Of je nu een eigen website of mobiele app wilt ontwikkelen, een database wilt beheren of processen wilt automatiseren, kennis van programmeren is eigenlijk onmisbaar. Wij wijzen je de weg naar de betere online leerplatformen, cursussen en andere tools die je helpen om programmeervaardigheden te ontwikkelen of te verbeteren.

Voordat je diep in digitale cursussen duikt om een script- of programmeertaal te leren of je vaardigheden daarin te verbeteren, kun je eventueel ook overwegen om websites, apps en andere software te maken zónder te programmeren. Al decennialang heeft het concept van Rapid Application Development (methodisch en snel software ontwikkelen in projectvorm) geleid tot een low-code- en zelfs no-code-aanpak.

Low-code platformen zoals Mendixen OutSystems stellen gebruikers in staat om applicaties te maken vanuit toegankelijke interfaces, met eenvoudige logica en drag-and-drop functies. Je kunt indien nodig zelf code aanpassen of toevoegen.

Naast deze hybride aanpak zijn er ook heuse no-code platformen die softwareontwikkeling toegankelijk maken voor mensen zonder programmeerervaring. Hierin draait alles om een visuele interface waarin je componenten selecteert en organiseert om applicaties te bouwen.

Liever no?

Als je een mobiele app wilt ontwikkelen met weinig of geen programmeerkennis, zijn er verschillende opties. Glide, het opensourceproject Mit App Inventor, Thunkable, Kodular en Adalo zijn enkele platformen die je hiervoor kunt gebruiken. Voor webapplicaties zijn Wix Studio en Bubble goede keuzes, evenals de applicatie WYSIWYG Web Builder (What You See Is What You Get) van Nederlandse origine. Deze bieden sjablonen die je kunt aanpassen door elementen als tekst, menu’s, knoppen en formulieren toe te voegen of te verwijderen.

Voor een praktische introductie in no-code omgevingen zoals Glide, Adalo en Bubble, kun je onder meer terecht bij TechAcademy (39,95 euro).

Wat voor wie?

In de rest van dit artikel focussen we ons wel op het verbeteren van je vaardigheden in een script- of programmeertaal. De keuze voor de meest aangewezen tool, cursus of platform hangt natuurlijk af van verschillende factoren, zoals je huidige programmeerkennis. Ben je een volslagen beginner of wil je je kennis uitbreiden? Zoek je een leermiddel voor jezelf of wil je je kinderen de beginselen van het programmeren bijbrengen? Welke script- of programmeertaal wil je vooral leren? Is Nederlands een vereiste voor de instructietaal of is Engels ook prima? Heb je een budget beschikbaar of zoek je alleen naar gratis opties? Werk je het liefst zelfstandig door een cursus heen, of verkies je een interactieve omgeving met een community om ideeën en problemen te bespreken? Hoe dan ook, in de rest van het artikel vind je vast een tool, cursus of leeromgeving die aansluit bij je behoeften.

AI-code-assistenten

Al meer dan een decennium wordt er geëxperimenteerd met AI in softwareontwikkeling. Aanvankelijk was dit beperkt tot eenvoudige taken, zoals automatische code-aanvulling en foutopsporing (debugging). De laatste maanden is er echter een versnelling opgetreden, mede dankzij de introductie van OpenAI’s Codex in 2021. Dit project is gebaseerd op het GPT-3-model en is een AI-systeem dat natuurlijke taal in code omzet.

Tegenwoordig zijn er verschillende AI-code-assistenten beschikbaar die zich integreren in populaire code-editors als Visual Studio Code. Bekende voorbeelden zijn GitHub Copilot, Tabnine en Amazon CodeWhisperer. Deze assistenten helpen niet alleen met het detecteren van gebrekkige of onveilige code en het becommentariëren van code, maar kunnen ook zelf codes genereren op basis van een eenvoudige omschrijving.

Generatieve AI-bots

AI-code-assistenten zijn ontworpen om te integreren in een IDE (Integrated Development Environment). Als beginner ben je mogelijk nog niet vertrouwd met zo’n omgeving, maar dat betekent niet dat je AI niet kunt gebruiken voor je codeerprojecten. AI-chatbots, zoals Bard, Copilot en ChatGPT kunnen je zeker ook ondersteunen. We nemen ChatGPT als voorbeeld.

Lees ook eens deze reeks: Programmeren in Python met ChatGPT

Na een (gratis) aanmelding kun je met de juiste prompts code laten genereren, aanvullen, aanpassen, converteren en becommentariëren. ChatGPT is bekend met meerdere script- en programmeertalen, waaronder Python, JavaScript, Java, C++, Ruby, PHP, SQL, HTML en CSS. Experimenteer gerust zelf met prompts zoals de volgende:

We raden je wel aan altijd grondig de gegenereerde code te controleren, aangezien deze in praktijk niet altijd feilloos werkt.

Naast ChatGPT kun je ook ZZZ Code AI gebruiken. Dit platform biedt op basis van ChatGPT modules aan voor het genereren, debuggen, herstructureren en beoordelen van code, met directe links voor talen als C, C++, C#, CSS, HTML, Java, JavaScript en Python.

Voor kinderen

Generatieve AI-chatbots kunnen nuttig zijn voor oudere kinderen, maar om kinderen een solide programmeerbasis te geven, is het beter ze eerst vertrouwd te maken met basisprincipes van algoritmiek.

Scratch, ontwikkeld door het MIT Media Lab, is een visueel programmeerplatform gericht op kinderen vanaf 8 jaar (en andere beginners). Nadat je je gratis aangemeld hebt, aanmelding start je direct in een visuele programmeeromgeving. Scratch gebruikt gekleurde blokken die verschillende programmeercommando’s vertegenwoordigen. Deze blokken kunnen gesleept, neergezet en gecombineerd worden om scripts te maken. Ook basisconcepten als lussen en variabelen zijn beschikbaar in blokvorm. Je kunt ‘sprites’ (personages), achtergronden, geluid en muziek toevoegen. Bovendien kan elke sprite zijn eigen script hebben en doordat je deze met gebeurtenissen als muisklikken en toetsaanslagen kunt laten interageren, zijn animaties en zelfs eenvoudige games mogelijk. Je projecten delen en ideeën uitwisselen is eveneens mogelijk.

Voor jongeren

CodeCombat is een andere omgeving die gericht is op jongeren. Hierin draait het om ‘gamificatie’. Je schrijft dan code, zoals Python of JavaScript, om uitdagingen in de game-opstellingen op te lossen. Je ziet de impact van je code in realtime op de gamewereld en leert gaandeweg geavanceerdere concepten. Er zijn hints, beloningen en punten beschikbaar. CodeCombat houdt ook netjes je voortgang bij.

Code.org pakt het wat anders aan. Het is een initiatief van een Amerikaanse non-profitorganisatie die zich richt op jongeren en aansluit bij het typische informatica-curriculum van K-12-scholen (12 jaar doorlopend onderwijs vanaf de kleuterschool). De website biedt diverse cursussen rond computertechnologie aan in verschillende talen, waarvan de meerderheid Engelstalig is. De cursussen zijn ingedeeld in leeftijdscategorieën en omvatten ook visuele programmeeromgevingen zoals App Lab, Game Lab en Web Lab.

Engelse beginnerscursussen

Als Scratch, CodeCombat of Code.org niet aansluiten bij je behoeften en je bent een (volwassen) beginner, zijn er zeker nog andere mogelijkheden.

Voor wie zich vooral op webontwikkeling wil richten, is W3Schools een uitstekend startpunt. Deze website biedt een groot aantal tutorials, voorbeelden en oefeningen op het gebied van webtechnologieën. Het materiaal is gestructureerd in modules voor technologieën als HTML(5), CSS, JavaScript (inclusief frameworks zoals Angular en Node.js), XML, JSON en serverside-technologieën als PHP en ASP.NET. Je kunt voorbeelden interactief uitproberen op de site. De inhoud is vrij toegankelijk en wordt regelmatig bijgewerkt. Ook kun je je eigen code en webpagina’s gratis opslaan in ‘W3Schools spaces’ en delen met anderen. Voor betaalde certificaten die je kennis aantonen, kun je ook bij W3Schools terecht.

Codecademy biedt interactieve cursussen in diverse programmeertalen, waaronder Python, JavaScript en HTML/CSS. Het Basic-plan is gratis en biedt toegang tot veel cursussen, lesmateriaal zoals cheatsheets, video’s en een actieve community. Er zijn veel cursussen beschikbaar. We telden er bijvoorbeeld meer dan 60, zowel voor Python als JavaScript, waarvan telkens een goede helft gericht is op beginners. Het Plus-abonnement geeft voor ongeveer 10 euro per maand toegang tot alle cursussen en quizzen, oefenmogelijkheden op de mobiele app, meer gepersonaliseerde trajecten en realistische projecten.

Een min of meer vergelijkbaar leerplatform is Educative, met een uitgebreid cursusaanbod op het gebied van softwareontwikkeling. De cursussen zijn tekstgebaseerd, maar bevatten tevens interactieve codevoorbeelden en oefeningen (in een code playground, zodat je geen externe ontwikkelingsomgeving nodig hebt). Grafieken houden netjes je voortgang bij. Een Standard-account kost circa 143 dollar per jaar (voor toegang tot 700 cursussen).

Nederlands voor beginners

W3Schools en Codecademy bieden uitstekende en gevarieerde programmeercursussen aan, maar de instructietaal en voorbeelden zijn helaas nagenoeg uitsluitend Engelstalig. Is dat voor jou een probleem, dan kun je eventueel uitwijken naar de Khan Academy, hoewel ook hier het aanbod aan Nederlandstalige cursussen beperkt is. De focus ligt vooral op wiskunde, natuurwetenschappen en economie, maar er zijn ook cursussen rond informatica en programmeren. Al het cursusmateriaal, inclusief talrijke korte en toegankelijke video’s, is geheel gratis. Een account aanmaken, stelt je in staat je voortgang bij te houden en gepersonaliseerde leeraanbevelingen in de vorm van gedetailleerde rapporten te ontvangen. Er zijn ook oefeningen en quizzen beschikbaar waarmee je de aangeleerde kennis kunt toetsen.

Ongeveer hetzelfde verhaal geldt voor Udemy. Dit is wereldwijd een van de grootste en bekendste leerportalen met enkele tienduizenden instructeurs en cursussen. Er is een breed scala op het vlak van programmeren, zowel voor beginners als voor gevorderden. Je vindt onder meer cursussen over webontwikkeling, data-analyse, machine learning enzovoort, ook in het Nederlands. Udemy hanteert een pay-per-course model, wat betekent dat je afzonderlijke cursussen kunt kopen, vaak tegen democratische prijzen – prijzen van 10 euro zijn eerder regel dan uitzondering. Het cursusaanbod is dus divers, gelukkig zijn er zoekcriteria als topic, relevantie, waardering, niveau en videolengte (hoewel de filtering ons nogal simplistisch lijkt). Weet wel dat Udemy geen traditionele academische accreditatie biedt maar vooral is gericht op zelfstudie.

Gecertificeerd

We zullen ons nu wat meer op gevorderden richten met online leerplatformen die gecertificeerde cursussen aanbieden, wat belangrijk kan zijn als je een carrière in het programmeren beoogt.

Een bekend platform met geaccrediteerde certificaten is Coursera, dat samenwerkt met universiteiten en educatieve instellingen. Veel cursussen kun je gratis uitproberen, maar voor onbeperkte toegang tot de meer dan 7000 cursussen is een abonnement op Coursera Plus nodig (368 euro per jaar). Je kunt filteren op onder meer onderwerp, taal (inclusief Nederlands), niveau en duur.

Edx biedt eveneens certificaten en heeft ongeveer 4000 cursussen, waaronder Python, JavaScript, C, algoritmiek en data-analysecursussen als SQL en Excel. Veel cursussen zijn ook gratis te volgen, maar dan krijg je geen certificaat, en ze zijn niet in het Nederlands.

Vermeldenswaardig zijn nog Pluralsight (ongeveer 5000 Engelstalige IT-gerelateerde cursussen vanaf 26 euro per maand) en Udacity. Deze laatste biedt gratis individuele cursussen aan, waaronder programmeercursussen, maar focust vooral op betaalde ‘nanodegree’ programma’s voor praktische vaardigheden in specifieke domeinen. Sololearn biedt eveneens gratis Engelstalige cursussen in programmeren aan. Een nog groter aanbod vind je bij FreeCodeCamp, met circa 9000 gratis Engelstalige zelfstudiecursussen, onder meer in web- en databasetechnologieën. Zowel Sololearn als FreeCodeCamp bieden certificaten aan bij het voltooien van de cursussen. Deze zijn helaas niet geaccrediteerd, maar kunnen wel waardevol zijn voor je cv of LinkedIn-profiel.

Vooral voor gevorderden

We hebben al enkele online leerplatformen besproken die voor zowel beginners als gevorderden geschikt zijn. The Odin Project is gericht op meer gevorderde webdevelopers met cursussen over HTML, CSS (inclusief Flexbox) en JavaScript. TheCodePlayer biedt ook projecten aan met HTML5, CSS en JavaScript. Je krijgt toegang tot video’s en interactieve codevoorbeelden die verschillende effecten en functies implementeren, inclusief inzicht in de achterliggende code, aangevuld met stapsgewijze tutorials.

LeetCode (159 dollar per jaar) biedt een uitgebreide reeks technische en algoritmische uitdagingen en oefeningen, voornamelijk in het Engels. Deze zijn gerangschikt op moeilijkheidsgraad, en je kunt de oplossingen van anderen bekijken. LeetCode organiseert tevens programmeercompetities.

Voor meer gevorderde programmeurs kan ‘project-based learning’ een uitdagende, alternatieve aanpak zijn. Je volgt online tutorials die je stap voor stap door een groot en concreet project leiden, zoals het bouwen van je eigen tekstverwerker, neuraal netwerk of database, en veel meer. Op GitHub vind je daarvoor projectlijsten, zoals Build Your Own X en Project Based Learning. Bij deze laatste kies je een project op basis van de gewenste programmeertaal. Ook het al eerder vermelde FreeCodeCamp biedt diverse projecten aan. Je vindt hierover meer informatie op deze pagina, inclusief links naar diverse projecten in Python en JavaScript.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.