Microsoft pakt uit met een belangrijke update voor Windows 11. Daarbij valt op dat Artificial Intelligence steeds meer de motor wordt van verschillende functies in het besturingssysteem. We komen zelfs in de basis-apps AI tegen. Laten we eens kijken wat update 23H2 ons allemaal te bieden heeft.

De update 23H2 voor Windows 11 bestaat uit meer dan honderdvijftig aanpassingen en nieuwigheden. Zoals bij elke grote jaarlijkse release brengt Microsoft de update gefaseerd uit via Windows Update. Wil je een schone installatie uitvoeren en onmiddellijk updaten? Ga dan via deze link naar de plek waar je de downloads vindt om een herinstallatie of schone installatie uit te voeren vanaf een opstartbare usb of dvd.

Werkt je pc al op Windows 11 en vraag je je af of je de overstap moet wagen? Het antwoord is simpel: ja! De nieuwe update van het besturingssysteem is gebaseerd op dezelfde kernbestanden als die van versie 22H2. De uitrol gebeurt alleen geleidelijk. Dat betekent dat het enige tijd duurt voordat iedereen de nieuwe versie heeft. Bovendien moet Microsoft nog bepaalde functies afstemmen op de Europese gebruiker.

Update uitvoeren

Om te zien welke variant van het Windows-besturingssysteem er nu op je computer draait, typ je in het zoekvak van de taakbalk winver en druk je op Enter. In het informatievenster zie je welke versie op je pc actief is. Om van de innovaties te genieten, moet je uiteraard eerst de update binnenhalen. Als dat nog niet automatisch is gebeurd, ga je via Windows-toets+I naar de Instellingen. Daar klik je op Windows Update. Het is mogelijk dat er al updates klaarstaan die je moet activeren. Voor alle zekerheid klik je op Naar updates zoeken en daarna voer je de update uit.

Op deze pc is de update 23H2 al uitgevoerd.

Copilot via omweg

Het kroonjuweel van de update is ongetwijfeld de nieuwe AI-assistent: Copilot. Deze vindt alleen pas in maart 2024 zijn weg naar de pc’s in Europa. In zijn huidige vorm voldoet Copilot nog niet aan de regelgeving van de Digital Market Act (DMA) van de Europese Unie. Daardoor is de lancering van Copilot vertraagd. Microsoft werkt ondertussen hard door om de tool af te stemmen op de huidige DMA-regels. Om te voorkomen dat je dit artikel gefrustreerd weglegt, verklappen we alvast een eenvoudige manier om toch via een omweg Copilot te gebruiken.

Open Uitvoeren met Windows-toets+R en typ of plak hierin de opdracht:

De app Uitvoeren onthoudt deze opdracht voor de volgende keer. Dat maakt het eenvoudig om Copilot opnieuw op te starten. Nog makkelijker: maak een snelkoppeling door met rechts op het bureaublad te klikken. Kies de optie Nieuw / Snelkoppeling. Vul het commando in en geef in het volgende scherm de naam Copilot op. Hiermee start je Copilot op en kun je schakelen naar de lichte en donkere modus. Je kunt hiervoor nog geen toetscombinatie gebruiken en ook is het pictogram in de taakbalk er nog niet.

Niets houd je tegen om Copilot nu al te gebruiken via een snelkoppeling.

Alles leren over Copilot? Lees dan het artikel: Aan de slag met Microsoft Copilot op Android en iOS

Copilot in actie

Aan de gratis versie van Copilot kun je in Windows vragen stellen door deze te typen of in te spreken. Eigenlijk is geen vraag te gek. Je kunt bijvoorbeeld bepaalde instellingen in Windows laten aanpassen. Je hoeft daardoor niet meer zelf te zoeken in allerlei menu’s en submenu’s.

Je kunt ook opdrachten invoeren. Denk aan ‘Stel een uitnodiging samen voor een babyshower’ of ‘Geef het adres van Kate Middleton’. Copilot kan zelfs afbeeldingen creëren, bijvoorbeeld ‘Teken een groen paard op een alpenweide’. Microsofts Copilot is verbonden met GPT-4 van OpenAI, dat we kennen van ChatGPT.

Het is met Copilot zelfs mogelijk om afbeeldingen te creëren.

Copilot Lab leert je om efficiënte opdrachten voor Microsoft 365 Copilot te schrijven.

Paint is gegroeid

Paint was op sterven na dood, maar deze grafische editor heeft een behoorlijke groeispurt gemaakt. We sommen de belangrijkste innovaties op.

Paint ondersteunt nu transparantie en lagen. Je kunt daarmee montages maken met inhoud die op verschillende lagen staat. Ook is er een tool die op basis van AI de achtergrond verwijdert. In combinatie met lagen kun je dus objecten extraheren en op een nieuwe achtergrond plaatsen.

Paint kun je nu ook een lichte of donkere interface geven. De app heeft verder een eigen afbeeldingsgenerator op basis van AI. Cocreator is vergelijkbaar met de Image Creator-functie van Bing die draait op het Dall-E-model van OpenAI. Op het moment van schrijven is Cocreator al wel uitgerold in verschillende Europese landen, maar nog niet in Nederland.

Ook in Paint kun je nu interessante montages maken met behulp van AI.

Verkenner met Galerie

Windows Verkenner heeft geen drastische veranderingen ondergaan. Wel ziet alles er frisser en moderner uit en de zoekfunctie werkt sneller. Verkenner herkent cloudmappen en lokale mappen en toont opnieuw icoontjes in de adresbalk.

Opvallend is de nieuwe Galerie-functie met grotere miniaturen waarin alle foto’s op de pc of op de OneDrive-cloud verschijnen met een tijdlijn. Deze app werkt ook met tabs. Afbeeldingen kun je eenvoudig in de app Foto’s aanpassen. De synchronisatie met bijvoorbeeld je mobiele telefoon, verloopt automatisch via de rechtstreekse link Foto’s van telefoon toevoegen.

Nieuw in Windows Verkenner is Galerie die alle foto’s op de pc en OneDrive toont.

Nieuwe Outlook

Mail is nog wel aanwezig na de update, maar tegelijk introduceert 23H2 een nieuwe Outlook die behalve de Microsoft-adressen ook accounts ondersteunt van Gmail, Yahoo, iCloud en andere providers.

Al die IMAP-accounts voeg je gemakkelijk toe via de knop Account toevoegen, linksonder. Op die manier beheer je al deze e-mailaccounts vanaf een centrale plek. Als je overstapt op de nieuwe versie van Outlook worden alle instellingen overgezet en bijgewerkt in de webversie van Outlook.

Het is makkelijker geworden om accounts van andere providers toe te voegen.

Knipprogramma

Het Knipprogramma kun je voortaan ook gebruiken om tekst uit schermafdrukken te halen. Maak een schermafdruk en gebruik daar de knop Tekstacties voor. Hiermee markeert en selecteert Knipprogramma de tekst in de afbeelding. Via dezelfde knop kun je alle tekst kopiëren en daarna plakken in een andere applicatie, bijvoorbeeld in Word.

Er is ook een optie Snelle redactie om persoonlijke gegevens, zoals e-mailadressen en telefoonnummers, te bedekken. Bovendien kun je met deze tool een videoschermopname maken met geluid.

Je bedekt heel eenvoudig je persoonlijke informatie.

Dynamische verlichting

Vooral gamers zullen blij zijn met de functie Dynamische verlichting die je vindt bij de Instellingen. Hiermee pas je namelijk de RGB-instellingen van monitoren, muizen, toetsenborden en andere randapparatuur aan. Dit doe je vanuit één plek zonder dat je nog software van derden nodig hebt. Deze optie zal de ene toejuichen, de andere zal het een worst wezen.

Er is in ieder geval een behoorlijke markt voor het pimpen van computers en randapparatuur met RGB-effecten. Wie dus de kleuren van zijn lichtgevende toetsenbord of muis wil aanpassen, kan dit doen vanuit de functie Dynamische verlichting. Je regelt niet alleen de helderheid van de RGB-bronnen, je bepaalt ook of andere apps de ingestelde functies moeten overschrijven.

Met de functie Effecten kun je zelfs uit zes verschillende lichtanimaties kiezen. De optie Ademhaling geeft een zacht pulserend effect. Regenboog bladert door het kleurenspectrum. Wiel toont de geselecteerde kleuren in een spiraalvormige animatie. En er is nog meer!

Vanuit een centrale instelling regel je de lichteffecten van alle randapparatuur. 

Kladblok

De nieuwste versie van Kladblok slaat je werk automatisch op. Je kunt eventueel op tabbladen aan verschillende teksten tegelijk werken. Wanneer je Kladblok opnieuw opent, is je laatste sessiestatus nog beschikbaar. Op die manier kun je direct verdergaan met waar je was gebleven, inclusief al het werk dat niet is opgeslagen op de tabbladen die je gebruikte.

Je kunt deze functie ook uitschakelen. Als je dan een afzonderlijk tabblad sluit, wordt er eerst gevraagd of je het bestand wilt opslaan.

Je bepaalt zelf of automatisch de inhoud van de vorige sessie wordt geopend.

RAR-ondersteuning

Onder het motto beter laat dan nooit, brengt Microsoft native ondersteuning naar Windows 11 voor 7-Zip en RAR. Dat betekent dat je niet langer tools van derden hoeft te downloaden om met deze gecomprimeerde archieven om te gaan.

Het is dus afgelopen met de mededeling ‘Buy an WinRAR licence’. Vanuit Windows Verkenner kun je 7-Zip- en RAR-bestanden uitpakken en zippen, samen met andere archiefindelingen. Concreet ondersteunt Windows 11 voortaan ar, 7z, tar, tar.gz, tar.bz2, tar.zst, tar.xz, tgz, tbz2, tzst en txz.

Je hebt geen externe software meer nodig om archiefbestanden uit te pakken.

Foto’s

AI is ook doorgedrongen in de app Foto’s. In de toepassing zit nu een functie die de afbeelding analyseert. Daarmee wordt het hoofdobject gedetecteerd en de achtergrond vervaagd. Het werkt zoals de portretmodus van je smartphone. Zodra je op de knop Achtergrondvervaging klikt, markeert Foto’s eerst het hoofdobject. Daarna regel je met de schuifjes in het zijvenster de intensiteit van de vervaging.

Via een Tuimelschakelaar kun je ook de Achtergrondkwast selecteren om handmatig de voorstelde voorgrondselectie aan te passen. In plaats van te vervagen is het ook mogelijk om de achtergrond transparant te maken of te vervangen door een zelfgekozen kleur. De AI-technologie van Microsoft maakt het verder makkelijker om op basis van de inhoud afbeeldingen te zoeken in OneDrive.

Je kunt de achtergrond vervagen, verwijderen of vullen met een egale kleur.

Herstelmogelijkheden

Update 23H2 brengt de mogelijkheid om het volledige systeem te back-uppen in de cloud. Je moet daarvoor uiteraard wel voldoende OneDrive-cloudopslag hebben, of extra ruimte kopen. De nieuwe back-upapplicatie maakt het ook eenvoudiger om te bepalen wat er precies bewaard moet blijven. Kies bijvoorbeeld voor het maken van een reservekopie van alleen bepaalde mappen, apps of instellingen. Of maak een back-up van alle wifi-netwerken, inloggegevens en wachtwoorden.

Deze back-ups kun je daarna gebruiken om het systeem te herstellen of om de inhoud op een nieuwe pc te zetten. Wanneer je met een Microsoft-account inlogt op de nieuwe pc, vraagt deze functie om het systeem te herstellen en meteen alle instellingen over te nemen die voor hetzelfde account zijn opgeslagen. Het blijft uiteraard mogelijk om dergelijke back-ups te maken op een externe harde schijf, zonder OneDrive.

Selecteer van welke gegevens je een back-up wilt maken.

Volume per app

De functie Volume heeft een visuele update gekregen en lijkt daarmee zelfs een beetje meer op die van Windows 10. Daarnaast is het via dit venster mogelijk om met de Volumemixer de geluidssterkte per app aan te passen. Dat betekent dat je vanuit de mixer bijvoorbeeld het volume van Spotify lager kunt zetten en het volume in de app voor videogesprekken hoger. Je hoeft hiervoor dus niet meer naar de specifieke apps te gaan.

Je regelt het volume per actieve app.

Lees ook: Zo verbeter je de geluidskwaliteit in Windows 11

Dynamische instellingen

De startpagina Instellingen ziet er ook anders uit en past zich nu aan naar je gebruik. Er wordt hierbij gebruikgemaakt van interactieve kaarten die voor verschillende apparaat- en accountinstellingen staan. De pagina ordent deze kaarten op basis van je gebruikersgedrag. Als je bijvoorbeeld regelmatig aan de instellingen voor je netwerk en internet sleutelt, dan komen deze eerder tevoorschijn. Elke kaart is ook nog eens geoptimaliseerd. Daarmee komen steeds de relevantste bedieningselementen en informatie in beeld.

Je ziet op de pagina verder twee secties. Bovenaan vind je de basisinformatie over de pc. Daaronder staat een voorbeeld van het bureaublad, de computernaam en de optie om de apparaatnaam te wijzigen. Aan de rechterkant zie je de netwerkstatus en de naam van de netwerkadapter. Ook zie je hier wanneer het systeem voor het laatst op updates heeft gecontroleerd.

Onderaan staan de interactieve kaarten. Op dit moment worden er maximaal zeven ondersteund, waaronder Aanbevolen instellingen, Cloudopslag, Accountherstel, Personalisatie, Microsoft 365, Xbox en Bluetooth-apparaten. Ook de energie-instellingen zijn verbeterd en er is een nieuwe pagina om wachtwoordsleutels te beheren.

De startpagina Instellingen geeft voorrang aan de opties die je het meest gebruikt.

Ondanks het feit dat Android een ontzettend open platform is waar je veel dingen zelf op kunt instellen, loop je soms tegen een beperking aan. Zo kan het zijn dat je in sommige apps geen screenshot mag maken. Maar mág niet betekent niet kán niet ... Toch een screenshot nodig? Probeer dan deze manieren!

Lees ook: Deze 4 functies maken Android 15 bijzonder

Hoe vaak doe je het niet: even snel een screenshot maken van wat er op het scherm gebeurt. Zo kun je aan een ander laten zien wat jij ziet, waardoor diegene je kan helpen. Of je wilt iets vastleggen voor later. Wat je reden ook is: het is vervelend als blijkt dat een Android-app het maken van screenshots geblokkeerd heeft. Dit komt zelden voor, maar specifieke apps hebben dergelijke beperkingen – denk aan bankapps en berichtendiensten. Soms is het een kwestie van een schuifregelaar omzetten in de instellingen van een app, maar in veel andere gevallen is het onmogelijk.

In vrijwel alle gevallen heeft dit met privacy en beveiliging te maken. Zo beperkt een bankapp deze functie om te voorkomen dat je persoonlijke gegevens lekken. Browserapps beperken de functionaliteit daarnaast soms in de privémodus (of incognito), zodat bepaalde zaken daadwerkelijk privé blijven. Berichtendiensten doen dit soms bij kortstondige of privéberichten, zodat anderen die niet te zien kunnen krijgen. En videostreamingdiensten bouwen dit soort beperkingen in in de strijd tegen piraterij: zo kunnen beelden niet op een ongeoorloofde manier gedeeld worden.

Een video-opname maken

Je kunt op verschillende manieren een screenshot maken binnen een app die dat normaliter niet toestaat. Zo kun je, hoe omslachtig dit ook klinkt, een video-opname maken. We bedoelen dan niet met een andere smartphone of camera, maar door gebruik te maken van de ingebouwde video-opnamefunctie. De meeste Android-smartphones hebben namelijk de optie Schermopname, binnen het snelmenu (dat is het menu dat je van boven naar beneden trekt). Als je de tegel ziet staan (misschien moet je hem eerst nog toevoegen), dan kun je als volgt te werk gaan.

• Trek het snelmenu naar beneden
• Zoek de optie Schermopname op (het kan zijn dat die een pagina verderop zit of verstopt zit onder de knop Bewerken)
• Zet Schermopname aan
• Begin met het opnemen van je scherm
• Na het opnemen speel je de video af
• Pauzeer op het frame dat je wilt screenshotten
• Maak nu het screenshot zoals je dat normaliter doet

Deze methode is echter niet volledig waterdicht. Het kan zijn dat een applicatie niet alleen het maken van een screenshot blokkeert, maar ook Schermopname. In dat geval kun je proberen de opname vanaf het thuisscherm te starten en vervolgens de app te openen. Het kan gebeuren dat de app dan niet in beeld komt tijdens het opnemen. Lukt dat ook niet Gelukkig is er nog een andere optie.

Vraag het aan Google Assistent

Je kunt Google Assistent vragen om het voor je te doen. Vaak blokkeren apps het maken van screenshots via de gebruikelijke manier (zoals volumeknop omlaag + powerknop), maar laten ze het met een omweg toch toe. Aangezien de Google Assistent op vrijwel elke Android-telefoon staat, kan dit een handige back-up zijn voor iedereen tegen de beperkingen aanloopt. Via het korte stappenplan leggen we je uit hoe je te werk gaat. Zo hoef je geen knoppencombinaties te gebruiken.

• Open de app (en het onderdeel) waarvan je een screenshot wilt maken
• Spreek Google Assistent aan (dit kan meestal met het commando 'Hey Google')
• Geef nu het commando 'maak een screenshot'
• De Assistent maakt direct een screenshot

Helaas is ook deze methode niet altijd succesvol. Sommige apps hebben een hardnekkige screenshotbescherming die helaas lastig te omzeilen is. Zie je na het maken van de afbeelding een zwart of leeg scherm? Dan is dat de reden.

Het kan zijn dat op jouw smartphone Google Assistent vervangen is door Google Gemini; maar de werking is hetzelfde. Mocht je de stemassistenten uitgeschakeld hebben, vergeet ze dan niet opnieuw te activeren via de instellingen van je toestel.

Haal jij graag alles uit je laptop? Dan kun je eigenlijk niet zonder handige gadgets en accessoires die het leven makkelijker maken. Je leest er alles over in dit artikel.

Lees ook: Op zoek naar een nieuwe laptop? Dit is waar je op moet letten!

Een laptopstandaard

Met een laptopstandaard werk je ergonomischer en krijg je minder snel last van je nek en schouders. Je kunt de laptop er namelijk iets hoger mee plaatsen en hebt enige vrijheid bij het instellen. Bovendien is het een ideaal hulmiddel als je graag met je laptop op de bank zit. Je hebt een mooi tableau waar je laptop stabiel op staat. Sommige modellen hebben ook ruimte voor je muis. Verder is het de moeite waard om een laptopstandaard te overwegen met ingebouwde koeling. Dat helpt om de temperatuur van je laptop lager te houden. Hierdoor slijten onderdelen minder snel en blijft de laptop langer goed werken.

Een powerbank met zonnepaneel

Ben je veel onderweg of neem je je laptop mee op vakantie? Dan is het handig om een powerbank mee te nemen. Hierdoor zit je veel minder snel zonder stroom. Je laadt de powerbank thuis op en als de accu van je laptop (bijna) leeg is, sluit je de apparaten op elkaar aan. Helemaal handig zijn de modellen met zonnepaneel. Denk er wel aan dat het een tijd duurt voor een powerbank helemaal opgeladen is met een ingebouwd paneeltje.

Let er verder op dat de powerbank krachtig genoeg is voor je laptop en voldoende capaciteit heeft. Je hebt minimaal 20.000 mAh nodig om er echt iets aan te hebben. Hoeveel output je nodig hebt, vind je op de oplader van je laptop. Voor sommige kleine modellen is 30 watt genoeg, maar de meeste hebben minstens 60 watt nodig.

©Daisy Daisy

Een universele wandstekker

Ga je veel op reis en kom je terecht in landen met andere wandcontactdozen dan in Nederland? In zo'n geval is het erg handig om een reisadapter te kopen (ook wel universele stekker of wereldstekker genoemd). Ook hier is het weer belangrijk om erop te letten dat het wattage toereikend is voor je laptop.

Een usb-naar-internet adapter

Een wifi-verbinding is standaard voor laptops en geeft je lekker veel vrijheid. Maar het kan zijn dat je een slechte of wisselvallige draadloze verbinding met een netwerk hebt. Of misschien ben jij iemand die meer nodig heeft of het gewoon prettig vindt om via een kabel verbonden te zijn. Veel laptops hebben geen utp-poort meer om een ethernetkabel in te pluggen. Met een losse adapter los je dat probleem eenvoudig op. Ga op zoek naar een usb-naar-RJ45-adapter (ook wel ethernetadapter genoemd). Die zijn al te vinden voor minder dan 10 euro. Op veel adapters zitten ook extra usb-poorten, wat ook zeker het overwegen waard is.  

©amnarj2006

Een kaartlezer

Draadloos bestanden overzetten of gewoon al je foto's in de cloud opslaan werkt over het algemeen prima. Maar met een ouderwetse kaartlezer is ook niks mis. Het is vooral handig als je wat oudere apparatuur zonder moderne verbindingsmogelijkheden hebt, of wanneer je al je gegevens liever lokaal bewaart. Voor een paar euro koop je al een universele kaartlezer, met aansluitingen voor bijvoorbeeld microSD, SDHC en UHS-I.

©begun1983

Een externe dvd/blu-ray-speler

Laptops worden steeds platter, maar daardoor is er wel minder plek voor poorten. De utp-connectie is verdwenen en hetzelfde geldt voor de dvd/blu-ray speler. Heb je een collectie van je favoriete films en series? Dan is het aanschaffen van een externe dvd/blu-ray-speler een uitkomst. Voor rond de 15 euro haal je al een prima exemplaar in huis.

Een externe harde schijf

Staat je laptop vol met foto's, video's en andere bestanden? Dan is een externe harde schijf een uitkomst. Daarmee stel je in het gunstigste geval de aankoop van een nieuwe laptop uit. Het is sowieso geen gek idee om je belangrijkste data (dubbel) op te slaan. Dat kan in de cloud, maar misschien kies je liever voor een fysieke schijf die je zelf in bezit hebt.

Een docking station

Met een docking station creëer je een werkplek met je laptop als middelpunt. Het is een soort hub met allerlei poorten, zoals HDMI- en usb-poorten, kaartlezers en een utp-aansluiting. Vaak zijn ze uitgerust met een oplader voor je laptop.

Je hoeft je laptop alleen maar in het docking station te pluggen en je bent meteen verbonden met alle andere apparaten. Sommige docking stations hebben een ingebouwde laptopstandaard, zodat je ook meteen ergonomisch zit. Heb je meerdere werkplekken of een flexibele werklocatie? Dan is een docking station een handige toevoeging die bovendien meteen de voordelen van andere randapparatuur toevoegt.