Draadloze routers zijn er in alle soorten en maten. Voor de veeleisende consument is vooral de nieuwste generatie routers interessant, omdat er steeds meer gevraagd wordt van het netwerk thuis. We testen voor u uitgebreid een aantal hotshots: dualbandrouters die simultaan op meerdere frequenties werken. De belofte is dat deze routers sneller zijn en beter bereik hebben dan hun voorgangers. Is dit ook echt het geval en is het de meerprijs waard?

Dit artikel bestaat uit zes pagina’s:

Pagina 1: Introductie; Dualband; Gebruikte testapparatuur;

Pagina 2: Netgear WNDR3700;

Pagina 3: Linksys WRT610N;

Pagina 4: Belkin Play Max Wireless Router;

Pagina 5: Sitecom Gaming Router II;

Pagina 6: DLNA; Conclusie; Is het nodig?

Consumenten kunnen tegenwoordig kiezen uit een overweldigend aanbod van draadloze routers. Niet alleen kunnen we eenvoudig meer dan tien verschillende merken opnoemen, ze hebben ook nog eens allemaal verschillende typen routers die bedoeld zijn voor verschillende soorten gebruikers. Grof gezegd kunnen we een onderscheid maken tussen routers die werken met de 2,4GHz-band en routers die werken met de 5GHz-band. De eerstgenoemde, de 2,4GHz-band, is de meest populaire frequentie voor huis-, tuin- en keukenapparatuur. Zo zitten draadloze telefoons, apparaten met Bluetooth en draadloze netwerkapparaten allemaal op deze frequentie, waardoor ze elkaar nog wel eens in de weg kunnen zitten. De 5GHz-band is veel rustiger, maar kent weer veel signaalverlies bij het afleggen van afstanden en kan moeilijker door muren, deuren of andere objecten reiken.

Dualband

De in deze test besproken routers beschikken op papier over het beste van twee werelden. Het zijn alle vier zogenaamde dualbandrouters, die communicatie op beide frequenties tegelijk ondersteunen. Uw nieuwe laptop of externe netwerkadapter kan gebruikmaken van de snelle en rustige 5GHz-frequentie, terwijl uw mobiele telefoon, spelcomputer en oudere computers communiceren via de 2,4GHz-band. Het resultaat? Op papier supersnelle verbindingen, vooral als het gaat om het transporteren van video of het spelen van games. Want los van de dualbandstack hebben de in deze test besproken routers nog veel meer gemeen. Zo beschikken ze allemaal over een vorm van traffic shaping, een techniek die de efficiëntie van het netwerk kan verbeteren door bepaalde verkeersstromen voorrang te geven. Bij Sitecom heet dit de StreamEngine, Belkin noemt het Bit Boost en de techniek blijft zonder verdere vermelding bij Linksys/Cisco en Netgear. Ook de hardware lijkt erg op elkaar: alle routers beschikken over vier gigabitpoorten voor computers die met een kabel verbonden moeten worden en ze hebben één of meerdere usb-poorten voor het aansluiten van een externe harde schijf, waarmee ze audio en video kunnen streamen naar compatibele apparaten of in sommige gevallen een printer kunnen delen.

Gebruikte testapparatuur

Er zijn verschillende methoden om draadloze netwerken aan de tand te voelen. Wij maken gebruik van simpele programma’s die het normale gebruik zo goed mogelijk nabootsen. Voor de bandbreedte jagen we met behulp van het programma Iperf gedurende tien seconden zoveel mogelijk data door een draadloze verbinding. We herhalen deze test viermaal om eventuele toevalligheden uit te sluiten. Na afloop van de tien seconden weten we hoeveel gegevens we hebben kunnen transporteren. Aan beide zijden van de verbinding staat een Apple Macbook Pro, de één verbonden met een bekabelde gigabit ethernetpoort en de andere via het draadloze netwerk.

Netgear WNDR3700

De Netgear WNDR3700 is een opvallende verschijning, want er zijn geen zichtbare antennes. Dat lijkt een nadelige keuze, want op het eerste gezicht past in de behuizing van de WNDR3700 geen antenne van het formaat dat we bij andere routers aantreffen. Netgear krijgt het echter toch voor elkaar om prestaties van formaat te leveren, door een nieuw soort antenne te gebruiken in combinatie met speciaal materiaal voor de behuizing. De gebruikte antennes heten metamateriaal-antennes en zijn gemaakt van een materiaal dat niet in de natuur voorkomt en dat zorgt voor een betere ontvangst. Hierdoor kunnen veel kleinere antennes gebruikt worden, zonder in te leveren op de kwaliteit van het radiosignaal. In het geval van Netgear zijn er acht antennes aanwezig, die als een soort ster in de behuizing zijn geplaatst, waardoor een goed bereik gehaald kan worden.

©PXimport

In de webinterface kan de router tot in details worden geconfigureerd. Zo kunnen de beide radiozenders los van elkaar geconfigureerd worden: het is mogelijk aan het deel dat op 5 GHz zendt een andere naam toe te kennen dan aan het radiodeel dat op 2,4 GHz werkt. Aangesloten computers kunnen dan eenvoudig zien op welke frequentie ze communiceren, omdat de beide radio’s verschillende namen hebben. Als extra functie kan de Netgear een gastnetwerk aanmaken, zodat u internet kunt aanbieden aan buren of gasten zonder dat uw eigen netwerk toegankelijk wordt gemaakt.

©PXimport

Het gastnetwerk van Netgear kan apart beveiligd worden.

De Netgear kent een ingebouwde functie voor het delen van bestanden. Dat houdt in dat het plaatsen van een usb-disk voldoende is om deze te delen met alle computers in het netwerk. Praktisch gezien kunnen aangesloten computers de netwerkschijf zien bij de netwerkverbindingen, maar het is ook mogelijk om de bestanden via een browser toegankelijk te maken. Standaard zijn gekoppelde harde schijven alleen via het interne netwerk te benaderen, maar indien gewenst kan dit zelfs via internet, zodat uw bestanden die thuis opgeslagen staan wereldwijd op te vragen zijn.

©PXimport

Bestanden kunnen niet alleen via de netwerkomgeving worden benaderd, maar ook vanuit een browser of via ftp.

De router van Netgear kent ingebouwde DLNA-functionaliteit. Hiermee kunt u muziek- en videobestanden verspreiden over alle DLNA-compatible apparaten, zoals een spelcomputer of mediaspeler. Zodra een usb-disk wordt aangesloten, zoekt de Netgear-router automatisch naar video en audio en stelt dit ter beschikking aan het netwerk. De Netgear is telkens de snelste of op één na snelste router in de test, waarmee het aantoont de juiste keuze gemaakt te hebben voor de metamateriaal-antennes. De Netgear-router haalt hiermee wat ons betreft de hoogste plaats in de test en die belonen we traditiegetrouw natuurlijk met het predicaat Best Getest.

©PXimport

Beide frequenties kennen eigen instellingen voor bijvoorbeeld de beveiliging.

Netgear RangeMax Dual Band Wireless-N Gigabit Router (WNDR3700)

Prijs € 119,-

Garantie 1 jaar

Pluspunten

Slim gebruik van materialen voor antennes

Gastnetwerk

Uitgebreide configuratie

Minpunten

Niet printen via usb

Linksys WRT610N

Linksys heeft een naam hoog te houden. Als onderdeel van netwerkgigant Cisco Systems zijn producten van Linksys met name bedoeld voor thuisgebruik en midden- en kleinbedrijf. Linksys heeft momenteel twee routers in haar portfolio die zowel de 5GHz-als de 2,4GHz-band ondersteunen, de WRT610N en de WRT320N. De laatstgenoemde is echter niet in staat om beide frequenties simultaan te ondersteunen.

©PXimport

Bij het testen van routers van Linksys zijn we al jarenlang gewend aan dezelfde interface. Ook nu verrast Linksys weer niet, met precies dezelfde interface als alle andere routers en slechts af en toe een knopje erbij of eraf. Voor mensen die wel eens eerder met een Linksys hebben gewerkt, zal het configureren van de WRT610N dan ook geen enkel probleem opleveren. De meegeleverde software bevat een installatieprogramma maar dat biedt nauwelijks extra functionaliteit boven configuratie via een webbrowser.

©PXimport

Iedereen die ooit met een Linksys heeft gewerkt, snapt meteen hoe het werkt.

Net als de andere routers beschikt de Linksys over een usb-poort voor het delen van bestanden. Dat kan via het standaard Windows-protocol (CIFS), maar ook als mediaserver voor spelcomputer of mediaspeler. Het instellen van de router voor media is overigens niet eenvoudig: voor het handmatig scannen van een usb-disk moeten diverse taken worden uitgevoerd die op een onlogische manier over de configuratieschermen zijn verdeeld.

©PXimport

De router van Linksys kent Quality of Service, maar er is niet veel in te stellen.

De routers van Linksys zijn populair bij hobbyisten die aanpassingen willen maken in de hard- of software van Linksys. Zo zijn de antennes meestal eenvoudig te vervangen door betere exemplaren en zijn bepaalde soorten erg populair voor het modificeren van de firmware. Voor beide wijzigingen is het niet verstandig om op dit moment voor de WRT610N te kiezen: de antennes zijn ingebouwd in de behuizing en dus niet eenvoudig te vervangen, daarnaast maakt de router gebruik van firmware die nog niet ondersteund wordt door alternatieve firmwareversies zoals OpenWRT of DD-WRT.

Linksys Simultaneous Dual-N Band Wireless Router (WRT610N)

Prijs € 146,-

Garantie 1 jaar

Pluspunten

Vertrouwde interface

Draadloos printen via usb

Minpunten

Geen externe antennes

Omslachtig om handmatig usb-disk te scannen

Belkin Play Max Wireless Router

Belkin heeft de laatste tijd een aantal spectaculaire modellen uitgebracht, die qua uiterlijk écht afweken van concurrenten, bijvoorbeeld door de toevoeging van een klein schermpje op de router. De Play Max-router die wij tot onze beschikking hadden heeft in tegenstelling tot deze eerdere modellen een nogal basic uiterlijk en is onderdeel van een hele reeks routers die het 802.11n-protocol ondersteunen. De Play Max-router is de meest uitgebreide router uit de productportfolio, waarvan de andere routers naar namen luisteren als Play, Share en Surf.

©PXimport

De router van Belkin kent net als de Netgear een instelling voor ‘Guest Access’. Als deze instelling wordt ingeschakeld, verschijnt in de lijst met draadloze netwerken een extra netwerknaam voor gasten. Computers die met dit netwerk verbonden zijn, kunnen wél gebruik maken van internet, maar communicatie met het lokale netwerk is niet mogelijk. Op die manier schermt u uw lokale netwerk af en stelt u buren of bezoekers tóch in staat om via uw netwerk gebruik te maken van internet.

©PXimport

De 2,4GHz- en 5GHz-band worden bij Belkin in één scherm getoond.

Net als de Netgear kan de Belkin fungeren als DLNA-server. Bij Netgear is het mogelijk om daarbij wat opties mee te geven, zoals de naam van de DLNA-server, maar bij de Belkin kan de functie alleen aan of uit worden gezet. Bovendien vereist de Belkin dat alle muziek een speciaal label krijgt via de meegeleverde software, voordat ze op een usb-stick gezet kan worden en herkend wordt door de router. Voor het aanbieden van een grote muziekbibliotheek die slechts af en toe wordt bijgewerkt lijkt ons dat geen onoverkomelijk bezwaar, maar als de muziekbestanden dagelijks wijzigen is het telkens labelen van muziekbestanden alleen maar lastig.

©PXimport

Regular Maintenance betekent bij Belkin: regelmatig herstarten.

De twee usb-poorten van de Belkin kunnen voor diverse functies gebruikt worden. We meldden al even de mogelijkheid om muziek aan te bieden, maar de Belkin-router kan eveneens fungeren als printserver. Daarmee is het mogelijk om elke usb-printer te delen met alle computers op het draadloze netwerk. Een opmerkelijke functie is ‘Self Healing’. Met deze optie ingeschakeld (standaard vanuit de fabriek), herstart de router zich automatisch elke week om het netwerk ‘gezond’ te houden. Eerlijk gezegd kunnen we ons niet voorstellen wat iemand hiermee zou opschieten, tenzij de software die Belkin op haar router heeft geïnstalleerd periodieke reboots vereist.

In het configuratiescherm van de Belkin kunnen we verder alle overige functies terugvinden, zoals de beveiligingsinstellingen, de firewall en computers die vanaf het internet bereikbaar zouden moeten zijn. Qua snelheid hebben we niet zo veel te klagen over de Belkin, alhoewel de Netgear bijna dubbel zo snel is in de 5GHz-band als er geen encryptie gebruikt wordt. Schakelen we de encryptie wél in, dan liggen de snelheden erg dicht bij elkaar.

Belkin Play Max Wireless Router (F7D4301ed)

Prijs € 115,-

Garantie 2 jaar

Pluspunten

Twee usb-poorten

Gastnetwerk (Guest Access)

Minpunten

Applicaties moeten op pc worden uitgevoerd voor het delen bestanden

Self Healing-functie nutteloos

Sitecom Gaming Router II

De routers in deze test presenteren zich als uitermate geschikt voor video, audio en het spelen van games. Sitecom doet dat zelfs zeer specifiek door haar router een Gaming Router te noemen en alle vormgeving van verpakking, apparaat en webinterface helemaal af te stemmen op fervente gamers. Het is niet zo vreemd dat Sitecom juist gamers probeert aan te spreken. De populariteit van spelcomputers en computerspellen is immers zeer groot, dus is er een grote doelgroep. Bovendien vereist het spelen van online games een heel snelle en goede netwerkverbinding, zonder vertraging of problemen in de verbinding.

©PXimport

Deze Gaming Router II (WL-309), is het meest geavanceerde model van Sitecom. Hij kent dezelfde specificaties als de andere routers en is een opvolger van de eerder gelanceerde Gaming Router. De nieuwste router, de WL-309, kan echter simultaan dualband werken en dat kon de voorganger, de WL-308, niet. Daarnaast is de hoeveelheid antennes aangepast van drie externe antennes naar twee interne en twee externe exemplaren. De router van Sitecom beschikt over StreamEngine, een techniek die we ook al in eerdere routers van Sitecom aantroffen. StreamEngine is een combinatie van hard- en software die automatisch zorgt voor een optimale doorvoersnelheid van de internetverbinding. Concreet houdt het in dat de hardware binnen de router detecteert welk type packets precies langskomen en deze meer of minder prioriteit geeft al naar gelang de overige verkeersstromen.

©PXimport

Het is een kwestie van smaak, maar de webinterface van Sitecom is in elk geval niet saai.

De webinterface van de Sitecom is even wennen in vergelijking met de andere routers, want het geheel is nogal donker en zwart. In het scherm voor de firewall vinden we de voor gamers belangrijke opties voor Virtual Servers en Special Applications die de firewall eenvoudig aanpassen aan de programma’s die internet nodig hebben. Het delen van een usb-schijf verloopt wat minder intuïtief, maar uiteindelijk is het met een paar klikken voor elkaar. In de interface zien we geen mogelijkheid om printers te delen via het netwerk.

©PXimport

Het delen en beveiligen van bestanden is niet erg ingewikkeld.

Sitecom Gaming Router II (WL-309)

Prijs € 147,-

Garantie 10 jaar na registratie

Pluspunten

StreamEngine voor optimale doorvoersnelheid

Eenvoudig te configureren firewall

Minpunten

Webinterface niet altijd even duidelijk

Geen printerdeling

DLNA

Steeds meer routers kennen ondersteuning voor de protocollen die de DLNA (Digital Living Network Alliance) ontwikkelt. Dit is vaak eenvoudig terug te vinden op de verpakking van een router, want DLNA gebruikt een eigen logo om de DLNA-gecertificeerde producten herkenbaar te maken. Achter DLNA schuilt de gedachte dat steeds meer apparaten in huis met elkaar moeten kunnen communiceren en dat het instellen voor consumenten zo gemakkelijk mogelijk moet zijn. Op die manier kunnen bijvoorbeeld zowel de Playstation 3 als de Xbox 360 als een mediastreamer gebruikmaken van hetzelfde netwerk voor het ophalen van muziek en video. Ook televisies worden af en toe uitgerust met DLNA, zodat u direct kunt streamen vanaf uw

netwerk naar de televisie. De routers in onze test ondersteunen DLNA via de usb-functionaliteit.

Conclusie

De hoeveelheid routers in deze test is maar beperkt gebleven. Veel fabrikanten hebben nog geen model dat draadloos simultaan dualband aankan en dat maakt de groep kandidaten bijzonder klein. Dat maakt onze test echter niet minder interessant. Alle routers hebben ongeveer dezelfde specificaties, maar het zijn zeker geen identieke routers met slechts een andere behuizing erom. Bij Netgear treffen we een nieuw soort antenne en behuizing aan, Belkin heeft twee usb-poorten en een ingebouwd gastnetwerk en Sitecom prijst zichzelf aan met StreamEngine. Alleen Linksys heeft geen spetterende toeters en bellen die we exclusief bij de WRT610N aantreffen, maar dat maakt de router van Linksys natuurlijk nog geen slecht product. Dan is er nog het thema van de snelheid en performance. Een heikel punt bij testen van draadloze routers, want we testen deze niet in een laboratoriumopstelling. Die hebben jullie, onze lezers, namelijk ook niet. En in déze test zijn onze resultaten nog minder relevant dan in andere tests, omdat de behaalde snelheid erg afhankelijk is van het netwerk. De zenders in de 5GHz-band halen bijvoorbeeld zonder uitzondering slechte cijfers als onze testapparatuur verder dan enkele meters verwijderd is, maar dat hoeft in veel situaties geen enkel probleem te zijn. Het maakt ook nogal uit wat voor hardware de draadloze apparaten gebruiken: een dualband-netwerkkaart haalt natuurlijk heel wat meer performance dan een ingebouwde netwerkkaart van een iets oudere laptop. Toch kunnen we wel een aantal trends ontdekken als we naar de cijfers kijken van de routersnelheden. Werken op de 5GHz-band heeft zin, de snelheid neemt aanzienlijk toe, soms zelfs tot het dubbele van dezelfde configuratie in de 2,4GHz-band. Het bereik is echter zeer beperkt. Soms was een afstand van enkele meters al te ver, maar dit is sterk afhankelijk van de opstelling thuis. De testwinnaar is de Netgear WNDR3700. Dit is niet alleen een van de voordeligste routers uit de test, maar hij is ook nog eens zeer veelzijdig en maakt gebruik van geavanceerde antennes om prima bereik en dito snelheid te leveren.

©PXimport

Is het nodig?

De gemiddelde breedbandverbinding in Nederland haalt bijna nooit een hogere snelheid dan de door ons geteste routers aankunnen. Het is daarom rechtvaardig om de vraag te stellen of al die snelheid nu wel nodig is voor e-mail en wat surfen op het web. Voor het beantwoorden van die vraag is het belangrijk om te beseffen dat door dit soort hoge snelheden toepassingen als centraal back-uppen of het centraal aanbieden van een muziekcollectie via het thuisnetwerk, opeens binnen bereik komen. Bovendien is de dualbandfunctionaliteit heel wat waard: in menige stad is de 2,4GHz-band zó vol dat er bijna geen frequenties meer zijn waar u ongestoord gebruik van kunt maken.

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.