Tijdens een hittegolf blijft de warmte in stedelijk gebieden langer hangen. Meer groen en meer schaduw helpen om het in en om het huis ietsje koeler te houden. Wat kun je zelf doen en wat kun je samen met je buren doen om dat soort hittestress in de stad aan te pakken? We geven tips voor huis, tuin, balkon én straat.

Hittestress wordt veroorzaakt doordat gebouwen en wegen overdag de warmte van de zon opnemen. Gedurende de nacht stralen ze die warmte weer uit, waardoor de lucht na zonsondergang warm blijft. Bovendien waait het in de stad minder, doordat er meer hoge gebouwen staan. De warme lucht blijft dus letterlijk hangen. Dat wordt ook wel het hitte-eilandeffect genoemd. In extreme situaties kan het verschil tussen stad en platteland wel 7 of 8 graden zijn. Je kunt dat goed voelen als je aan de rand van de stad de bebouwing uit fietst of wandelt. 

Wat kan de overheid doen tegen hittestress?

Een stad met veel groen heeft minder last van hittestress. Het helpt dus om meer parken en perkjes aan te leggen, groene daken op bushokjes en andere gebouwen aan te brengen en extra bomen te planten. Bomen geven schaduw en doordat ze diepe wortels hebben, kunnen ze beter water uit de grond halen en verdampen. Ook dat geeft verkoeling.

Groenaanleg in de openbare ruimte is een taak van de gemeente, maar je kunt als buurtbewoners natuurlijk wel vragen om meer bomen en ander groen in de straat. Er zijn gemeenten die actieve bewoners met goede ideeën graag tegemoetkomen. Soms ontstaan er op die manier wijktuinen die de bewoners zelf onderhouden. 

©Basicmoments

Wat kun je zelf doen tegen hittestress?

In en om je eigen huis kun je ook veel doen tegen hittestress. Daar heb je zelf plezier van, maar ook je buren profiteren ervan mee. Het effect is nog groter als iedereen in de buurt een of meer maatregelen neemt. Je kunt onder andere het volgende doen: 

Groen dak

Een groen dak geeft verkoeling in de zomermaanden. Met een groen dak wordt het minder warm in je eigen huis en in de omgeving. Sedum is een populaire begroeiing voor groene daken, onder andere omdat deze vetplantjes weinig onderhoud en geen dikke laag aarde nodig hebben. Wil je maximaal effect van een groen dak, dan is een laag aarde van zo’n 40 centimeter beter. Op zo’n dak kun je meer soorten planten laten groeien.

Het omgevingseffect van een groen dak wordt pas merkbaar als veel meer buren ze gaan aanleggen. Om dat te bevorderen, geven sommige gemeenten alleen subsidie voor groene daken als bewoners samenwerken. Maar er zijn ook gemeenten die subsidie geven aan individuele bewoners. Of je subsidie kunt aanvragen, kun je controleren op de Groene Subsidiewijzer.

Minder tegels, meer groen

Een tuin met veel steen houdt warmte vast. Een tuin met meer groen is koeler en laat regenwater makkelijker wegzakken, wat het risico op wateroverlast vermindert. Wil je de hoeveelheid steen in je tuin terugdringen? Dan kun je gaan tegelwippen, een activiteit waar sommige gemeenten ook subsidie voor geven en waar zelfs een Nederlands Kampioenschap voor bestaat. Je kunt als vuistregel aanhouden dat je maximaal 40 procent van je tuin bestraat houdt, bijvoorbeeld voor het terras en voor looppaden. De rest van de tegels vervang je door gras of planten.

Tegelwippen is een karweitje dat je zelf kunt doen. Verwijder een laag zand van 30 centimeter en vervang die door tuinaarde. Daarin vinden de planten een voedzame bodem. Vervolgens moet je het afgegraven zand en de verwijderde tegels een nieuwe bestemming geven. Kun je het niet voor een ander project gebruiken, dan kun je nagaan of de gemeente het komt ophalen. Misschien kun je er ook een buurtbewoner blij mee maken. 

Geveltuintje of groene gevel

Heb je geen voor- en/of achtertuin, maar wil je toch graag wat meer groen rondom je huis? Misschien kun je dan een geveltuintje maken. Je haalt dan een paar tegels langs de gevel weg om er een groenstrook van te maken. Je kunt hiervoor dezelfde werkwijze volgen als hiervoor beschreven. Controleer wel eerst bij de gemeente en eventueel bij de verhuurder of het mag.

Je kunt een geveltuintje ook uitbreiden tot een groene gevel. Je laat dan een klimplant groeien tegen een raster dat je eerst aan de gevel hebt bevestigd. Een groene gevel zorgt ook dat de warmte minder makkelijk door de muur heen naar binnen komt. 

©ronstik

Boom of struiken in je tuin

Als je er de ruimte voor hebt, is een boom in je tuin een heerlijke verkoeler. Als de boom wat groter is, kun je 's zomers heerlijk in de schaduw van het bladerdak zitten. Ook dieren vinden het fijn om verkoeling of beschutting in de boom te vinden. Kies wel een boom die tegen het Nederlandse klimaat én tegen droogte kan. Heb je minder ruimte, dan zijn struiken een prima alternatief. 

Tuinier verticaal

Heb je alleen een balkon met weinig ruimte? Dan kun je ook verticaal tuinieren. Op je balkon kun je bijvoorbeeld bakken en potten ophangen of op een rek of etagère neerzetten. Er bestaan ook speciale plantenzakken die je kunt ophangen. Je kunt de zakken vullen met aarde en zaadjes.

Of kies voor een hanging basket. Dat is een mandje van metaaldraad dat je aan de binnenkant bekleedt met mos, twijgen of een inlegvel van kokosvezels. Hierin leg je een stuk afvalplastic, bijvoorbeeld van een zak potgrond, en daarop de aarde. Afhankelijk van de grootte van de mand kun je er een of meerdere hangplanten in planten. Maak aan de zijkant een paar gaten in het plastic, zodat overtollig water kan weglopen. Hang de mand op en laat de plant(en) maar groeien. 

©www.smith1972.com

Luiken dicht

Is er een hittegolf gaande? Dan heb je direct effectieve maatregelen nodig om de binnentemperatuur op een aangenaam niveau te houden. Een airconditioning werkt goed, maar is niet klimaatvriendelijk. Buiten wordt het er alleen maar warmer van. Het is beter voor de planeet om de warmte buiten te houden. Dat betekent overdag de deuren en ramen dichthouden en zorgen dat de straling van de zon niet binnen kan komen.

Zonwering aan de buitenkant is daarvoor het meest effectief. Niet voor niets hebben de huizen in mediterrane landen vaak luiken aan de buitenkant. Het helpt ook om dikke, verduisterende gordijnen dicht te houden. Pas als het 's avonds afkoelt, is het tijd om alles even te laten doorluchten. 

©visuals-and-concepts - stock.adobe.com

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.