Windows PowerToys is een collectie van handige tools voor Windows 10 en 11, die door Microsoft zelf ontwikkeld zijn. Kleine programma's met uiteenlopende mogelijkheden, waar bovendien telkens nieuwe aan worden toegevoegd. In dit artikel houden we alle PowerToys bij en leggen we uit hoe ze werken.

Eerst gaan we de software te installeren. Download PowerToys en voer de installatie uit. Het programmaatje nestelt zich rechts onderin de taakbalk.

Klik op het icoon dat lijkt op een rekenmachine om PowerToys te openen. Je komt terecht in het hoofdmenu, waar je kunt bepalen welke tools je actief wilt hebben. Hieronder gaan we dieper op de verschillende opties in.

Kort nog een tip: sinds versie 0.17 kan PowerToys automatisch up-to-date blijven. Voorheen moest je iedere update met de hand uitvoeren. Ga naar Algemeen en kijk bij de onderste optie: Updates automatisch downloaden. Zet het schuifje hier op Aan.

Shortcut Guide

Probeer de Shortcut Guide uit door de Windows-toets kort ingedrukt te houden. Je ziet nu een handig overzicht van alle mogelijke toetsencombinaties, zodat je ze voortaan niet meer zelf hoeft te onthouden. Bij Activeringsmethode kies je eventueel een andere sneltoets / toetscombinatie. 

Dit venster heeft trouwens ook een donkere modus. Om die in te schakelen, ga je naar Uiterlijk en gedrag, App thema, Donker. Bij Apps uitsluiten bepaal je tot slot in welke programma's de sneltoets voor de Shortcut Guide wordt gedeactiveerd. 

©PXimport

PowerRename

Met PowerRename krijg je meer mogelijkheden om meerdere bestandsnamen tegelijk te hernoemen. Selecteer bijvoorbeeld een set foto's en klik daar met rechtermuisknop op. In het contextmenu zie je nu de optie PowerRename staan.

Het venster dat opent, werkt op een soortgelijke manier als dat je woorden zou opzoeken (Search for) en vervangen (Replace with) in een Word-document. Ook kun je er onder meer voor kiezen alleen de bestandsextensie te wijzigen (onder Apply to) of pas je automatisch hoofdletters toe. Speel gerust met alle opties en kies Apply als je wilt afronden.

©PXimport

FancyZones

FancyZones geven je de optie om meerdere vensters naast elkaar te laten draaien in een lay-out die je zelf prettig vindt. Voor multitaskers is dit bijzonder welkom. Zo heb je bijvoorbeeld een browser, Word-document en muziekspeler in één oogopslag ter beschikking. Eindeloos alt-tab'en op zoek naar het juiste venster is daarmee verleden tijd.

Klik in PowerToys op FancyZones en kies vervolgens Lay-outeditor starten. Voor het gemak kiezen we nu een van de voorbedachte layouts: Prioriteitsraster. Door bovenin op het plus-icoontje te klikken, maken we er een layout van die uit vijf vensters bestaat. Klik daarvoor op het potloodicoontje, wat staat voor Indeling bewerken.

Bij Aantal zones kies je hoeveel vensters je weldra naast elkaar wilt draaien. Bijvoorbeeld dus vijf stuks in plaats van drie. Met de Ruimte rond zones-optie bepaal je de hoeveelheid witruime tussen de afzonderlijke vensters. Kies Opslaan zodra je tevreden bent.

©PXimport

Nu ga je kiezen welke programma's of zelfs mappen je in ieder venster wilt hebben. Als voorbeeld plaatsen we in het middelste vak de Chrome-browser. Open Chrome en doe alsof je het venster gaat verslepen, maar houd de Shift-toets daarbij ingedrukt. Het raster van FancyZones duikt nu op. Sleep het Chrome-venster naar het middelste vak en laat los om de browser vast te zetten.

Hetzelfde doe je nu voor de andere software. In onderstaand voorbeeld draaien we drie websites, een Windows-map en een Word-document naast elkaar. Spotify leent zich er ook goed voor. Je kunt het helemaal zelf bepalen. Zeker als je een custom layout gaat verzinnen.

Wil je FancyZones écht helemaal naar je hand zetten, klik dan na Lay-outeditor starten op Nieuwe indeling maken. Canvas geeft je de meeste ruimte om indelingen te maken die naar je wens zijn. Door de hoeken te verslepen, bepaal je de horizontale en verticale afmetingen. Vergeet de wijzigingen niet op te slaan en de lay-out een passende naam te geven.

FancyZones kent nog veel meer instellingen, maar dit is in grote lijnen wat je er mee kunt.

Verkenner-invoegtoepassingen

In Windows 10 is het op verschillende manieren mogelijk een preview te zien van een bepaald bestand zonder deze ervoor speciaal te openen. Ga maar eens naar een willekeurige map met bestanden en druk op de toetsencombinatie Alt+P. Zodra je nu een bestand aanklikt (dus niet dubbelklikt), komt rechts een voorbeeld tevoorschijn. Dit werkt niet alleen voor afbeeldingen maar o.a. ook voor Word-documenten, die zo snel te lezen (maar niet te bewerken) zijn.

Bij Verkenner-invoegtoepassingen vind je opties om deze functie voor meer bestandstypen in te schakelen. Namelijk .svg-bestanden, .pdf-bestanden en bestanden op basis van markdown. Overigens, een andere manier om de voorbeeldweergave op te roepen is via Beeld te tikken op een van de icoontjes náást Navigatievenster: Voorbeeldvenster of Detailvenster.

©PXimport

Image Resizer

Het aanpassen van afbeeldingsgroottes kan een tijdrovend klusje zijn. Zeker wanneer je niet gewend bent te werken met grafische programma's, zoals Adobe Photoshop. Image Resizer komt dan ook als geroepen. Zoals de naam doet vermoeden kun je hiermee heel eenvoudig de afmetingen van plaatjes wijzigen. Zelfs van meerdere afbeeldingen tegelijkertijd.

Dat werkt als volgt. Selecteer een (of een paar) afbeeldingen en klik er met de rechtermuisknop op. In dit menu is er een optie bijgekomen: Formaat van afbeelding wijzigen. Klik daarop en er opent een nieuw venster. Er zijn hier verschillende formaten om uit te kiezen. Ben je tevreden met je keuze, klik dan op Formaat wijzigen.

De aangepaste plaatjes worden als nieuwe bestanden aangemaakt. Wil je liever de originele bestanden wijzigen zonder dat er een kopie wordt gemaakt, zet dan een vinkje voor Formaat voor de oorspronkelijke afbeeldingen wijzigen (geen kopieën maken). Houd er rekening mee dat de originele afbeelding hierdoor verloren gaat.

De formaten die je in dit venster ziet staan, kun je overigens ook helemaal naar wens afstellen. Dit in het geval je vaak een bepaalde grootte nodig hebt die er standaard niet bij staat. Open daarvoor PowerToys zelf en klik op Image Resizer. Onder Afbeeldingsformaten vind je de groottes, onder Codering vind je opties voor de afbeeldingskwaliteit en onder Bestand tot slot hoe de bestandsnamen eruit komen te zien.

©PXimport

Keyboard Manager

Keyboard Manager is een tool waarmee je toetsen kunt remappen. Dat wil zeggen, je drukt bijvoorbeeld op A maar je pc registreert dit als B. Een optie voor de echte power-user die graag bepaalde handelingen zo snel mogelijk wil uitvoeren. Het leuke is dat je er ook toetsencombinaties mee kunt aanpassen, zodat Ctrl+C bijvoorbeeld niet kopieert maar plakt.

In PowerToys kun je hiermee aan de slag door bij Keyboard Manager te kiezen voor Een toets opnieuw toewijzen of Een snelkoppeling opnieuw toewijzen. Veel toetsenborden bieden deze optie zelf al aan met hun eigen software. Denk aan Logitech-toetsenborden die hiervoor het G Hub-programma gebruiken. Door deze PowerToys-tool is geen aparte software nodig, of een keyboard van een bepaald merk.

©PXimport

PowerToys Run

Hoe langer je een Windows-pc gebruikt, hoe meer er op komt te staan en hoe lastiger je bepaalde programma's, bestanden en instellingen kunt terugvinden. PowerToys Run helpt hierbij. Druk op de toetscombinatie Alt + spatiebalk (of kies zelf een toetsencombinatie) om een zoekvenster te openen. Typ de naam van hetgeen je zoekt en selecteer de software of het bestand met de pijltjestoetsen of met je muis.

De werking hiervan lijkt op het Uitvoeren-menu van Windows, op te roepen via Windows-toets + R. Alleen dan met een grafische schil die wat laagdrempeliger is voor de gemiddelde gebruiker. In het PowerToys Run-menu vind je tal van extra instellingen, waaronder Invoegtoepassingen. Hier bepaal je precies welke soorten bestanden, software en settings worden doorzocht.

©PXimport

Color Picker

Wie veel grafisch werk doet, kan de Color Picker vast en zeker waarderen. Door middel van een toetsencombinatie (standaard Windows-toets + B) zie je naast je cursor ineens een kleurcode verschijnen. Door te scrollen zoom je verder in, zodat je selectie nog nauwkeurig wordt.

Stel, je ziet een foto van een bos en wilt exact een bepaalde kleur groen daaruit weten. Wijs het deel van de foto aan met de Color Picker en klik met de linkermuisknop. Zowel HEX als RGB- als HSL-kleurcodes worden getoond. Onder Editor vind je er nog veel meer, waaronder ook CMYK.

De waardes kun je tenslotte in het kleurenselectiemenu van Adobe Photoshop of een soortgelijk programma invoeren.

©PXimport

Awake

Awake is een kleine maar handige tool die - eenmaal ingeschakeld - een eigen plekje op de taakbalk krijgt. Hiermee voorkom je simpelweg dat je computer of monitor in slaapstand gaat. 

Uiteraard is dit ook te regelen binnen de instellingen van Windows zelf (Instellingen, Energie en slaapstand), maar via het Awake-pictogram regel je het net even wat sneller. 

©PXimport

Mouse utilities

Met een naam als Mouse utilities verwacht je wellicht een waslijst aan opties voor je muis. Op het moment van schrijven valt hier echter nog maar één functie onder: Find My Mouse. Staat deze instelling aan, druk dan tweemaal op de CTRL-toets om de muisaanwijzer te accentueren.

Je herkent namelijk vast het scenario waarbij je ineens je cursor kwijt bent. Met name op grote monitoren met een hoge resolutie komt dit vaak voor, of als je op meerdere monitoren naast elkaar werkt. Met deze spotlight vind je de aanwijzer in een oogopslag weer terug.

©PXimport

Videovergadering dempen

De naam van deze PowerToy zegt eigenlijk genoeg. Kies je voor de optie Videovergadering dempen inschakelen, dan kun je met een toetsencombinatie snel je webcam en/of microfoon uitschakelen tijdens het videobellen. Vanzelfsprekend, nietwaar? 

Een aardige extra is dat je een afbeelding kunt instellen die tevoorschijn komt als je camera uitstaat. In plaats van een zwart scherm kun je hier bijvoorbeeld een 'Ben zo terug'-boodschap neerzetten, of iets in die aard. 

©PXimport

Microsoft brengt geregeld nieuwe PowerToys uit. Zodra ze beschikbaar komen, updaten we dit artikel. We houden je op de hoogte!

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.