3-fase of 1-fase? En hoe zit het met de meterkast?

Wat is het verschil tussen 1-fase en 3-fase?

Veel huizen, vooral de wat oudere, hebben standaard een meterkast met een 1-fase-aansluiting. Bij de meeste nieuwbouwwoningen kom je een 3-fase-aansluiting tegen. Welke aansluiting je hebt, kun je in de meterkast makkelijk zelf controleren. Het staat op je elektriciteitsmeter. Staat er 220V/230V op de meter, dan heb je een 1-fase-aansluiting. Staat er 3x 220/230V of 380/400V op je elektriciteitsmeter, dan heb je een 3-fase-aansluiting.

Overigens hoeft dat niet te betekenen dat de rest van je meterkast ook in 3-fase is uitgevoerd. Soms kan er (uit kostenoverwegingen) een 1-fase-meterkast op een 3-fase-aansluiting zijn aangesloten. Ook kan het zijn dat er een nieuwe elektriciteitsmeter is geplaatst en er meteen van 1-fase naar 3-fase is overgegaan, en dat er maar 1-fase naar de meterkast is doorgevoerd om daar geen wijzigingen te hoeven doen.

Bij een 3-fase-aansluiting wordt de capaciteit over drie kabels verdeeld. Een 3-fase-aansluiting kan een groter vermogen aan en krachtstroom leveren. Bij 3-fase is er naast 220V/230V ook 380V/400V mogelijk. Deze krachtstroom is niet geschikt voor gewone huishoudelijke apparaten zoals een waterkoker of wasmachine, maar juist noodzakelijk voor het verduurzamen van je woning met bijvoorbeeld een warmtepomp. Ook als je elektrisch kookt of een verwarmd zwembad of jacuzzi hebt, is krachtstroom handig.

Waarvoor heb je een 3-fase-aansluiting nodig?

Een 3-fase-aansluiting is nodig voor het leveren van veel vermogen. Voor bijvoorbeeld fabrieken en bedrijfspanden is die aansluiting al jaren heel normaal, maar ook thuis hebben we steeds vaker hogere vermogens nodig. Mocht je thuis een sauna of een luxe bubbelbad hebben, dan heb je misschien al een 3-fase-aansluiting moeten laten aanleggen. Dat is dus vrij zeldzaam, maar door het verduurzamen van woningen en overstappen op een warmtepomp en elektrisch rijden, is een 3-fase-aansluiting steeds vaker nodig.

Kun je een laadpaal thuis laten plaatsen? Check hier het aanbod bij Coolblue.

Naast een warmtepomp en elektrische laadpaal aan huis, hebben ook de krachtiger modellen van inductiekookplaten een 3-fase-aansluiting nodig. Let bij de aanschaf van dergelijke apparatuur dus goed op of je meterkast daar wel op is ingesteld.

Daarnaast kan het zijn dat je ook voor het plaatsen van zonnepanelen een nieuwe aansluiting nodig hebt. Dat heeft te maken met het vermogen van de zonnepanelen. Als dat vermogen boven de 5750 wattpiek komt, is een 3-fase-aansluiting nodig. Controleer bij het installeren van zonnepanelen dus ook de meterkast. In veel gevallen zal de installateur dat ook controleren.

Wat kost een nieuwe meterkast met 3-fase-aansluiting?

Het vervangen van je meterkast naar een 3-fase-variant kost gemiddeld tussen de 800 en 1100 euro, maar kan flink hoger uitpakken als je er veel extra groepen bij wilt. Het kan zijn dat je huidige meterkast genoeg plaats heeft om 3-fase-varianten van de groepen en aardlek-automaten te plaatsen. In dat geval hoeft je meterkast niet te worden vervangen.

De situatie kan per huis sterk verschillen; zeker als je een geen nieuwbouwwoning hebt, kunnen de kosten nog weleens oplopen. Daarom is het verstandig om je door een specialist te laten adviseren over de situatie in jouw huis. Als je precies weet wat je nodig hebt, kun je ook kant-en-klare meterkasten met bedrade groepen en automaten bestellen. Dat kan eveneens wat kosten schelen.

Is er ook een 2-fase-aansluiting?

Een 2-fase-aansluitng bestaat niet. Als je meterkast een upgrade nodig heeft voor een warmtepomp of elektrische laadpaal, moet je de overstap van een 1-fase naar 3-fase-aansluiting maken. Soms worden er weleens twee groepen gebruikt voor een elektrisch kooktoestel. Dat heet dan in de volksmond een kookgroep, maar dan heb je nog steeds een 1-fase-aansluiting.

Je kunt met zo'n kookgroep apparaten aansluiten tot een vermogen van 7400 watt. Voor sommige inductiekookplaten is dat voldoende. Het voordeel is dat zo'n kookgroep goedkoper is dan alles laten ombouwen naar 3-fase. Toch raden we voor een modern huis dat klaar is voor een combinatie van warmtepomp, zonnepanelen, elektrisch koken en/of een laadpaal altijd een 3-fase-aansluiting aan. Wel zo veilig.