Controle over Windows - Deel 2: Privacy
Sinds de nieuwste versie van Windows 10, de Creators Update, is er weer het een en ander veranderd qua update-, veiligheids- en privacy-opties. Volgens Microsoft zijn de opties nu duidelijker en makkelijker te vinden en heb je als gebruiker meer controle. Maar is dat ook zo? Computer!Totaal neemt je mee langs de nieuwe functies en laat je zien hoe je de controle over Windows terugkrijgt. Dit is deel 2: Privacy.
Dit is het tweede deel in een serie van vier. Houd de website in de gaten voor de volgende delen! Deel 1 vind je hier.
De Creators Update is tegen de tijd dat je dit leest al verschenen. Via Windows Update is deze update automatisch uitgerold, maar je kon hem ook al eerder los downloaden. Heb jij de update nog niet? Ga hiernaartoe en gebruik de Media Creation Tool om de iso van de Windows 10 Creators Update op dvd te branden of op een opstartbare usb-stick te zetten. Hiermee kun je je huidige versie bijwerken naar de nieuwste versie.
Verzamelwoede
Privacy en Windows 10: ze gaan eigenlijk niet goed samen. Hoewel Microsoft juist probeert om de overstap naar Windows 10 Creators Update zo makkelijk mogelijk te maken – ook vanaf eerdere versies van Windows – moet je er als gebruiker van het nieuwe besturingssysteem toch aardig wat privacy voor opgeven.
Privacy-instellingen
Tijdens de installatie van de Creators Update kun je al wat standaardinstellingen met betrekking tot het verzamelen van gegevens instellen. Dat zijn lang nog niet alle opties. Wat er allemaal over/van jou wordt verzameld, vind je bij Instellingen / Privacy. Hier is een aantal dingen veranderd sinds de Creators Update. Microsoft noemt bepaalde opties net wat anders, en er zijn wat meer instellingen die betrekking hebben op wat je wel niet met Microsoft/Windows 10 wilt delen. Nieuw is bijvoorbeeld de optie Algemeen / Windows het starten van apps laten traceren om de resultaten voor Start en Zoek te verbeteren. De omschrijving van deze functie is wat onduidelijk, maar het komt erop neer dat vaak opgestarte apps eerder in de zoekresultaten tevoorschijn komen als je een bepaalde app zoekt.
©CIDimport
Advertentie-opties
We vinden bij Algemeen nu ook de mogelijkheid om reclames te tonen afhankelijk van welke apps je gebruikt. De optie Apps reclame-id laten gebruiken om advertenties meer op uw app-gebruik af te stemmen zorgt ervoor dat advertenties in Windows 10 – en dan met name in het startmenu – zijn afgestemd op het type app dat je gebruikt. Bijvoorbeeld: gebruik je de Facebook-app, dan is de kans groot dat je daarna in het startmenu een advertentie of app-aanbeveling te zijn krijgt voor Facebook Messenger. Je hebt geen enkele controle over wat voor advertenties je precies te zien krijgt, de personalisatie hiervan is alleen aan of uit te zetten.
Overvloed aan opties beteugelen
Het grote nadeel van Windows 10 is en blijft dat er op te veel plekken functies omtrent privacy in- en uitgeschakeld kunnen worden. Hierdoor is het soms lastig om te bepalen welke functies nu wel of niet nuttig voor je zijn. Veel softwaremakers spelen handig in op de behoefte van Windows 10-gebruikers om al die privacygevoelige opties in één keer uit te schakelen. En ondanks eerdere beloftes van Microsoft om de instellingen wat duidelijker te maken, kun je als gebruiker van Windows 10 nog steeds niet vanuit het besturingssysteem zelf alle privacy-opties in één keer op de veiligste stand instellen.
Gelukkig kan dit wel met gratis software van derden. Dergelijke tools bieden je de mogelijkheid om met een enkele druk op de knop alle privacy-functies op de veiligste stand te zetten. Wij kunnen de je tool W10Privacy aanraden. Dit is een uitgebreide tool, die ook nuttige informatie geeft over wat iedere optie precies inhoudt en wat voor effect het uitschakelen van die functie kan hebben op het functioneren van Windows 10. En wil je het zekere voor het onzekere nemen? Dan kan W10Privacy ook nog extra firewallregels instellen die ervoor zorgen dat eventuele privacy-opties die per ongeluk toch weer worden ingeschakeld, geen gegevens naar Microsoft kunnen sturen. Dat verkeer wordt dan direct geblokkeerd.
©CIDimport
Microsoft en de cloud
Op veel plekken in Windows 10 zie je opties als “mijn gegevens in de cloud beheren” en “mijn locatiegegevens beheren die in de cloud zijn opgeslagen”. Het lijkt alsof er een echte koppeling is tussen Windows 10 en jouw gegevens in de cloud, maar dat is maar ten dele waar. Het beheren van je gegevens werkt namelijk alleen maar goed als jij in Windows 10 een Microsoft-account gebruikt om je bij het besturingssysteem aan te melden. Als je je aanmeldt met een Microsoft-account op je laptop en je hebt bijvoorbeeld de optie Locatieservice ingeschakeld, houdt Microsoft aan de hand van je ip-adres bij waar je je bevindt met je apparaat. Dat kan handig zijn als je de weg zoekt naar een plek in de buurt waar je bent, maar je moet je wel realiseren dat deze functie ook een geschiedenis bijhoudt van al je locaties. Daar heb jij zelf meestal niet zo veel aan, want je onthoudt doorgaans zelf wel waar je allemaal bent geweest. Onder Privacy / Locatie kun je deze functie uitschakelen, waarna er niet meer wordt bijgehouden waar je je bevindt. Een andere mogelijkheid is om de locatieservice aan te zetten op de momenten dat je het wellicht nodig hebt, maar dat je telkens de geschiedenis wist. In het instellingenscherm van Locatie kun je met de knop Geschiedenis wissen precies dat doen: die geschiedenis wissen. Dat blijft handwerk en moet je het niet steeds vergeten te doen. Een middenweg is er niet: je kunt niet gebruikmaken van Locatieservice en er dan voor kiezen om geen geschiedenis op te slaan. Als je niet wilt dat Windows ook maar iets van je opslaat in de cloud, gebruik dan een lokaal Windows 10-account, in plaats van een Microsoft-account.
Gebrekkige hulp
Waar je in eerdere versies van Windows nog met behulp van de F1-toets specifieke informatie over een bepaald onderdeel van het besturingssysteem kon opvragen, is dat in Windows 10 bijna nergens meer zo. Informatie over specifieke privacy-opties vind je er niet meer terug. Zelfs als je op de link Privacyverklaring klikt bij het onderdeel Instellingen / Privacy, kom je alleen op een webpagina terecht met algemene privacy-informatie en hoe Microsoft daar mee omgaat. En met de link Mijn gegevens beheren die in de cloud zijn opgeslagen zie je niet precies wat Microsoft allemaal van je opslaat, maar kun je alleen in- of uitschakelen of Microsoft in het geopende browservenster advertenties mag tonen. Met Windows 10 laat Microsoft je eigenlijk (veel) te veel aan je lot over, wat voor de minder ervaren gebruiker van dit besturingssysteem niet bepaald gebruiksvriendelijk is.