ID.nl logo
Windows 11 is weer geüpdatet: wat is er nieuw in 23H2?
© Ralf - stock.adobe.com
Huis

Windows 11 is weer geüpdatet: wat is er nieuw in 23H2?

Microsoft pakt uit met een belangrijke update voor Windows 11. Daarbij valt op dat Artificial Intelligence steeds meer de motor wordt van verschillende functies in het besturingssysteem. We komen zelfs in de basis-apps AI tegen. Laten we eens kijken wat update 23H2 ons allemaal te bieden heeft.

In dit artikel vertellen we je welke updates er in Windows 23H2 zijn doorgevoerd.

  • De aanwezigheid van AI-assistent Copilot
  • Veranderingen in Paint
  • Meerdere accounts, ook van andere providers, toevoegen aan Outlook
  • Verbeteringen in Knipprogramma
  • RGB-verlichting van randapparatuur aanpassen
  • Volume per app instellen
  • Ondersteuning voor 7-Zip en RAR
  • En nog veel meer

Lees ook: Dit is er allemaal nieuw sinds de release van Windows 11

De update 23H2 voor Windows 11 bestaat uit meer dan honderdvijftig aanpassingen en nieuwigheden. Zoals bij elke grote jaarlijkse release brengt Microsoft de update gefaseerd uit via Windows Update. Wil je een schone installatie uitvoeren en onmiddellijk updaten? Ga dan via deze link naar de plek waar je de downloads vindt om een herinstallatie of schone installatie uit te voeren vanaf een opstartbare usb of dvd.

Werkt je pc al op Windows 11 en vraag je je af of je de overstap moet wagen? Het antwoord is simpel: ja! De nieuwe update van het besturingssysteem is gebaseerd op dezelfde kernbestanden als die van versie 22H2. De uitrol gebeurt alleen geleidelijk. Dat betekent dat het enige tijd duurt voordat iedereen de nieuwe versie heeft. Bovendien moet Microsoft nog bepaalde functies afstemmen op de Europese gebruiker.

Update uitvoeren

Om te zien welke variant van het Windows-besturingssysteem er nu op je computer draait, typ je in het zoekvak van de taakbalk winver en druk je op Enter. In het informatievenster zie je welke versie op je pc actief is. Om van de innovaties te genieten, moet je uiteraard eerst de update binnenhalen. Als dat nog niet automatisch is gebeurd, ga je via Windows-toets+I naar de Instellingen. Daar klik je op Windows Update. Het is mogelijk dat er al updates klaarstaan die je moet activeren. Voor alle zekerheid klik je op Naar updates zoeken en daarna voer je de update uit.

Op deze pc is de update 23H2 al uitgevoerd.

Copilot via omweg

Het kroonjuweel van de update is ongetwijfeld de nieuwe AI-assistent: Copilot. Deze vindt alleen pas in maart 2024 zijn weg naar de pc’s in Europa. In zijn huidige vorm voldoet Copilot nog niet aan de regelgeving van de Digital Market Act (DMA) van de Europese Unie. Daardoor is de lancering van Copilot vertraagd. Microsoft werkt ondertussen hard door om de tool af te stemmen op de huidige DMA-regels. Om te voorkomen dat je dit artikel gefrustreerd weglegt, verklappen we alvast een eenvoudige manier om toch via een omweg Copilot te gebruiken.

Open Uitvoeren met Windows-toets+R en typ of plak hierin de opdracht:

microsoft-edge://?ux=copilot&tcp=1&source=taskbar

De app Uitvoeren onthoudt deze opdracht voor de volgende keer. Dat maakt het eenvoudig om Copilot opnieuw op te starten. Nog makkelijker: maak een snelkoppeling door met rechts op het bureaublad te klikken. Kies de optie Nieuw / Snelkoppeling. Vul het commando in en geef in het volgende scherm de naam Copilot op. Hiermee start je Copilot op en kun je schakelen naar de lichte en donkere modus. Je kunt hiervoor nog geen toetscombinatie gebruiken en ook is het pictogram in de taakbalk er nog niet.

Niets houd je tegen om Copilot nu al te gebruiken via een snelkoppeling.

Alles leren over Copilot? Lees dan het artikel: Aan de slag met Microsoft Copilot op Android en iOS

Copilot in actie

Aan de gratis versie van Copilot kun je in Windows vragen stellen door deze te typen of in te spreken. Eigenlijk is geen vraag te gek. Je kunt bijvoorbeeld bepaalde instellingen in Windows laten aanpassen. Je hoeft daardoor niet meer zelf te zoeken in allerlei menu’s en submenu’s.

Je kunt ook opdrachten invoeren. Denk aan ‘Stel een uitnodiging samen voor een babyshower’ of ‘Geef het adres van Kate Middleton’. Copilot kan zelfs afbeeldingen creëren, bijvoorbeeld ‘Teken een groen paard op een alpenweide’. Microsofts Copilot is verbonden met GPT-4 van OpenAI, dat we kennen van ChatGPT.

Het is met Copilot zelfs mogelijk om afbeeldingen te creëren.

Microsoft 365 Copilot Copilot is gratis beschikbaar als onderdeel van Windows 11. Als je de gespecialiseerde tool wilt gebruiken voor Microsoft 365, betaal je bijna twee keer zoveel als voor de basisversie van het Microsoft 365-abonnement. Microsoft 365 Copilot is vooral bedoeld voor grote ondernemingen.

Als je een Microsoft Enterprise-abonnement hebt, kun je Copilot aan je account toevoegen. Je kunt onder meer data in Excel analyseren of een Word-document laten samenvatten. Heb je snel een presentatie nodig? Schotel Copilot dan een tekst voor en hij maakt er in een mum van tijd een mooie presentatie van. Copilot komt beschikbaar in de verschillende Microsoft-tools waarbij de AI-assistent telkens met andere mogelijkheden komt.

Om efficiënte prompts te schrijven die Copilot aansturen, leren gebruikers in het Copilot Lab hoe ze een goede opdracht samenstellen. Zo kun je aan Copilot onder meer vragen om aan de hand van vergadernotities een projectplan in Word te schijven. Om het gevraagde document te maken, zoekt Copilot hiervoor naar informatie in SharePoint Online en in OneDrive for Business.

De prijs voor Microsoft 365 Copilot in euro’s ligt nog niet vast. Microsoft denkt nu aan 30 dollar per maand. Dit is per gebruiker bij bedrijven met een Microsoft 365 E3-, E5-, Business Standard- of Business Premium-licentie. Dat stevige prijskaartje komt niet als een verrassing, want AI is duur. Microsoft heeft voor deze toepassing een heuse supercomputer moeten bouwen met veel gespecialiseerde hardware. Ook de trainingen van AI blijven duur.

Copilot Lab leert je om efficiënte opdrachten voor Microsoft 365 Copilot te schrijven.

Paint is gegroeid

Paint was op sterven na dood, maar deze grafische editor heeft een behoorlijke groeispurt gemaakt. We sommen de belangrijkste innovaties op.

Paint ondersteunt nu transparantie en lagen. Je kunt daarmee montages maken met inhoud die op verschillende lagen staat. Ook is er een tool die op basis van AI de achtergrond verwijdert. In combinatie met lagen kun je dus objecten extraheren en op een nieuwe achtergrond plaatsen.

Paint kun je nu ook een lichte of donkere interface geven. De app heeft verder een eigen afbeeldingsgenerator op basis van AI. Cocreator is vergelijkbaar met de Image Creator-functie van Bing die draait op het Dall-E-model van OpenAI. Op het moment van schrijven is Cocreator al wel uitgerold in verschillende Europese landen, maar nog niet in Nederland.

Ook in Paint kun je nu interessante montages maken met behulp van AI.

Paint te beperkt voor jouw creativiteit?

Dan is er altijd nog Adobe Photoshop!

Verkenner met Galerie

Windows Verkenner heeft geen drastische veranderingen ondergaan. Wel ziet alles er frisser en moderner uit en de zoekfunctie werkt sneller. Verkenner herkent cloudmappen en lokale mappen en toont opnieuw icoontjes in de adresbalk.

Opvallend is de nieuwe Galerie-functie met grotere miniaturen waarin alle foto’s op de pc of op de OneDrive-cloud verschijnen met een tijdlijn. Deze app werkt ook met tabs. Afbeeldingen kun je eenvoudig in de app Foto’s aanpassen. De synchronisatie met bijvoorbeeld je mobiele telefoon, verloopt automatisch via de rechtstreekse link Foto’s van telefoon toevoegen.

Nieuw in Windows Verkenner is Galerie die alle foto’s op de pc en OneDrive toont.

Nieuwe Outlook

Mail is nog wel aanwezig na de update, maar tegelijk introduceert 23H2 een nieuwe Outlook die behalve de Microsoft-adressen ook accounts ondersteunt van Gmail, Yahoo, iCloud en andere providers.

Al die IMAP-accounts voeg je gemakkelijk toe via de knop Account toevoegen, linksonder. Op die manier beheer je al deze e-mailaccounts vanaf een centrale plek. Als je overstapt op de nieuwe versie van Outlook worden alle instellingen overgezet en bijgewerkt in de webversie van Outlook.

Het is makkelijker geworden om accounts van andere providers toe te voegen.

Knipprogramma

Het Knipprogramma kun je voortaan ook gebruiken om tekst uit schermafdrukken te halen. Maak een schermafdruk en gebruik daar de knop Tekstacties voor. Hiermee markeert en selecteert Knipprogramma de tekst in de afbeelding. Via dezelfde knop kun je alle tekst kopiëren en daarna plakken in een andere applicatie, bijvoorbeeld in Word.

Er is ook een optie Snelle redactie om persoonlijke gegevens, zoals e-mailadressen en telefoonnummers, te bedekken. Bovendien kun je met deze tool een videoschermopname maken met geluid.

Je bedekt heel eenvoudig je persoonlijke informatie.

Dynamische verlichting

Vooral gamers zullen blij zijn met de functie Dynamische verlichting die je vindt bij de Instellingen. Hiermee pas je namelijk de RGB-instellingen van monitoren, muizen, toetsenborden en andere randapparatuur aan. Dit doe je vanuit één plek zonder dat je nog software van derden nodig hebt. Deze optie zal de ene toejuichen, de andere zal het een worst wezen.

Er is in ieder geval een behoorlijke markt voor het pimpen van computers en randapparatuur met RGB-effecten. Wie dus de kleuren van zijn lichtgevende toetsenbord of muis wil aanpassen, kan dit doen vanuit de functie Dynamische verlichting. Je regelt niet alleen de helderheid van de RGB-bronnen, je bepaalt ook of andere apps de ingestelde functies moeten overschrijven.

Met de functie Effecten kun je zelfs uit zes verschillende lichtanimaties kiezen. De optie Ademhaling geeft een zacht pulserend effect. Regenboog bladert door het kleurenspectrum. Wiel toont de geselecteerde kleuren in een spiraalvormige animatie. En er is nog meer!

Vanuit een centrale instelling regel je de lichteffecten van alle randapparatuur. 

Kladblok

De nieuwste versie van Kladblok slaat je werk automatisch op. Je kunt eventueel op tabbladen aan verschillende teksten tegelijk werken. Wanneer je Kladblok opnieuw opent, is je laatste sessiestatus nog beschikbaar. Op die manier kun je direct verdergaan met waar je was gebleven, inclusief al het werk dat niet is opgeslagen op de tabbladen die je gebruikte.

Je kunt deze functie ook uitschakelen. Als je dan een afzonderlijk tabblad sluit, wordt er eerst gevraagd of je het bestand wilt opslaan.

Je bepaalt zelf of automatisch de inhoud van de vorige sessie wordt geopend.

Meer dan eens een nieuw kladblok nodig?

Een herbruikbaar kladblok is dé oplossing!

RAR-ondersteuning

Onder het motto beter laat dan nooit, brengt Microsoft native ondersteuning naar Windows 11 voor 7-Zip en RAR. Dat betekent dat je niet langer tools van derden hoeft te downloaden om met deze gecomprimeerde archieven om te gaan.

Het is dus afgelopen met de mededeling ‘Buy an WinRAR licence’. Vanuit Windows Verkenner kun je 7-Zip- en RAR-bestanden uitpakken en zippen, samen met andere archiefindelingen. Concreet ondersteunt Windows 11 voortaan ar, 7z, tar, tar.gz, tar.bz2, tar.zst, tar.xz, tgz, tbz2, tzst en txz.

Je hebt geen externe software meer nodig om archiefbestanden uit te pakken.

Foto’s

AI is ook doorgedrongen in de app Foto’s. In de toepassing zit nu een functie die de afbeelding analyseert. Daarmee wordt het hoofdobject gedetecteerd en de achtergrond vervaagd. Het werkt zoals de portretmodus van je smartphone. Zodra je op de knop Achtergrondvervaging klikt, markeert Foto’s eerst het hoofdobject. Daarna regel je met de schuifjes in het zijvenster de intensiteit van de vervaging.

Via een Tuimelschakelaar kun je ook de Achtergrondkwast selecteren om handmatig de voorstelde voorgrondselectie aan te passen. In plaats van te vervagen is het ook mogelijk om de achtergrond transparant te maken of te vervangen door een zelfgekozen kleur. De AI-technologie van Microsoft maakt het verder makkelijker om op basis van de inhoud afbeeldingen te zoeken in OneDrive.

Je kunt de achtergrond vervagen, verwijderen of vullen met een egale kleur.

Herstelmogelijkheden

Update 23H2 brengt de mogelijkheid om het volledige systeem te back-uppen in de cloud. Je moet daarvoor uiteraard wel voldoende OneDrive-cloudopslag hebben, of extra ruimte kopen. De nieuwe back-upapplicatie maakt het ook eenvoudiger om te bepalen wat er precies bewaard moet blijven. Kies bijvoorbeeld voor het maken van een reservekopie van alleen bepaalde mappen, apps of instellingen. Of maak een back-up van alle wifi-netwerken, inloggegevens en wachtwoorden.

Deze back-ups kun je daarna gebruiken om het systeem te herstellen of om de inhoud op een nieuwe pc te zetten. Wanneer je met een Microsoft-account inlogt op de nieuwe pc, vraagt deze functie om het systeem te herstellen en meteen alle instellingen over te nemen die voor hetzelfde account zijn opgeslagen. Het blijft uiteraard mogelijk om dergelijke back-ups te maken op een externe harde schijf, zonder OneDrive.

Selecteer van welke gegevens je een back-up wilt maken.

Volume per app

De functie Volume heeft een visuele update gekregen en lijkt daarmee zelfs een beetje meer op die van Windows 10. Daarnaast is het via dit venster mogelijk om met de Volumemixer de geluidssterkte per app aan te passen. Dat betekent dat je vanuit de mixer bijvoorbeeld het volume van Spotify lager kunt zetten en het volume in de app voor videogesprekken hoger. Je hoeft hiervoor dus niet meer naar de specifieke apps te gaan.

Je regelt het volume per actieve app.

Lees ook: Zo verbeter je de geluidskwaliteit in Windows 11

Dynamische instellingen

De startpagina Instellingen ziet er ook anders uit en past zich nu aan naar je gebruik. Er wordt hierbij gebruikgemaakt van interactieve kaarten die voor verschillende apparaat- en accountinstellingen staan. De pagina ordent deze kaarten op basis van je gebruikersgedrag. Als je bijvoorbeeld regelmatig aan de instellingen voor je netwerk en internet sleutelt, dan komen deze eerder tevoorschijn. Elke kaart is ook nog eens geoptimaliseerd. Daarmee komen steeds de relevantste bedieningselementen en informatie in beeld.

Je ziet op de pagina verder twee secties. Bovenaan vind je de basisinformatie over de pc. Daaronder staat een voorbeeld van het bureaublad, de computernaam en de optie om de apparaatnaam te wijzigen. Aan de rechterkant zie je de netwerkstatus en de naam van de netwerkadapter. Ook zie je hier wanneer het systeem voor het laatst op updates heeft gecontroleerd.

Onderaan staan de interactieve kaarten. Op dit moment worden er maximaal zeven ondersteund, waaronder Aanbevolen instellingen, Cloudopslag, Accountherstel, Personalisatie, Microsoft 365, Xbox en Bluetooth-apparaten. Ook de energie-instellingen zijn verbeterd en er is een nieuwe pagina om wachtwoordsleutels te beheren.

De startpagina Instellingen geeft voorrang aan de opties die je het meest gebruikt.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim voor minder dan 400 euro
© Farknot Architect - stock.adobe.
Huis

Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim voor minder dan 400 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook ruimte in je apparaat. Perfect voor wie veel reist, omdat je eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt

Redmi Note 13 Pro

De Redmi Note 13 Pro 5G is een krachtpatser in het middensegment. Met een indrukwekkende 200 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie leg je elk detail vast. Het 6,67-inch AMOLED-display met een resolutie van 1220x2712 pixels en een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor een meeslepende kijkervaring.

Aangedreven door de Snapdragon 7s Gen 2-chipset en beschikbaar met tot 16 GB RAM, biedt dit toestel uitstekende prestaties. De 5100 mAh batterij ondersteunt 67W snelladen, waardoor je snel weer op pad kunt.​

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

▼ Volgende artikel
Review LG OLED65C54LA – Een kleine update voor de iconische C-serie
Huis

Review LG OLED65C54LA – Een kleine update voor de iconische C-serie

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

Uitstekend
Energy label
Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten
  • Uitstekende piekhelderheid
  • Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten
  • Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder
LG OLED65C54LA

Adviesprijs: 2.099 euro
Wat: Ultra HD 4K 144 Hz W-OLED-tv
Schermformaat: 65 inch (164 cm)
Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x USB, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, WiFi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3
Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, WebOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 9 processor
Afmetingen: 1441 x 880 x 230 mm (incl. voet)
Gewicht: 18,5 kg (incl. voet)
Verbruik (per 1000 uur): SDR 95 kWh (F) / HDR 234 kWh (G)

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

De aansluitingen op de LG OLED65C54LA

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

Zo worden televisies getest voor ID.nl

Voor ID.nl testen we met regelmaat televisies, maar lang niet iedereen is bekend met de gebruikte terminologie en testmethodes. Hoe televisies voor ID.nl precies worden getest, kun je in dit artikel lezen.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

WebOS 25 op de LG OLED65C54LA

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

De opnieuw ontworpen afstandsbediening van LG

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.