Koelkasten worden steeds zuiniger. Daarom loont het soms om een oud exemplaar te vervangen. Maar welk verbruik kun je nu precies verwachten met moderne exemplaren? En hoe kun je koelkasten het beste onderling vergelijken?

Koelkasten zijn de laatste jaren veel zuiniger geworden. Als je een oud model hebt, loont het soms de moeite deze te vervangen. Maar wat verbruikt een modern exemplaar? En maakt het uit wat voor model je koopt? Amerikaanse koelkasten hebben wat energieverbruik betreft geen goede reputatie, maar klopt dat nog steeds? Bij aanschaf zul je goed op het stroomverbruik moeten letten of het recent vernieuwde energielabel. In dit artikel zetten we enkele modellen op een rijtje en geven een indicatie van de aanschafprijs, het verbruik per jaar en de verwachte energiekosten per jaar.

Berekening energiekosten

We raden je aan op basis van deze voorbeelden zelf te gaan rekenen. Kijk bijvoorbeeld wat de modellen die je op het oog hebt verbruiken en vergelijk dit onderling of met je oude koelkast. We gaan bij alle voorbeelden uit van een elektriciteitsprijs van €0,50 per kWh. In jouw situatie kan dit hoger of lager zijn. Recent zien we namelijk grote schommelingen in deze prijs! Als je meer betaalt voor elektriciteit, is de terugverdientijd uiteraard korter. Heb je zonnepanelen, dan zal je stroomprijs waarschijnlijk lager zijn.

Nieuwe energielabels

In maart 2021 zijn de energielabels voor witgoed vernieuwd. Behalve bij koelkasten zie je de nieuwe labels ook bij onder andere wasmachines en vaatwassers. De labels liepen voorheen van A+++ tot en met D. De vele plusjes zorgden echter voor onduidelijkheid. Het energielabel loopt bij het nieuwe systeem van A (meest zuinig) tot en met G (minst zuinig).

Let bij aanschaf goed op het label, en verzeker je ervan dat het vernieuwde label wordt gebruikt. Een koelkast met label A kom je nog niet veel tegen. Een model met label D of E hoeft volgens het nieuwe systeem dus helemaal niet zo’n slechte keuze te zijn. Overigens is het meestal makkelijker en nauwkeuriger om naar de opgave van het verbruik in kWh per jaar te kijken. Fabrikanten geven deze zelf op. Je weet dan ook wat je ongeveer op jaarbasis moet betalen. Het maakt onderling vergelijken met andere modellen ook gemakkelijker.

Tafelmodel koelkast

Een eenvoudige tafelmodel koelkast is geschikt voor kleine gezinnen of alleenstaanden. Ze worden ook vaak als tweede koelkast gebruikt. Soms worden ze alleen aangezet bij feestjes, of als het zeer warm weer is, om de drankjes koel te houden. Er zijn modellen met en zonder vriesvak. De meeste tafelmodel koelkasten hebben een inhoud van ongeveer 100 tot 130 liter. De modellen in de tabel hebben geen vriesvak. Tafelmodel koelkasten zijn relatief goedkoop maar niet heel zuinig. We vonden ook geen modellen met een energielabel lager dan D op de markt.

©surachetsh

Vrijstaande koel-vriescombinatie

Een koel-vriescombinatie is een zuinige keuze. In vergelijking met een aparte koelkast en aparte vriezer bespaar je ongeveer 20% tot 40% in het gebruik. Een koel-vriescombinatie heeft over het algemeen een totale inhoud van ongeveer 350 tot 450 liter. Hiervan is voor het vriesgedeelte veelal zo’n 100 tot 115 liter ruimte gereserveerd. Hieronder hebben we enkele modellen van vergelijkbare kwaliteit op een rijtje gezet met een indicatie van de energiekosten per jaar. Je ziet dat de zuinige modellen meestal ook een stuk duurder zijn. Je verdient de keuze van een zuiniger model niet altijd terug binnen de levensduur van het apparaat.

Let op: we laten hier enkele gangbare vrijstaande koel-vriescombinaties zien. Bij inbouw kom je weinig modellen tegen die zuiniger zijn dan label D.

Amerikaanse koelkast

In Amerika is alles groter en dat geldt ook voor de koelkast. Kenmerkend voor dit type zijn de twee openslaande deuren en uiteraard de enorme inhoud, Hieronder hebben we twee vergelijkbare Amerikaanse koelkasten van dezelfde fabrikant op een rijtje gezet. Deze hebben allebei een koelinhoud van ongeveer 409 liter en een vriesgedeelte van ongeveer 225 liter. Dat is gangbaar voor deze koelkasten. Ook bieden ze vaak veel extra’s, bijvoorbeeld een functie om ijsblokjes te maken.

Hoewel er goedkopere opties zijn, zijn Amerikaanse koelkasten zoals je ziet relatief duur in aanschaf. Ook verbruiken ze verhoudingsgewijs veel energie. Wel is het energieverbruik al veel gunstiger dan veel oudere modellen. In dat opzicht gaan ze mee met hun tijd. Let er wel goed op bij aanschaf. Er zijn ook nog veel Amerikaanse koelkasten met label F te koop die meer dan 400 kWh per jaar verbruiken. Dat is zo’n veertig procent meer dan modellen met label D.

Toe een een nieuwe koelkast? Bekijk het aanbod op Bol.com

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.