Of je AI nu ziet als een gadget of een efficiënte manier van werken … het is zeker dat je het gaat gebruiken. Bijna iedere software pakt uit met AI. Copilot is de overkoepelende naam van de AI-gedreven oplossingen in Windows 11 die naar eigen zeggen ‘je productiviteit en creativiteit vergroten.’ Laten we onderzoeken hoe je het maximale uit de gratis versie haalt.

Copilot is wat je noemt generatieve AI, of kortweg genAI. Hij wordt zo genoemd omdat er verschillende soorten content worden gegenereerd: tekst, samenvattingen en afbeeldingen. Voor de tekstgeneratie gebruikt Copilot een taalmodel dat gebaseerd is op het GPT-4-model, dat werd ontwikkeld door de organisatie OpenAI. Microsoft is nog steeds de belangrijkste investeerder van Open AI, die verantwoordelijk is voor ChatGPT.

De slimme assistent Copilot begrijpt vragen, kan verbanden leggen, geeft intelligente antwoorden en door te analyseren wat je dagelijks op je pc uitvoert, wordt het model met de dag slimmer. Dat betekent niet dat je hem met verstand op nul kunt gebruiken, want deze digitale assistent is nog volop in ontwikkeling. We wijzen je dadelijk ook op twee gevaarpunten.

Copilot is cool, maar niet altijd nuttig. Al verricht de genAI soms wel wonderen en dat belooft wat voor de toekomst. We zien ook hoe hij al in diverse apps, zoals Paint, is toegevoegd. En er zullen nog meer apps volgen.

Applicaties starten

Toen Copilot in september 2024 uitkwam, kon hij meteen enkele eenvoudige systeemtaken uitvoeren, zoals schakelen tussen de donkere en lichte weergave. Op dit vlak is de AI er de afgelopen maanden sterk op achteruitgegaan. We mogen meer verwachten van een slimme butler dan dat hij aanwijzingen geeft over hoe we het zelf kunnen doen.

Wel kan de AI-assistent vrijwel elke app starten die op je computer is geïnstalleerd zonder dat je langs het startmenu hoeft. Open Copilot, klik in het vak Vraag me alles wat u wilt en schrijf een opdracht. Zo’n tekstopdracht noemen we een prompt, bijvoorbeeld Open VLC. Copilot maakt de vraag wat preciezer: Wilt u dat ik de app VLC media player voor u open? Klik op Ja en de gevraagde app verschijnt meteen op het bureaublad. De chatbot reageert zo veel mogelijk op natuurlijke taal. Je kunt dus bijvoorbeeld net zo goed Start VLC typen.

Lees ook: Prompt engineering: zo maak je precies het beeld dat je voor ogen hebt

Communiceren met spraak

In plaats van te typen kun je ook opdrachten inspreken. Daarvoor klik je op het pictogram van de microfoonknop. Copilot reageert op deze ingesproken prompts zelf ook met spraak. De chatbot ondersteunt sinds april 2024 officieel het Nederlands, zowel in schrijf- als in spraakopdrachten. Nadat je op het microfoontje hebt geklikt verschijnt in het promptvak de uitnodiging Ik luister. De chatbot genereert een antwoord en terwijl hij spreekt zie je een kleine animatie in de rechterbenedenhoek.

Afbeelding in opdracht

Bovenaan in de zijbalk kies je hoe je wilt communiceren met Copilot: in conversatiestijl (Chatten) of met een uitgeschreven opdracht (Opstellen). In de modus Chatten kun je een afbeelding toevoegen aan de prompt. Om een afbeelding te uploaden, sleep je het plaatje naar de zoekprompt. Daarna stel je de vraag en klik je op de knop Verzenden. Onder het promptvak staat trouwens een knop Afbeelding toevoegen. Op die manier kun je ook naar het bestand navigeren op de harde schijf of je kunt de url plakken van een online afbeelding.

Tekstgeneratie

Net als ChatGPT kun je deze AI gebruiken om tekst te genereren. Vraag Copilot om een kort gedicht, een liedjestekst met drie coupletten, een begeleidende brief of een e-mail aan een collega te schrijven. Daarvoor moet je de juiste chatmodus kiezen.

Je hebt de keuze uit drie gespreksstijlen: Creatiever, Gebalanceerder en Nauwkeuriger. Elke stijl beïnvloedt het eindresultaat. Creatiever is niet bedoeld voor professionele doeleinden. Microsoft beweert dat deze keuze het beste is om ‘leuke huisdiernamen’ te bedenken of om ‘korte verhalen te schrijven’. Nauwkeuriger komt onmiddellijk ter zake en gaat direct naar de kern van het onderwerp. Gebalanceerder is een modus tussen Creatiever en Nauwkeuriger.

Je kunt Copilot ook vragen stellen over must-see bezienswaardigheden in een bepaalde streek, of over kook- of doe-het-zelfadvies. De antwoorden bevatten dan links naar de bron. Na elk antwoord ontvang je enkele suggesties om het gesprek voort te zetten. Je kunt ook je eigen vervolgvragen stellen.

Coderen

Copilot kan ook coderen. Vertel hem welke codetaal je nodig hebt en wat je wilt dat de code doet. Het antwoord bevat de geformatteerde code die je dan kunt kopiëren en in een document kunt plakken. Dat kan gaan om heel eenvoudige dingetjes zoals een stukje Google Maps in een webpagina integreren of het debuggen van code. Leg Copilot een stukje kapotte code voor en de assistent detecteert de fouten, legt deze uit en genereert de juiste code.

Afbeeldingen genereren

Door de integratie met Designer kan Copilot afbeeldingen genereren. Je vertelt zo nauwkeurig mogelijk wat er op het plaatje moet staan en je geeft aan welke stijl je op het oog hebt. Copilot herschrijft de prompt om die daarna naar de afbeeldinggeneratoren te zenden: Dall-E 3 en Microsoft Designer.

In de herwerkte prompt leer je hoe je de volgende keer de opdracht nog beter kunt formuleren. Daarna moet je even wachten en dan krijg je de keuze uit vier mogelijkheden. Bovendien verschijnen er onder de voorvertoning enkele vervolgideeën die je kunt gebruiken om de uitvoer te wijzigen. Om de afbeelding op volledige grootte (1024 × 1024 pixels) te bekijken moet je er gewoon op klikken en kun je hem downloaden of delen met anderen.

Research

Copilot werkt uitstekend als onderzoeksassistent. Als je info zoekt over een bepaald onderwerp dan kun je dat laten voorbereiden door Copilot. Erg fijn is dat de assistent niet alleen een helder antwoord geeft, hij toont daarbij ook de bronverwijzingen. Daardoor kun je doorklikken en de informatie controleren en verder lezen.

In ons voorbeeld vroegen we bijvoorbeeld: “Wanneer heb je een vaarbewijs nodig?” De AI-assistent geeft eerst het antwoord. Daarna somt hij de websites op waar we meer informatie kunnen vinden. Tot slot stelt hij nog vier vragen die ook interessant kunnen zijn voor dit onderwerp, zoals: “Wat zijn de kosten voor een vaarbewijs?” en “Hoe kan ik me aanmelden voor het examen?”

Samenvatten

Je wilt snel de samenvatting hebben van een lange tekst die je op het internet hebt gevonden. Copilot in Edge is daar erg goed in. Wanneer je assistent opent, wacht bovenaan al de knop Paginaoverzicht genereren. Die levert je een samenvatting van de webpagina. Je kunt zelfs in een specifieke prompt de opdracht nog meer gericht maken. Bijvoorbeeld: “Vat dit artikel samen in maximaal tien bullets en gebruik daarbij simpele taal”.

Ook pdf’s kunnen soms ontzettend uitvoerig zijn. Open de pdf in de Edge-browser of in Google Chrome. In die laatste moet je dan wel de Copilot-extensie hebben geïnstalleerd. Wanneer je een prompt maakt, zie je in het tekstvak dat Copilot tijdens het schrijven voortdurend suggesties levert voor de woorden die je aan het typen bent. Om een suggestie te bevestigen, druk je op Tab. Op die manier win je tijd. De paginasamenvattingen worden niet opgeslagen na de huidige sessie. Maar je kunt ze wel, met het pictogram dat eruitziet als een downloadpijltje, exporteren als Word-document, platte tekst of pdf-bestand. Of je kunt de tekst kopiëren om het in het klembord te plaatsen.

(Her)schrijven in Edge

In Edge kun je Copilot ook inzetten als persoonlijke schrijfassistent. Kies bovenaan in plaats van Chatten de optie Opstellen. Bovenaan in het vak Schrijven over typ je de prompt. Daaronder staat het vak Toon waar je aangeeft of de stijl Professioneel, Informeel, Enthousiast, Informatief of Grappig moet zijn. Er staat zelfs een plusknop waarmee je zelf nog een andere toon kunt verzinnen.

Daaronder bij Indeling bepaal je hoe de vormindeling van de tekst moet zijn. Wil je alinea’s, bullet points, e-mail- of een blogpost? De laatste keuze betreft de lengte: Kort, Standaard en Lang. Vervolgens gebruik je de knop Concept genereren om alvast een voorbeeld te zien van de gevraagde tekst. Ben je niet tevreden, dan klik je op de knop met de twee pijltjes die in een cirkel draaien. Dat is de functie Concept opnieuw genereren. Het is zelfs mogelijk om een stuk van de tekst te selecteren en dat te laten herschrijven.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.