Workshop XnConvert
Plaatjes converteren is geen kunst. Het formaat van afbeeldingen wijzigen en ze tegelijkertijd massaal aanpassen, da´s andere koek. XnConvert kan het en wij laten u zien hoe.
Vijftig jaar geleden bezaten wereldwijd hooguit enkele honderden miljoenen mensen een fototoestel en dat gebruikten de meesten om hooguit enkele tientallen foto´s per jaar te maken bij speciale gelegenheden. Het kopen, ontwikkelen en afdrukken van fotorolletjes was een dure grap. Nu maken we met z´n allen makkelijk een miljard foto´s per dag en delen die op allerlei manieren met anderen. Met die foto´s willen we vaak ook van alles. Te grote foto´s willen we verkleinen om ze makkelijker online te delen, foto´s in tif- of raw-formaat willen we converteren naar het compactere jpeg, overdwars genomen foto’s (nog altijd de nummer één misser met mobieltjes) willen we roteren, te donkere foto’s willen we verlichten en dat dan allemaal ook nog snel en gemakkelijk. Een programma dat dit alles doet met honderden foto’s tegelijk, zou dat niet handig zijn?
1. Kiezen, downloaden, installeren
Het programma dat dit alles kan is XnConvert. U vindt het op www.xnview.com/en/xnconvert/. Wilt u tegelijk een sublieme plaatjesviewer en –beheerder dan is het nieuwe XnViewMP handiger. Dit programma bevat ook de module XnConvert. Hebt u een viewer waar u gelukkig mee bent dan kunt u de eerste optie kiezen maar wij gaan voor de tweede. In beide gevallen kunt u het programma het best downloaden in zip-formaat want dat hoeft u het niet te installeren en kunt u het altijd en overal (bijvoorbeeld op een usb-stick) gebruiken. Kies het zip-bestand dat past bij uw besturingssysteem en sla het op in een map naar keuze (in ons geval XnViewMP-win-x64.zip, 26 MB). Weet u niet of uw Windows 64-bits is? Kies dan de 32-bits-versie.
We pakken het bestand uit in een map naar keuze (hebt u geen unzipper? Download dan 7zip op www.7-zip.org). We openen de map en starten xnview.exe.
Als u alleen voor XnConvert hebt gekozen dan start u xnconvert.exe en kunt u stap 2 overslaan.
2. Configureren
De portable-versie van XnViewMP opent met een opstart-assistent (Afb.1). Als het de venstertaal Nederlands is laat u de eerste optie op Autodetect staan, zo niet dan kiest u deze uit de lijst. We zetten een vinkje bij ‘Openen met…’ zodat we voortaan snel bestanden kunnen bekijken. Dan klikken we op OK. Nu start het programma en gaan we naar Hulpmiddelen, Instellingen, Integratie (dit is het eerste configuratievenster in een iets andere vorm) en klikken op Run the File Association Tool. We zetten een vinkje bij Alles en klikken op Opslaan en OK. XnViewMP is nu klaar voor gebruik waarbij we ons alleen gaan richten op de conversiemogelijkheden.
3. Bestanden selecteren
Wat voor XnConvert het hele programma is vinden we in XnViewMP in het menu Hulpmiddelen, Bulk Converteren. Daar beginnen we bij het tabblad Invoer dat nu nog leeg is, tenzij u een of meer afbeelding hebt geselecteerd voor u deze functie kiest. Met de knoppen Bestand Toevoegen en Map Toevoegen kunnen we nu van her en der op onze opslagmedia afbeeldingen toevoegen. De enige eis die we daaraan moeten stellen is dat we met al die plaatjes het zelfde willen gaan doen. Als voorbeeld selecteren we uit verschillende mappen een aantal foto’s die we allemaal willen verkleinen voor gebruik op een website (Afb.2).
4. Een Actie toevoegen
We gaan nu naar het tabblad Acties en klikken op Acties Toevoegen. We zien nu vier functiegroepen: Afbeelding, Aanpassen, Filter en Diversen. We komen hier nog op terug. De verkleinfunctie die we zoeken vinden we bij Afbeelding, Formaat Aanpassen. De grootte waarnaar wordt geschaald is standaard ingesteld op 800x600 maar dit kunnen we handmatig aanpassen waarbij de verhoudingen standaard behouden blijven (tenzij u een speciaal effect wilt bereiken laat u dit het best zo). Ook kunnen we een voorinstelling kiezen zoals een bepaalde afdrukmaat of een bepaalde resolutie. We hebben grote afbeeldingen geselecteerd die we willen verkleinen maar als er toevallig kleintjes bij zouden zitten met een grootte kleiner dan 800x600 dan zouden die standaard vergroot worden en dat levert zelden mooiere foto’s op. Bij Vergroten/Verkleinen kiezen we dan ook Alleen Verkleinen. De functie Opnieuw Bemonsteren bepaalt hoe XnViewMP te werk gaat en de standaard is vaak het best (Afb.3).
5. Resultaten bekijken
Aan een verkleinde afbeelding zie je niet veel. Laten we daarom een tweede actie toevoegen en wel Actie Toevoegen, Filter, Halftoon. Dit geeft de foto’s het effect van drukwerk bestaande uit drupjes inkt. Deze nieuwe actie biedt alleen een schuif om de instelling aan te passen (elke actie heeft zo zijn eigen bediening) en deze laten we op de laagste stand staan.
In het rechterdeel van het venster kunnen we nu van alle geselecteerde afbeeldingen een preview bekijken om het resultaat van de twee Acties samen te zien. Met de pijlen kunnen we door de foto’s bladeren, we kunnen inzoomen en met de tabbladen Ervoor en Erna kunnen we schakelen tussen de foto met en zonder toegepaste acties. Dat laatste kan ook met de spatiebalk.
6. Acties manipuleren
Zeker wanneer we veel acties op een set foto’s loslaten kan het gebeuren dat we door de bomen het bos niet meer zien. Of misschien willen we wel gewoon experimenteren met de mogelijkheden. Door te spelen met het vinkje bij Geactiveerd kunnen we elke actie tijdelijk uitschakelen. Een actie daadwerkelijk verwijderen kan met een klik op het rode minteken. Is de lijst met acties erg lang dan kan het bovendien handig zijn om acties tijdelijk in te vouwen met de driehoekjes die er voor staan. Nog niet klaar met acties toevoegen maar wel tijd om te stoppen met computeren? Geen nood, XnViewMP onthoudt de laatst gekozen acties, al moet u na een herstart wel de te bewerken foto’s opnieuw selecteren.
7. Acties toepassen
Wanneer we tevreden zijn over de gekozen acties dan kunnen we ze gaan toepassen op de geselecteerde foto’s. Dat doen we op het tabblad Uitvoeren (Afb.4). XnViewMP biedt heel veel controle over die uitvoer. Kiest u onder Uitvoer voor Bronmap dan worden de bewerkte bestanden bij het origineel opgeslagen (uiteraard met een nieuwe naam). U kunt ook alle bewerkte bestanden bij elkaar in een nieuwe map zetten (Map). U kunt ze zelfs direct naar een e-mailontvanger sturen, uploaden naar Flickr en meer.
Onder Bestandsnaam bepaalt u hoe de bewerkte bestanden gaan heten en kunt u ze eventueel tegelijk converteren naar een ander bestandstype. Onder opties staat alleen Metadata standaard aan. Vaak is dat wenselijk maar als u bijvoorbeeld verkleint voor publicatie op internet kunt u de metadata meteen strippen (scheelt ruimte) door dit vinkje weg te halen. De overige opties spreken voor zich. Is alles naar wens ingesteld? Dan klikken we op Converteren en doet XnViewMP razendsnel zijn werk. Na afloop kunt u het venster sluiten.
XnViewMP biedt zo’n 80 acties die u naar hartenlust kunt combineren, al zal niet elke combinatie even zinvol zijn. Onder Afbeelding kunt u niet alleen de grootte aanpassen maar bijvoorbeeld ook draaien, spiegelen, bijsnijden, kleurdiepte wijzigen en teksten of maskers toevoegen.
Onder Aanpassen vinden we alle bekende gereedschappen voor het aanpassen van zaken als helderheid, contrast, kleurtemperatuur, niveau’s en ga zo maar door. Zeker wanneer u een hele reeks foto’s hebt gemaakt onder de zelfde omstandigheden en deze allemaal op de zelfde manier wilt corrigeren zijn deze acties ideaal.
De acties die we onder Filter vinden hebben vooral te maken met het verscherpen of vervagen van afbeeldingen of met het wegwerken van ruis.
Tot slot vinden we onder Diversen een hele reeks creatieve filters waarbij met name acties als Bloeien en Fantasie op zich ook weer allerlei variaties bevatten. Met het ontdekken van alle (combinatie)mogelijkheden zult u vast vele creatieve uurtjes kwijt zijn.