ChatGPT is even veelzijdig als een Zwitsers zakmes. Je kunt het handige gereedschap voor allerlei saaie of dagelijks terugkerende taken gebruiken. Eén van die dingen is teksten vertalen. Dat doet de chatbot niet net zo gortdroog als bijvoorbeeld Google Translate. Nee, ChatGPT heeft meer in z’n mars.

Aangezien ChatGPT inmiddels getraind is op een grote hoeveelheid tekst, context en verschillende talen, kunnen we de chatbot ook inzetten als vertaalmachine. Natuurlijk hebben we daar andere apps en programma’s voor. Maar het programma biedt – dankzij die training – een ongekende flexibiliteit. Dat krijg je alleen voor elkaar als je de bot een handje helpt, met de nodige context. Daarom vertellen we in dit artikel precies hoe je ChatGPT voor vertalingen kunt gebruiken.

Het grote voordeel van ChatGPT ten opzichte van andere vertaaldiensten, is dat deze tool een interactief venster aanbiedt waarmee je vertaling kunt verfijnen. Bij bijvoorbeeld: Google Translate geef je een zin op en daar komt dan een vertaling uit. That’s it. Maar aan een chatbot als ChatGPT kun je aangeven wat nog meer belangrijk is voor een bepaalde tekst. Ook kun je de toon of de stijl van de vertaling aanpassen, en zelfs rekening houden met rijmpjes en dergelijke.

ChatGPT context aanbieden

Vertalen met ChatGPT werkt simpel. Je opent de chatbot en geeft hem tekst, met de vraag of hij dat kan vertalen. Door de tool wat meer context mee te geven, bepaal je de richting van de vertaalde regels. Daardoor kan de intentie van de zin veranderen, en mogelijk veel beter aansluiten bij wat je precies bedoelt. Maar dan moet je wel weten wat je ongeveer verwacht. Het is belangrijk dat je daarvoor bepaalde termen of woorden gebruikt, die aanduiden waar een tekst(gedeelte) over moet gaan.

Je kunt dan rekening houden met hoe andere mensen zinnen opbouwen of woorden gebruiken in bepaalde landen. Geef aan dat de vertaalde zin door iemand uit een bepaald land begrepen moet worden, zonder dat er ruis op de lijn zit. Zo kan ChatGPT (voor zo ver mogelijk) rekening houden met de cultuur van die plek. Lees je een artikel in een andere taal, bijvoorbeeld over een medische aandoening, geef dan aan dat de tekst over die aandoening gaat.

Hoe groter de talen linguïstisch uit elkaar liggen, hoe belangrijker de context wordt. Nederlands, Duits en Zweeds lijken heel erg op elkaar. Maar Nederlands, Russisch en Hindi niet. Een commando als ‘Vertaal [deze zin] zodat iemand in Rusland die kan begrijpen’ is een volwaardig begin. Daarna kun je eventueel finetunen met opeenvolgende antwoorden, mocht de vertaling niet accuraat blijken. Houd voor de zekerheid ook andere vertaalmachines bij de hand om (basaal) dingen te controleren.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Ook is het goed om aan te geven om wat voor tekst het precies gaat. Gaat het om een gedicht, liedje, financieel document of een wetenschappelijk artikel? Dat kan allemaal an belang zijn voor ChatGPT om een goede vertaling samen te stellen. Je kunt dan een zin gebruiken als ‘Vertaal [dit gedicht] naar het Nederlands’. Je kunt ook aan het einde van de zin aangeven om wat voor soort tekst het gaat. ‘Vertaal [deze tekst] naar het Nederlands. Het betreft een financieel rapport’. Het kan zijn dat de chatbot de tekst zelf herkent.

Stijl en specifieke woorden

Het kan gebeuren dat – door de aard van een vertaalde tekst – de vertaling heel droog, technisch of op andere manieren onleesbaar wordt. Vertaal je een juridisch of financieel document waar je zelf soms van achter je oren krabt, dan kun je een opdracht toevoegen als ‘Vertaal [deze tekst] naar het Nederlands met begrijpelijke termen’. Je kunt daar verder aan toevoegen dat de originele boodschap behouden moet blijven. Zodoende kun je ook nieuwsberichten uit andere talen beter begrijpen.

Voor dit soort dingen kun je naast ‘begrijpelijke termen’ of ‘begrijpelijke taal, ook woorden als ‘voor kinderen uit groep 6’ gebruiken. Zolang je zelf weet wat het beoogde publiek is, kun je ChatGPT aan hand nemen en vertellen wat je nodig hebt. De chatbot neemt het vanaf dat punt over. De tekst die eruit voortvloeit is beter te begrijpen, maar waarschijnlijk niet direct klaar voor publicatie of de les. Lees daarom altijd goed door wat ChatGPT produceert, om vreemde fouten te voorkomen.

©Wesley Akkerman | ID.nl

©Wesley Akkerman | ID.nl

Bovendien is het zaak dat je rekening houdt met regionale verschillen. Dit heeft weer minder met culturele verschillen te maken. In de Verenigde Staten gebruiken ze het woord ‘football’ bijvoorbeeld om te verwijzen naar een rugby-achtige sport. Maar in Groot-Brittannië wordt daarmee voetbal bedoeld, dat ze in de VS weer ‘soccer’ noemen. In je commando kun je dus differentiëren op wie de spreker of luisteraar is, zodat Engelsen en Amerikanen je altijd begrijpen als je gewoon voetbal bedoelt.

Rekening houden met de vorm

Context, stijl en culturele verschillen daargelaten, hebben we ook vaak te maken met de vorm van de tekst. Sommige teksten moeten informeren, terwijl andere juist vermaken. Dan hebben we het over liedjes, gedichten en meer. In dergelijke teksten zijn de woorden en zinnen bewust gekozen. Bijvoorbeeld omdat ze rijmen, of omdat ze mooi bij elkaar passen. Maar je begrijpt het al: de tekst of bedoeling komt vaak niet helemaal lekker uit de verf wanneer je hem één-op-één vertaalt.

Vertaal je een tekst met humor, woordgrapjes of rijmpjes, dan kun je er vergif op innemen dat die niet werken in andere talen (wanneer ze te ver uit elkaar liggen). ChatGPT kan het gat tussen de talen opvullen, maar helaas slechts ten dele. In eerste instantie zal de chatbot een directe vertaling geven, maar dan zonder rijm of humor. In het geval van ‘al is de leugen nog zo snel de waarheid achterhaalt haar wel’, krijg je dus zoiets als ‘no matter how fast the lie, the truth will always catch up’.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Niet fout, maar door dat rijmpje krijgt het gezegde meer karakter. In dit geval kun je aan ChatGPT vragen of die de tekst kan vertalen, met behoud van de rijm. Hoewel die vertaling niet perfect is, komt die wel dichter in de buurt van het origineel. Nu komen we uit op een zin als ‘Though the lie be swift, the truth still makes the shift’. Geen perfecte, maar wel een grappige vertaling. Zo kom je onverhoopt wat creatieve zinnen tegen op ChatGPT; maar lees alles achteraf wel goed na.

TCL trekt de stoute schoenen aan en verlengt de fabrieksgarantie op een reeks televisies naar maar liefst vijf jaar. Let wel: dit is exclusief voor de Nederlandse markt. Daarmee wil het merk consumenten meer zekerheid bieden en laten zien dat het vertrouwen heeft in de kwaliteit en levensduur van zijn toestellen.

Sinds begin deze maand kunnen kopers van geselecteerde TCL-modellen zich klaarmaken voor vijf jaar zorgeloos tv-kijken (mits zij het toestel tijdig registreren). De regeling geldt voor tientallen modellen die vanaf 1 november 2025 onder de nieuwe garantievoorwaarden vallen.

Royale uitbreiding van de standaardgarantie

De verlengde garantie is een aanvulling op de reguliere dekking die standaard op TCL-televisies zit. Alleen toestellen die in Nederland zijn verkocht én genoemd worden in een vooraf vastgestelde modellenlijst komen in aanmerking. Die afbakening is bewust: TCL wil aansluiten bij de verwachtingen van Nederlandse huishoudens en tegelijkertijd helder maken wat kopers precies mogen verwachten in de jaren na aanschaf.

©TCL

Registreren binnen 30 dagen

Er zit wel een voorwaarde aan vast: kopers moeten hun tv binnen 30 dagen registreren in een persoonlijk TCL-account. Tijdens dat proces worden modelcode, serienummer en aankoopbewijs gevraagd; daarna wordt de garantie automatisch uitgebreid naar vijf jaar. Dat klinkt misschien bemoeizuchtig, maar het zorgt ervoor dat TCL claims sneller kan beoordelen én dat consumenten precies weten waar ze aan toe zijn.

Brede selectie modellen

De lijst deelnemende televisies is opvallend ruim. Van 50-inch modellen tot kolossen van 115 inch: onder meer de 115C7K, 115X955 en diverse varianten uit de C7-, C8-, C9- en MQLED85-series doen mee, net als meerdere Q7C- en Q8C-modellen. Daarmee mikt TCL op een groot deel van de kopers die dit najaar een nieuwe tv overwegen. De complete lijst (zie kader hieronder) helpt consumenten om vooraf te checken of hun beoogde model onder de regeling valt.

'Signaal van vertrouwen'

Volgens Yann Guiho-Loyer, General Manager TCL Benelux, is de verlenging vooral bedoeld om te onderstrepen dat het merk vertrouwen heeft in de kwaliteit en levensduur van zijn televisies. Betrouwbaarheid staat centraal in de strategie, zegt hij, en een langere garantieperiode past precies in dat plaatje. Voor consumenten betekent het simpelweg vijf jaar dezelfde fabrieksondersteuning, maar dan zonder de eerdere tijdsbeperking.

Is een traditioneel tv-abonnement eigenlijk nog wel nodig? Dat ligt er maar net aan naar welke zenders je vaak kijkt. Zo stream je de meeste Nederlandse tv-stations moeiteloos via internet. In veel gevallen kan dat zelfs gratis of tegen lagere kosten. Kortom, stuur een opzegbrief naar je tv-provider en bespaar geld.

Een alles-in-één-pakket van pakweg Ziggo, KPN of Online.nl lijkt erg verleidelijk. Voor een paar tientjes per maand kun je televisiekijken, internetten en eventueel bellen. De daadwerkelijke kosten hangen af van de internetsnelheid en het zenderpakket. Het ‘tv-deel’ is afhankelijk van de aanbieder al gauw verantwoordelijk voor een bedrag tussen de tien en twintig euro per maand. Ontdek aan de hand van dit artikel of je misschien wel zonder tv-abonnement kunt.

Tv-abonnement opzeggen?

Het opzeggen van een tv-abonnement is voor veel mensen een grote stap. Logisch, want dat ‘kastje’ van de tv-provider geeft je in één klap toegang tot tientallen of misschien wel meer dan honderd tv-zenders. Wel zo makkelijk! De hamvraag is natuurlijk of je regelmatig naar Discovery, CNN, BBC First, National Geographic en andere internationale zenders kijkt. Zo niet, dan ben je zonder tv-abonnement goedkoper uit. In plaats van de tv-ontvanger (decoder) gebruik je voortaan apps en/of websites om naar Nederlandse live-televisie te kijken.

Veel mensen nemen internet en televisie bij dezelfde aanbieder af. In dat geval kun je het tv-deel waarschijnlijk opzeggen. Je dient hiervoor meestal telefonisch of via een webformulier contact op te nemen. Houd er rekening mee dat je de tv-decoder moet terugsturen. Het is vaak lucratiever om naar een internet-only-abonnement van een andere provider over te stappen. Veel internetbedrijven proberen met aanbiedingen nieuwe leden over de streep te trekken. Controleer in de voorwaarden van je huidige contract of je direct kunt overstappen.

Stabiele internetverbinding kiezen

Wie afscheid neemt van een tv-abonnement, heeft wel een stabiele internetverbinding nodig. Je wilt immers zonder haperingen naar journaals, talkshows, woonprogramma’s en dramaseries kijken. Met name voor overstappers is het nuttig om te weten tussen welke vaste verbindingen zij kunnen kiezen. Internet komt op grofweg drie verschillende manieren een woning binnen. De goedkoopste optie is over het algemeen een dsl-verbinding. Het signaal bereikt dan via de bestaande koperen telefoonlijn je woning. Deze techniek wordt uitgefaseerd. Op veel woonadressen kun je dan ook geen dsl-abonnement meer afsluiten.

Een snellere methode is internet via de kabel. Dit is het kabelnetwerk dat oorspronkelijk is aangelegd voor televisie. Ziggo is veruit de grootste kabelaar in Nederland. Daarnaast zijn er ook enkele regionale aanbieders. Heb je behoefte aan supersnel internet? In dat geval is een glasvezelverbinding de beste keuze. Veel woningen hebben inmiddels deze aansluiting.

Stap je over naar een andere vaste verbinding voor internet? Dan is het noodzakelijk om apparatuur en de nodige kabels te (laten) vervangen. Verder heb je bij het kiezen van een internetabonnement keuze uit verschillende snelheden. Zijn er in huis meerdere gebruikers die vaak tegelijkertijd streamen, dan is een behoorlijke snelheid geen overbodige luxe. Overigens kun je een internetabonnement later altijd nog upgraden naar een hogere snelheid. De NPO adviseert voor zijn videodienst een constante snelheid van 10 Mbit/s per stream.

Goede wifi-dekking

Veel mensen hebben meerdere smart-tv’s in huis, bijvoorbeeld in de woon- en slaapkamer(s). Bovendien kun je tv-programma’s ook naar een pc, laptop, tablet en smartphone streamen. Een goede wifi-dekking is hiervoor essentieel. Gelukkig leveren veel internetproviders tegenwoordig een router met behoorlijk krachtige antennes mee.

Ervaar je in de slaapkamer, op zolder of op een andere plek een zwak signaal? De meeste providers verhuren wifi-versterkers, maar daarmee verhoog je wel het maandbedrag van het abonnement. Als alternatief kun je de aanschaf van een zogenaamd mesh-systeem overwegen. Hierbij realiseren pakweg twee of drie satellieten gezamenlijk een dekkend wifi-netwerk.

Kabel of wifi?

Vrijwel elke smart-tv kun je op twee manieren met het thuisnetwerk verbinden, namelijk via wifi of een kabel. Als je de keuze hebt, kies dan altijd voor een bekabelde verbinding. Je verkleint daarmee de kans op haperingen, langere laadtijden en kwaliteitsverlies van videostreams. Een kabel geeft je een constante snelheid. Met name bij beelden met een hoge resolutie maakt dat mogelijk een verschil. Wifi kan op zich ook prima werken, maar een aantal factoren kan de verbinding negatief beïnvloeden. Denk onder meer aan dikke muren, de afstand tot de router en storingen door naburige netwerken (interferentie). Leg daarom bij voorkeur een uitgebreid bekabeld netwerk aan. 

NPO-zenders streamen

Zodra overal in huis de internetverbinding op orde is, kun je naar hartenlust tv-zenders streamen. Dat kan met vrijwel elke smart-tv. Het vereist wel enige voorbereiding, want je dient op deze televisie de juiste app(s) te installeren. Die nemen we in dit artikel met je door. De NPO-zenders worden grotendeels gefinancierd met belastinggeld. Om die reden zijn deze tv-programma’s voor Nederlandse burgers ‘gratis’ beschikbaar. De app NPO Start kost dan ook niets. Op redelijk recente smart-tv’s van Samsung, LG en Philips kun je deze toepassing installeren. Mogelijk is NPO Start ook voor andere tv-toestellen beschikbaar, maar in dat geval is een goede werking niet gegarandeerd. Als alternatief kun je een app op een smartphone of tablet installeren.

Daarnaast bereik je deze videodienst via www.npo.nl/start.In NPO Start heb je toegang tot de livekanalen van NPO 1/2/3. Bovendien kijk je ook naar de themakanalen NPO 1 Extra, NPO 2 Extra en NPO Politiek en Nieuws. Vergeleken met een regulier tv-abonnement hebben de livezenders van NPO Start vooralsnog een lagere beeldkwaliteit. Overigens kun je met deze app ook tv-programma’s van de publieke omroepen terugkijken. Hierbij geldt er sinds kort een hogere beeldkwaliteit van 1920 × 1080 pixels. Lekker scherp dus! Gebruikers maken bij NPO Start desgewenst een account aan. Markeer daarmee tv-programma’s als favoriet en houd een kijkgeschiedenis bij. Verder ontvang je persoonlijke aanbevelingen.

RTL-zenders streamen

Wat de NPO kan, kan RTL natuurlijk ook! De tv-zenders RTL 4/5/7/8, RTL Telekids en RTL Z zijn te zien bij Videoland. Op smart-tv’s van Samsung, Sony, LG, Philips, Panasonic en Hisense installeer je een app. Daarnaast is Videoland ook voor smartphones, tablets en browsers beschikbaar. Surf voor laatstgenoemde optie naar www.videoland.com. Er bestaat een gratis variant van Videoland, maar daarvan zijn de mogelijkheden beperkt. Zo kun je alleen tot zeven dagen RTL-programma’s terugkijken. Je hebt hiervoor een TV Gemist-account nodig.

Wil je tv-zenders van RTL live streamen, dan kan dat met een Basis-abonnement. Je betaalt hiervoor 5,99 euro per maand. Overigens kijk je daarmee ook onbeperkt naar series, films en tv-programma’s. Met Plus (10,99 euro) en Premium (12,99 euro) biedt Videoland ook abonnementen met meer mogelijkheden aan. Voor gratis leden heeft de gebruikersomgeving niet zoveel functies, al houd je eventueel wel een kijklijst bij. De videodienst streamt de beelden meestal in een resolutie van 1920 × 1080 pixels. Op kleine schermen of bij een trage internetverbinding hanteert Videoland mogelijk een lagere beeldkwaliteit.

Talpa-zenders: lastiger

Wat de NPO en RTL kunnen, kan Talpa kennelijk niet. Met KIJK is er weliswaar een streamingdienst beschikbaar, maar die heeft geen functie om livezenders te streamen. Wel kijk je tv-programma’s van SBS6/9, Veronica en NET5 terug. Er is hierbij geen tv-gids om een bepaalde uitzending te vinden. Gebruik als alternatief de zoekfunctie of snuffel door alle aanbevelingen. Start je een video, dan verschijnen er eerst enkele reclamefilmpjes. Verder komen er ook tijdens de uitzending flink wat commercials voorbij. Een pluspunt is dat je van bekende tv-programma’s meerdere seizoenen kunt terugkijken. Met een gratis account bewaar je favoriete tv-programma’s desgewenst in een lijst.

Voor redelijk recente smart-tv’s van Samsung, LG, Philips, Sony en Hisense is er een app beschikbaar. Op mobiele apparaten met iOS (iPhone en iPad) en Android installeer je eveneens een app. Daarnaast bezoek je met elke browser www.kijk.nl. Het is niet bekend in welke resolutie KIJK zijn videostreams aanbiedt.

NLZiet

NLZiet geldt misschien wel als meest aantrekkelijke alternatief voor je traditionele tv-abonnement. Deze dienst is ontstaan uit een samenwerking tussen RTL, Talpa en de NPO. Je kunt vrijwel alle bekende Nederlandse livezenders streamen. Ook diverse regionale omroepen zijn vertegenwoordigd. Verder telt het aanbod enkele Belgische tv-stations. Het goedkoopste Basis-abonnement kost 7,95 euro per maand. Dat is in de regel goedkoper dan de kosten bij een traditionele tv-provider. Wil je tijdens het terugkijken van uitzendingen geen reclame, dan betaal je maandelijks 9,95 euro voor een Premium-account. Er bestaat ook nog een Extra-abonnement met een ruimer zenderaanbod van Engelse en internationale tv-stations. Dat kost 11,95 euro.

Een groot voordeel is dat NLZiet een heleboel platformen ondersteunt. Je kunt op bijna iedere smart-tv, tablet en smartphone een app installeren. Daarnaast kun je ook gewoon naar www.nlziet.nl surfen. Mooi meegenomen is dat je uitzendingen tot 365 dagen kunt terugkijken. Bij producties van de NPO is dat vaak zelfs nog langer. Afhankelijk van de stream die je start, bedraagt de maximale beeldkwaliteit 1920 × 1080 pixels. In de gestroomlijnde gebruikersomgeving van NLZiet kun je tv-programma’s via het plusteken als favoriet markeren.

Sportzenders

Met de eerder besproken apps kijk je (gratis) naar uitzendingen van NOS Sport. Daarnaast bestaan er natuurlijk ook allerlei specifieke sportzenders. Zo bezit Ziggo Sport bijvoorbeeld de rechten voor de Conference League, Europa League én Champions League. Volgens de Nederlandse Mediawet moet Ziggo Europese voetbalwedstrijden van Nederlandse clubs voor iedereen beschikbaar maken. Ook wanneer je geen betaald lid bent, download je de benodigde Ziggo Go-app dus naar je smartphone, tablet of smart-tv. Geniet vervolgens van Europees voetbal!

Voor de andere bekende sportzenders Viaplay (https://viaplay.com) en Eurosport (https://hbo.max.com) kun je een betaald (streaming)abonnement afsluiten. Helaas is ESPN vooralsnog alleen beschikbaar als zenderpakket van een traditioneel tv-abonnement. Je kunt hiervoor geen los streamingabonnement afsluiten.