Dit is er allemaal nieuw sinds de release van Windows 11
Sinds de eerste uitgave van Windows 11 in 2021, is deze Windows-telg flink veranderd en uitgebreid via jaarlijkse en tussentijdse updates. Zo is het Taakbeheer verbeterd, zet je het Startmenu nog meer naar je hand en kun je de vensters beter beheren.
In dit artikel zetten we de belangrijkste nieuwigheden sinds de eerste release van Windows 11 voor je op een rij:
- Mappen maken in het Startmenu
- Indeing Taakbeheer gewijzigd
- Tabbladen binnen Kladblok en Verkenner
- Energieverbruik computer optimaliseren
Leuk om te weten: Hide in plain sight: zo maak je de taakbalk transparant
De updates van Windows 11 worden automatisch gedownload en geïnstalleerd. Vaak gebeurt dit in fasen, waardoor niet alle computers tegelijkertijd de nieuwste versie ontvangen. Zorg er daarom eerst voor dat je zeker over de nieuwste Windows 11-uitgave beschikt. Open het Windows-instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Windows Update / Naar updates zoeken. Installeer alle beschikbare updates.
Krijg je de updates niet aangeboden of wil je met een schone lei beginnen, installeer de nieuwste versie dan handmatig. Surf via www.kwikr.nl/win11down en klik op Download nu bij Windows 11-installatieassistent. Is de nieuwste uitgave van Windows 11 geïnstalleerd? Dan gaan we aan de slag!
Startmenu
Het Startmenu van Windows 11 behoort tot de onderdelen die het vaakst onder handen zijn genomen sinds de initiële uitgave. Dat was nodig ook: in de eerste versies van Windows 11 is de functionaliteit van het menu nog tamelijk beperkt. Gelukkig kunnen we er nu wél goed mee aan de slag.
Allereerst kun je voortaan mappen maken in het Startmenu: sleep een app naar een andere app en laat deze hierboven los. Er wordt een nieuwe map gemaakt, waarvan je de naam vervolgens zelf kunt instellen. Tik op Naam bewerken en geef een geschikte naam op.
Ook kun je nu uit drie lay-outs voor het kenmerkende menu kiezen. Open het Windows-instellingenvenster en kies Persoonlijke instellingen / Startmenu. Bovenin vind je de drie opties: Meer vastgemaakte items, Standaard of Meer aanbevelingen. Bij Meer vastgemaakte items geeft het Startmenu meer ruimte aan de apps die je vaak gebruikt. De optie Standaard biedt een balans tussen apps en recent geopende documenten. De optie Meer aanbevelingen geeft meer ruimte voor documenten waarmee je onlangs hebt gewerkt.
Welke versie? Benieuwd naar de versie van Windows die je momenteel gebruikt? Open het Startmenu en typ Winver.exe. In het venster dat nu opent, zie je bovenin de gebruikte editie, bijvoorbeeld Versie 22H2.
Taakbeheer
Taakbeheer is in de loop van de jaren eveneens flink op de schop genomen. Dit onderdeel toont je onder meer welke programma’s actief zijn en welke processen (op de achtergrond) in Windows draaien. Druk op Ctrl+Shift+Esc om Taakbeheer te openen.
Nieuw is de indeling: links in het venster vind je de verschillende secties, onderverdeeld op individuele tabs. Klik op de tab Processen. Bij sommige processen zie je een groen blaadje. Dit proces is in de efficiëntiemodus geschakeld; die modus zorgt er onder andere voor dat Windows zuinig omgaat met de energie. Dit gebeurt onder meer bij Edge en Slack – programma’s die vaak de hele dag zijn geopend, maar niet continu worden gebruikt.
Je hebt zelf controle over deze nieuwe modus. Klik met de rechtermuisknop op een item. Via de optie Efficiëntiemodus kun je de modus in- en uitschakelen. Bij andere programma’s zie je het pictogram van een pauzeerknop. Dit betekent dat het proces tijdelijk is bevroren, zodat het item geen kostbare systeembronnen in beslag neemt.
Ook handig: voortaan kun je Taakbeheer eveneens openen door rechts te klikken op de Windows-taakbalk en te kiezen voor Taakbeheer.
Efficiënter omgaan met energie ...
... kun je ook thuis, met een slimme thermostaat
Knippen
Heb je het Knipprogramma al een tijdje niet bekeken? Doe dat dan maar eens, want vanaf eind 2022 hebben de makers het uitgebreid met de mogelijkheid om video’s van het scherm op te nemen.
Open het Startmenu en typ knipprogramma. Of nog sneller: gebruik de toetscombinatie Windows-toets+Shift+S. Boven in het hoofdvenster vind je de knop met een camera. Klik hierop om de filmmodus te activeren. Klik hierna op Nieuw. Er verschijnt nu een venster, waarin je het opnamegebied kunt selecteren. Klik vervolgens op Start om de opname te beginnen. Boven in het scherm vind je de opnameknoppen, waarmee je onder meer de opname kunt pauzeren en beëindigen.
Schermafbeelding Voor het maken van een schermafbeelding gebruik je wellicht de PrtScn-toets. Windows 11 maakte dan direct een screenshot, dat je bijvoorbeeld kunt plakken in Word of Paint. De knop heeft in recente versies van Windows een andere rol gekregen en opent nu automatisch het Knipprogramma. Heb je hieraan geen behoefte en wil je dat de werking blijft zoals vroeger? Open dan het instellingenvenster en kies Toegankelijkheid / Toetsenbord. Zet het schuifje op Uit bij de (onlogische vertaalde) optie Gebruik de toets Afdrukscherm om Knipprogramma te openen.
Bureaublad opfleuren
Met stickers geef je het bureaublad een vrolijke tint. Je kunt stickers beschouwen als compacte afbeeldingen die je een eigen plek op het bureaublad geeft. In de onderwijseditie van Windows 11 zijn ze standaard ingeschakeld, maar ook in andere versies van Windows 11 zijn ze beschikbaar. Je moet hiervoor wel het Windows-register aanpassen.
Open het Startmenu en typ register. Klik op Register-editor en navigeer naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\PolicyManager\current\device. Klik erop met rechts en kies Nieuw / DWORD-waarde (32-bit). Noem deze Stickers. Klik op de zojuist gemaakte waarde en kies Nieuw / DWORD-waarde. Noem deze EnableStickers. Dubbelklik erop en typ 1 in het vak Waardegegevens. Sluit de editor en start Windows opnieuw op. Klik nu met de rechtermuisknop op het bureaublad en kies Stickers toevoegen of bewerken. Of open het venster via het instellingenvenster en kies Persoonlijke instellingen / Achtergrond en kijk bij Stickers kiezen voor je achtergrond.
Kladblok
Kladblok wordt sinds jaar en dag met Windows geleverd. Toch kan de app nog een tijdje mee, vooral als je gebruikmaakt van de tabbladen. In recente Windows 11-versies hoef je niet meerdere losse Kladblok-vensters te openen.
Boven in het venster van Kladblok vind je de tabbladen. Klik op het plusteken (+) om een nieuwe tab te openen (of gebruik de toetscombinatie Ctrl+N). Klik op het kruisje om een tabblad te sluiten (of de toetscombinatie Ctrl+W).
Via een rechtermuisklik op een tabblad heb je toegang tot aanvullende opties. Kies Andere tabbladen sluiten om alle tabs te sluiten, behalve de geopende. Kies Tabbladen rechts sluiten om alle tabs rechts van de geopende tab te sluiten. Rechts in het venster vind je de knop Instellingen, herkenbaar aan een tandwiel. Via dit venster bereik je de optie Bestanden openen. Kies hier óf geopende bestanden standaard openen in een tab (Openen in een nieuw tabblad) óf in een nieuw venster (Openen in een nieuw venster).
Tabbladen zijn altijd handig
Ook in bewaarmappen
Meedenken met knipsels Het ene knipsel is het andere niet. Je kunt Windows nu ook laten ‘meekijken’ naar het type knipsel en op basis hiervan suggesties krijgen. Knip je bijvoorbeeld een datum of een telefoonnummer, dan kan Windows voorstellen om de datum te gebruiken voor het maken van een nieuwe agenda-afspraak of het telefoonnummer te gebruiken om iemand te bellen. Via het instellingenvenster heb je hierover controle. Open Systeem / Klembord / Aanbevolen acties. De optie is op het moment van schrijven nog niet in alle Windows 11-installaties beschikbaar.
Snelle bluetooth-instellingen
Als je vaak bluetooth-apparaten koppelt (en mogelijk loskoppelt), kun je dit in nieuwere versies van Windows 11 voor elkaar krijgen in minder klikken. Zorg ervoor dat de betreffende apparaten detecteerbaar zijn, bijvoorbeeld een nieuwe muis of headset. Klik hierna op het pictogram van de luidspreker (rechtsonder in de Windows-taakbalk). Klik op de knop > naast Bluetooth. Nu opent een nieuw venster met alle gedetecteerde bluetooth-apparaten. Hier kun je nieuwe apparaten toevoegen en bestaande apparaten beheren.
Hulp op afstand Wil je op afstand iemand uit de brand helpen op pc-gebied? In Windows 11 vind je daarvoor Quick Assist. Hiermee kan iemand anders meekijken op de betreffende computer en zelfs de controle tijdelijk overnemen. Alleen gebruiken wanneer alle partijen elkaar vertrouwen, dus!
Typ Quick Assist in het Startmenu. Om het scherm van iemand anders te delen, klik je op Iemand helpen. Via het vak Beveiligingscode van assistent kun je een code opgeven waarmee de ander de controle van de computer kan overnemen.
Energie
We worden ons steeds bewuster van ons energieverbruik. Windows doet daaraan mee. Zo heb je nu toegang tot een onderdeel dat je helpt bij het optimaliseren van het energieverbruik van de computer. Open het instellingenvenster en kies Systeem / Aan/uit en accu / Aanbevelingen voor energie. Nu verschijnt een overzicht van stappen, bijvoorbeeld het automatisch overschakelen naar de slaapstand of het uitschakelen van het scherm bij inactiviteit. Ingeschakelde opties worden groen getoond, terwijl openstaande optimalisaties geel worden gemarkeerd. Klik op Toepassen bij een actie om deze te activeren. Ben je het eens met alle optimalisaties, dan klik je op Alles toepassen om in één keer klaar te zijn.
Je hoeft geen genoegen te nemen met de standaardinstellingen van Windows. Klik op een optie om de details te bekijken. Klik je bijvoorbeeld op de energie-instellingen voor usb, dan kun je in het achterliggende scherm de details zien (bijvoorbeeld in- en uitschakelen van usb-batterijbesparing).
Letten op je energieverbruik?
Een stekkerdoos met schakelaar is een must
Ongeduldig? Wil je de nieuwste Windows-updates meteen downloaden zodra deze beschikbaar zijn, dan kun je je computer vooraan in de wachtrij plaatsen. In het instellingenvenster van Windows kies je Windows Update. Zet de schuif op Aan bij Krijg de nieuwste updates zodra ze beschikbaar zijn.
Clipchamp
Voor wie nog met weemoed terugdenkt aan de eenvoud van Windows Movie Maker in vorige Windows-versies, is Clipchamp mogelijk een alternatief voor het maken en monteren van video’s.
Open het Startmenu en typ clipchamp. Met dit programma maak je relatief eenvoudig korte video’s, inclusief montage en muziek. Je kunt verschillende media importeren (zoals videomateriaal en foto’s) en via de tijdlijn extra elementen toevoegen, zoals tekst en graphics. Bovendien ondersteunt Clipchamp verschillende overgangen en kun je eenvoudige ‘speciale effecten’ op het beeld toepassen. Aan de rechterzijde van het venster vind je aanvullende opties, bijvoorbeeld voor het toepassen van filters.
Vensterbeheer
Windows 11 besteedt al sinds het begin veel aandacht aan het beheren van vensters. Zo kun je een vensterbalk aanklikken en het venster naar een van de zijkanten van het scherm verplaatsen. Je kunt nu ook het venster omhoog verplaatsen en wachten tot het menu met vaste vensterindelingen verschijnt. Sleep het venster vervolgens naar een van de vlakken van de gekozen lay-out en laat het hierboven los. Windows plaatst het venster vervolgens automatisch op de juiste positie.
Gebruik je Windows-toets+Tab om snel te schakelen tussen vensters? Die optie ondersteunt nu ook gegroepeerde vensters, zodat je in één keer naar een venstergroep kunt schakelen. Je herkent een set vensters in dat overzicht aan het opschrift Groep.
Verkenner
Ook de vertrouwde Verkenner is in de loop van de tijd flink onder handen genomen. Zo kun je nu gebruikmaken van tabbladen, zodat je niet langer losse vensters hoeft te openen. Open Verkenner (Windows-toets+E). Bovenin vind je de tabbladen. Klik op het plusteken (+) om een nieuwe tab te openen. Verder heb je via de rechtermuisknop dezelfde opties tot je beschikking als bij de tabbladen in Kladblok (zie de paragraaf ‘Kladblok’ voor de details).
Linksboven vind je de sectie Thuis. Klik hierop voor een overzicht van items uit de sectie Snelle toegang. Ook worden hier favoriete bestanden getoond en vind je er een overzicht van recente bestanden. Wil je in één keer belangrijke informatie over je bestanden zien? Druk dan op Ctrl+Shift+P, hiermee opent een deelvenster binnen Verkenner. Selecteer een bestand voor aanvullende informatie.
Verkenner kent ook ondersteuning voor sneltoetsen voor populaire opties. Klik je met de rechtermuisknop op een bestand of map, dan vind je in het menu van de rechtermuisknop bij verschillende opties een sneltoets. Druk bijvoorbeeld op Alt+Enter om snel de eigenschappen van een bestand of map te zien. Ook kun je met de toetscombinatie Ctrl+Shift+C het pad naar een bestand of map kopiëren naar het klembord.
Seconden! Lang was het ‘officieel’ onmogelijk om de klok in de Windows-taakbalk seconden te laten tonen, maar in recente Windows 11-versies kan het wel. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Klap de sectie Gedrag van taakbalk uit. Plaats een vinkje bij de optie Seconden weergeven in systeemvakklok. Houd er rekening mee dat deze optie iets meer stroom verbruikt; handig om te weten in combinatie met een laptop.
Hoeveel ruimte?
Grote kans dat je gebruikmaakt van de online opslagdienst OneDrive, in combinatie met Windows 11. Uiteraard is er de gratis variant, maar gebruikers van onder meer Microsoft 365 krijgen 1 TB ter beschikking.
Ben je benieuwd hoeveel ruimte je nog beschikbaar hebt? Kies dan in het Windows-instellingenvenster voor Accounts. Boven in het venster lees je bij Microsoft storage hoeveel totale ruimte je hebt en hoeveel hiervan al is gebruikt. In een grafiek lees je de verdeling af.
Spotlight
Om het vergrendelscherm (waarin je je aanmeldt voordat je Windows gebruikt) wat op te fleuren, kun je gebruikmaken van Windows Spotlight. Deze dienst ververst regelmatig de achtergrond in het vergrendelscherm.
Die functie gaat al een tijdje mee, maar nu is het ook mogelijk om het bureaublad regelmatig van een nieuw likje verf te voorzien. In het Windows-instellingenvenster kies je Persoonlijke instellingen / Achtergrond. Bij Achtergrond aan uw persoonlijke voorkeur aanpassen kies je in het menu voor Windows-spotlight.