Energie & verbruik: Hoe lees ik de jaarafrekening?
Iedere energieleverancier mag zelf kiezen hoe de jaarlijkse energierekening eruit ziet. Dat kan best lastig zijn, vooral wanneer je bent overgestapt en de rekening heel anders oogt dan je gewend was. Zo’n jaarafrekening bestaat namelijk uit aardig wat onderdelen, wat het soms een lastige puzzel kan maken. In dit artikel lees je wat de meest voorkomende posten zijn.
Op de jaarlijkse energierekening staan de kosten voor gas en stroom. In dit artikel bespreken we wat je doorgaans van zo’n rekening kunt verwachten, namelijk: *** Variabele en vaste leveringskosten** *** Belastingen en btw** *** De kosten voor de netbeheerder** *** Overige posten**
Ook interessant: Vast energiecontract: is het slim om (weer) een vast contract voor energie af te sluiten?
Aan het einde van je contractjaar kun je de jaarlijkse rekening op de mat verwachten. Op deze rekening, ook wel jaarafrekening genoemd, staat je verbruik en de kosten van gas en elektra. Warmte en waterkosten krijg je via een andere brief. Omdat elke energieleverancier zelf mag bepalen hoe de rekening eruit ziet, kunnen er aardig wat verschillen in zitten. Om je een idee te geven wat je kunt verwachten van zo’n brief, staan hieronder de meest gebruikelijke posten die voorkomen op de jaarafrekening.
Jaarafrekening versus eindafrekening De jaarafrekening is anders dan de eindafrekening. De jaarafrekening krijg je na een contractjaar. Heb je in juni 2023 het contract afgesloten, dan kun je in juni 2024 de afrekening verwachten. De eindafrekening krijg je wanneer je verhuist, overstapt of het contract met de leverancier beëindigt.
1. Variabele en vaste leveringskosten
Leveringskosten bestaan uit variabele en vaste kosten. De variabele kosten zijn de verbruikskosten en de vaste kosten worden ook wel vastrecht gas en stroom genoemd.
De variabele kosten zijn de verbruikskosten. Jouw energie- en gasverbruik bepaalt dus hoeveel je hiervoor betaalt, je hebt er dus zelf invloed op. De verbruikskosten worden berekend door het verbruikte aantal kWh aan stroom en m³ aan gas te vermenigvuldigen met het bedrag van deze eenheden.
De vaste kosten, vastrechtkosten gas en stroom, is een tarief dat door je leverancier is bepaald. Ongeacht hoeveel je verbruikt, je vaste kosten blijven hetzelfde. Op dit startbedrag heb je zelf geen invloed.
2. Belastingen en btw
Over je verbruikte energie (de verbruikskosten) betaal je belasting én 21% btw. Hoe meer energie en gas je verbruikt, hoe meer energiebelasting en btw je betaalt. Net als bij de variabele leveringskosten (verbruikskosten) heb je op deze post zelf invloed.
Voor 1 januari 2023 bestond er een heffing die werd gebruikt voor het opwekken van duurzame energie. Dit was tot die tijd een aparte post op de rekening. Sinds dit jaar is deze heffing onderdeel geworden van de energiebelasting, ook wel Opslag Duurzame Energie (ODE) genoemd. Dit bedrag wordt dus groter naarmate je meer energie verbruikt.
Daarnaast vind je op de rekening een compensatie van de overheid. Zij vinden dat iedereen recht heeft op een bepaalde hoeveelheid energie en gas om onder andere gezondheidsrisico’s te voorkomen. Dit is een vast bedrag dat van de rekening wordt afgetrokken.
Tips om energie te besparen Met deze tips bespaar je energie in huis, waardoor je minder verbruikt en dus minder verbruikskosten hebt en minder leverancierskosten en btw over je rekening betaalt.
©M. Schuppich
3. Netbeheerkosten
Elke regio heeft een eigen netbeheerder. Je kunt niet van netbeheerder overstappen omdat zij het net beheren in de regio. Het net zijn de leidingen en kabels die gas en stroom transporteren naar jouw huis. Jouw energieleverancier is dus niet jouw netbeheerder. Als consument betalen we de kosten voor de netbeheerder aan onze energieleverancier die een overeenkomst heeft met de netbeheerder. Soms worden de kosten gesplitst op de rekening, en soms staan ze in één post. De netbeheerkosten bestaan uit:
Vastrechtkosten voor de aansluiting op het net: De netbeheerder zorgt voor het onderhoud van het net. Denk daarbij aan de kabels waar de stroom doorheen getransporteerd wordt en de pijpleidingen waaruit de gasinfrastructuur bestaat. Dit staat op je energierekening onder vastrechtkosten voor de netbeheerder.
Meetdiensten: Je betaalt kosten voor het gebruik van de meter en het onderhoud ervan door de netbeheerder. Hierbij maakt het overigens niet uit of je een enkele of dubbele meter hebt, de kosten voor het onderhoud zijn hetzelfde.
Capaciteitskosten: Dit wordt ook wel het capaciteitstarief of de netwerkkosten genoemd.
Voor stroom is dit een vast tarief per jaar waar je verbruik geen invloed heeft, maar het soort aansluiting dat je hebt wel. Het type aansluiting dat je hebt, vind je in de meterkast. Via de netbeheerder kun je checken in welke aansluitinggroep je valt. Val je in een te grote groep, dan kun je dit laten verkleinen. Soms wel tegen een vergoeding, maar de kans bestaat dat het je jaarlijks honderden euro’s bespaart.
💡 Meer weten over de verschillende aansluitingen? Je leest het hier: 3-fase of 1-fase? En hoe zit het met de meterkast?
Voor de capaciteitskosten van gas geldt wél hoe meer je verbruikt, hoe hoger de capaciteit en hoe meer je betaalt. Daarbij kun je in 3 verschillende groepen vallen. Als eerste een verbruik minder dan 500 m³, de tweede groep verbruikt tussen de 500 m³ en 4000 m³, en de derde groep verbruikt meer dan 4000 m³. Vaak vallen huishoudens in de tweede categorie.
4. Overige posten
Onder andere posten vind je onder andere administratiekosten, kortingen, overzichten van betaalde bedragen, elektriciteits- en gasverbruik, vergelijkingen met andere periodes en een specificatie van het voorschotbedrag dat je gaat betalen voor het nieuwe jaar.
Het voorschotbedrag
Maandelijks betaal je een voorschotbedrag voor de volgende maand. Dit overzicht staat soms op je jaarafrekening. Het door jou betaalde bedrag wordt vervolgens verrekend met het bedrag dat je daadwerkelijk moest betalen. Heb je te veel betaald en krijg je geld terug, of moet je nog bijbetalen?
Hierop baseert de leverancier ook het verwachte voorschotbedrag voor het nieuwe jaar. Ben je het oneens met de nieuwe indicatie, dan kun je soms om verlaging of verhoging vragen of dit zelfs digitaal aanpassen.
Beter te hoog dan te laag Ga maandelijks niet te laag zitten met het voorschotbedrag, want aan het eind van het jaar moet je dan alsnog bijbetalen. Geen leuke verrassing.
Het verbruik
Hier zie je de hoeveelheid die je hebt verbruikt en of er met enkel of dubbeltarief gerekend werd. Heb je zelf een energiebron en energie teruggeleverd met bijvoorbeeld zonnepanelen? Ook dat vind je hier.
Bovendien wordt bij deze post je verbruik vergeleken met voorgaande jaren. Vaak wordt dit ook gedaan met een energieverbruiksmanager, waarmee je zelf zicht hebt op je verbruik door middel van een app of monitor. Handig, want door je verbruik in de gaten te houden, heb je meer inzicht in je kosten en mogelijke besparingen.
Een jaarafrekening kan er ongeveer zo uit zien:
Valt de rekening tegen en wil je gaan besparen en/of verduurzamen? Met deze tips kun je energie in huis besparen, of zelf stroom leveren aan de apparaten in huis met zonnepanelen waardoor de rekening omlaag gaat. Bovendien is het handig om het soort contract (vast of variabel) te checken dat het beste bij jou past.
😱 Geschrokken van de jaarafrekening?
Een mooi moment om je te verdiepen in de verduurzaming van je huis. Vaak kun je voor dit soort maatregelen zelfs subsidie van de overheid krijgen, mits je het werk laat uitvoeren door een vakman.
