Microsoft pakt uit met een belangrijke update voor Windows 11. Daarbij valt op dat Artificial Intelligence steeds meer de motor wordt van verschillende functies in het besturingssysteem. We komen zelfs in de basis-apps AI tegen. Laten we eens kijken wat update 23H2 ons allemaal te bieden heeft.

De update 23H2 voor Windows 11 bestaat uit meer dan honderdvijftig aanpassingen en nieuwigheden. Zoals bij elke grote jaarlijkse release brengt Microsoft de update gefaseerd uit via Windows Update. Wil je een schone installatie uitvoeren en onmiddellijk updaten? Ga dan via deze link naar de plek waar je de downloads vindt om een herinstallatie of schone installatie uit te voeren vanaf een opstartbare usb of dvd.

Werkt je pc al op Windows 11 en vraag je je af of je de overstap moet wagen? Het antwoord is simpel: ja! De nieuwe update van het besturingssysteem is gebaseerd op dezelfde kernbestanden als die van versie 22H2. De uitrol gebeurt alleen geleidelijk. Dat betekent dat het enige tijd duurt voordat iedereen de nieuwe versie heeft. Bovendien moet Microsoft nog bepaalde functies afstemmen op de Europese gebruiker.

Update uitvoeren

Om te zien welke variant van het Windows-besturingssysteem er nu op je computer draait, typ je in het zoekvak van de taakbalk winver en druk je op Enter. In het informatievenster zie je welke versie op je pc actief is. Om van de innovaties te genieten, moet je uiteraard eerst de update binnenhalen. Als dat nog niet automatisch is gebeurd, ga je via Windows-toets+I naar de Instellingen. Daar klik je op Windows Update. Het is mogelijk dat er al updates klaarstaan die je moet activeren. Voor alle zekerheid klik je op Naar updates zoeken en daarna voer je de update uit.

Copilot via omweg

Het kroonjuweel van de update is ongetwijfeld de nieuwe AI-assistent: Copilot. Deze vindt alleen pas in maart 2024 zijn weg naar de pc’s in Europa. In zijn huidige vorm voldoet Copilot nog niet aan de regelgeving van de Digital Market Act (DMA) van de Europese Unie. Daardoor is de lancering van Copilot vertraagd. Microsoft werkt ondertussen hard door om de tool af te stemmen op de huidige DMA-regels. Om te voorkomen dat je dit artikel gefrustreerd weglegt, verklappen we alvast een eenvoudige manier om toch via een omweg Copilot te gebruiken.

Open Uitvoeren met Windows-toets+R en typ of plak hierin de opdracht:

De app Uitvoeren onthoudt deze opdracht voor de volgende keer. Dat maakt het eenvoudig om Copilot opnieuw op te starten. Nog makkelijker: maak een snelkoppeling door met rechts op het bureaublad te klikken. Kies de optie Nieuw / Snelkoppeling. Vul het commando in en geef in het volgende scherm de naam Copilot op. Hiermee start je Copilot op en kun je schakelen naar de lichte en donkere modus. Je kunt hiervoor nog geen toetscombinatie gebruiken en ook is het pictogram in de taakbalk er nog niet.

Alles leren over Copilot? Lees dan het artikel: Aan de slag met Microsoft Copilot op Android en iOS

Copilot in actie

Aan de gratis versie van Copilot kun je in Windows vragen stellen door deze te typen of in te spreken. Eigenlijk is geen vraag te gek. Je kunt bijvoorbeeld bepaalde instellingen in Windows laten aanpassen. Je hoeft daardoor niet meer zelf te zoeken in allerlei menu’s en submenu’s.

Je kunt ook opdrachten invoeren. Denk aan ‘Stel een uitnodiging samen voor een babyshower’ of ‘Geef het adres van Kate Middleton’. Copilot kan zelfs afbeeldingen creëren, bijvoorbeeld ‘Teken een groen paard op een alpenweide’. Microsofts Copilot is verbonden met GPT-4 van OpenAI, dat we kennen van ChatGPT.

Paint is gegroeid

Paint was op sterven na dood, maar deze grafische editor heeft een behoorlijke groeispurt gemaakt. We sommen de belangrijkste innovaties op.

Paint ondersteunt nu transparantie en lagen. Je kunt daarmee montages maken met inhoud die op verschillende lagen staat. Ook is er een tool die op basis van AI de achtergrond verwijdert. In combinatie met lagen kun je dus objecten extraheren en op een nieuwe achtergrond plaatsen.

Paint kun je nu ook een lichte of donkere interface geven. De app heeft verder een eigen afbeeldingsgenerator op basis van AI. Cocreator is vergelijkbaar met de Image Creator-functie van Bing die draait op het Dall-E-model van OpenAI. Op het moment van schrijven is Cocreator al wel uitgerold in verschillende Europese landen, maar nog niet in Nederland.

Verkenner met Galerie

Windows Verkenner heeft geen drastische veranderingen ondergaan. Wel ziet alles er frisser en moderner uit en de zoekfunctie werkt sneller. Verkenner herkent cloudmappen en lokale mappen en toont opnieuw icoontjes in de adresbalk.

Opvallend is de nieuwe Galerie-functie met grotere miniaturen waarin alle foto’s op de pc of op de OneDrive-cloud verschijnen met een tijdlijn. Deze app werkt ook met tabs. Afbeeldingen kun je eenvoudig in de app Foto’s aanpassen. De synchronisatie met bijvoorbeeld je mobiele telefoon, verloopt automatisch via de rechtstreekse link Foto’s van telefoon toevoegen.

Nieuwe Outlook

Mail is nog wel aanwezig na de update, maar tegelijk introduceert 23H2 een nieuwe Outlook die behalve de Microsoft-adressen ook accounts ondersteunt van Gmail, Yahoo, iCloud en andere providers.

Al die IMAP-accounts voeg je gemakkelijk toe via de knop Account toevoegen, linksonder. Op die manier beheer je al deze e-mailaccounts vanaf een centrale plek. Als je overstapt op de nieuwe versie van Outlook worden alle instellingen overgezet en bijgewerkt in de webversie van Outlook.

Knipprogramma

Het Knipprogramma kun je voortaan ook gebruiken om tekst uit schermafdrukken te halen. Maak een schermafdruk en gebruik daar de knop Tekstacties voor. Hiermee markeert en selecteert Knipprogramma de tekst in de afbeelding. Via dezelfde knop kun je alle tekst kopiëren en daarna plakken in een andere applicatie, bijvoorbeeld in Word.

Er is ook een optie Snelle redactie om persoonlijke gegevens, zoals e-mailadressen en telefoonnummers, te bedekken. Bovendien kun je met deze tool een videoschermopname maken met geluid.

Dynamische verlichting

Vooral gamers zullen blij zijn met de functie Dynamische verlichting die je vindt bij de Instellingen. Hiermee pas je namelijk de RGB-instellingen van monitoren, muizen, toetsenborden en andere randapparatuur aan. Dit doe je vanuit één plek zonder dat je nog software van derden nodig hebt. Deze optie zal de ene toejuichen, de andere zal het een worst wezen.

Er is in ieder geval een behoorlijke markt voor het pimpen van computers en randapparatuur met RGB-effecten. Wie dus de kleuren van zijn lichtgevende toetsenbord of muis wil aanpassen, kan dit doen vanuit de functie Dynamische verlichting. Je regelt niet alleen de helderheid van de RGB-bronnen, je bepaalt ook of andere apps de ingestelde functies moeten overschrijven.

Met de functie Effecten kun je zelfs uit zes verschillende lichtanimaties kiezen. De optie Ademhaling geeft een zacht pulserend effect. Regenboog bladert door het kleurenspectrum. Wiel toont de geselecteerde kleuren in een spiraalvormige animatie. En er is nog meer!

Kladblok

De nieuwste versie van Kladblok slaat je werk automatisch op. Je kunt eventueel op tabbladen aan verschillende teksten tegelijk werken. Wanneer je Kladblok opnieuw opent, is je laatste sessiestatus nog beschikbaar. Op die manier kun je direct verdergaan met waar je was gebleven, inclusief al het werk dat niet is opgeslagen op de tabbladen die je gebruikte.

Je kunt deze functie ook uitschakelen. Als je dan een afzonderlijk tabblad sluit, wordt er eerst gevraagd of je het bestand wilt opslaan.

RAR-ondersteuning

Onder het motto beter laat dan nooit, brengt Microsoft native ondersteuning naar Windows 11 voor 7-Zip en RAR. Dat betekent dat je niet langer tools van derden hoeft te downloaden om met deze gecomprimeerde archieven om te gaan.

Het is dus afgelopen met de mededeling ‘Buy an WinRAR licence’. Vanuit Windows Verkenner kun je 7-Zip- en RAR-bestanden uitpakken en zippen, samen met andere archiefindelingen. Concreet ondersteunt Windows 11 voortaan ar, 7z, tar, tar.gz, tar.bz2, tar.zst, tar.xz, tgz, tbz2, tzst en txz.

Foto’s

AI is ook doorgedrongen in de app Foto’s. In de toepassing zit nu een functie die de afbeelding analyseert. Daarmee wordt het hoofdobject gedetecteerd en de achtergrond vervaagd. Het werkt zoals de portretmodus van je smartphone. Zodra je op de knop Achtergrondvervaging klikt, markeert Foto’s eerst het hoofdobject. Daarna regel je met de schuifjes in het zijvenster de intensiteit van de vervaging.

Via een Tuimelschakelaar kun je ook de Achtergrondkwast selecteren om handmatig de voorstelde voorgrondselectie aan te passen. In plaats van te vervagen is het ook mogelijk om de achtergrond transparant te maken of te vervangen door een zelfgekozen kleur. De AI-technologie van Microsoft maakt het verder makkelijker om op basis van de inhoud afbeeldingen te zoeken in OneDrive.

Herstelmogelijkheden

Update 23H2 brengt de mogelijkheid om het volledige systeem te back-uppen in de cloud. Je moet daarvoor uiteraard wel voldoende OneDrive-cloudopslag hebben, of extra ruimte kopen. De nieuwe back-upapplicatie maakt het ook eenvoudiger om te bepalen wat er precies bewaard moet blijven. Kies bijvoorbeeld voor het maken van een reservekopie van alleen bepaalde mappen, apps of instellingen. Of maak een back-up van alle wifi-netwerken, inloggegevens en wachtwoorden.

Deze back-ups kun je daarna gebruiken om het systeem te herstellen of om de inhoud op een nieuwe pc te zetten. Wanneer je met een Microsoft-account inlogt op de nieuwe pc, vraagt deze functie om het systeem te herstellen en meteen alle instellingen over te nemen die voor hetzelfde account zijn opgeslagen. Het blijft uiteraard mogelijk om dergelijke back-ups te maken op een externe harde schijf, zonder OneDrive.

Volume per app

De functie Volume heeft een visuele update gekregen en lijkt daarmee zelfs een beetje meer op die van Windows 10. Daarnaast is het via dit venster mogelijk om met de Volumemixer de geluidssterkte per app aan te passen. Dat betekent dat je vanuit de mixer bijvoorbeeld het volume van Spotify lager kunt zetten en het volume in de app voor videogesprekken hoger. Je hoeft hiervoor dus niet meer naar de specifieke apps te gaan.

Lees ook: Zo verbeter je de geluidskwaliteit in Windows 11

Dynamische instellingen

De startpagina Instellingen ziet er ook anders uit en past zich nu aan naar je gebruik. Er wordt hierbij gebruikgemaakt van interactieve kaarten die voor verschillende apparaat- en accountinstellingen staan. De pagina ordent deze kaarten op basis van je gebruikersgedrag. Als je bijvoorbeeld regelmatig aan de instellingen voor je netwerk en internet sleutelt, dan komen deze eerder tevoorschijn. Elke kaart is ook nog eens geoptimaliseerd. Daarmee komen steeds de relevantste bedieningselementen en informatie in beeld.

Je ziet op de pagina verder twee secties. Bovenaan vind je de basisinformatie over de pc. Daaronder staat een voorbeeld van het bureaublad, de computernaam en de optie om de apparaatnaam te wijzigen. Aan de rechterkant zie je de netwerkstatus en de naam van de netwerkadapter. Ook zie je hier wanneer het systeem voor het laatst op updates heeft gecontroleerd.

Onderaan staan de interactieve kaarten. Op dit moment worden er maximaal zeven ondersteund, waaronder Aanbevolen instellingen, Cloudopslag, Accountherstel, Personalisatie, Microsoft 365, Xbox en Bluetooth-apparaten. Ook de energie-instellingen zijn verbeterd en er is een nieuwe pagina om wachtwoordsleutels te beheren.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.