Het Portable Network Graphics is een grafisch bestandsformaat dat veel op het web gebruikt wordt. Lossless, waarin afbeeldingen zonder verlies van kwaliteit gecomprimeerd kunnen worden. Een opvallende eigenschap van png is dat het bestandsformaat transparantie ondersteunt. Wat zijn de voor- en nadelen?

Png is bedacht als tegenhanger voor gif toen in 1995 bleek dat de op gebruikte lzw-compressie een patent rustte waardoor er niet zomaar software gemaakt kon worden om gif-bestanden te bewerken en op te slaan. Tegenwoordig is dat patent overigens verlopen. Daarnaast had (en heeft) het gif-formaat de beperking dat er slechts 256 kleuren tegelijkertijd gebruik kunnen worden.

Er was dus behoefte aan een bestandsformaat dat gif kon vervangen én verbeteren. In 1996 werd versie 1.0 van de png-specificatie uitgebracht, die later dat jaar omarmt werd door de W3C, de organisatie achter webstandaarden. In 2003 werd png een heuse ISO/IEC-standaard onder nummer 15948:2003. Alle versies van png (1.0, 1.1, 1.2 en de ISO/IEC-versie die vrijwel gelijk is aan 1.2) zijn achter- en voorwaarts compatibel met elkaar.

Verliesloze compressie

Qua compressie kun je grafische bestandsformaten onderverdelen in twee soorten: lossless en lossy formaten. Bij lossy bestandsformaten wordt er compressie toegepast om de afbeelding kleiner te maken die de kwaliteit van het origineel verslechterd. Het bekendste lossy grafische bestandsformaat is jpg, op audiogebied is mp3 een voorbeeld van een lossy bestandsformaat. Iedere keer als je de afbeelding opnieuw opslaat, wordt de kwaliteit slechter.

Daar staan de lossless formaten tegenover: ook al wordt er gebruik gemaakt van compressie, de afbeelding blijft toch net zo goed als het origineel en kun je opnieuw opslaan zonder kwaliteitsverlies. Png maakt gebruik van het Deflate-compressiealgoritme dat het compressiealgoritme LZ7Z en de Huffman-codering als basis gebruikt. Deflate lig ook aan de basis van het zip-bestandsformaat. Een png-afbeelding wordt dan ook als het ware ingepakt bij het opslaan en weer uitgepakt als de afbeelding wordt weergegeven.

Voordat het bestand wordt ingepakt met Deflate wordt de afbeelding voorbereid voor optimale compressie via een filter. Het filter gebruikt rgb-waardes van aanliggende pixels voor het voorspellen van de waarde van een pixel. Het verschil tussen deze voorspelling en de werkelijke waarde wordt opgeslagen. Dit kan op verschillende manieren waarbij de pixel links of boven als basis gebruikt wordt. Sommige afbeeldingen met weinig kleur zijn nog kleiner te maken, omdat png net als gif gebruikt kan worden in combinatie met een kleurenpalet van 256 kleuren (8 bit) geselecteerd uit alle beschikbare kleuren ook wel png-8 genoemd. Het is echter ook mogelijk om net als in jpg 16,7 miljoen kleuren tegelijkertijd te gebruiken (24 bit), ook wel png-24 genoemd.

Als lossless compressie een afbeelding gecomprimeerd kan opslaan zonder verlies, waarom zijn er dan nog lossy bestandsformaten als jpg? Het antwoord is dat jpg afbeeldingen nog kleiner kan maken zonder dat er direct kwaliteitsverlies zíchtbaar is. Dat geldt vooral voor foto’s die doorgaans geen heel harde contrasten of kleurvlakken in dezelfde kleur hebben. Een foto opgeslagen als png kan wel vier keer zo groot zijn als dezelfde foto opgeslagen als jpg. Png is juist handig voor afbeeldingen die bestaan uit vlakken van dezelfde kleur en harde overgangen zoals grafieken en tekst. Een png-bestand wordt dan juist kleiner dan een jpg-bestand en ziet er ook nog eens beter uit. Kortom: beide soorten bestandsformaten hebben bestaansrecht.

Transparantie

Net als het bestandsformaat gif waar png een vervanger voor is, ondersteunt png transparantie. Hierbij is een gedeelte van een afbeelding doorzichtig en de achtergrond is zichtbaar. De doorzichtigheid is geavanceerder dan bij gif. Bij gif wordt één kleur in het palet van 256 kleuren gebruikt als transparantie waardoor pixels enkel geheel transparant kunnen zijn en dus niet heel fraai in de achtergrond kunnen overlopen. Bij png wordt ook gedeeltelijke transparantie ondersteunt en dit is mogelijk bij iedere pixel in de afbeelding dankzij een transparantie- of alfawaarde. Hierdoor kunnen afbeeldingen gemaakt worden waarbij de achtergrond licht door de afbeelding heen schijnt. Zo zijn onder andere vloeiendere overgangen en schaduwen mogelijk.

Animatie

Tegenwoordig staat gif vooral bekend om zijn animatie-ondersteuning, een korte animatie op het web wordt vrijwel altijd een gifje genoemd. Hoewel png bedoeld was als vervanger voor png, werd animatie niet geïmplementeerd (met ‘verwarring’ als één van de redenen). Want was een gif-afbeelding nu echt als afbeelding bedoeld of vooral als niet getoonde animatie?

Toch zijn geanimeerde png’s tegenwoordig wél mogelijk. In 2001 werd door de ontwikkelaars van png het formaat Multiple-image Network Graphics of mng bedacht. Een variant van png voor animaties. Mng is echter niet compatibel met decoders voor png en is nooit een succes geworden. In 2008 bedacht Mozilla het formaat Animated Portable Network Graphics (apng) bestandsformaat, een uitbreiding op png. Apng is net als mng gebaseerd op png, maar heeft als grote voordeel dat png-decoders die niet met het formaat om kunnen gaan in ieder geval het eerste frame van de animatie als png-afbeelding weergeven.

De browsers Chrome, Firefox, Opera en Safari kunnen apng wel geanimeerd weergeven, terwijl Internet Explorer en Edge dit niet kunnen en dus enkel het eerste frame als plaatje tonen. Hoewel apng goed ondersteund wordt, is het officieel geen onderdeel van de png-specificaties, waardoor een geanimeerde png officieel dus niet bestaat.

Toekomst van png

Png is uitontwikkeld en samen met jpg tegenwoordig het meestgebruikte grafische bestandsformaat is, waarbij het van de afbeelding afhangt welk formaat de voorkeur heeft. Er zijn verder geen plannen voor een volgende versie. Wellicht ligt de toekomst in een totaal ander bestandsformaat dat de eigenschappen van lossless en lossy bestandsformaten combineert.

Google heeft bijvoorbeeld webp bedacht, dat zowel lossy als lossless compressie ondersteunt. Verder is webp geschikt voor transparantie en animatie waardoor in potentie alle afbeeldingen in webp opgeslagen kunnen worden. Het grote probleem is de ondersteuning, want webp wordt enkel ondersteund in Chrome, Opera en Pale Moon. Google gebruikt webp-afbeeldingen in de Play Store als je daar met bijvoorbeeld Chrome heengaat. Gebruik je een andere browser, dan worden png-afbeeldingen getoond.

Bezit je veel audiobestanden van uiteenlopende artiesten? Het is dan een hele uitdaging om de boel enigszins netjes te ordenen. De gratis versie van MediaMonkey helpt je hierbij. Maak met dit Windows-programma een overzichtelijke muziekbibliotheek en speel je favoriete liedjes op de computer af.

Tip 1 Digitale jukebox

MediaMonkey is eigenlijk een digitale jukebox. Het programma ondersteunt nagenoeg alle gangbare audioformaten, zoals flac, ogg, wma, ape en natuurlijk mp3. Alle liedjes die je aan dit programma toevoegt, belanden in een overzichtelijke catalogus. Het maakt niet uit of je nou honderden, duizenden of honderdduizenden nummers toevoegt, want MediaMonkey ordent zorgvuldig alle bestanden.

Om MediaMonkey te downloaden, klik onder Standard Version op DOWNLOAD [versienummer]. Dubbelklik op het exe-bestand en selecteer de Nederlandse taal, waarna je bevestigt met OK. Je klikt nu telkens op Volgende om de installatie te doorlopen. Accepteer hierbij de licentieovereenkomst. Klik als laatste op Installeren / Voltooien.

Download de gratis Windows-versie van MediaMonkey naar je computer.

Tip 2 Liedjes toevoegen

Misschien heb je op de computer of NAS flink wat muziek opgeslagen. In de tijd dat downloaden voor eigen gebruik nog min of meer gedoogd werd, lagen de audiobestanden immers voor het oprapen. Wellicht kun je omstreden downloadnetwerken als Napster, Kazaa, LimeWire, bittorrent en usenet (nieuwsgroepen) nog herinneren. Daarnaast kun je natuurlijk ook kopieën van cd’s op de computer bewaren (zie tip 6).

MediaMonkey wil eerst weten waar jouw digitale audiocollectie zich bevindt. Hierbij selecteert het programma automatisch de standaard muziek- en video-map in Windows. Staan daar geen liedjes in, dan haal je de vinkjes voor deze bestandslocaties weg. Klik rechtsboven op LOCATIE TOEVOEGEN en kies Lokale opslag. Zodra je de juiste map met muziek hebt gevonden, zet je hier een vinkje voor. Je kunt zo meerdere bestandslocaties selecteren. Klik daarna op OK.

Naast lokale mappen voeg je net zo eenvoudig muziek van andere apparaten toe, zoals een NAS of pc. Kies in dat geval LOCATIE TOEVOEGEN / Netwerk of Mediaserver, waarna je de juiste map of server selecteert. Klik daarna op OK.

Via VOLGENDE / VOLGENDE / VOLTOOIEN importeert MediaMonkey alle nummers in de bibliotheek. Dit proces kan even duren. Klik tot slot op SLUITEN.

Geef aan in welke (netwerk)map de muziek staat opgeslagen.

Tip 3 Eerste blik

Het hoofdvenster van MediaMonkey opent eerst met een welkomstscherm. Klik linksboven op Home om je muziekcollectie te tonen. Als het goed is, zie je verschillende albumhoesjes. Met de standaardinstellingen staan de secties Artiesten en Albums op alfabetische volgorde gerangschikt. Klik achter een sectie op alles weergeven om een volledig overzicht te tonen. Gebruik als alternatief bovenaan de knoppen Alle bestanden, Albums en Genres om binnen jouw muziekverzameling te snuffelen. Via Home keer je op ieder moment weer terug naar het beginvenster.

Zeker in een omvangrijke collectie is het nog een hele kunst om dat ene liedje te vinden. Gelukkig heeft MediaMonkey een snelle zoekfunctie. Klik rechtsboven op het vergrootglas om het zoekveld te ontvouwen. Je hoeft maar een deel van een liedje, albumtitel of artiest te typen. Het programma laat namelijk meteen de bijbehorende resultaten zien. Klik voor een uitgebreidere zoekfunctie bovenaan op Naar Geavanceerd.

MediaMonkey maakt van alle muziek een overzichtelijke bibliotheek met albumhoesjes.

Tip 4 Muziek luisteren

Uiteraard wil je de muziek ook graag beluisteren. Als je op een albumhoesje klikt, komen de onderliggende nummers tevoorschijn. Afhankelijk van in welke sectie je zit, dien je mogelijk nogmaals op de afbeelding te klikken. Gebruik achter de albumtitel de afspeelknop om alle liedjes in chronologische volgorde af te spelen. Je hoort meteen geluid.

Je kunt de liedjes ook husselen. Klik in dat geval op het pictogram met de twee gekruiste pijlen en luister in willekeurige volgorde naar de nummers. Wil je een specifiek liedje van het album horen? Zweef dan met de muisaanwijzer boven een titel en klik daarna op de afspeelknop.

Achter ieder albumhoesje schuilen er meerdere nummers.

Tip 5 Afspeellijst maken

Je maakt in MediaMonkey eenvoudig een eigen afspeellijst. Daarmee luister je naar jouw favoriete nummers van verschillende artiesten. Klik in de menubalk op Bewerken / Nieuwe afspeellijst. Er verschijnt aan de rechterkant een nieuw deelvenster. Typ een relevante naam en bevestig met Enter.

Zoek nu een nummer dat je aan de lijst wilt toevoegen. Klik eerst op de naam van het liedje en sleep deze audiotrack met ingedrukte muisknop naar het rechterdeelvenster. Je kunt als alternatief ook met de rechtermuisknop op een nummer klikken. Navigeer vervolgens naar Verzenden naar / Afspeellijst en klik op de juiste naam. Je maakt zoveel favorietenlijstjes als je maar wilt. Alle afspeellijsten zijn in het linkermenu bereikbaar.

Geen zin om zelf een afspeellijst te maken? Laat MediaMonkey dit dan voor je doen. Ga naar Bewerken / Nieuwe Auto-Afspeellijst. Er verschijnt een nieuw venster waarin het programma volgens zelfgekozen criteria liedjes selecteert. Misschien wil je bijvoorbeeld alleen maar rockmuziek horen. Klik in dat geval op het plusteken en kies Genre. Je typt volgens bovengenoemd voorbeeld Rock, waarna je bevestigt met Enter. Uiteraard staat het je vrij om andere criteria te gebruiken. Geef de automatische afspeellijst tot slot een andere naam.

Voeg via het contextmenu goede nummers aan een afspeellijst toe.

Tip 6 Audio-cd’s rippen

Wil je een digitale kopie van een fysiek muziekalbum op de computer bewaren? Dan komt de ripfunctie van MediaMonkey goed van pas. Daarmee kopieer je de inhoud van een audio-cd naar de pc. Een voorwaarde is dat het systeem is voorzien van een (extern) cd/dvd-station.

Doe eerst een muziek-cd in de lade van de optische drive. Na even wachten verschijnt in MediaMonkey vanzelf het venster Albumgegevens kiezen. Selecteer in het overzicht het juiste muziekalbum. Dat is belangrijk, want het programma koppelt zo de juiste eigenschappen aan elk liedje. Denk onder meer aan de artiest, de naam van het nummer en het genre. Maak een keuze en bevestig met OK.

Klik in de menubalk op Extra / Audio-CD rippen. De nummers van het album komen tevoorschijn. Standaard staan voor alle liedjes vinkjes. Als je een bepaald nummer niet op de computer wilt bewaren, haal je het desbetreffende vinkje weg.

Heb je alleen interesse in de grootste hits van een album? Verwijder voor de overige nummers dan de vinkjes.

Tip 7 Ripinstellingen

Voordat je de cd naar de computer kopieert, neem je eerst de instellingen door. Geef aan in welke map je de nummers wilt opslaan. Zodra je op CONFIGUREREN klikt, komt er een nieuw venster tevoorschijn. Ga via BLADEREN naar de gewenste map en bevestig met OK om deze opslaglocatie te selecteren. MediaMonkey plaatst elk geript album in een eigen submap. Sluit het venster met OK.

Met de huidige instellingen maakt het programma mp3’tjes. Je kunt desgewenst ook een ander audioformaat instellen. Klik dan eerst op MP3 en kies bijvoorbeeld WMA, WAV of FLAC. De twee laatstgenoemde bestandsformaten bieden over het algemeen een hogere audiokwaliteit. Daarentegen nemen de liedjes wel meer opslagruimte in beslag. Mp3 staat bekend om zijn acceptabele geluidskwaliteit en geringe bestandsomvang.

Bij sommige audioformaten kun je de kwaliteit aanpassen, zoals in het geval van ogg, wav, wma, aiff en flac. Klik dan achter de gekozen indeling op INSTELLINGEN. Een hogere waarde resulteert doorgaans in een betere geluidskwaliteit. Houd hierbij wel rekening met grotere bestanden en een langere ripduur. Maak een keuze en klik op OK. Bevestig nogmaals met OK om het ripproces te starten. Na afloop belanden de nummers vanzelf in de bibliotheek van MediaMonkey.

Bepaal in welke (sub)map je de geripte nummers wilt opslaan.

Tip 8 Schijfjes branden

De omgekeerde route werkt ook: niet rippen, maar brand een album naar een schijfje en speel deze cd vervolgens af op een cd-speler. Handig voor wie nog een klassieke audioset met goede speakers bezit. Overigens heb je voor dit klusje wel een (externe) cd-brander en leeg schijfje nodig.

Doe een beschrijfbare cd-r in de lade van de cd-brander. Je kunt hier normaal gesproken tachtig minuten muziek op kwijt. Klik nu met de rechtermuisknop op een albumhoes en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden). Belangrijk is dat in het kleine venster achter Schijf: de juiste cd-brander is geselecteerd. Klik op BRANDEN om het proces te starten. Na afloop hoor je een geluidssignaal en wordt de cd uitgeworpen. Overigens kun je deze opties eventueel uitvinken.

Je brandt desgewenst ook nummers van verschillende albums en artiesten op een cd. Het is dan handig om van jouw favoriete liedjes eerst even een afspeellijst te maken (zie tip 5). Je navigeert in het linkermenu daarna naar Afspeellijsten. Klik met de rechtermuisknop op de bewuste lijst en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden) / BRANDEN.

Brand een muziekalbum of afspeellijst eenvoudig naar een lege cd.

Tip 9 Metadata wijzigen

Elk digitaal opgeslagen liedje bevat metadata. Dit noemt men ook wel tags. Hierin staan allerlei gegevens, zoals de artiest(en), de naam van het nummer en het uitgiftejaar. Het is belangrijk dat alles klopt, want MediaMonkey deelt op basis van deze informatie zijn bibliotheek in. Bovendien bevindt zich in de metadata ook een hoesafbeelding.

Met name bij gedownloade bestanden klopt de metadata soms niet. Gelukkig herstel je eenvoudig een foutje. Klik in MediaMonkey met de rechtermuisknop op het bewuste liedje en kies Eigenschappen. Er verschijnt een venster met verschillende kenmerken. Pas naar eigen inzicht een of meerdere velden aan. Bij Score laat je eventueel ook nog jouw waardering voor het nummer blijken. Kies tussen een waarde van één tot vijf sterren.

Bij het tabblad Details staan nog meer kenmerken van het liedje. Die kun je eveneens allemaal wijzigen. Verder voeg je via Songteksten vrijblijvend een complete liedtekst toe. Kijk tot slot ook nog even bij Illustraties, want je kunt hier zo nodig een andere albumhoes selecteren. Klik op OK om eventuele wijzigingen op te slaan.

Controleer in de Eigenschappen of het liedje aan de juiste albumhoes is gekoppeld.

Tip 10 Automatisch taggen

Het aanpassen van metadata heet ook wel het taggen van muziek. MediaMonkey heeft hiervoor een slimme functie, want het programma wijst op jouw verzoek automatisch de juiste metadata aan alle nummers van een album toe.

Klik met rechts op een muziekalbum en kies Auto-labelen. Het programma gaat nu op zoek naar de correcte gegevens. Hebben liedjes bijvoorbeeld geen titels, dan probeert de software deze via een zogenoemde audiovingerafdruk te achterhalen. Door de huidige audiodata met dat van een database te vergelijken, komt MediaMonkey de juiste tags op het spoor. Er wordt zo nodig ook een verse albumhoes opgehaald. Vink de nummers aan waarvan je de metadata wilt aanpassen en bevestig met LABELEN EN DOORGAAN.

Wijs in één klap correcte tags aan alle liedjes van een muziekalbum toe.

Tip 11 Mediaserver

Tijdens de installatie activeert MediaMonkey op de achtergrond een mediaserver. Het voordeel hiervan is dat je met andere apparaten in je thuisnetwerk de muziekbibliotheek kunt benaderen. Denk onder andere aan een geschikte smart-tv, netwerkreceiver, wifi-speaker en soundbar. Je speelt de nummers op deze apparaten af.

Open maar eens met de afstandsbediening de bronlijst van een smart-tv en kies MediaMonkey Bibliotheek. Daarachter staat waarschijnlijk ook nog de naam van jouw computer vermeld. Je dient deze televisie nu toegang tot de muziekbibliotheek te geven. Klik in MediaMonkey op JA. Zodra je de bibliotheek op de smart-tv vernieuwt, heb je toegang tot alle albums en afspeellijsten.

Stream de nummers over je thuisnetwerk naar andere apparaten, zoals een smart-tv.

IJskoffie is populairder dan ooit. Om in te spelen op die trend lanceert L'OR de Barista Absolu: een nieuwe koffiemachine die niet alleen warme, maar ook gekoelde koffie zet. Samen met de speciale capsules zet je er thuis gewoon zelf een goede ijskoffie mee – mét smaak en cremalaag.

Gekoelde koffie met één druk op de knop

De Barista Absolu is de eerste koffiemachine van L'OR die speciaal is ontworpen met ijskoffie in gedachten. Een opvallend detail is de knop 'Enjoy Over Ice'. Die activeert een langzamere, zachte extractie van de koffie, zodat de smaken behouden blijven en niet verwateren door het ijs. Voeg zelf ijsklontjes toe aan het glas en je krijgt een koude koffie met een volle cremalaag en een verfrissende smaak.

Wie liever iets romigs of zoets drinkt, kan de basis eenvoudig aanvullen met melk, siroop of slagroom. Ook warme koffievarianten zijn mogelijk: van ristretto en espresso tot lungo of twee koppen tegelijk. Dankzij 19 bar pompdruk en geavanceerde extractietechnologie belooft de machine koffie met de intensiteit van een barista.

©L'OR

Tot 18 koffievariaties

De L'OR Barista Absolu is geschikt voor zowel standaard- als XXL-capsules van L'OR, waarmee je tot 18 verschillende koffievariaties kunt bereiden. Met de knop 'Intensity Boost' verhoog je de extractieduur voor een krachtiger kopje. De machine is beschikbaar in zwart, wit en grijs, met een adviesprijs van 129 euro.