gebruikt, bijvoorbeeld als je naar bed gaat, kun je aansluiten op een stekkerdoos met een fysieke aan/uit-knop. Met die knop zet je al die apparaten direct uit en verbruiken ze geen onnodige stroom. Er zijn natuurlijk ook smart stekkerdozen die je via een app op ingestelde tijden in- en uit kunt schakelen, maar let er wel op dat dergelijke stekkerdozen continue stroom verbruiken om de signalen van het domoticasysteem te kunnen ontvangen, al zal het verbruik daarvan vrij laag zijn.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Met een slimme meter heb je een veel nauwkeuriger inzicht in je energieverbruik, omdat dergelijke apparaten je verbruik met de minuut voor je bijhouden. Zo ben je bewuster van je gas- en stroomverbruik, geeft het je inzage in je (sluip)verbruik en hoe je nog meer kunt besparen. Bij de meeste energieleveranciers kun je met een app direct inzicht in je verbruik krijgen, of is het mogelijk om aan de slimme meter een losse module aan te sluiten.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.