ID.nl logo
Teksten vertalen met ChatGPT: context is key
© Ascannio
Huis

Teksten vertalen met ChatGPT: context is key

ChatGPT is even veelzijdig als een Zwitsers zakmes. Je kunt het handige gereedschap voor allerlei saaie of dagelijks terugkerende taken gebruiken. Eén van die dingen is teksten vertalen. Dat doet de chatbot niet net zo gortdroog als bijvoorbeeld Google Translate. Nee, ChatGPT heeft meer in z’n mars.

Dit artikel in het kort: ChatGPT kan dienstdoen als een prettige vertaalmachine, die met allerlei zaken rekening houdt. Maar alleen als je de chatbot de nodige info meegeeft. Daar vertellen we meer over in dit artikel, en kijken we in het bijzonder naar context, stijl en de vorm van een tekst. Hoe meer informatie je geeft, hoe beter de vertaling.

Lees ook: Zo gebruik je ChatGPT zonder OpenAI-account

Aangezien ChatGPT inmiddels getraind is op een grote hoeveelheid tekst, context en verschillende talen, kunnen we de chatbot ook inzetten als vertaalmachine. Natuurlijk hebben we daar andere apps en programma’s voor. Maar het programma biedt – dankzij die training – een ongekende flexibiliteit. Dat krijg je alleen voor elkaar als je de bot een handje helpt, met de nodige context. Daarom vertellen we in dit artikel precies hoe je ChatGPT voor vertalingen kunt gebruiken.

Het grote voordeel van ChatGPT ten opzichte van andere vertaaldiensten, is dat deze tool een interactief venster aanbiedt waarmee je vertaling kunt verfijnen. Bij bijvoorbeeld: Google Translate geef je een zin op en daar komt dan een vertaling uit. That’s it. Maar aan een chatbot als ChatGPT kun je aangeven wat nog meer belangrijk is voor een bepaalde tekst. Ook kun je de toon of de stijl van de vertaling aanpassen, en zelfs rekening houden met rijmpjes en dergelijke.

Je moet altijd in acht nemen dat ChatGPT een machine blijft. Daardoor is de vertaling niet perfect en wellicht minder geschikt voor ontzettend specifieke situaties. Heb je bijvoorbeeld een belangrijk of gevoelig document, dan kan het raadzaam zijn ook andere tools te raadplegen.

ChatGPT context aanbieden

Vertalen met ChatGPT werkt simpel. Je opent de chatbot en geeft hem tekst, met de vraag of hij dat kan vertalen. Door de tool wat meer context mee te geven, bepaal je de richting van de vertaalde regels. Daardoor kan de intentie van de zin veranderen, en mogelijk veel beter aansluiten bij wat je precies bedoelt. Maar dan moet je wel weten wat je ongeveer verwacht. Het is belangrijk dat je daarvoor bepaalde termen of woorden gebruikt, die aanduiden waar een tekst(gedeelte) over moet gaan.

Je kunt dan rekening houden met hoe andere mensen zinnen opbouwen of woorden gebruiken in bepaalde landen. Geef aan dat de vertaalde zin door iemand uit een bepaald land begrepen moet worden, zonder dat er ruis op de lijn zit. Zo kan ChatGPT (voor zo ver mogelijk) rekening houden met de cultuur van die plek. Lees je een artikel in een andere taal, bijvoorbeeld over een medische aandoening, geef dan aan dat de tekst over die aandoening gaat.

Hoe groter de talen linguïstisch uit elkaar liggen, hoe belangrijker de context wordt. Nederlands, Duits en Zweeds lijken heel erg op elkaar. Maar Nederlands, Russisch en Hindi niet. Een commando als ‘Vertaal [deze zin] zodat iemand in Rusland die kan begrijpen’ is een volwaardig begin. Daarna kun je eventueel finetunen met opeenvolgende antwoorden, mocht de vertaling niet accuraat blijken. Houd voor de zekerheid ook andere vertaalmachines bij de hand om (basaal) dingen te controleren.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Ook is het goed om aan te geven om wat voor tekst het precies gaat. Gaat het om een gedicht, liedje, financieel document of een wetenschappelijk artikel? Dat kan allemaal an belang zijn voor ChatGPT om een goede vertaling samen te stellen. Je kunt dan een zin gebruiken als ‘Vertaal [dit gedicht] naar het Nederlands’. Je kunt ook aan het einde van de zin aangeven om wat voor soort tekst het gaat. ‘Vertaal [deze tekst] naar het Nederlands. Het betreft een financieel rapport’. Het kan zijn dat de chatbot de tekst zelf herkent.

Een touchpad werkt prima, maar een muis is vaak fijner

Draadloos of met snoertje: kies de muis die bij jou past!

Je kunt eventueel ook complete teksten of artikelen samenvatten vanuit andere talen. Daar kleven wel haken en ogen aan, dus wees in je vertaalprompt zo specifiek als je kunt.

Stijl en specifieke woorden

Het kan gebeuren dat – door de aard van een vertaalde tekst – de vertaling heel droog, technisch of op andere manieren onleesbaar wordt. Vertaal je een juridisch of financieel document waar je zelf soms van achter je oren krabt, dan kun je een opdracht toevoegen als ‘Vertaal [deze tekst] naar het Nederlands met begrijpelijke termen’. Je kunt daar verder aan toevoegen dat de originele boodschap behouden moet blijven. Zodoende kun je ook nieuwsberichten uit andere talen beter begrijpen.

Voor dit soort dingen kun je naast ‘begrijpelijke termen’ of ‘begrijpelijke taal, ook woorden als ‘voor kinderen uit groep 6’ gebruiken. Zolang je zelf weet wat het beoogde publiek is, kun je ChatGPT aan hand nemen en vertellen wat je nodig hebt. De chatbot neemt het vanaf dat punt over. De tekst die eruit voortvloeit is beter te begrijpen, maar waarschijnlijk niet direct klaar voor publicatie of de les. Lees daarom altijd goed door wat ChatGPT produceert, om vreemde fouten te voorkomen.

©Wesley Akkerman | ID.nl

©Wesley Akkerman | ID.nl

Bovendien is het zaak dat je rekening houdt met regionale verschillen. Dit heeft weer minder met culturele verschillen te maken. In de Verenigde Staten gebruiken ze het woord ‘football’ bijvoorbeeld om te verwijzen naar een rugby-achtige sport. Maar in Groot-Brittannië wordt daarmee voetbal bedoeld, dat ze in de VS weer ‘soccer’ noemen. In je commando kun je dus differentiëren op wie de spreker of luisteraar is, zodat Engelsen en Amerikanen je altijd begrijpen als je gewoon voetbal bedoelt.

Rekening houden met de vorm

Context, stijl en culturele verschillen daargelaten, hebben we ook vaak te maken met de vorm van de tekst. Sommige teksten moeten informeren, terwijl andere juist vermaken. Dan hebben we het over liedjes, gedichten en meer. In dergelijke teksten zijn de woorden en zinnen bewust gekozen. Bijvoorbeeld omdat ze rijmen, of omdat ze mooi bij elkaar passen. Maar je begrijpt het al: de tekst of bedoeling komt vaak niet helemaal lekker uit de verf wanneer je hem één-op-één vertaalt.

Vertaal je een tekst met humor, woordgrapjes of rijmpjes, dan kun je er vergif op innemen dat die niet werken in andere talen (wanneer ze te ver uit elkaar liggen). ChatGPT kan het gat tussen de talen opvullen, maar helaas slechts ten dele. In eerste instantie zal de chatbot een directe vertaling geven, maar dan zonder rijm of humor. In het geval van ‘al is de leugen nog zo snel de waarheid achterhaalt haar wel’, krijg je dus zoiets als ‘no matter how fast the lie, the truth will always catch up’.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Niet fout, maar door dat rijmpje krijgt het gezegde meer karakter. In dit geval kun je aan ChatGPT vragen of die de tekst kan vertalen, met behoud van de rijm. Hoewel die vertaling niet perfect is, komt die wel dichter in de buurt van het origineel. Nu komen we uit op een zin als ‘Though the lie be swift, the truth still makes the shift’. Geen perfecte, maar wel een grappige vertaling. Zo kom je onverhoopt wat creatieve zinnen tegen op ChatGPT; maar lees alles achteraf wel goed na.


▼ Volgende artikel
Online aan documenten werken: maak kennis met vier tekstverwerkers
Huis

Online aan documenten werken: maak kennis met vier tekstverwerkers

Er zijn genoeg tekstverwerkingsprogramma's die je op je computer of telefoon kunt installeren, maar als je niets wilt downloaden of aanschaffen en gewoon op het internet wilt schrijven, zijn je opties beperkt. In dit artikel bespreken we vier online tekstverwerkers.

Dit artikel in het kort: online tekstverwerkers hebben als voornaamste voordeel dat je gemakkelijk tegelijk met anderen aan documenten kunt werken. Ook zijn ze vaak gratis en kost het programma geen opslagruimte op je pc of telefoon.

In dit artikel bespreken we vier van zulke onlinediensten:

  • Google Docs
  • Word Online
  • Proton Docs
  • CryptPad

Leestip: Veilig Google Docs en Sheets delen met anderen

Google Docs

Google Docs is de populairste online tekstverwerker en dus waarschijnlijk de logische optie als je veel met anderen samenwerkt aan documenten. Het is kinderlijk eenvoudig gemaakt om bestanden en mappen met anderen te delen of een hele Google Drive-omgeving aan te maken waarin genodigden samen kunnen werken.

Wijzigingen worden automatisch opgeslagen in de cloud (15 gigabyte gratis opslag), waardoor je altijd een back-up hebt. Als je de Chrome-browser gebruikt, kun je ook offline werken. Je wijzigingen worden dan in de browser zelf opgeslagen en zodra je weer verbinding hebt, gesynchroniseerd in de cloud. Bij andere online tekstverwerkers is internetverbinding te allen tijde vereist. Voor mobiele gebruikers is er overigens ook een app beschikbaar, zodat je je bestanden ook onderweg kunt bewerken.

Documenten hebben in de onlineversie een limiet van ongeveer een miljoen tekens (circa 200.000 woorden). Afhankelijk van de specificaties van je computer, kan het echter zijn dat het bestand al veel eerder langzaam (of helemaal niet) laadt. Het schrijven van een roman kan dus problematisch uitpakken.

Je raakt je toetsenbord vaker aan dan je partner

Met schoonmaakdoekjes maak je je toetsen snel en hygiënisch schoon

Word Online

Word Online is een gratis, uitgeklede versie van Word uit het Microsoft 365-pakket. Documenten worden automatisch opgeslagen in Microsoft OneDrive, met 5 GB opslagruimte voor gratis gebruikers. De onlineversie mist enkele (geavanceerdere) functies van de desktopapplicatie, zoals macro's (takencombinaties) en diagrammen. Audio-opnames, Excel-sheets of PowerPoint-dia's invoegen is ook niet mogelijk.

Het programma heeft wel enkele functies die ontbreken bij het soortgelijke Google Docs. Zo zijn er meer tekststijlen, zijn de opmaakopties bij tabellen een stuk uitgebreider en kun je video's invoegen. Ook trekt Word Online langere documenten beter (met een technisch limiet van maar liefst honderd miljoen tekens).

Aan de andere kant kun je Word Online-documenten in minder formaten exporteren (alleen in .odt, .pdf en .docx) en kunnen er minder documenttypen worden geopend. Onder meer .txt-bestanden moeten eerst worden omgezet in een ander formaat.

©terovesalainen - stock.adobe.com

Proton Docs

Proton Docs is onlangs uitgebracht als 'privacyvriendelijk' alternatief voor de bekendere tekstverwerkers. De maker belooft je documenten end-to-end te versleutelen, waardoor Proton ze niet kan inzien en de inhoud ook niet op straat kan belanden na een datalek. Google en Microsoft bieden dat niet, dus ze zouden bij je documenten kunnen, al beloven ze in hun gebruikersovereenkomsten dat ze dat niet doen.

Om Proton Docs te gebruiken heb je een Proton-account nodig. Daarbij krijg je ook 5 GB aan gratis opslag. Je kunt documenten delen met mensen zonder Proton-account, maar gelijktijdig samenwerken met hen is nog niet mogelijk. De fabrikant zegt wel dat dat binnenkort wordt toegevoegd. Er is ook een appversie om op je telefoon verder te kunnen schrijven.

Aangezien de dienst nog vrij nieuw is, zijn sommige 'vanzelfsprekende' functies nog niet aanwezig. Denk aan het aanpassen van de regelafstand, een donkere modus, automatische bronvermelding of paginaondersteuning (Proton-documenten bestaan uit een enkele, lange pagina). Ook zijn er een stuk minder tekstkleuren en lettertypes dan bij de concurrentie.

⌨️Lees ook: Zo gebruik je Office zonder abonnement

CryptPad

CryptPad lijkt erg op het bovengenoemde Proton Docs, aangezien ook CryptPad beweert alle bestanden zorgvuldig te versleutelen. Proton is een bekendere naam en heeft naast Docs verschillende andere 'privacyvriendelijke' diensten op zijn cv staan, maar CryptPad heeft één belangrijke troef: je hebt geen account nodig om aan documenten te kunnen (samen)werken. Wel worden documenten van ongeregistreerde gebruikers slechts drie maanden bewaard en moet je inloggen om bestanden met anderen te kunnen delen en afbeeldingen te kunnen invoegen. Met een gratis account krijg je 1 GB aan opslag, wat relatief karig is.

Verder zijn de mogelijkheden net als bij Proton beperkt in vergelijking met de concurrentie en wordt tekst wederom niet in pagina's opgedeeld. Althans, als gratis gebruiker, want deze mogelijkheid staat wel achter een betaalmuur. Daarnaast is er geen appversie beschikbaar, al beweert de maker dat de dienst zo is ontworpen dat deze ook via de mobiele webbrowser goed moet werken.


▼ Volgende artikel
Review Eufy Video Doorbell C30 – Heeft een flinke troef in handen
© Wesley Akkerman
Zekerheid & gemak

Review Eufy Video Doorbell C30 – Heeft een flinke troef in handen

De Eufy Video Doorbell C30 is een betaalbare slimme deurbel met een adviesprijs van 79 euro. Hoe goed kan een deurbel dan zijn? Nou, behoorlijk, als je het ons vraagt. Natuurlijk zijn er nadelen, maar die zijn begrijpelijk gezien de prijs.

Uitstekend
Conclusie

Wat de deurbel een beetje tegenwerkt is de manier van opladen en het feit dat je met de kijkhoek van 140 graden de mat niet in beeld kunt brengen. Daardoor kunnen pakketjes onopgemerkt blijven. Maar verder is het gewoon een fijne, toegankelijke en goed bruikbare videodeurbel die voor 79 euro flink wat waarde biedt. Je hebt bovendien géén abonnement nodig voor de opslag en kunt het systeem eventueel uitbreiden met of toevoegen aan de Homebase S380 van hetzelfde merk. Daarmee ontgrendel je flink wat extra, slimme mogelijkheden én heeft de deurbel een flinke troef in handen waar Ring momenteel alleen van kan dromen.

Plus- en minpunten
  • Veel voor weinig
  • Duidelijke beeldkwaliteit
  • Goed verstaanbare audio
  • Opladen via usb-c
  • Compatible met Homebase S380
  • Prijs
  • Geen abonnement nodig
  • Lokale opslag
  • Detectie kan beter
  • Pakketten niet zichtbaar
  • Opladen vereist verwijdering deurbel
  • MicroSD-kaart in deurbel

 Eén van de belangrijkste concurrenten van de Eufy Video Doorbell C30 is ongetwijfeld de eerder in 2024 gelanceerde Ring Battery Video Doorbell. Die slimme deurbel heeft een adviesprijs van 99 euro en bevalt eigenlijk zo goed, dat je je hardop mag afvragen of je wel meer hoeft uit te geven dan dat. Eufy gaat er dus nog eens 20 euro onder zitten en probeert zodoende de concurrentie te ondermijn, zonder dat het merk inlevert op benodigde functies.

Hoewel de Eufy Video Doorbell C30 een flinke unit is, is het ook gewoon een typische videodeurbel. Onderop zit een gemakkelijk indrukbare knop en bovenin zit de enkele camera. In de doos zitten verschillende middelen waarmee je hem gemakkelijk aan het deurkozijn ophangt. Er zit tevens een wig bij, waarmee je hem met een hoek van vijftien graden installeert. Zo kan de camera altijd gericht zijn op de aanbeller. Maar in principe hang je hem op waar je wilt.

©Wesley Akkerman

Een vervelend taakje

Opladen gaat gelukkig via een usb-c-kabel. Het nadeel van dit systeem is dat je daarvoor de complete deurbel moet verwijderen, en ook de achterkant met een pin moet losmaken om erbij te komen. Geen vreemd principe gezien de prijs, maar wel een vervelend taakje. De fabrikant belooft een gebruikersduur van drie maanden, dus dit moet je zeker vier keer per jaar doen. Opladen duurt zes uur – dan is de deurbel dus ook zes uur buiten gebruik.

Wat deze deurbel echter zo interessant maakt, is het feit dat die beelden lokaal kunt opslaan. Je bent geen extra kosten kwijt aan één abonnement. In de deurbel zelf past een microSD-kaartje (tot 128 GB) waar die beelden op staan. Hoewel we offline opslaan toejuichen, is de kaart direct in de bel stoppen niet altijd handig. Want als iemand de bel steelt, dan ben je meteen dat kaartje kwijt. Maar aan de andere kant heb je zo ook geen extra kosten voor de aanschaf van een gong of basisstation.

©Wesley Akkerman

Koppeling met S380

Ons advies is dan ook: bevestig de Eufy Video Doorbell C30 stevig aan de muur, deur of het kozijn, om diefstal te voorkomen. Als je wilt, kun je het systeem ook zonder microSD-kaart gebruiken, aangezien je de C30 aan het S380-basisstation kunt koppelen. Dat station kost 139 euro en is daarmee flink duurder dan de deurbel. Maar als je al zo'n hub hebt of je bent voornemens meer met Eufy te doen, dan is die de investering dubbel en dwars waard.

Mocht je dat basisstation hebben of gaan kopen, dan ontgrendel je daarmee een aantal handige opties. Denk dan aan meer detectie- en herkenningsmogelijkheden, opslag tot 16 TB (voor alle gekoppelde camera's) en de gongfunctie. De S380 kan dan een geluidje afspelen op het moment dat er iemand aanbelt. Alleen deze integratie maakt de Eufy Video Doorbell C30 al ontzettend interessant, omdat je relatief veel functies voor een ontzettend laag bedrag in huis haalt.

©Wesley Akkerman

Met of zonde base?

Natuurlijk maakt de Eufy Video Doorbell C30 zelf ook lawaai zodra iemand op de bel drukt. Op je smartphone krijg je dan een simpele notificatie te zien. Als je daarop tikt, kom je uit in de app en krijg je een liveweergave te zien van degene die voor de deur staat. Met een full HD-resolutie en een duidelijke microfoon en speaker zie en hoor je alles heel goed wat er voor de deur gebeurt. Ook degene die aanbelt kan jou prettig verstaan. Hier hebben we dus weinig op aan te merken.

In vergelijking met duurdere bellen kunnen de beelden een beetje korrelig ogen, en ze missen wat detail. Maar je ziet duidelijk wie er voor de deur staat en of er bijvoorbeeld een pakketje ligt. Wanneer je de bel zonder Homebase S380 gebruikt, is die minder accuraat met bewegings- en detectiemiddelen dan je misschien zou willen, waardoor je nog weleens wat kunt missen of soms juist te veel notificaties krijgt. Met inzet van de base gaat het echter veel beter.

©Wesley Akkerman

Zaken om rekening mee te houden

Verder moet je er rekening mee houden dat dit niet de beste videodeurbel voor pakketherkenning is. Dat komt door de verticale kijkhoek van 140 graden. Die is niet hoog genoeg om de deurmat te zien liggen, waardoor veel pakketten onopgemerkt blijven. Daarnaast stelt de zoomfunctie niet veel voor. Je kunt technisch gezien zien wat er verderop gebeurt, maar echt met veel detail lukt dat niet. Gelukkig gebruik je zo'n functie niet al te vaak.

Ook overtuigt nachtvisie niet. Zodra er te weinig licht is, schakelt het systeem over naar een zwart-witmodus. In principe prima om de boel te checken, maar het komt de beeldkwaliteit niet ten goede. Maar goed, we zeggen het er nog even bij: dit apparaat kost nog geen 80 euro, dus we verwachten ook niet dat hij overal goed op scoort. Dit zijn echter wel aspecten waar Ring iets beter mee omgaat, maar dan moet je bereid zijn twee tientjes meer te betalen.

Eufy Video Doorbell C30 kopen?

Onderaan de streep doet de Eufy Video Doorbell C30 echter weinig fout om een aankoop in de weg te zitten. De laatste punten die we noemen, zaken om rekening mee te houden, scharen we daar niet onder. Maar geven we toch mee zodat je weet waar je aan begint. Wat de deurbel een beetje tegenwerkt is de manier van opladen en het feit dat je met de kijkhoek van 140 graden de mat niet in beeld kunt brengen. Daardoor kunnen pakketjes onopgemerkt blijven.

Maar verder is het gewoon een fijne, toegankelijke en goed bruikbare videodeurbel die voor 79 euro flink wat waarde aanbiedt. Je hebt bovendien géén abonnement nodig voor de opslag en kunt het systeem eventueel uitbreiden met of toevoegen aan de Homebase S380 van hetzelfde merk. Daarmee ontgrendel je flink wat extra, slimme mogelijkheden én heeft de deurbel een flinke troef in handen waar Ring momenteel alleen van kan dromen.