Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: BrowsingHistoryView - Historisch

Geschikt voor: Windows 10

Wanneer je zeker weet dat je een website vaker zult bezoeken, dan voeg je hem toe aan je favorieten. Heb je dat niet gedaan en wil je achteraf een webadres achterhalen, dan is er altijd nog browsergeschiedenis. Wanneer je maar één browser gebruikt, dan is dat alles wat je nodig hebt. Er zijn goede redenen om met meerdere internetprogramma’s te werken. Als je dan een site probeert te achterhalen die je ooit hebt bezocht, moet je ook nog weten met welke browser dat was of ze stuk voor stuk doorzoeken.

Gelukkig is er een handig programmaatje dat de geschiedenis van al je browsers in één overzicht kan laten zien. Het heet heel toepasselijk BrowsingHistoryView. Dit programma ondersteunt vrijwel elke bekende browser die op Chromium, Firefox of Internet Explorer is gebaseerd. Je kunt de resultaten doorzoeken, filteren en exporteren als html-bestand. Wil je een link delen met een ander apparaat, dan kun je er een QR-code voor maken.

Let op het losse Nederlandse taalbestand!

©PXimport

Tip 02: Birdfont - Geletterd

Geschikt voor: Windows 10, macOS, Linux

Sinds de uitvinding van de boekdrukkunst hebben vele vormgevers zich gebogen over het ontwerpen van lettertypes. Het belangrijkste aandachtspunt daarbij was aanvankelijk leesbaarheid. Hoe meer drukwerk er werd geproduceerd, hoe meer behoefte er kwam aan speciale lettertypes, bijvoorbeeld om publicaties te kunnen opmaken over specifieke onderwerpen, zoals wiskunde en muziek of voor een bepaald doel, zoals reclame, affiches of uitnodigingen. Binnen de typografie (de kunst van het opmaken van teksten), nam het ontwerpen van nieuwe letterstijlen dan ook een steeds belangrijker plaats in en sommige vormgevers werden wereldberoemd.

Inmiddels hebben we dankzij onze pc allemaal een complete huisdrukkerij en kunnen we kiezen uit tienduizenden kant-en-klare lettersoorten. Zit daar nu net niet tussen wat je zoekt, of zou je graag de nieuwe topontwerper worden wiens lettertype de wereld verovert, dan zul je zelf aan de slag moeten met het teken voor teken ontwerpen van een nieuwe karakterset. Dat kan in het sublieme Birdfont. Hierin vind je alle benodigde gereedschappen en hulpmiddelen om tekens te maken op basis van vectorgrafieken, zodat ze schaalbaar zijn naar elke gewenste grootte.

©PXimport

Tip 03: Luxea Video Editor - Topregisseur

Geschikt voor: Windows 10

Waar je op internet bijna struikelt over de gratis fotobewerkers, is het aanbod aan software om video’s te monteren tamelijk beperkt. Bovendien is veel videosoftware behoorlijk complex. ACDSee, van oudsher bekend vanwege de jarenlang toonaangevende plaatjesviewer, heeft tegenwoordig een product dat niet alleen gratis is, maar ook nog eens lekker eenvoudig in gebruik. Bovendien zitten er aan deze kosteloze editie geen functiebeperkingen, wat ook een verademing is. De enig tol die je betaalt, is dat het programma aan elke geproduceerde video een korte intro en stukje aan het eind toevoegt.

Het moois heet Luxea Video Editor en van het grote aantal (professionele) mogelijkheden van dit product worden we op slag vrolijk. Je kunt er niet alleen volop video- en audiosporen mee mengen en tussen beelden schakelen via allerlei overgangen, maar je kunt op je beelden ook veel effecten en filters loslaten en er grafische elementen aan toevoegen.

Naast dit soort standaardfuncties kent Luxea allerlei hoogwaardige tools, zoals de mogelijkheid om achtergronden te vervangen door middel van green screen en het gebruik van LUT’s; kleurprofielen die ervoor zorgen dat je hele film dezelfde visuele uitstraling heeft.

©PXimport

Tip 04: Prey - Prooi

Geschikt voor: Windows 10, macOS, Linux, iOS, Android

Terwijl we dit schrijven, stoppen steeds meer telefoonwinkels met het op voorraad hebben van de duurdere toestellen vanwege een toenemend aantal winkelovervallen. Dure smartphones zijn een gewild object bij criminelen en dat geldt uiteraard ook voor laptops. In alle gevallen gaat het om apparaten die een flinke waarde vertegenwoordigen en waarvan je er gemakkelijk meerdere tegelijk kunt meenemen.

Voor laptops bestaan speciale sloten die het apparaat verankeren (wat natuurlijk wel strijdig is met het idee van draagbaarheid), maar zeker je dure smartphone is een gemakkelijke prooi voor dieven. Als hij verdwenen is, kun je hem vaak wel terugvinden via de zoekfunctie, maar het kan beter en uitgebreider en wel met Prey.

Prey is een populair programmaatje voor allerlei platforms, dat je in de gratis versie op maximaal drie apparaten kunt installeren. Ook kun je één locatie opgeven die deze apparaten niet mogen verlaten. Gebeurt dat toch, dan krijg je direct een waarschuwing.

Waar de standaardfunctie van je telefoon alleen vertelt waar het apparaat is, kan Prey bovendien een veel uitgebreider rapport genereren.

©PXimport

Tip 05: LicenseCrawler - Serienummer

Geschikt voor: Windows 10

Veel commerciële software werkt met een serienummer of licentiecode. Onder normale omstandigheden hoef je die natuurlijk maar één keer in te vullen en daarna heb je er geen omkijken meer naar. Mensen die zeer georganiseerd zijn, slaan al hun serienummers op een centrale plek op, zodat ze die altijd terug kunnen vinden wanneer ze nodig zijn. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer je het programma verwijdert en later alsnog wilt gaan gebruiken, maar nog vaker zal dit het geval zijn wanneer je een nieuwe pc hebt aangeschaft en daarop je oude favorieten wilt installeren.

Ben je een wat minder georganiseerd type, dan kun je veel codes ook nog wel terugvinden in oude verpakkingen als je die hebt bewaard of in oude mails wanneer je software online hebt aangeschaft. Levert dit alles niet op wat je zoekt, dan is er nog maar één hulpmiddel dat uitkomst kan bieden en dat is LicenseCrawler. Dit programma kan het register van je (oude) pc doorspitten op de daarin verstopte serienummers. Helaas werkt dat niet voor elk programma, maar alle beetjes helpen.

©PXimport

Tip 06: RecordCast - Opname

Geschikt voor: Windows 10, macOS, Linux, Chromebook

Er bestaande verschillende (gratis) programma’s om opnamen te maken van wat er op je beeldscherm te zien is. Heb je dergelijke functionaliteit maar zelden nodig, dan is de kans groot dat de software daarvoor ontbreekt op je pc. Er bestaat tegenwoordig namelijk ook een online-oplossing voor. Die vind je op www.recordcast.com. 

Start je hier een schermopname, dan moet je eerst aangeven wat de site precies mag opnemen. Dat kan heel veel zijn, zoals het volledige scherm, inclusief geluid en beeld van je webcam. Zo kun je bijvoorbeeld een videovergadering of -gesprek opslaan. Je kunt de rechten van de opnamesoftware ook beperken tot een enkel venster, wat bijvoorbeeld handig is wanneer je een demonstratie van een programma wilt opnemen.

Na het stoppen van de opname kom je terecht in een video-editor waar je nog de nodige bewerkingen kunt doen en ongewenste fragmenten uit de opname kunt knippen. Tot slot download je het eindproduct als mp4-bestand.

Tip 07: Maxthon Browser 6 - Browsen

Geschikt voor: Windows 10

Wie aan browsers denkt, denkt aan Edge, Chrome, Firefox, Safari en wellicht Opera. Daarmee hebben we de favoriete programma’s van waarschijnlijk 99 procent van alle internetters op een rij. Natuurlijk zijn er andere namen, maar dat zijn dan vaak browsers die na korte tijd niet meer worden ondersteund wegens een gebrek aan gebruikers.

Hoe anders is dat met de Maxthon-browser. Deze gaat – ondanks de relatief kleine gebruikersschare – al zo’n twintig jaar mee en onlangs verscheen de geheel vernieuwde versie 6.

Maxthon is gebaseerd op Chromium – een opensource-platform dat door meerdere bekende browsers wordt benut. Het voegt daar uiteraard wel zijn eigen mogelijkheden aan toe. De browser biedt alle standaard-foefjes, zoals muisgebaren, tabbladen, automatische synchronisatie van bladwijzers enzovoort. Er zijn ook unieke functies, zoals ingebouwde ondersteuning voor blockchain. 

Daarnaast is de browser uit te breiden met zeer handige add-ons. Hiermee kun je bijvoorbeeld binnen Maxthon Office-documenten bewerken zonder zelf Microsoft Office te bezitten. Ook kun je pdf-bestanden wijzigen, met één klik webpagina’s vertalen, complete pagina’s als afbeelding opslaan en nog heel veel meer. En … dit moois is er ook in een portable-versie.

©PXimport

Tip 08: TurnedOnTimesView - Klokkijker

Geschikt voor: Windows 10

Wie de Windows-logboeken opent, kan daar snel zien of de computer in de afgelopen periode door onbekende oorzaak is afgesloten. Dat is handig als je problemen wilt opsporen. Wil je alleen maar weten wanneer je pc de laatste maanden aan en uit is gezet, dan zul je allerlei filters moeten instellen en dat vereist de nodige kennis van de werking van de logboek-viewer.

Gelukkig is er een makkelijker manier om deze informatie te achterhalen en wel met TurnedOnTimesView. Wanneer je dit portable-programmaatje start, achterhaalt het binnen een paar seconden de gewenste gegevens tot maanden terug. In de tabel die je te zien krijgt, zie je niet alleen alle start- en stoptijden van het systeem, maar ook bijzondere oorzaken voor het uitschakelen, zoals een crash of een geplande update.

Oké leuk, denk je nu wellicht schamper. Maar wacht. Het programma biedt nog een handig foefje. Je kunt de hele tabel namelijk exporteren en dan bijvoorbeeld in een spreadsheet gebruiken om je dagelijkse computertijd te berekenen. iOS-gebruikers hebben standaard de beschikking over een dergelijke functie, maar in Windows ontbreekt hij helaas.

©PXimport

Tip 09: Dorico - Notenschrift

Geschikt voor: iOS

Mozart hoorde zijn composities in hun geheel in zijn hoofd en hoefde ze daarna alleen nog maar uit te schrijven. En als we de film Amadeus mogen geloven, kon hij dat zelfs terwijl hij aan het biljarten was. De meeste componisten schrijven zittend achter de piano. Dat is prima wanneer je je noten ouderwets op muziekpapier schrijft, maar als je met je tijd bent meegegaan en een notatieprogramma gebruikt, dan is het toch geen optie om een pc op je vleugel te zetten.

Gelukkig zijn er ook apps voor de iPad. Een van de professioneelste is Dorico. Hierin schrijf je bladmuziek van de hoogst mogelijke kwaliteit en deze kun je ook als pdf-bestand opslaan en afdrukken.

In de gratis versie kun je muziek voor twee partijen tegelijk schrijven, bijvoorbeeld zang en piano. Na gratis registratie wordt dat uitgebreid tot vier, zodat je ook voor een band, strijkkwartet of de vier koorstemmen kunt schrijven. Wat je schrijft (of inspeelt met een midi-keyboard) kun je met uitstekende ingebouwde instrumenten terugluisteren.

Via in-app-aankopen krijg je meer partijen en kun je externe instrumenten aansturen.

©PXimport

Tip 10: ScienceVSMagic - Meetkunde

Geschikt voor: elk systeem

Zo’n 2400 jaar geleden schreef Euclides zijn beroemde boekenserie De Elementen. In de eerste vier delen bouwt hij stapje voor stapje de vlakke meetkunde op die tot in de 19de eeuw toonaangevend zou blijven en die in ons dagelijks leven nog altijd wordt toegepast.

In De Elementen wordt de kennis opgebouwd door met een passer en een liniaal objecten te maken, zoals een gelijkzijdige driehoek. Met elke constructie kun je weer nieuwe maken. Dit werk was lange tijd ook standaard in het onderwijs. Je kunt je eigen meetkundige inzicht testen op www.sciencevsmagic.net.

Meetkunde is naast een leuke oefening om het brein scherp te houden toch vooral een gereedschap met veel praktische toepassingen en daarmee kun je aan de slag in de andere modules van de site. Hier kun je bijvoorbeeld zelf regelmatig gevormde ‘tegeltjes’ maken die in veel vormen bestaan; handig wanneer je op zoek bent naar een nieuw ontwerp voor je badkamer. Ook kun je spelen met patronen die zichzelf nooit herhalen of met symmetrische figuren.

©PXimport

Tip 11: Money Manager Ex - Geldzaken

Geschikt voor: Windows 10, macOS, Linux, Android

De inflatie staat op het hoogste niveau sinds jaren en dus kan het geen kwaad om een beetje op de kleintjes te gaan letten. Welke bedragen komen er binnen en welke gaan eruit? Dat zijn de eerste vragen die je moet beantwoorden om een beeld te krijgen van je financiële situatie.

Uiteraard kun je dit soort zaken bijhouden in een spreadsheet, maar om dan optimaal gebruik te kunnen maken van alle kennis die je met het invoeren van al die data kunt vergaren, moet je zo’n programma en al zijn functies van voor tot achter kennen. Nee, dan is een gespecialiseerd budgetprogramma handiger; daarin zijn al die rapportagefuncties met één muisklik beschikbaar.

Money Manager Ex is zo’n programma en het is een van de uitgebreidste in zijn soort. Niet alleen kun je er je vaste en variabele inkomsten en uitgaven in bijhouden, maar ook zicht houden op je vermogen door bijvoorbeeld de waarde van een aandelenportefeuille, onroerend goed en overige kostbaarheden vast te leggen. Al dit soort privacygevoelige informatie wordt overigens vastgelegd in een versleutelde database.

Tip 12: UltraSearch - Gevonden!

Geschikt voor: Windows 10

Verkenner heeft een handig zoekvak en als je dat gebruikt binnen een map met veel bestanden, vind je ook redelijk snel wat je zoekt. Probeer je dat trucje als de Verkenner het onderdeel Deze PC weergeeft, dan kun je wel even de hond uitlaten, want dat gaat tergend traag. Alleen als je al je schijven hebt geïndexeerd voor de zoekfunctie, verloopt het proces wat vlotter. Dan nog haalt het niet de snelheidsrecords die UltraSearch je biedt.

Om een idee te geven van die snelheid: op ons testsysteem met 14 TB aan opslagruimte (ongeveer 75 procent in gebruik), geeft UltraSearch ruim binnen een seconde een lange lijst met resultaten voor een simpele zoekopdracht. Maak je de zoekopdracht complexer door zoektermen te combineren of begrippen uit te sluiten, dan duurt het slechts een fractie langer. Je kunt zelf groepen maken met bijvoorbeeld extensies van audiobestanden, zodat je daarop met één simpele opdracht kunt zoeken of filteren.

Start je UltraSearch tegelijk met Windows, dan kun je er altijd over beschikken, omdat je het programma kunt toevoegen aan het contextmenu van de Verkenner.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.