Sinds de eerste uitgave van Windows 11 in 2021, is deze Windows-telg flink veranderd en uitgebreid via jaarlijkse en tussentijdse updates. Zo is het Taakbeheer verbeterd, zet je het Startmenu nog meer naar je hand en kun je de vensters beter beheren.

De updates van Windows 11 worden automatisch gedownload en geïnstalleerd. Vaak gebeurt dit in fasen, waardoor niet alle computers tegelijkertijd de nieuwste versie ontvangen. Zorg er daarom eerst voor dat je zeker over de nieuwste Windows 11-uitgave beschikt. Open het Windows-instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Windows Update / Naar updates zoeken. Installeer alle beschikbare updates.

Krijg je de updates niet aangeboden of wil je met een schone lei beginnen, installeer de nieuwste versie dan handmatig. Surf via www.kwikr.nl/win11down en klik op Download nu bij Windows 11-installatieassistent. Is de nieuwste uitgave van Windows 11 geïnstalleerd? Dan gaan we aan de slag!

Startmenu

Het Startmenu van Windows 11 behoort tot de onderdelen die het vaakst onder handen zijn genomen sinds de initiële uitgave. Dat was nodig ook: in de eerste versies van Windows 11 is de functionaliteit van het menu nog tamelijk beperkt. Gelukkig kunnen we er nu wél goed mee aan de slag.

Allereerst kun je voortaan mappen maken in het Startmenu: sleep een app naar een andere app en laat deze hierboven los. Er wordt een nieuwe map gemaakt, waarvan je de naam vervolgens zelf kunt instellen. Tik op Naam bewerken en geef een geschikte naam op.

Ook kun je nu uit drie lay-outs voor het kenmerkende menu kiezen. Open het Windows-instellingenvenster en kies Persoonlijke instellingen / Startmenu. Bovenin vind je de drie opties: Meer vastgemaakte items, Standaard of Meer aanbevelingen. Bij Meer vastgemaakte items geeft het Startmenu meer ruimte aan de apps die je vaak gebruikt. De optie Standaard biedt een balans tussen apps en recent geopende documenten. De optie Meer aanbevelingen geeft meer ruimte voor documenten waarmee je onlangs hebt gewerkt.

Het Startmenu kun je uitgebreider configureren dan in de eerste uitgaven.

Taakbeheer

Taakbeheer is in de loop van de jaren eveneens flink op de schop genomen. Dit onderdeel toont je onder meer welke programma’s actief zijn en welke processen (op de achtergrond) in Windows draaien. Druk op Ctrl+Shift+Esc om Taakbeheer te openen.

Nieuw is de indeling: links in het venster vind je de verschillende secties, onderverdeeld op individuele tabs. Klik op de tab Processen. Bij sommige processen zie je een groen blaadje. Dit proces is in de efficiëntiemodus geschakeld; die modus zorgt er onder andere voor dat Windows zuinig omgaat met de energie. Dit gebeurt onder meer bij Edge en Slack – programma’s die vaak de hele dag zijn geopend, maar niet continu worden gebruikt.

Je hebt zelf controle over deze nieuwe modus. Klik met de rechtermuisknop op een item. Via de optie Efficiëntiemodus kun je de modus in- en uitschakelen. Bij andere programma’s zie je het pictogram van een pauzeerknop. Dit betekent dat het proces tijdelijk is bevroren, zodat het item geen kostbare systeembronnen in beslag neemt.

Ook handig: voortaan kun je Taakbeheer eveneens openen door rechts te klikken op de Windows-taakbalk en te kiezen voor Taakbeheer.

Taakbeheer heeft een Efficiëntiemodus en tabbladen.

Knippen

Heb je het Knipprogramma al een tijdje niet bekeken? Doe dat dan maar eens, want vanaf eind 2022 hebben de makers het uitgebreid met de mogelijkheid om video’s van het scherm op te nemen.

Open het Startmenu en typ knipprogramma. Of nog sneller: gebruik de toetscombinatie Windows-toets+Shift+S. Boven in het hoofdvenster vind je de knop met een camera. Klik hierop om de filmmodus te activeren. Klik hierna op Nieuw. Er verschijnt nu een venster, waarin je het opnamegebied kunt selecteren. Klik vervolgens op Start om de opname te beginnen. Boven in het scherm vind je de opnameknoppen, waarmee je onder meer de opname kunt pauzeren en beëindigen.

Video’s van je scherm opnemen met Knipprogramma.

Bepaal zelf het gedrag van de PrtScn-toets.

Bureaublad opfleuren

Met stickers geef je het bureaublad een vrolijke tint. Je kunt stickers beschouwen als compacte afbeeldingen die je een eigen plek op het bureaublad geeft. In de onderwijseditie van Windows 11 zijn ze standaard ingeschakeld, maar ook in andere versies van Windows 11 zijn ze beschikbaar. Je moet hiervoor wel het Windows-register aanpassen.

Open het Startmenu en typ register. Klik op Register-editor en navigeer naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\PolicyManager\current\device. Klik erop met rechts en kies Nieuw / DWORD-waarde (32-bit). Noem deze Stickers. Klik op de zojuist gemaakte waarde en kies Nieuw / DWORD-waarde. Noem deze EnableStickers. Dubbelklik erop en typ 1 in het vak Waardegegevens. Sluit de editor en start Windows opnieuw op. Klik nu met de rechtermuisknop op het bureaublad en kies Stickers toevoegen of bewerken. Of open het venster via het instellingenvenster en kies Persoonlijke instellingen / Achtergrond en kijk bij Stickers kiezen voor je achtergrond.

Kladblok

Kladblok wordt sinds jaar en dag met Windows geleverd. Toch kan de app nog een tijdje mee, vooral als je gebruikmaakt van de tabbladen. In recente Windows 11-versies hoef je niet meerdere losse Kladblok-vensters te openen.

Boven in het venster van Kladblok vind je de tabbladen. Klik op het plusteken (+) om een nieuwe tab te openen (of gebruik de toetscombinatie Ctrl+N). Klik op het kruisje om een tabblad te sluiten (of de toetscombinatie Ctrl+W).

Via een rechtermuisklik op een tabblad heb je toegang tot aanvullende opties. Kies Andere tabbladen sluiten om alle tabs te sluiten, behalve de geopende. Kies Tabbladen rechts sluiten om alle tabs rechts van de geopende tab te sluiten. Rechts in het venster vind je de knop Instellingen, herkenbaar aan een tandwiel. Via dit venster bereik je de optie Bestanden openen. Kies hier óf geopende bestanden standaard openen in een tab (Openen in een nieuw tabblad) óf in een nieuw venster (Openen in een nieuw venster).

Heb je de ondersteuning van tabbladen in Kladblok al gezien?

Snelle bluetooth-instellingen

Als je vaak bluetooth-apparaten koppelt (en mogelijk loskoppelt), kun je dit in nieuwere versies van Windows 11 voor elkaar krijgen in minder klikken. Zorg ervoor dat de betreffende apparaten detecteerbaar zijn, bijvoorbeeld een nieuwe muis of headset. Klik hierna op het pictogram van de luidspreker (rechtsonder in de Windows-taakbalk). Klik op de knop > naast Bluetooth. Nu opent een nieuw venster met alle gedetecteerde bluetooth-apparaten. Hier kun je nieuwe apparaten toevoegen en bestaande apparaten beheren.

Anderen op afstand uit de brand helpen.

Energie

We worden ons steeds bewuster van ons energieverbruik. Windows doet daaraan mee. Zo heb je nu toegang tot een onderdeel dat je helpt bij het optimaliseren van het energieverbruik van de computer. Open het instellingenvenster en kies Systeem / Aan/uit en accu / Aanbevelingen voor energie. Nu verschijnt een overzicht van stappen, bijvoorbeeld het automatisch overschakelen naar de slaapstand of het uitschakelen van het scherm bij inactiviteit. Ingeschakelde opties worden groen getoond, terwijl openstaande optimalisaties geel worden gemarkeerd. Klik op Toepassen bij een actie om deze te activeren. Ben je het eens met alle optimalisaties, dan klik je op Alles toepassen om in één keer klaar te zijn.

Je hoeft geen genoegen te nemen met de standaardinstellingen van Windows. Klik op een optie om de details te bekijken. Klik je bijvoorbeeld op de energie-instellingen voor usb, dan kun je in het achterliggende scherm de details zien (bijvoorbeeld in- en uitschakelen van usb-batterijbesparing).

Instellingen om het energieverbruik te optimaliseren.

Clipchamp

Voor wie nog met weemoed terugdenkt aan de eenvoud van Windows Movie Maker in vorige Windows-versies, is Clipchamp mogelijk een alternatief voor het maken en monteren van video’s.

Open het Startmenu en typ clipchamp. Met dit programma maak je relatief eenvoudig korte video’s, inclusief montage en muziek. Je kunt verschillende media importeren (zoals videomateriaal en foto’s) en via de tijdlijn extra elementen toevoegen, zoals tekst en graphics. Bovendien ondersteunt Clipchamp verschillende overgangen en kun je eenvoudige ‘speciale effecten’ op het beeld toepassen. Aan de rechterzijde van het venster vind je aanvullende opties, bijvoorbeeld voor het toepassen van filters.

Vensterbeheer

Windows 11 besteedt al sinds het begin veel aandacht aan het beheren van vensters. Zo kun je een vensterbalk aanklikken en het venster naar een van de zijkanten van het scherm verplaatsen. Je kunt nu ook het venster omhoog verplaatsen en wachten tot het menu met vaste vensterindelingen verschijnt. Sleep het venster vervolgens naar een van de vlakken van de gekozen lay-out en laat het hierboven los. Windows plaatst het venster vervolgens automatisch op de juiste positie.

Gebruik je Windows-toets+Tab om snel te schakelen tussen vensters? Die optie ondersteunt nu ook gegroepeerde vensters, zodat je in één keer naar een venstergroep kunt schakelen. Je herkent een set vensters in dat overzicht aan het opschrift Groep.

Verkenner

Ook de vertrouwde Verkenner is in de loop van de tijd flink onder handen genomen. Zo kun je nu gebruikmaken van tabbladen, zodat je niet langer losse vensters hoeft te openen. Open Verkenner (Windows-toets+E). Bovenin vind je de tabbladen. Klik op het plusteken (+) om een nieuwe tab te openen. Verder heb je via de rechtermuisknop dezelfde opties tot je beschikking als bij de tabbladen in Kladblok (zie de paragraaf ‘Kladblok’ voor de details).

Linksboven vind je de sectie Thuis. Klik hierop voor een overzicht van items uit de sectie Snelle toegang. Ook worden hier favoriete bestanden getoond en vind je er een overzicht van recente bestanden. Wil je in één keer belangrijke informatie over je bestanden zien? Druk dan op Ctrl+Shift+P, hiermee opent een deelvenster binnen Verkenner. Selecteer een bestand voor aanvullende informatie.

Verkenner kent ook ondersteuning voor sneltoetsen voor populaire opties. Klik je met de rechtermuisknop op een bestand of map, dan vind je in het menu van de rechtermuisknop bij verschillende opties een sneltoets. Druk bijvoorbeeld op Alt+Enter om snel de eigenschappen van een bestand of map te zien. Ook kun je met de toetscombinatie Ctrl+Shift+C het pad naar een bestand of map kopiëren naar het klembord.

Windows Verkenner heeft een nieuwe opzet.

De klok kan voortaan ook seconden weergeven.

Hoeveel ruimte?

Grote kans dat je gebruikmaakt van de online opslagdienst OneDrive, in combinatie met Windows 11. Uiteraard is er de gratis variant, maar gebruikers van onder meer Microsoft 365 krijgen 1 TB ter beschikking.

Ben je benieuwd hoeveel ruimte je nog beschikbaar hebt? Kies dan in het Windows-instellingenvenster voor Accounts. Boven in het venster lees je bij Microsoft storage hoeveel totale ruimte je hebt en hoeveel hiervan al is gebruikt. In een grafiek lees je de verdeling af.

Het Windows-instellingenvenster geeft weer hoeveel OneDrive-ruimte er nog is.

Spotlight

Om het vergrendelscherm (waarin je je aanmeldt voordat je Windows gebruikt) wat op te fleuren, kun je gebruikmaken van Windows Spotlight. Deze dienst ververst regelmatig de achtergrond in het vergrendelscherm.

Die functie gaat al een tijdje mee, maar nu is het ook mogelijk om het bureaublad regelmatig van een nieuw likje verf te voorzien. In het Windows-instellingenvenster kies je Persoonlijke instellingen / Achtergrond. Bij Achtergrond aan uw persoonlijke voorkeur aanpassen kies je in het menu voor Windows-spotlight.

Na een stevige sportsessie voel je je voldaan. Je bent trots op jezelf dat je het 'weer geflikt' hebt. Maar je sportkleding? Die ruikt allesbehalve fris. Wassen helpt natuurlijk, maar wat doe je als die geur hardnekkig blijft hangen?

Lees ook: Schoenen wassen in de wasmachine, zo doe je dat

Sterke zweetlucht? Natuurazijn!

Om ervoor te zorgen dat de sterke zweetlucht niet in de kleding blijft, gooi je de kleding 15 tot 20 minuten voor het wassen in een bak met koud water en een flinke scheut natuurazijn. De azijn haalt de penetrante geur eruit en verwijdert al wat vuil, maar tast het textiel niet aan. Dit helpt ook bij sportkleding met een oude zweetgeur. Daarna was je de kleding met de wasmachine of met de hand.

Heb je een flinke training gehad en echt geen tijd om je sportkleding voor de volgende wedstrijd te wassen? Je frist je sportkleding tijdelijk op door een plantenspuit te vullen met water en azijn, verhouding: 50/50. Spray het mengsel op het kledingstuk en de zweetgeur is weg. Was de kleding na de wedstrijd wel gelijk.

Was je sportkleding niet te heet!

Waarschijnlijk denk je: hup, wasmachine aan op 60 graden. Maar doe dit liever niet. Sportkleding is meestal gemaakt van speciaal materiaal dat sneller droogt, een ademende eigenschap heeft en vocht afdrijft. Deze stof is vaak delicater dan bij gewone kleding. Daarom is het belangrijk dat je de kleding voorzichtig wast, op maximaal 30 graden. Zet de wasmachine op een sportprogramma of een programma voor synthetische kleding. Een heter programma kan ervoor zorgen dat de sportkleding krimpt en het elastiek aangetast raakt. Check altijd voor het wassen het waslabel voor de specifieke wasinstructies van de kleding.

Keer de kledingstukken binnenstebuiten voordat je ze in de wastrommel gooit. Hiermee bescherm je de opdrukken en kleuren aan de buitenkant van je kleding. Bovendien zitten de bacteriën en dode huidcellen toch aan de binnenkant van je kleding. Prop de wasmachine niet te vol, want dan wordt je sportkleding niet goed gespoeld.

©Oriol Roca

Wel: vloeibaar wasmiddel. Niet: wasverzachter

Voordat je uit gewoonte een flinke scheut wasmiddel in de machine giet omdat je sportkleding zo vies ruikt: even wachten. Te veel wasmiddel zorgt er juist voor dat er zeepresten in de stof achterblijven. En dit zorgt ervoor dat de kleding je dode huidcellen nog beter blijft vasthouden. Het gevolg: nare geurtjes waar niemand blij van wordt. Gebruik het liefst vloeibaar wasmiddel, want de resten van waspoeder blijven vaak achter in kleding. Je mag wel een beetje baking soda in de wasmachine doen, dit neutraliseert de zweetlucht.

Veel mensen gooien het liefst ook nog wat wasverzachter met een geurtje bij de was, maar voor sportkleding is dit niet aan te raden. Wasverzachter legt namelijk een laagje over de vezels en verstopt hierdoor de vezels, waardoor de kleding niet meer goed schoon wordt. Hierdoor ruikt je kleding na een sportsessie juist erger naar zweet. En wasverzachter kan de stof en de elasticiteit ervan aantasten, waardoor de kleding gaat lubberen.

©anetlanda

Vanuit je luie stoel de lampen aanzetten of de temperatuur in huis regelen: smart devices zijn er om het leven nét wat makkelijker te maken. Helaas vormen zulke IoT-apparaten ook een risico voor je privacy. Wil je niet alleen slim, maar ook veilig wonen? Met deze tips voorkom je pottenkijkers in je smart home.

Lees ook: Slimme stekkers – welke modellen zijn echt zuinig?

IoT (Internet of Things) omvat alle huishoudelijke apparaten die met het internet verbonden zijn, zoals slimme lampen, speakers en thermostaten. Zelfs gordijnen, deursloten en koelkasten kunnen tegenwoordig slim worden gemaakt door ze aan een netwerk te koppelen. Om jou als gebruiker zo goed mogelijk te kunnen bedienen, verzamelen IoT-apparaten de hele dag door data die je gedrag en gewoonten in kaart brengen. Ben je tussen negen en drie niet thuis? Dan weet je slimme thermostaat dat de verwarming omlaag moet, zal het beveiligingssysteem in die uren extra alert zijn op bewegingen rondom je huis en gaat je robotstofzuiger aan de slag om je vloer spic en span te maken. 

Ook jij hebt wat te verbergen

Slimme apparaten komen op allerlei manieren aan hun data, bijvoorbeeld via spraakopdrachten ('Hé Alexa, speel jazzmuziek af'), commando's die je in een app geeft en zelfs via sensoren die beweging, licht en temperatuur detecteren. Al die gegevens worden ergens opgeslagen, en het probleem is dat de meesten van ons geen idee hebben wat er met die data gebeurt. Vaak vinden we dat ook helemaal niet zo interessant: we denken immers al snel dat criminelen niets met onze data kunnen. Maar als je denkt dat je niets te verbergen hebt, heb je het mis. Cybercriminelen die toegang krijgen tot je smart home kunnen veel meer dan alleen je lampen bedienen. Ze kunnen je bankgegevens stelen (bijvoorbeeld via een gehackt apparaat dat toegang geeft tot je thuisnetwerk), het alarmsysteem van je woning uitschakelen en persoonlijke gesprekken afluisteren via je slimme speaker – om maar een paar voorbeelden te noemen. Hoe meer slimme apparaten je in huis hebt, hoe groter de kans dat er ergens een datalek ontstaat. Dat wil je natuurlijk voorkomen.

©StockPhotoPro

Er zijn allerlei manieren om je smart home te beschermen tegen pottenkijkers. Als je niet zo technisch aangelegd bent, kunnen zulke tactieken je al snel overweldigen. Daarom houden we het bij een aantal algemene tips die voor iedereen makkelijk uit te voeren zijn en die toch een groot verschil kunnen maken in de beveiliging van je smart home.

Tip 1: Kies voor een betrouwbare fabrikant

Het merk van je slimme apparaten kan veel zeggen over hoe goed deze apparaten van zichzelf beveiligd zijn. Gerenommeerde merken zoals Philips, Homey en Amazon hebben immers een reputatie hoog te houden als het om veiligheid gaat. Bovendien moeten producten van A-merken in Europa aan strenge eisen voldoen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een merkloos model van een Chinese fabrikant. Laat je dus niet verleiden door aantrekkelijke deals terwijl je aan het browsen bent: als ze te mooi lijken om waar te zijn, zijn ze dat waarschijnlijk ook. Als je twijfelt of een merk betrouwbaar is, doe dan eerst uitgebreid onderzoek. Lees onafhankelijke reviews, onderwerp de webshop van het betreffende merk aan een kritische blik en controleer of het merk voldoet aan Europese keurmerken. 

Tip 2: Kies sterke wachtwoorden

Slimme apparaten worden doorgaans geleverd met een standaard wachtwoord waarmee je op de bijbehorende app kunt inloggen. Veilig zijn deze wachtwoorden niet. Sterker nog: een standaard wachtwoord aanhouden is haast net zo onveilig als helemaal geen wachtwoord op je smart device hebben. Het is dus belangrijk dat je het wachtwoord al tijdens de installatie van het product verandert in een unieke en sterke variant. Een sterk wachtwoord bestaat uit letters, cijfers én speciale tekens. Verwerk nooit je naam, geboortedatum of adres in het wachtwoord. Geef ook elk slim apparaat een uniek wachtwoord, zodat je andere apparaten bij een hack veilig zijn. En schakel tweestapsverificatie in als dat kan: hiermee voeg je een extra beveiligingslaag toe, zodat anderen niet zomaar kunnen inloggen als ze je wachtwoord weten. 

Tip 3: Maak gastnetwerken aan 

Je wifi-netwerk is voor criminelen een ware goudmijn. Krijgen criminelen toegang tot je wifi, dan kunnen ze niet alleen alles zien wat jij op het internet doet, maar ze kunnen ook slimme apparaten overnemen die op dat netwerk zijn aangesloten. Het is daarom verstandig om gastnetwerken aan te maken voor je slimme apparaten. Hiermee isoleer je het netwerk van deze apparaten van het hoofdnetwerk, wat de kans op een datalek flink verkleint. Ook verklein je op deze manier het risico dat hackers via een zwak beveiligd slim apparaat toegang krijgen tot bijvoorbeeld je laptop, e-mail of bankzaken op het hoofdnetwerk. 

Ook slim is het uitschakelen van de functie Universal Plug and Play (UPnP) op al je slimme apparaten. Deze functie helpt om via wifi automatisch met andere smart devices te verbinden, maar vergroot ook het risico dat je apparaten van buitenaf toegankelijk worden. 

©TStudious - stock.adobe.com

Tip 4: Houd je apparatuur up-to-date

Wacht je altijd weken of zelfs maanden voordat je een nieuwe software-update op je apparaten uitvoert? Foute boel! Updates hebben niet alleen als doel de functionaliteiten van je slimme apparaten te verbeteren, maar zijn er ook om beveiligingslekken te dichten die in eerdere versies zijn opgemerkt. Download je deze updates niet, dan laat je in feite de digitale achterdeur openstaan voor criminelen. Maak er daarom een gewoonte van om iedere week te checken of er nieuwe updates beschikbaar zijn en download deze dan direct. Het is slechts een kleine moeite die een groot effect kan hebben op je privacy.

Tip 5: Controleer de privacy-instellingen

Slimme apparaten komen doorgaans met standaardinstellingen die toestemming geven om bepaalde gegevens te verzamelen of op te slaan. Dat is vaak gunstig voor de fabrikant, maar als je geen pottenkijkers in huis wilt, is het zaak dat er zo min mogelijk gegevens van jou in de cloud terechtkomen. Gelukkig kun je de privacy-instellingen van je slimme apparaten meestal wijzigen. Zo kun je op veel slimme apparaten instellen dat de opnamegeschiedenis direct verwijderd wordt. Sommige apparaten sturen automatisch gegevens naar de fabrikant voor verbeteringsdoeleinden; ook dit kun je vaak uitschakelen. Zet ook altijd functies uit die je niet gebruikt. Gebruik je de spraakbediening op je slimme speaker niet? Schakel de microfoon dan helemaal uit. Zo verklein je in elk geval de kans dat je wordt afgeluisterd.