Iedere energieleverancier mag zelf kiezen hoe de jaarlijkse energierekening eruit ziet. Dat kan best lastig zijn, vooral wanneer je bent overgestapt en de rekening heel anders oogt dan je gewend was. Zo’n jaarafrekening bestaat namelijk uit aardig wat onderdelen, wat het soms een lastige puzzel kan maken. In dit artikel lees je wat de meest voorkomende posten zijn.

Aan het einde van je contractjaar kun je de jaarlijkse rekening op de mat verwachten. Op deze rekening, ook wel jaarafrekening genoemd, staat je verbruik en de kosten van gas en elektra. Warmte en waterkosten krijg je via een andere brief. Omdat elke energieleverancier zelf mag bepalen hoe de rekening eruit ziet, kunnen er aardig wat verschillen in zitten. Om je een idee te geven wat je kunt verwachten van zo’n brief, staan hieronder de meest gebruikelijke posten die voorkomen op de jaarafrekening. 

1. Variabele en vaste leveringskosten

Leveringskosten bestaan uit variabele en vaste kosten. De variabele kosten zijn de verbruikskosten en de vaste kosten worden ook wel vastrecht gas en stroom genoemd.

De variabele kosten zijn de verbruikskosten. Jouw energie- en gasverbruik bepaalt dus hoeveel je hiervoor betaalt, je hebt er dus zelf invloed op. De verbruikskosten worden berekend door het verbruikte aantal kWh aan stroom en m³ aan gas te vermenigvuldigen met het bedrag van deze eenheden. 

De vaste kosten, vastrechtkosten gas en stroom, is een tarief dat door je leverancier is bepaald. Ongeacht hoeveel je verbruikt, je vaste kosten blijven hetzelfde. Op dit startbedrag heb je zelf geen invloed. 

2. Belastingen en btw

Over je verbruikte energie (de verbruikskosten) betaal je belasting én 21% btw. Hoe meer energie en gas je verbruikt, hoe meer energiebelasting en btw je betaalt. Net als bij de variabele leveringskosten (verbruikskosten) heb je op deze post zelf invloed. 

Voor 1 januari 2023 bestond er een heffing die werd gebruikt voor het opwekken van duurzame energie. Dit was tot die tijd een aparte post op de rekening. Sinds dit jaar is deze heffing onderdeel geworden van de energiebelasting, ook wel Opslag Duurzame Energie (ODE) genoemd. Dit bedrag wordt dus groter naarmate je meer energie verbruikt. 

Daarnaast vind je op de rekening een compensatie van de overheid. Zij vinden dat iedereen recht heeft op een bepaalde hoeveelheid energie en gas om onder andere gezondheidsrisico’s te voorkomen. Dit is een vast bedrag dat van de rekening wordt afgetrokken. 

©M. Schuppich

3. Netbeheerkosten

Elke regio heeft een eigen netbeheerder. Je kunt niet van netbeheerder overstappen omdat zij het net beheren in de regio. Het net zijn de leidingen en kabels die gas en stroom transporteren naar jouw huis. Jouw energieleverancier is dus niet jouw netbeheerder. Als consument betalen we de kosten voor de netbeheerder aan onze energieleverancier die een overeenkomst heeft met de netbeheerder. Soms worden de kosten gesplitst op de rekening, en soms staan ze in één post. De netbeheerkosten bestaan uit:

4. Overige posten 

Onder andere posten vind je onder andere administratiekosten, kortingen, overzichten van betaalde bedragen, elektriciteits- en gasverbruik, vergelijkingen met andere periodes en een specificatie van het voorschotbedrag dat je gaat betalen voor het nieuwe jaar. 

Het voorschotbedrag 

Maandelijks betaal je een voorschotbedrag voor de volgende maand. Dit overzicht staat soms op je jaarafrekening. Het door jou betaalde bedrag wordt vervolgens verrekend met het bedrag dat je daadwerkelijk moest betalen. Heb je te veel betaald en krijg je geld terug, of moet je nog bijbetalen?

Hierop baseert de leverancier ook het verwachte voorschotbedrag voor het nieuwe jaar. Ben je het oneens met de nieuwe indicatie, dan kun je soms om verlaging of verhoging vragen of dit zelfs digitaal aanpassen. 

Het verbruik 

Hier zie je de hoeveelheid die je hebt verbruikt en of er met enkel of dubbeltarief gerekend werd. Heb je zelf een energiebron en energie teruggeleverd met bijvoorbeeld zonnepanelen?  Ook dat vind je hier. 

Bovendien wordt bij deze post je verbruik vergeleken met voorgaande jaren. Vaak wordt dit ook gedaan met een energieverbruiksmanager, waarmee je zelf zicht hebt op je verbruik door middel van een app of monitor. Handig, want door je verbruik in de gaten te houden, heb je meer inzicht in je kosten en mogelijke besparingen. 

Een jaarafrekening kan er ongeveer zo uit zien: 

Valt de rekening tegen en wil je gaan besparen en/of verduurzamen? Met deze tips kun je energie in huis besparen, of zelf stroom leveren aan de apparaten in huis met zonnepanelen waardoor de rekening omlaag gaat. Bovendien is het handig om het soort contract (vast of variabel) te checken dat het beste bij jou past.  

😱 Geschrokken van de jaarafrekening?

Een mooi moment om je te verdiepen in de verduurzaming van je huis. Vaak kun je voor dit soort maatregelen zelfs subsidie van de overheid krijgen, mits je het werk laat uitvoeren door een vakman.

Een radiator is een toestel waar lucht, water en metaal samenkomen. De combinatie van deze drie elementen is de oorzaak van roest. Corrosie verpest de look van een stijlvolle verwarming en kan op lange termijn ook problemen veroorzaken. Je wil immers niet dat de radiator uiteindelijk gaat lekken, want dan is vervangen de enige oplossing.

Radiatoren zijn van staal of gietijzer en dat roest nu eenmaal. Roest aan de buitenkant komt regelmatig voor als je in de badkamer doucht of baadt terwijl de verwarming uit staat. De stoom van het warme bad of douche condenseert op dit verwarmingstoestel. Een andere oorzaak die vaak voorkomt, is de gewoonte om natte handdoeken op de radiator te laten drogen. Roest kan de structuur van de radiator verzwakken en vermindert het vermogen om efficiënt warmte over te dragen. In het ergste geval kan de radiator gaan lekken, wat leidt tot dure reparaties. Het goede nieuws is dat je roest op de radiator gemakkelijk zelf kunt verwijderen en het oppervlak van de radiator herstellen. 

Roest aan de binnenkant

Ook de binnenkant van de radiator kan bedekt zijn met een roestlaag, maar zolang er niet regelmatig lucht in het verwarmingscircuit komt, zal deze vorm van roest niet zo'n vaart lopen. Je kunt trouwens aan het verwarmingswater een roestremmer toevoegen zoals Fernox Protector, dat het roesten minimaliseert. Een enkele dosis van dit product behandelt een grotere woning met een verwarmingssysteem van 130 liter, tot 16 radiatoren. Het product wordt via een drukkoker met behulp van een adapter in de ontluchtsopening van de radiator of via de vulleiding gespoten en beschermt tegen corrosie, kalkaanslag en pH-veranderingen. 

© https://fernox.com

Roest verwijderen

Het is volkomen veilig om de roest van je mooie (meestal witte) radiator te verwijderen, zolang je het maar voorzichtig doet. Het maakt niet uit of het gaat om een witte kolomradiator, een designradiator of een gietijzeren model. De methode blijft dezelfde. Er bestaan zelfs een aantal huismiddeltjes die je kunt proberen om die roest te verwijderen. Met deze tips bespaar je de kosten van gespecialiseerde artikelen. 

Witte azijn

Neem een fles witte (natuur)azijn en giet of spons dit product over de roestige radiator. Wacht tot de azijn volledig is ingetrokken. Op hardnekkige plaatsen kun je dit herhalen. Zodra de roest begint op te lossen veeg je dit weg met een doek. Zie je nog steeds oxidatie, dan doe je meer witte azijn op de doek en wrijf je het opnieuw over de radiator. 

©Robert - stock=adobe.com

Azijn en aluminiumfolie

Een andere toptip die zeker het proberen waard is, is de combinatie van azijn en aluminiumfolie. Knip repen aluminiumfolie en doop die in azijn. Leg deze repen op het radiatorroest. Wrijf de aluminiumfolie voorzichtig over de gecorrodeerde radiator en laat de repen daar zitten. Als je een groot oppervlak moet bedekken, dan gebruik je meerdere stroken.

Laat de stroken lang genoeg zitten zodat de folie het ijzeroxide (de roest dus) kan oplossen. Je zult merken dat er bruine druppels op de radiator verschijnen. Dat is roest die vloeibaar is geworden. Vang deze druppels op met een doek. Trek na tijd een strook de aluminiumfolie los om te zien of de meeste roest op de radiator is opgelost. Ben je tevreden, dan haal je de stroken weg en veeg je de rest van de roest weg met een doek. Merk je dat een deel van de roest hardnekkig blijft hangen, pak dan een nieuw stuk aluminiumfolie. Kneed hem tot een bal, doop hem in azijn en wrijf de roest in een cirkelvormige beweging weg. Daarna veeg je de overtollige roest weg met een doek en zeepsop.  

Natriumcarbonaat 

Maak een dik papje door natriumcarbonaat (dat is baking soda) te mengen met water. Smeer de pasta op de roest en wacht tot het is uitgehard en droog is. Neem dan een doek of een oude tandenborstel en verwijder het mengsel. Tegelijkertijd haal je de roest weg. 

Schuurpapier

De bovenste manieren zijn milde reinigingsmethoden. Schuurpapier of een staalborstel is het laatste redmiddel. Wees voorzichtig om te voorkomen dat je de goede radiatorverf zou beschadigen. Gebruik fijn schuurpapier met een korrelgrootte van 120 tot 220 voor dikke roest. Ben je bang dat het de afwerking van de radiator zou bekrassen dan kun je fijn schuurpapier gebruiken, bijvoorbeeld korrelgrootte 240 of 600. Verwijder de roest door een lichte druk op het schuurpapier uit te oefenen terwijl je cirkelvormige bewegingen maakt. Vaak zie je ook roest bij een koppeling. De mogelijke oorzaak is dat de koppeling niet goed is uitgevoerd, waardoor een erg klein lek is ontstaan en vandaar het vieze uitzicht. 

Voorbereiding om te schilderen

Wanneer de roest grondig en volledig is verwijderd, dan kun je de radiator opnieuw verven. Als er nog roestplekken op de radiator zouden achterblijven, dan zullen die ook zichtbaar blijven met een laagje verf erop. Bovendien gaat het roestproces onder de verf dan gewoon verder. Om te verven zorg je dat de radiator uit staat en niet langer warm is, anders gaat de verf sterk geuren. Daarna ontvet je de volledige radiator. Er bestaan speciale ontvettingsmiddelen voor, maar het lukt ook gewoon met water en een scheut ammoniak.

Behandel de plaatsen waar je de roest hebt weggehaald daarna met een anti-roest primer. Op die manier voorkom je dat het probleem terugkeert. Kleine kuiltjes en krassen kun je eventueel opvullen met metaalplamuur. Schuur dan de radiator nog een keer af met een heel fijn schuurpapier zodat het oppervlak zo egaal mogelijk is. Dan maak je de radiator voor de laatste keer schoon. Dat kan met water, maar wasbenzine werkt grondiger. Dek de wand en de vloer af voordat je aan de slag gaat om verfvlekken te vermijden. Zorg dat de ruimte waarin je werkt zo goed als mogelijk stofvrij is. 

©Peter de Kievith - stock.adobe.com

Niemand zegt dat de radiator altijd wit moet zijn.  

Kwast of spuitbus

Je kunt verven met een kwast of met de spuitbus. Schilderen met een airless spray-toestel laat je beter over aan de vakman. Zorg dus dat je grondverf en daarna speciale radiatorlak gebruikt. Gebruik in ieder geval radiatorverf. Gewone verf en vooral wit, zal vergelen als je de radiator verhit. Begin met lange verticale banen en verdeel dan de verf horizontaal. Verf ten slotte nog eenmaal in verticale banen. Laat de grondverf goed drogen en wacht een dag voor het aflakken. Lucht de kamer goed waar de radiator hangt. Hitte en een te hoge luchtvochtigheid kunnen de oorzaak zijn van een sterke verflucht.

Heb je een radiator met twee panelen? Dan gebruik radiatorlak in een spuitbus. Gemiddeld heb je één spuitbus per vierkante meter nodig. Belangrijk is dat je de spuitbus minstens drie minuten schudt en dat je bij het spuiten minstens 25 centimeter afstand houdt van de radiator. Houd de spuitbus steeds op dezelfde afstand zodat er geen kleurverschillen ontstaan. Ben je klaar, dan houd je de spuitbuis ondersteboven om de laatste resten uit de spuitkop te krijgen.

Of je nu een snelle pasta maakt of uitpakt met een uitgebreid diner voor vrienden, het aantal pitten op je fornuis bepaalt voor een groot deel wat er mogelijk is. Laten we eens kijken naar de verschillen tussen vier-, vijf- en zespitsfornuizen, zodat je straks een keuze kunt maken die helemaal bij jouw keuken en kookstijl past.

Het vierpitsfornuis: de vertrouwde klassieker

Ken je dat? Je staat in de keuken en met vier pitten red je je prima voor die dagelijkse maaltijd. Het vierpitsfornuis is niet voor niets de meest gekozen optie in Nederlandse keukens. Het past perfect in kleinere ruimtes en doet precies wat je nodig hebt. Natuurlijk, als je een grote stoofpot én rijst én groenten én saus tegelijk wilt maken, moet je soms even puzzelen. Maar voor de meeste mensen is dit formaat gewoon ideaal – het is compact, betaalbaar en je kunt er prima mee uit de voeten.

©brizmaker

Vijf pitten voor net dat beetje extra

Stel je voor: je bent bezig met een heerlijke curry en wilt tegelijk rijst koken, groenten roerbakken én die speciale saus warm houden. Dan komt die vijfde pit ineens goed van pas! Vooral die grote middelste pit is een uitkomst voor je wok of braadpan. Het vijfpitsfornuis is eigenlijk de gulden middenweg – je hebt net wat meer mogelijkheden dan met vier pitten, zonder dat je meteen een enorm fornuis in huis haalt.

©navintar

Voor de echte kookfanaat: zes pitten

Voor wie dol is op koken en regelmatig uitgebreide diners maakt, is een zespitter een droom. Met zes pitten zijn de mogelijkheden eindeloos: een bouillon die urenlang staat te trekken, verse pasta die kookt, een saus die pruttelt en dan nog ruimte over voor andere gerechten. Natuurlijk moet je wel de ruimte hebben – zo'n zespitsfornuis vraagt om een flinke keuken. Ook het prijskaartje is wat hoger, maar voor wie koken een passie is, is het elke cent waard.

Gas of inductie?

Of je nu kiest voor een vier-, vijf- of zespitsfornuis, de volgende keuze is de kookmethode. Gas of inductie: wat past bij jou? Goed om te weten: nieuwbouwwoningen worden tegenwoordig standaard zonder gasaansluiting opgeleverd. Overweeg je een nieuwe keuken? Dan is inductie wellicht een toekomstbestendige keuze.

Wat past bij jou?

Kijk eens naar je eigen kookgewoontes. Ben je iemand die doordeweeks snel even wat in elkaar draait? Dan is een vierpitter waarschijnlijk meer dan genoeg. Kook je graag uitgebreid in het weekend? Dan geeft een vijfpits net dat beetje extra speelruimte. En voor wie niet kan wachten om nieuwe recepten uit te proberen en regelmatig vrienden uitnodigt voor etentjes, is een zespitsfornuis misschien wel de beste keuze.

Tot slot

Een fornuis kiezen is eigenlijk net als koken zelf – het draait om wat bij jou past. Of je nu gaat voor vier, vijf of zes pitten, het belangrijkste is dat je er met plezier aan staat te kokkerellen. Want uiteindelijk gaat het niet om het aantal pitten, maar om de heerlijke maaltijden die je ermee op tafel tovert.