ID.nl logo
Energiemeter kopen, aansluiten en aflezen
© PXimport
Huis

Energiemeter kopen, aansluiten en aflezen

Via je energieleverancier weet je wat je totaalverbruik is. Dat is een goed uitgangspunt, maar je wilt natuurlijk weten wat in huis de grootverbruikers zijn. Op die manier kun je juist daar beginnen met besparen. Het is tijd om de afzonderlijke apparaten eens onder de loep te nemen. Wil je een energiemeter kopen, aansluiten en aflezen? Lees dan verder.

Energiemeters, ook bekend als energiekostenmeters, zijn er in verschillende uitvoeringen. De simpelste vorm is de stekkeradapter: een apparaatje dat je in het stopcontact steekt. De stekker van het apparaat dat je wilt meten, steek je vervolgens in de adapter. De meeste stekkeradapters hebben een display waarop je het actuele verbruik in watt kunt aflezen; een momentopname dus. Ook het totaalverbruik in kilowattuur (kWh), dus over de periode dat je hebt gemeten, wordt altijd weergegeven.

Afhankelijk van je meetstekker kun je andere waarden uitlezen, zoals de netspanning en de stroomsterkte. In een enkel geval heeft de adapter geen display. Je moet hem dan via bluetooth met je smartphone verbinden. Daarna kun je de waarden via een app bekijken.

©PXimport

Energiemeter kiezen

Bij de meeste (online) elektronicawinkels vind je een ruim aanbod. Bekende merken zijn onder andere Basetech, Brennenstuhl, ELV en Voltcraft. De prijzen lopen uiteen van een 10 tot 60 euro. Kijk behalve naar de prijs ook naar het meetbereik. Doorgaans loopt dat van iets meer dan 0 tot ongeveer 3600 watt.

Er zijn ook energiemeters die bijvoorbeeld beginnen bij 4 of meer watt. Dat betekent dat je daarmee apparaten die heel weinig verbruiken niet kunt doormeten. Ook het sluipverbruik (zie kader) kun je dan niet in kaart brengen. Kijk in de specificaties van de meter verder naar de nauwkeurigheid. Dat staat aangegeven in procenten. Hoe lager het percentage, hoe beter. Kijk ook of de meter een geïntegreerde batterij heeft. Als dat niet zo is, kun je hem vaak alleen aflezen als hij in het stopcontact zit en dat is nogal onhandig.

Sluipverbruik

Ook op de momenten dat je apparaten niet gebruikt, kunnen deze stroom verbruiken. Denk aan een televisie die je in stand-by zet en dus niet uitschakelt. Door nieuwe ecodesignrichtlijnen is het sluipverbruik van nieuwe apparaten wel heel klein. Winst behaal je dus vooral op oude apparaten (ongeveer van voor 2010), zoals een oude magnetron, televisie, cv-ketel of wasmachine.

Met een goede energiemeter kun je dit sluipverbruik meten en aan de hand van de cijfers maatregelen nemen. Gebruik een stekkerdoos met een aan-uitknop voor apparatuur die bij elkaar hoort, zoals je computer en printer, of je televisie en mediabox met harddiskrecorder en dvd-speler. Je kunt alles dan in één keer uitzetten. Ook kun je een tijdklok gebruiken om apparaten tijdelijk uit te zetten.

Extra functies

Soms kan de adapter ook de kosten van de verbruikte stroom berekenen. Hiervoor moet je zelf wel eerst de stroomprijs hebben ingevoerd. Sommige meters bieden zelfs de mogelijkheid om zowel dag- als nachttarief te gebruiken. Ook logging is een functie die van pas kan komen. Beschikt je meter hierover, dan worden de gemeten data opgeslagen in het intern geheugen of op een geheugenkaartje. Je kunt de data dan overhevelen naar je pc en zo makkelijk(er) analyseren.

Energiemeter gebruiken

Hoe gebruik je nu zo’n energiemeter? Steek de adapter in het stopcontact en de stekker van het te meten apparaat in de adapter. Daarbij is het wel belangrijk dat je de handleiding volgt. Daarin kan bijvoorbeeld staan dat je het apparaat dat je wilt meten, eerst moet uitzetten voordat je dat aansluit. Ook staat in de handleiding beschreven welke instellingen er allemaal mogelijk zijn, hoe je de data afleest en hoe de data worden bewaard.

Apparaten met hoog verbruik

Met een energiemeter kom je apparaten op het spoor die veel energie verbruiken. Denk aan een wifi-router, wifi-versterker of decoder. Maar ook energieslurpers als een aquarium, waterbed, elektrische kachel, elektrische boiler of oude koelkast. Of, minder voor de hand liggend, een deurbel, de cv-ketel of pomp voor vloerverwarming.

Op www.milieucentraal.nl vind je nog meer grootverbruikers van stroom. Sommige apparaten met een hoog verbruik kun je niet met een standaardmeter doormeten, omdat deze niet met een standaardstekker zijn aangesloten. Dat geldt bijvoorbeeld voor een grote elektrische boiler, ventilatiesysteem, inductiekooplaat of elektrische vloerverwarming.

Duur van de meting

Sommige apparaten zijn afgebakend wat betreft gebruikstijd. Wil je bijvoorbeeld meten wat je waterkoker eigenlijk verbruikt, dan ben je snel klaar. Je meet dan gedurende de tijd die het duurt tot het water kookt en het apparaat afslaat. Bij een wasmachine voer je de meting uit tijdens een door jou gekozen wasprogramma. Wil je een nog beter beeld, dan zou je verschillende wasprogramma’s kunnen meten en bijvoorbeeld het ecoprogramma kunnen vergelijken met standaardprogramma’s. Bij moderne wasmachines hangt de hoeveelheid verbruikte stroom overigens ook af van hoe vuil je wasgoed is. Ga je meten, doe dat dan met een lading wasgoed die voor jou gebruikelijk is.

Er zijn ook apparaten die niet constant dezelfde hoeveelheid stroom verbruiken. Denk aan een koelkast waarvan de compressor af en toe aanslaat of een computer waarvan tijdens zware belasting de ventilatoren gaan draaien. Kies dan voor een langere meetperiode, bijvoorbeeld een paar uur of zelfs een paar dagen. Na afloop deel je het totaalverbruik dan door het aantal uur om te zien wat het gemiddelde gebruik is.

Bij je koelkast en vriezer hangt het trouwens wel af van het seizoen waarin je meet: in de zomer, als de omgevingstemperatuur hoger is, verbruiken deze apparaten meer stroom. Idealiter zou je daarom in meerdere seizoenen een meting moeten uitvoeren.

Wil je sluipverbruik meten? Kies dan ook een langere periode, bijvoorbeeld een nacht lang. Zorg dan wel dat je het apparaat in kwestie niet gebruikt. Je zou bijvoorbeeld je televisie een paar uur kunnen doormeten, terwijl je aan het kijken bent, om daarna, als je naar bed gaat, een nachtje het sluipverbruik te meten. Noteer per apparaat de exacte tijdsperiode en het aantal kilowattuur dat in die tijd is gemeten.

©PXimport

Cijfers begrijpen

Nu je de cijfers van je afzonderlijke apparaten hebt achterhaald, wordt het tijd om die eens nader te bekijken. Wat zeggen ze over je verbruik? Hoe kunnen ze je helpen om energiezuiniger te worden?

We beginnen met je totaalverbruik. Of dat hoog of juist laag is, is lastig te zeggen. Dat hangt vooral af van het soort huis waarin je woont (hoe groter, hoe meer gas), en het aantal mensen in je huishouden (hoe meer mensen, hoe meer elektriciteit). Volgens Milieu Centraal verbruikt een Nederlands huishouden per jaar gemiddeld 2.741 kilowattuur elektriciteit en 1.239 kubieke meter gas.

Wil je weten of je energieverbruik hoger of lager is dan vergelijkbare huishoudens? Dan kun je bij Milieu Centraal een online-advies op maat krijgen. Je vult een aantal vragen in en ziet meteen hoe je scoort ten opzichte van andere huishoudens.

Cijfers CBS

Je kunt ook kijken naar de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In de tabel zie je wat in 2020 het gemiddelde verbruik voor een aantal verschillende huishoudens en woningen was. Wil je deze cijfers kunnen gebruiken, dan moet je wel in een door aardgas verwarmd huis wonen. In Nederland geldt dat voor ruim 88 procent van de woningen.

©PXimport

©PXimport

Landelijk gemiddelde

Elke situatie is anders; daarom zullen jouw verbruikscijfers hoogstwaarschijnlijk wel wat afwijken van de landelijke gemiddelden. Zo maakt het nogal wat uit of je met z’n tweeën woont of dat je een gezin hebt met drie kinderen. Verbruik je minder, dan ben je al goed bezig, maar het kan natuurlijk altijd beter. Verbruik je meer, dan is het belangrijk om uit te zoeken hoe dat komt. Zie je dat vooral je gasverbruik (veel) hoger is, dan kan dat bijvoorbeeld komen doordat je huis niet goed is geïsoleerd. Zo’n 80 procent van het gas dat je gebruikt, gaat namelijk op aan verwarming.

Is juist je stroomverbruik aanzienlijk hoger, dan moet je uitzoeken waar dat door komt. Heb je notoire grootverbruikers in huis, zoals een waterbed, een airconditioner of een oude tweede koelkast? Dan kan het lonen om die te vervangen door apparaten die zuiniger zijn of door je gebruik aan te passen.

Historisch verbruik

Als je een slimme meter hebt, kun je in de webportal van je energieleverancier (of in het energierapport dat je periodiek krijgt) goed zien hoeveel energie je bijvoorbeeld een jaar geleden verbruikte. Heb je geen slimme meter, dan heb je hier uiteraard de eindafrekeningen van je leverancier voor.

Ook hier geldt: minder is altijd goed. Is je verbruik hoger, kijk dan eerst naar wat er in je omstandigheden is veranderd. Verbruik je meer gas dan in voorgaande jaren, dan kan dat komen door een koude winter of doordat je meer bent gaan thuiswerken en de kachel dus vaker aan staat. Ook kan het zijn dat de cv-ketel onderhoud kan gebruiken.

Een hoger stroomverbruik kan een aantal aanwijsbare redenen hebben. Het eerdergenoemde thuiswerken bijvoorbeeld. Of misschien heb je wel nieuwe elektrische apparatuur in gebruik genomen, of laad je een elektrische auto thuis op.

©PXimport

Meter ijken

Als je geen logische verklaring kunt vinden voor het toegenomen verbruik, dan zou het eventueel kunnen dat je meter defect is. Je kunt dan aan je netbeheerder vragen of die een metercontrole wil uitvoeren. Als er inderdaad iets met de meter mis is, wordt deze vervangen en hoef je niets te betalen.

Is de meter niet defect, dan draai jij op voor de ijkingskosten. Die lopen al snel op tot honderden euro’s. Sluit dus eerst alle mogelijke andere oorzaken uit. Je kunt daar onder andere de wizard van netbeheerder Liander voor gebruiken.

Afzonderlijke apparaten

Wanneer je een energiemeter hebt gebruikt of een schatting hebt gemaakt aan de hand van het energielabel, weet je ongeveer wat een apparaat per dag of per keer aan energie verbruikt. Die getallen zelf kunnen vaak best abstract lijken. Je moet ze dus omrekenen naar iets waarmee je verbruik voor jezelf duidelijker wordt.

We geven je een aantal rekenvoorbeelden. We gebruiken daarbij een fictief tarief van 24 cent per kilowattuur. Fictief, omdat die kosten afhangen van je provider en van het soort contract dat je hebt (vast of variabel).

Apparaten: altijd aan

Je koelkast, vriezer of elektrische boiler zijn voorbeelden van apparaten die altijd aan staan. Belangrijk dus om te weten wat die aan stroom verbruiken. Heb je een energiemeter gebruikt en heb je die 24 uur laten draaien, dan weet je het verbruik per etmaal.

Stel dat je koelkast 0,8 kilowattuur per etmaal verbruikt. Op jaarbasis is dat dan 365 × 0,8 = 292 kWh × € 0,24 = € 70,08 per jaar. Eventuele seizoensinvloeden, die we al eerder hebben genoemd, laten we hier even buiten beschouwing.

Je kunt ook naar het energielabel kijken. Heb je een apparaat dat altijd aan staat, dan is daarvoor zowel het oude als het nieuwe energielabel bruikbaar; je ziet daar het verbruik per jaar staan. Vermenigvuldig dat met € 0,24 om op het jaarbedrag uit te komen.

Heb je het energielabel niet meer? Kijk dan of je online kunt terugvinden wat de specificaties zijn. Je zult daar een wattage zien staan, bijvoorbeeld 200 watt. Dat betekent dat dit apparaat na vijf uur draaien 1 kWh heeft verbruikt (5 × 200 = 1000). Weet wel dat deze manier van berekenen niet erg nauwkeurig is: de wattage geeft aan wat een toestel maximaal verbruikt, bijvoorbeeld een koelkast waarvan de thermostaat nooit afslaat. Dat zal in de praktijk dus altijd lager zijn.

©PXimport

Apparaten: niet altijd aan

Bij apparaten die niet altijd aan staan, is werken met een energiemeter de meest betrouwbare manier, vooral bij oudere apparaten. Dat zit zo: op het nieuwe energielabel van wasmachines, vaatwassers, was-droogcombinaties en televisies staat tegenwoordig aangegeven wat het verbruik is na honderd draaibeurten of (bij televisies) duizend uur. Op de oude labels werd een verbruik per jaar aangegeven. Terwijl jij misschien twee keer zo veel wast als je buurman, of veel minder naar de televisie kijkt. Heb je dus een ouder apparaat, dan is de energiemeter de beste optie. Je berekening maak je dan zoals uitgelegd bij de paragraaf ‘Apparaten: altijd aan’.

Heb je een nieuw apparaat met een nieuw energielabel, dan is het makkelijk. Je weet het verbruik per honderd wasbeurten of per duizend uur televisiekijken. Als je weet hoe vaak je per jaar wast of hoe vaak je naar de televisie kijkt, kun je dat omrekenen. Stel dat op een nieuw wasmachinelabel staat dat het verbruik bij honderd wasbeurten 130 kWh is, dan is dat per wasbeurt dus 1,3 kWh. Was jij één per week, dan is jouw jaarverbruik dus 52 × 1,3 = 67,6 kWh. Per jaar kost je dat 67,6 × € 0,24 = € 16,22.

Ook hier: denk om sluipverbruik!

Houd wel rekening met sluipverbruik. Voor een wasmachine gaat dat niet op, maar voor een televisie die je nooit echt uitzet waarschijnlijk wel. We hebben al eerder uitgelegd hoe je dat sluipverbruik meet. Als het goed is, heb je na het meten twee verschillende waarden. Die moet je met elkaar combineren.

Een fictief voorbeeld: in stand-by verbruikt je televisie 0,0005 kWh per uur. Tijdens het televisiekijken loopt dat op naar 0,11 kWh. Je televisie staat vier uur aan en verbruikt dan dus 0,44 kWh. De overige twintig uur verbruikt de stand-bystand 0,01 kWh (20 x 0,0005 kWh). Per etmaal kom je dan uit op 0,45 kWh. Met dat getal kun je het verbruik per jaar en de kosten per jaar berekenen: 365 × 0,45 × € 0,24 = € 39,42.

Meer weten over de kosten drukken van je hoge energierekening? We raden de Cursusbundel Automatisch energie besparen aan. Hierin leer je onder meer hoe je met slimme apparaten de energiekosten binnen de perken houd, zodat je er zelf minder op hoeft te letten!

▼ Volgende artikel
Review Harman Kardon Onyx Studio 9 – Bluetoothspeaker met overtuigende self-tuning
© Wesley Akkerman
Huis

Review Harman Kardon Onyx Studio 9 – Bluetoothspeaker met overtuigende self-tuning

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een uitgebreide bluetoothspeaker, verkrijgbaar in de kleuren Classic Black en Stone Grey, en heeft een adviesprijs van net geen 250 euro. Het systeem beschikt onder meer over self-tuning-technologie – hoe klinkt dat in de praktijk?

Uitstekend
Conclusie

Hoewel de speaker veelzijdig is met opties als multipoint-connectiviteit en het aanmaken van een stereopaar, zijn er aandachtspunten. Het ontbreken van een duidelijke batterij-indicator op het toestel en een oplaadbasis doet licht afbreuk aan het gebruikersgemak. De accuduur van zo'n 6 tot 8 uur is redelijk, maar de afwezigheid van water- of stofbestendigheid beperkt de inzetbaarheid. Toch biedt de Onyx Studio 9 een premium luisterervaring, waarbij het ontwerp en de geluidskwaliteit de voornaamste pluspunten vormen.

Plus- en minpunten
  • Warme, volle klanken
  • Heldere, hoge tonen
  • Stand en handgreep
  • Gemakkelijk te verplaatsen
  • Zevenpunts-equalizer
  • Auracast, multipoint en stereopaar
  • Geen oplaadbasis
  • Niet water- of stofbestendig
  • Het midden valt soms weg

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een eigentijdse doorontwikkeling van de bekende speaker, waarbij het iconische ronde ontwerp behouden is gebleven, maar de technologie erachter een flinke sprong voorwaarts maakt. Een van de grootste vernieuwingen is het Constant Sound Field-algoritme (CSF), dat het geluid over de drie interne kanalen verdeelt en via de tweeters verspreidt. Zo ontstaat een breder en consistenter geluidsbeeld. Dankzij Auracast koppel je de speaker eenvoudig aan een tweede Onyx Studio 9 of een andere compatibele Harman Kardon-luidspreker, waarmee je snel een stereoset of zelfs een hele multiroom-opstelling creëert.

De geluidsweergave past zich automatisch aan de ruimte aan dankzij ingebouwde self-tuning-technologie. Wie liever zelf de touwtjes in handen houdt, kan via de Harman Kardon One-app de equalizer gebruiken om het geluid naar eigen smaak af te stellen. De app is optioneel, maar wel handig voor wie net wat meer controle wil, bijvoorbeeld over het accuniveau. Dat is namelijk nergens op de speaker zelf duidelijk zichtbaar. Het strakke en stijlvolle ontwerp oogt daardoor extra clean, al levert dat wel wat in op het praktische gemak.

©Wesley Akkerman

Gemoderniseerd ontwerp

Het vernieuwde design blijft trouw aan de herkenbare ronde vorm, maar oogt tegelijkertijd frisser en functioneler. De geïntegreerde handgreep, aluminium standaard en een rij zachte siliconen knoppen maken de Onyx Studio 9 niet alleen mooier, maar ook gebruiksvriendelijker. Wat bovendien opvalt: je kunt de accu vervangen als dat nodig is. Handig, want zo hoef je niet meteen een nieuwe speaker aan te schaffen als de batterij na verloop van tijd minder presteert. Wel jammer dat Harman Kardon daar op de officiële website weinig over loslaat: over de prijs of verwachte levensduur van zo'n accu blijft het stil.

Doordat het voetstuk nu onderdeel is van de onderzijde, kun je de speaker flexibeler neerzetten. Bij de vorige generatie – de Onyx Studio 8 – moest de rand iets uitsteken om de speaker stabiel neer te kunnen zetten, en dat was niet overal praktisch. De huidige opstelling is daardoor een stuk eenvoudiger en veelzijdiger. Aan de achterkant vind je nog een aux-ingang voor wie liever een bekabelde verbinding gebruikt, en een usb-c-poort waarmee je bijvoorbeeld je telefoon kunt opladen. Functioneel, zonder het strakke ontwerp uit het oog te verliezen.

©Wesley Akkerman

Geen simpele bluetoothspeaker

Hoewel de Onyx Studio 9 in de basis een bluetoothspeaker is, betekent dat niet dat je beperkt bent in je mogelijkheden. Dankzij Auracast kun je bijvoorbeeld eenvoudig meerdere speakers koppelen of een stereopaar vormen. Daarnaast ondersteunt het apparaat multipoint-connectiviteit, waardoor je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Wisselen tussen bijvoorbeeld je laptop en je telefoon gaat dan razendsnel, zonder opnieuw te hoeven koppelen. Wel goed om te weten: bediening via wifi behoort niet tot de mogelijkheden; dat is iets voor een ander type speaker.

Voor de fijnproevers onder ons is er de Harman Kardon One-app. Daarmee stel je eenvoudig zaken in zoals Auracast-configuratie; de app loodst je daar soepel doorheen. We hebben geen tweede speaker kunnen testen, dus het vormen van een stereopaar hebben we niet zelf uitgeprobeerd. Toch lijkt dat proces dankzij de duidelijke interface weinig voeten in de aarde te hebben. Verder biedt de app een zevenbands-equalizer en diverse geluidsprofielen, waarmee je het geluid naar wens kunt tweaken. Wij lieten de speaker z'n eigen ding doen, en dat werkte prima.

©Wesley Akkerman

Self-tuning, hoe klinkt dat?

Zelfkalibrerende bluetoothspeakers zijn allang geen unicum meer, maar of het eindresultaat daadwerkelijk goed klinkt, blijft per merk en model verschillend. In het geval van de Onyx Studio 9 mogen we niet klagen: de speaker levert een volle, warme bas die nergens overheerst. Ook het midden en vooral de hoge tonen blijven netjes overeind, al zou het middengebied af en toe wat extra definitie kunnen gebruiken. Gelukkig kun je dat prima corrigeren via de equalizer in de bijbehorende Harman Kardon One-app.

Wel merk je dat de plaatsing in huis flinke invloed heeft op hoe de speaker klinkt. Zet je 'm midden op een tafel in een open ruimte, dan krijg je een ander geluidsbeeld dan wanneer je 'm op een kast tegen de muur zet. Vooral bij plaatsing vlak bij een wand of raam kan de bas wat te prominent worden, alsof de self-tuning daar nog niet helemaal op inspeelt. In zo'n geval biedt de app gelukkig uitkomst, maar telkens finetunen na een nieuwe plek voelt dan weer wat omslachtig.

©Wesley Akkerman

Bij de gratie van gebruikersgemak

Wat dat verplaatsen betreft: met zijn 3,3 kilo is de Onyx Studio 9 geen lichtgewicht speaker, maar dankzij de stevige, slim geplaatste handgreep bovenop til je hem moeiteloos van de ene naar de andere kamer. Zo heb je overal in huis meteen goed geluid bij de hand. Wat je alleen misschien een beetje mist, is een vaste oplaadbasis. Nu werk je met een losse voedingskabel die je steeds handmatig moet aansluiten en weer opbergen; functioneel, maar het had nét wat eleganter gekund.

Misschien valt dat onder de noemer 'luxeprobleem', maar juist bij dit soort producten draait alles om gebruiksgemak. En als dat nog net iets soepeler kan, waarom zou je daar dan niet voor gaan? De accuduur ligt officieel op 8 uur, al hangt dat natuurlijk af van hoe hard je de muziek afspeelt en of je onderweg ook een ander apparaat oplaadt via de usb-c-poort. Reken in de praktijk dus eerder op een uur of 6 à 7. Tot slot nog een belangrijke kanttekening: de Onyx Studio 9 is niet water- of stofbestendig, dus laat hem liever binnen staan.

©Wesley Akkerman

Onyx Studio 9 kopen?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een bluetoothspeaker die vertrouwd oogt, maar op meerdere vlakken een stap vooruit zet. Het ronde ontwerp is gebleven, maar de nieuwe voet en geïntegreerde handgreep maken hem stabieler én makkelijker te verplaatsen. De automatische geluidsafstemming doet z'n werk goed, met warme bassen en kraakheldere hoge tonen. Staat hij dicht bij een muur, dan kan de bas wat overheersen, maar dat pas je snel aan via de equalizer in de app.

Qua mogelijkheden zit het ook wel snor. Je kunt meerdere apparaten koppelen via multipoint, een stereopaar vormen of gebruikmaken van Auracast. Toch zijn er wat kanttekeningen. Zo ontbreekt een zichtbare accustatus op de speaker zelf en zou een vaste oplaadbasis het gebruik net iets soepeler maken. De batterij houdt het zo'n zes tot acht uur vol, afhankelijk van hoe je 'm gebruikt. En hoewel hij er robuust uitziet, kun je hem beter binnen houden: tegen water of stof is hij namelijk niet bestand. Dat neemt niet weg dat de Onyx Studio 9 een stijlvolle speaker is met indrukwekkend geluid: ideaal voor wie een premium audio-ervaring zoekt in huis.

▼ Volgende artikel
Van Saharazand tot stuifmeel:  zo krijg je je auto, ramen en zonnepanelen weer schoon
© ID.nl
Huis

Van Saharazand tot stuifmeel: zo krijg je je auto, ramen en zonnepanelen weer schoon

Je hebt nét je auto gewassen of je ramen gelapt… en dan is alles weer bedekt met een waas van stof. Vooral in de zomer is het vaak geen gewone luchtvervuiling, maar stuifmeel (pollen), Saharazand of een combinatie van beide. Hoe verwijder je dat spul snel én veilig, zonder krassen of vlekken?

In dit artikel lees je hoe je Saharazand en pollen kunt verwijderen van je: • Auto • Ramen • Zonwering, parasols en rolluiken • Terras en tuinmeubels • Zonnepanelen • Vensterbanken, vloeren en meubels (binnenshuis)

Lees ook: Zonnepanelen onderhouden: moet dat?!

Een paar dozijn keer per jaar komt het voor, dat alles ineens onder een roodbruine of gelige stofwaas zit. Het eerste is Saharazand, dat ontstaat in de woestijn en door sterke luchtstromen duizenden kilometers wordt meegenomen. Het komt via regen of droge luchtstromen in Nederland terecht, vooral in het voorjaar (maart-juni) en in het najaar (oktober-november). Het geelgroene stof zijn pollen: stuifmeelkorrels van bomen, grassen en planten. In het voorjaar zijn elzen, berken en hazelaars actief. In de zomer en nazomer volgen grassen en kruiden. Pollen zijn licht en plakkerig, hechten zich makkelijk aan oppervlakken en zijn lastig te verwijderen. Voor zowel Saharazand als pollen geldt dat het geen kwestie is van gewoon even wegvegen. Onder de tabel lees je wat je wél moet doen.

KenmerkSaharazandStuifmeel (pollen)
KleurRoodbruinGeel of geelgroen
TextuurFijn, korreligPoederachtig, plakkerig
VerspreidingVaak na zuidelijke luchtstromenTijdens bloeiperiodes
Effect op oppervlakkenKan in de lak branden bij zon*Kan vlekken vormen bij regen

*Met 'in de lak branden' wordt bedoeld dat Saharazand zich onder invloed van zonlicht en warmte kan hechten aan de lak van je auto. Dit gebeurt vooral wanneer het zand niet tijdig wordt verwijderd en de zon fel schijnt. Het resultaat zijn doffe plekken of vlekken die moeilijk te verwijderen zijn en soms alleen met polijsten kunnen worden hersteld. Dit effect is vergelijkbaar met wat er gebeurt bij vogelpoep of boomhars die te lang op de lak blijft zitten. Daarom is het belangrijk om Saharazand zo snel mogelijk en op de juiste manier van je auto te verwijderen.

Auto

Zowel Saharazand als stuifmeel zijn schurend. Veeg je het droog af, dan ontstaan microscopische krasjes in de lak of op het glas. En bij zon of regen kunnen er doffe vlekken ontstaan, omdat het vuil zich vastzet.

Laat de auto dus nooit alleen in de regen staan in de hoop dat het vanzelf wegspoelt. Spoel eerst royaal af met schoon water. Pas daarna gebruik je een spons, zachte borstel of microvezeldoek. Ga je naar de wasstraat? Kies dan een programma met voorwas en hogedruk. Overweeg ook een waxbehandeling: dat maakt de lak water- en vuilafstotend, waardoor vuil zich minder snel hecht.

©Kärcher

Ramen

Na een Saharazandbui blijft er vaak een bruinig stoflaagje achter op de ramen en kozijnen. Laat dit niet te lang zitten: zonlicht en regen kunnen het zand als het ware 'inbakken', met doffe plekken als gevolg. Spoel de ramen daarom altijd eerst ruim af met schoon water. Zo voorkom je dat het zand krassen maakt tijdens het zemen. Gebruik daarna een raamwisser of een snoerloze raamreiniger voor een streeploos resultaat. Ook buitenvensterbanken verdienen aandacht: daar hoopt het stof zich vaak in hoekjes op.

Pollen zijn minder zichtbaar dan zand, maar kunnen een plakkerige laag vormen op glas. Op ramen kunnen ze zich hechten aan condens of lichte verontreinigingen, waardoor je een doffe waas ziet. Binnenramen kun je het best afnemen met een licht vochtige doek. Hebben er ventilatieroosters open gestaan, dan is het slim ook die in de schoonmaak mee te nemen: pollen komen daar makkelijk door naar binnen.

Zonwering, parasols en rolluiken

Op textiel en kunststof mengt Saharazand zich met pollen, roet en stof tot een hardnekkige laag. Vooral zonneschermen, parasols, rolluiken en buitenjaloezieën raken snel vervuild. Stel schoonmaken niet uit: bij regen trekt het vuil in de vezels of ontstaan er vlekken.

Gebruik een zachte borstel of een opzetstuk van je hogedrukreiniger om het vuil voorzichtig los te weken. Werk van boven naar beneden. Spoel goed na en laat het doek volledig drogen, bij voorkeur uitgeklapt. Behandel textiel daarna met een impregneermiddel dat vuil en vocht afstoot. Zo blijft het langer schoon én beschermd.

Lees ook: Je zonnescherm schoonmaken doe je zo

Terras en tuinmeubels

Op je terras lijkt het zand of stuifmeel misschien onschuldig. Maar wie het laat liggen, loopt het al snel naar binnen. En dat kan krassen veroorzaken op parket, pvc of laminaat. Bovendien blijven fijne stofdeeltjes aan schoenen plakken.

Verwijder Saharazand en pollen met een zachte buitenbezem of een nat-droogzuiger. Daarna kun je het terras grondig reinigen met een hogedrukreiniger. Een terrasreiniger-opzetstuk verdeelt het water gelijkmatig, voorkomt opspattend vuil en zorgt voor een egaal resultaat zonder modderspetters tegen je gevel. Denk ook aan je tuinmeubels: hout of kunststof moet je direct afspoelen en zacht afborstelen om vlekvorming te voorkomen.

Zonnepanelen

Pollen en Saharazand laten een dunne laag achter die de lichtinval op zonnepanelen vermindert. Zeker na enkele droge dagen kan het rendement met meerdere procenten dalen. Je merkt dit vooral aan een lager opgewekt vermogen in je app of omvormerdisplay.

Spoel de panelen voorzichtig af met een tuinslang of zachte borstel met water. Vermijd schurende materialen of hogedruk, want die kunnen de coating beschadigen. Gebruik alleen een neutraal schoonmaakmiddel als dat écht nodig is. Zijn je panelen moeilijk bereikbaar? Laat dan een professioneel bedrijf langskomen. Zij reinigen de panelen veilig en controleren direct of alles nog goed werkt.

©Marina Lohrbach

Ook binnen kun je last hebben

Heb je ramen of deuren open gehad tijdens een stofwolk of stuifmeelperiode? Dan ligt er vaak een fijne laag op vensterbanken, vloeren en meubels. Gebruik een stofzuiger met HEPA-filter om te voorkomen dat het stof wordt rondgeblazen. Microvezeldoekjes (licht vochtig) zijn ideaal om het stof op te nemen. Droog afnemen heeft weinig effect en verspreidt het alleen maar. Heb je hooikoorts? Dan is grondig schoonmaken extra belangrijk. Fijnstof en pollen kunnen allergische klachten verergeren.

Minder last met de juiste voorbereiding

Wanneer er Saharazand wordt verwacht, hoor je dat vaak bij het weerbericht op radio, tv of online. En ook van pollen is redelijk bekend wanneer je er last van kunt hebben – omdat dat meestal seizoensgebonden is. Met een paar simpele maatregelen beperk je de overlast:

☐ Houd een tuinslang, zachte borstel en een paar microvezeldoeken binnen handbereik.

☐ Impregneer zonwering en parasoldoek elk voorjaar.

☐ Plan vaste schoonmaakmomenten in het voorjaar en na de zomer.

☐ Overweeg wax of coating voor je auto.

☐ Houd ramen gesloten tijdens droge, stoffige dagen – zeker als je gevoelig bent voor pollen.