Vraag en antwoord.

"Bijschrift: Cat5e-kabel, speciaal voor een 1000BaseT-netwerk Downloadsnelheid te laag Ook al ben ik student aan de TU Eindhoven, mijn (kabel-)internetverbinding thuis loopt via de Universiteit van Tilburg. Mijn mac-adres is bij de provider bekend en werkt correct. Ik heb echter één probleem: als ik met mijn nieuwe laptop (NEC Versa P520 met Windows XP Professional) thuis wil internetten dan is de snelheid niet continu: normaal gesproken ligt de snelheid op 70 Kb/sec, maar thuis haal ik niet eens een snelheid van ongeveer 20 Kb/sec. Bovendien zakt de snelheid binnen enkele minuten naar 2 tot 1 Kb/sec. Ook heb ik veel last van time-outs en niet compleet geladen websites. Het blijft een vreemd probleem, want wanneer ik een andere pc aan de internetverbinding hang (met het juiste mac-adres) dan werkt mijn verbinding wél naar behoren. Bij mijn provider (www.uvt.nl) weten ze niet wat het probleem is. Iemand opperde dat mijn kabel misschien niet goed is, maar ik heb al diverse kabels geprobeerd. Ook bij TU Eindhoven kunnen ze me niet verder helpen. Weten jullie misschien een tip die ik zou kunnen toepassen? Stefan Kolen Antwoord: De NEC Versa P520 beschikt over een Intel PRO/1000 gigabit ethernet interface. Hoewel het in principe geen invloed mag hebben op de prestaties van uw 10 Mbit-verbinding is de aanbevolen bekabeling voor uw gigabit ethernetkaart van het type cat5e. Dit type netwerkkabel is specifiek bedoeld voor gebruik in een 1000BaseT-netwerk. Voordat u nu naar de winkel rent voor een nieuwe netwerkkabel, raden wij u aan eerst de meest recente driver voor uw netwerkinterface te installeren. Deze staat op help.nec-computers.com/eu/pib.asp?platform=platform_L4B . Let ook op eventuele storingen op de netwerkkabel. Televisies, radio's en andere huishoudelijke apparatuur in de buurt van de netwerkkabel kunnen de prestaties van de verbinding namelijk ook negatief be'nvloeden. BA ***beeld: Pinnacle TV-kaart, juni 2003 (tv-kaartentest, pagina 50, rechtsonder) Pc als dvd-recorder Het liefst zou ik mijn pc gaan gebruiken als dvd-recorder, zodat ik voortaan tv- en radioprogramma's kan opnemen met de pc, om ze vervolgens met mijn gewone tv- en audioinstallatie te bekijken en/of te beluisteren. Hiervoor heb ik al een pc (Dell Dimension 8250 met Pentium 4 2,4 GHz, 80 GB, 512 MB, Radeon 9700 Pro videokaart, Creative SB Live geluidskaart, usb 2.0 en een Philips dvd+rw-drive) alleen mis ik nog een tv-kaart. Uit uw test van tv-kaarten (PCM juni) komt de externe Pinnacle-kaart erg goed uit de test. Maar betekent dit dat zo'n kaart dezelfde beeld- en geluidskwaliteit biedt als bij een losse dvd-recorder? En is het bijvoorbeeld ook mogelijk met een timer op te nemen en dus meerdere tv-programma's te programmeren? En als ik een opgenomen programma van de harde schijf naar dvd wil branden, kan ik die dan vervolgens ook afspelen op een (dvd+rw compatibele) dvd-speler die direct op de televisie is aangesloten? Graag uw advies! C. de Ceuninck van Capelle Antwoord: Als alles perfect gaat krijgt u inderdaad dezelfde beeld- en geluidskwaliteit als bij een externe dvd-recorder. Maar - u voelt hem waarschijnlijk al aankomen - in de computerwereld gaat zelden alles perfect gedurende langere tijd. Het programmeren van video-opnames gaat nu eenmaal makkelijker met een apparaat dat hiervoor speciaal is ontwikkeld, dan met een pc met allerlei losse software. Daarbij komt dat er ook nog geen goede elektronische programmagids verkrijgbaar is voor de Pinnacle-software in het Nederlandse taalgebied. Natuurlijk is het wel mogelijk deze gegevens op te zoeken via bijvoorbeeld gids.omroep.nl en deze handmatig te programmeren. Voorwaarde is dan wel dat de pc aanstaat als de opnametijd nadert. Ook voor een opname van de pc op een dvd'je branden geldt: dit is prima mogelijk met de juiste programmatuur, maar het is wel een extra stap. De Pinnacle-software doet dit niet altijd probleemloos, wellicht gaat het met de brandsoftware van uw dvd-speler beter? Voor radio-opnames geldt in principe hetzelfde, zij het in mindere mate. Geluid belast de pc namelijk veel minder dan video, daarnaast levert het branden van audio-cd's minder problemen op. Kortom, begin alleen aan het ombouwen van uw pc als u video- en/of audiobewerken echt leuk vindt en u niet vies bent van een experimentje. Want in theorie zou alles goed moeten gaan, maar de praktijk blijkt vaak weerbarstiger. Dan blijkt een externe oplossing naast de tv gebruikersvriendelijker en veiliger voor uw opnames. MdN ***beeld van cd halen: PCM december 2002, pagina 64 (nummer 3) Windows vergeet surroundsound In mijn pc zit een Soundblaster Live! 5.1-geluidskaart waarop ik een setje analoge boxen heb aangesloten. Het surroundsound-geluid werkt perfect, maar ik heb één probleem: iedere keer als Windows XP opnieuw start, worden mijn speakerinstellingen teruggezet naar Desktop stereo-speakers. Wil ik dus genieten van surround-geluid in een spel, dan moet ik handmatig de instellingen terugzetten naar 5.1-speakers. Ik heb al in het register rondgekeken, maar heb daar niets kunnen vinden. Ook het gratis programmaatje Speakerguard (www.snarksoft.com) helpt niet. Hoe kan ik voor eens en altijd zorgen dat Windows mijn instellingen onthoudt? Bas Wels Antwoord: U bent niet de enige met dit probleem, zo lezen we in de nieuwsgroepen op internet. Hoogstwaarschijnlijk is uw probleem te wijten aan een foutje in de drivers van de geluidskaart. Creative brengt natuurlijk regelmatig nieuwe releases uit, maar blijkbaar is in uw versie dit probleem nog niet opgelost. Neem daarom nog eens een kijkje op de website bij Creative, maar let goed op: er zijn meerdere modellen van de Soundblaster Live! 5.1-drivers verkrijgbaar. De meest recente stuurprogramma's zijn gedateerd van na uw brief. We hebben ook nog een andere tip. Er is namelijk ook een groep mensen die geen genoegen neemt met de kwaliteit en mogelijkheden van de drivers van de SoundBlaster Live. Zij hebben zelf een alternatief ontwikkeld: het kX-project (http://kxproject.lugosoft.com). Hun kX audiodriver is een onafhankelijke wdm-driver (windows driver model) voor alle EMU10K1 en EMU10K2-gebaseerde geluidskaarten van Creative en/of E-mu Systems, waaronder dus ook de SoundBlaster Live!-serie, de E-mu Audio Production Studio (APS) en de Audigy/Audigy2-serie. Hoewel dit kX-project in eerste instantie bedoeld is om meer muzikale mogelijkheden uit de kaart te halen, kunnen ook gamers baat hebben bij deze driver. Zorg er wel voor dat u een zogeheten 'stable release' downloadt, want de alpha- en bèta-versies zijn soms instabiel. HvdP ***beeld: regclean.tiff Bijschrift: Regclean ruimt overbodige vermeldingen in uw register op. Pc blijft traag Toen ik een nieuwe pc kocht, ging mijn oude Pentium 2 (500 MHz, Windows Me) naar mijn echtgenote. Zij gebruikt hem nu voor haar werk op de (bridge)club. Het probleem met deze computer is dat hij de laatste tijd ontzettend traag is geworden. Nu heb ik zo'n beetje alles gedaan om dit op te lossen (nieuwe, snellere harde schijf, viruskillers, defragmentatie, PerfectDisk, Registermedic, noem het maar op) maar het heeft niet mogen baten. Windows laat zich ook niet updaten; de Update-pagina wil niet volledig laden. Ook opnieuw installeren lukt niet omdat Windows ME blijft hangen op het moment dat er bestanden geladen moeten worden. Het enige wat me er nu nog van weerhoudt de hele boel opnieuw te formatteren is het aantal applicaties wat staat ge'nstalleerd. Hebt u misschien nog een suggestie? Rob Swart Antwoord: Uw vraag is lastig te beantwoorden omdat u niet vertelt of het systeem in de loop de tijd, of van de één op de andere dag trager is geworden. Want dat een systeem op den duur steeds trager wordt is bijna niet tegen te houden: dit wordt veroorzaakt door het achterblijven van dubbele of onnodige bestanden of overbodige registervermeldingen. Wat u eventueel nog kunt proberen is Regclean (http://download.com.com/3000-2094-881470.html) dat voor u het register opschoont. Mocht uw systeem zomaar ineens trager zijn geworden, bijvoorbeeld na het installeren van een bepaalde applicatie, dan kan het zijn dat deze applicatie systeembestanden van Windows ME heeft overschreven door zijn eigen bestanden. Wanneer deze bestanden niet helemaal compatibel zijn met de originele kan het fout gaan. Aangezien u zo goed als alles al hebt gedaan om de mogelijke oorzaak te achterhalen, moet u misschien toch maar overwegen de pc te herinstalleren. MiG ***beeld: boxshotredhat.tif Linux-installatie loopt vast Een tijdje geleden las ik in PCM over het opzetten van een Linux-installatie. Dat wilde ik ook wel eens proberen! Maar toen ik vandaag aan de slag ging, liep ik vast: Linux is niet in staat mijn swap-partitie te alloceren. Mijn pc draait op Windows XP (ntfs) met twee harde schijven. Op de eerste schijf aan het eind van de tweede partitie heb ik met Partition Magic een fat 32-partitie aangemaakt. Wat gaat er fout? Johan van Krogten Antwoord: Naar aanleiding van alle vragen die binnenkwamen over de RedHat-installatie hebben we een RedHat-faq samengesteld. Deze faq vindt u in PCM mei 2003 en daarin wordt ook uw vraag behandeld. Helaas is er foutje in het originele stappenplan in het blad geslopen, waardoor onterecht de indruk wordt gewekt dat u een extra fat-partitie nodig zou hebben. Om de installatie zonder problemen te doorlopen moet u dus de door u aangemaakte partitie verwijderen. Tijdens de RedHat-installatie krijgt u de gelegenheid deze ruimte vervolgens voor Linux in te delen. Omdat u wellicht het mei-nummer niet meer bij de hand hebt, vindt u het gecorrigeerde stappenplan ook op onze website: www.pcmweb.nl. BA ***geen beeld Dualboot verwijderen Precies volgens de aanwijzingen in PCM heb ik destijds mijn pc voorzien van een dualboot (W98 en XP). Het werkt prima en ik ben best tevreden over XP. Nu overweeg ik om de Windows 98-installatie te verwijderen. Maar hoe moet ik dit precies doen? Mijn zorg zit hem in het bootbestand. In PCM lees ik “Hoewel XP op een logische partitie ge'nstalleerd kan worden, heeft het altijd een primaire actieve partitie nodig om zijn bootbestanden te parkeren. Deze bestanden worden op de bestaande Windows 98-partitie geplaatst.” Als ik het goed begrijp kan ik dus niet simpelweg de actieve Windows 98-partitie formatteren, want dan raak ik de bootbestanden kwijt. Maar welke weg moet ik dan bewandelen om mijn Windows 98-partitie vrij te maken? Theresia Pang Antwoord: Inderdaad, u hebt de eerste actieve partitie nodig voor de XP-bootbestanden. Een oplossing voor uw probleem zou zijn: alleen de relevante bootbestanden op de partitie te houden en de rest van de ruimte te gebruiken als extra schijf vanuit Windows XP. Maar deze methode is wel wat lastig en omslachtig. Wij zouden u dan ook aanraden een backup te maken van de bestanden die u wilt bewaren en XP opnieuw te installeren. Tijdens de installatie verwijdert u de bestaande partities. BA ***dvd2.tif (foto van een merkloze brander) Hoogwaardige audio-cd's Met veel interesse heb ik uw test over de dvd-branders gelezen (PCM oktober). Nu heb ik nog één vraagje over de testresultaten uit de rubriek audio-extractie. Zo lees ik dat de waardering voor de dae-kwaliteit bij de verschillende branders verschillend is, maar wat is precies de dea-kwaliteit? Deze vraag stel ik omdat ik in het bijzonder ge'nteresseerd ben in het branden van hoogwaardige audio-cd's. Nico van Alen Antwoord: Deze zogeheten dae-score meet de maximale snelheid waarmee een speler een audio-cd foutloos uitleest en deze naar de harde schijf kopieert. Hoe hoger de uitleessnelheid, hoe hoger de dae-score. Dae staat voor digital audio extraction. Deze technologie maakt het mogelijk audio-cd's in te lezen via de ide/scsi-bus, die direct verbonden is met uw geluidskaart, in plaats van via de gebruikelijke analoge ingang. Omdat deze overdracht volledig digitaal gebeurt, verloopt (in theorie!) het kopiëren van een audio-cd zonder kwaliteitsverlies. Dit in tegenstelling tot analoog kopiëren waar vervorming van het signaal optreedt. In de praktijk blijkt echter dat veel cd/dvd-spelers steekjes vallen. Wanneer de digital audio extraction bijvoorbeeld niet goed gebeurt kan dit soms leiden tot hoorbare tikken, gekraak en andere ongewenste bijgeluiden. Een ander punt is de dae-snelheid van de spelers: een snelle cd-brander staat namelijk niet garant voor een snelle digitale audio extractie. De dae-kwaliteit/snelheid is dus een zeer belangrijke factor bij de aankoop van een speler, zeker voor wie vaak audio-cd's brandt. VL ***beeld: totalcommander.bmp of totalcommander.tif (zijn hetzelfde) Missende shortcut Regelmatig lees ik over allerhande toetscombinaties om veel voorkomende handelingen op een snelle manier via het toetsenbord uit te voeren. Veel heb ik er al voorbij zien komen, maar toch mis ik er één: de toetscombinatie om snel een nieuwe directory op een Windows-systeem aan te maken. Nu doe ik dit nog steeds met Verkenner, door Bestand, Nieuw, en Map te kiezen. Het liefst zou ik deze handeling met een toetscombinatie doen, bijvoorbeeld Ctrl+N of iets dergelijks. Helaas heb ik nog nooit een toetscombinatie gevonden voor deze handeling, PCM misschien wel? T. Douma, Apeldoorn Antwoord: Om snel een nieuwe map in de Windows Verkenner aan te maken kunt u bijvoorbeeld de toetsen ALT+F, W en F gebruiken. Niet echt een shortcut, maar wel een snelle manier om een nieuwe folder aan te maken. Deze combinatie werkt echter alleen in Mijn Computer of een Verkenner-scherm. Mocht u op zoek zijn naar meer mogelijkheden of wilt u bijvoorbeeld zelf shortcuts ontwerpen, zoek dan eens op internet naar vervangend programma voor de Windows Verkenner, bijvoorbeeld Total Commander (www.ghisler.com). MiG ***beeld: norton disk doctor.gif Bijschrift: Norton Disk Doctor, ook beschikbaar voor de Mac. Fouten repareren Help! Ik heb een probleem met mijn harde schijf. Iedere keer als ik Norton Disk Doctor gebruik (ik heb een legale versie van Norton Systemworks) en ik de optie Fouten repareren aanvink, dan verschijnt de volgende mededeling: “Het besturingssysteem, of een ander proces, heeft momenteel exclusief toegang tot dit station, of tot enkele bestanden hierop.” Het probleem is dus dat ik mijn harde schijf niet kan repareren. Ook tijdens het defragmenteren is dit een probleem, want nadat de pc 14 procent heeft gedefragmenteerd, stopt Norton ermee. Ik dacht dat ik dit probleem kon omzeilen door XP opnieuw te installeren. Maar tot mijn verbazing kan Windows de harde schijf niet volledig formatteren, omdat hetzelfde proces wederom roet in het eten gooit. Mijn vraag is nu: is dit een ernstig probleem? Maar ook vooral: hoe kan het probleem verhelpen? Christiaan Teunis Antwoord: Het klopt inderdaad dat Norton Disk Doctor niet in staat is de c-schijf van uw pc na te kijken omdat Windows XP de exclusieve rechten opeist. Waarschijnlijk wordt na de foutmelding wel gevraagd of u een scan wilt plannen voor de eerstvolgende herstart. Zo wordt Disk Doctor uitgevoerd tijdens het booten waarbij het wel volledige schijftoegang heeft. Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom defragmenteren met Speeddisk onder Windows XP niet lukt. Voorgenoemde toegangsrechten bijvoorbeeld, maar ook een te volle schijf of een schijf met fouten kan leiden tot een vastlopend defragmentatieproces. Daarom raden we u aan eerst de schijf zo goed mogelijk te ontdoen van onnodige bestanden (denk aan tijdelijke internetbestanden) om vervolgens de schijf volledig te checken met een programma als Scandisk of Norton Disk Doctor. Vergeet niet om, voordat u begint aan de scan van uw schijf en de defragmentatie, eerst alle overige programma's af te sluiten. Vergeet hierbij niet de programma's in de systeembalk naast de klok en de virusscanner. MiG ***Beeld: bijlage_geblokkeerd.tif (alleen linkerbovenhoek gebruiken, het gaat met name om de tekst “De toegang tot de volgende mogelijk onveilige bestanden is geblokkeerd: aquarium.exe”). Bijschrift: Outlook kan de toegang tot mogelijk gevaarlijke attachments blokkeren. Pdf openen in Outlook Wanneer iemand mij een pdf-bestand in een bijlage stuurt, meldt Outlook Express mij dat dit bestand is geweigerd en vervolgens lukt het me ook niet dit bestand op te halen (wel de normale doc-bestanden). Ik werk met Windows 98, Outlook Express 6 en heb als additionele software Spampal en Webwasher ge'nstalleerd (in de standaard modus). De beveiliging staat op 'Websites met beperkte toegang' en ook de optie 'Opslaan van bijlagen die mogelijk virussen bevatten niet toegestaan' heb ik aangevinkt. Joop Feenstra Antwoord: Eigenlijk geeft u zelf al antwoord op uw vraag! Outlook Express kan namelijk ook pdf-bestanden aanzien als mogelijke dreiging omdat dit bestandsformaat veel meer bevat dan alleen tekst. Want net als exe-bestanden kunnen ook pdf's schadelijke virussen bevatten. Word-bestanden met de extensie doc overigens ook, al zijn deze zogenoemde macrovirussen voornamelijk schadelijk voor het document zelf. Schakelt u de door u genoemde optie om bijlagen te blokkeren uit, dan kunt u naar alle waarschijnlijkheid wél weer pdf's opslaan en openen. Nadeel: uw systeem is iets minder veilig. Bevat de door u genoemde software ook de optie om per bestandstype te bepalen wat wel en niet opgehaald mag worden? Dan is het misschien een idee om - wanneer u bijvoorbeeld wel zip-bestanden kunt ontvangen - de zender te vragen het pdf-document eerst in te pakken als zip-bestand. Dit scheelt tevens weer in tijd met het versturen omdat het bestand wat kleiner wordt. MiG "

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.