Wat kun je zelf doen tegen hittestress in je woonomgeving?

© Ulf Wittrock - stock.adobe.com

Wat kun je zelf doen tegen hittestress in je woonomgeving?

Geplaatst: 18 april 2024 - 12:04

José Mast

Tijdens een hittegolf blijft de warmte in stedelijk gebieden langer hangen. Meer groen en meer schaduw helpen om het in en om het huis ietsje koeler te houden. Wat kun je zelf doen en wat kun je samen met je buren doen om dat soort hittestress in de stad aan te pakken? We geven tips voor huis, tuin, balkon én straat.

Hittestress wordt veroorzaakt doordat gebouwen en wegen overdag de warmte van de zon opnemen. Gedurende de nacht stralen ze die warmte weer uit, waardoor de lucht na zonsondergang warm blijft. Bovendien waait het in de stad minder, doordat er meer hoge gebouwen staan. De warme lucht blijft dus letterlijk hangen. Dat wordt ook wel het hitte-eilandeffect genoemd. In extreme situaties kan het verschil tussen stad en platteland wel 7 of 8 graden zijn. Je kunt dat goed voelen als je aan de rand van de stad de bebouwing uit fietst of wandelt. 

Wat kan de overheid doen tegen hittestress?

Een stad met veel groen heeft minder last van hittestress. Het helpt dus om meer parken en perkjes aan te leggen, groene daken op bushokjes en andere gebouwen aan te brengen en extra bomen te planten. Bomen geven schaduw en doordat ze diepe wortels hebben, kunnen ze beter water uit de grond halen en verdampen. Ook dat geeft verkoeling.

Groenaanleg in de openbare ruimte is een taak van de gemeente, maar je kunt als buurtbewoners natuurlijk wel vragen om meer bomen en ander groen in de straat. Er zijn gemeenten die actieve bewoners met goede ideeën graag tegemoetkomen. Soms ontstaan er op die manier wijktuinen die de bewoners zelf onderhouden. 

Wilde bloemen in de tuin

© Basicmoments

Wat kun je zelf doen tegen hittestress?

In en om je eigen huis kun je ook veel doen tegen hittestress. Daar heb je zelf plezier van, maar ook je buren profiteren ervan mee. Het effect is nog groter als iedereen in de buurt een of meer maatregelen neemt. Je kunt onder andere het volgende doen: 

Groen dak

Een groen dak geeft verkoeling in de zomermaanden. Met een groen dak wordt het minder warm in je eigen huis en in de omgeving. Sedum is een populaire begroeiing voor groene daken, onder andere omdat deze vetplantjes weinig onderhoud en geen dikke laag aarde nodig hebben. Wil je maximaal effect van een groen dak, dan is een laag aarde van zo’n 40 centimeter beter. Op zo’n dak kun je meer soorten planten laten groeien.

Het omgevingseffect van een groen dak wordt pas merkbaar als veel meer buren ze gaan aanleggen. Om dat te bevorderen, geven sommige gemeenten alleen subsidie voor groene daken als bewoners samenwerken. Maar er zijn ook gemeenten die subsidie geven aan individuele bewoners. Of je subsidie kunt aanvragen, kun je controleren op de Groene Subsidiewijzer.

Sedum-matten in aanleg op een schuin dak.

Minder tegels, meer groen

Een tuin met veel steen houdt warmte vast. Een tuin met meer groen is koeler en laat regenwater makkelijker wegzakken, wat het risico op wateroverlast vermindert. Wil je de hoeveelheid steen in je tuin terugdringen? Dan kun je gaan tegelwippen, een activiteit waar sommige gemeenten ook subsidie voor geven en waar zelfs een Nederlands Kampioenschap voor bestaat. Je kunt als vuistregel aanhouden dat je maximaal 40 procent van je tuin bestraat houdt, bijvoorbeeld voor het terras en voor looppaden. De rest van de tegels vervang je door gras of planten.

Tegelwippen is een karweitje dat je zelf kunt doen. Verwijder een laag zand van 30 centimeter en vervang die door tuinaarde. Daarin vinden de planten een voedzame bodem. Vervolgens moet je het afgegraven zand en de verwijderde tegels een nieuwe bestemming geven. Kun je het niet voor een ander project gebruiken, dan kun je nagaan of de gemeente het komt ophalen. Misschien kun je er ook een buurtbewoner blij mee maken. 

Geveltuintje of groene gevel

Heb je geen voor- en/of achtertuin, maar wil je toch graag wat meer groen rondom je huis? Misschien kun je dan een geveltuintje maken. Je haalt dan een paar tegels langs de gevel weg om er een groenstrook van te maken. Je kunt hiervoor dezelfde werkwijze volgen als hiervoor beschreven. Controleer wel eerst bij de gemeente en eventueel bij de verhuurder of het mag.

Je kunt een geveltuintje ook uitbreiden tot een groene gevel. Je laat dan een klimplant groeien tegen een raster dat je eerst aan de gevel hebt bevestigd. Een groene gevel zorgt ook dat de warmte minder makkelijk door de muur heen naar binnen komt. 

Zomerbloeiers planten

© ronstik

Boom of struiken in je tuin

Als je er de ruimte voor hebt, is een boom in je tuin een heerlijke verkoeler. Als de boom wat groter is, kun je 's zomers heerlijk in de schaduw van het bladerdak zitten. Ook dieren vinden het fijn om verkoeling of beschutting in de boom te vinden. Kies wel een boom die tegen het Nederlandse klimaat én tegen droogte kan. Heb je minder ruimte, dan zijn struiken een prima alternatief. 

Tuinier verticaal

Heb je alleen een balkon met weinig ruimte? Dan kun je ook verticaal tuinieren. Op je balkon kun je bijvoorbeeld bakken en potten ophangen of op een rek of etagère neerzetten. Er bestaan ook speciale plantenzakken die je kunt ophangen. Je kunt de zakken vullen met aarde en zaadjes.

Of kies voor een hanging basket. Dat is een mandje van metaaldraad dat je aan de binnenkant bekleedt met mos, twijgen of een inlegvel van kokosvezels. Hierin leg je een stuk afvalplastic, bijvoorbeeld van een zak potgrond, en daarop de aarde. Afhankelijk van de grootte van de mand kun je er een of meerdere hangplanten in planten. Maak aan de zijkant een paar gaten in het plastic, zodat overtollig water kan weglopen. Hang de mand op en laat de plant(en) maar groeien. 

Groene muur

© www.smith1972.com

Luiken dicht

Is er een hittegolf gaande? Dan heb je direct effectieve maatregelen nodig om de binnentemperatuur op een aangenaam niveau te houden. Een airconditioning werkt goed, maar is niet klimaatvriendelijk. Buiten wordt het er alleen maar warmer van. Het is beter voor de planeet om de warmte buiten te houden. Dat betekent overdag de deuren en ramen dichthouden en zorgen dat de straling van de zon niet binnen kan komen.

Zonwering aan de buitenkant is daarvoor het meest effectief. Niet voor niets hebben de huizen in mediterrane landen vaak luiken aan de buitenkant. Het helpt ook om dikke, verduisterende gordijnen dicht te houden. Pas als het 's avonds afkoelt, is het tijd om alles even te laten doorluchten. 

rolluik huis veilig zonwering
0

Powered by

logo

Vraag een offerte aan voor hovenier:

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten