Plaatjes maken met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) is leuk. Alleen hoe krijg je wat je wilt hebben? Die vaardigheid heet prompt engineering. Dit artikel vertelt je er meer over.

Bij zowel Dall-E als SDXL vertel je wat voor soort beeld je wilt maken. Dat doe je via een geschreven opdracht die we een prompt noemen. Omdat de kunstmatige intelligentie achter deze systemen is getraind met combinaties van afbeeldingen en Engelstalige beschrijvingen, werken ze het best wanneer je ze in het Engels toespreekt. Als je Nederlandse opdrachten geeft, dan worden deze eerst automatisch in het Engels vertaald. Daarbij gaat enige nuance verloren, als het al niet helemaal misgaat. Wij werken daarom in deze workshop met Engelstalige prompts, maar de principes die we bespreken werken ook bij Nederlandse opdrachten.

Engineering

Bij zowel Dall-E als SDXL kun je terecht met uiterst beknopte prompts, zoals a cute kitten. Bij deze opdracht laten beide programma’s je keer op keer een jong katje zien; elke keer een ander als je de prompt herhaalt. Meestal zijn dit foto’s, omdat deze vaak voorkwamen in de data waarmee de AI-modellen voor dit onderwerp zijn getraind. Soms krijg je als resultaat een tekening, of zelfs een plaatje van iets heel anders. Geen enkel model is honderd procent accuraat.

Wil je meer controle over het resultaat? Dan moet je meer gedetailleerde prompts geven. De kunst van het vinden van de juiste formulering noemen we prompt engineering. Dat is overigens een algemene benaming die van toepassing is op elk generatief AI-systeem. De kunst om SDXL de beste plaatjes te ontlokken, is wel een andere vaardigheid dan die je nodig hebt bij een taalmodel, zoals ChatGPT. Deze workshop richt zich specifiek op prompt engineering voor het maken van plaatjes.

Lees ook: Haal betere resultaten uit ChatGPT met slimme prompts

Scholen

Het is nu iets meer dan drie jaar geleden dat AI de eerste plaatjes kon maken op basis van tekst. Dat is nog vrij recent, maar toch zijn er al verschillende scholen als het gaat om prompt engineering. Vooral mensen die uit de traditionele kunsten komen, willen exact het plaatje maken dat ze voor zich zien. Zo doen ze dat ook als ze werken met een traditioneel medium. Alleen bij AI lopen ze tegen beperkingen op. Kunstmatige intelligentie laat zich bijvoorbeeld maar moeilijk instrueren in het exact positioneren van objecten. Daarnaast is AI ook slecht in tellen. Daardoor geeft een prompt als a man looking at eight cubes in the bottom left corner zelfs na vele pogingen niet het gehoopte resultaat.

Gelukkig voor deze mensen kent SDXL verschillende mogelijkheden om te beginnen met een eigen schetsje. Dat kan de AI de weg wijzen naar het gewenste resultaat. Tegenover de puristen die AI als een traditioneel medium benaderen, zijn er de mensen die AI omarmen als een snelle manier om heel veel plaatjes te maken. Ze kiezen voor een bepaalde sfeer en gebruiken de afbeeldingen als concept of vinden ze gewoon fraai. Zij geven AI graag alle vrijheid.

Stijlen en technieken

Ben je een purist die uit is op een zeer specifiek plaatje? Of ben je een vrijbuiter die de AI gewoon interessante, bruikbare plaatjes wil laten maken? Het maakt niet uit; in beide gevallen moet je de visuele woordenschat leren. Daarmee kun je het resultaat sturen. Dat doe je door zogeheten modifiers in te zetten. Prompts bestaan doorgaans uit twee delen: het onderwerp en eventuele modifiers; dit zijn termen die de weergave sturen.

In a cute kitten zou je cute als modifier kunnen zien, omdat het iets zegt over het onderwerp. Maar doorgaans bedoelen we met modifier een meer technisch begrip. Denk aan een grafische techniek of medium of de visuele stijl van een bepaalde periode of van een kunstenaar. Ook termen uit de fotografie- en filmwereld of begrippen uit het 3D-ontwerp kunnen dienen als modifier.

Via deze GitHub-pagina ontdek je heel wat populaire modifiers. Hier vind je van heel veel begrippen voorbeelden terug. Laat je niet misleiden door het feit dat deze site op het commerciële MidJourney is gericht. De genoemde modifiers kun je binnen elk AI-model gebruiken. Ze gaan er alleen niet allemaal op exact dezelfde manier mee om. SDXL past modifiers soms wat steviger toe, Dall-E 3 is doorgaans wat subtieler.

Kunstenaars

Helaas is genoemde site wat karig als het aankomt op het laten zien van de stijlen van kunstenaars. Maar daarvoor (en heel wat meer) kun je dan weer inspiratie opdoen op www.midlibrary.io. Hier vind je niet alleen namen van schilders, maar bijvoorbeeld ook van architecten, modeontwerpers en fotografen. Je ziet daarbij direct een afbeelding van het effect dat de naam heeft. Overigens kunnen juist de namen van bekende fotografen nuttig zijn als je werk wilt maken dat er fotorealistisch uitziet.

Ook op deze site zijn de voorbeelden afkomstig van MidJourney. Over het algemeen kunnen SDXL en Dall-E deze stijlen reproduceren. Of je ook daadwerkelijk een afbeelding te zien krijgt, dat hangt af van het platform en de kunstenaar. Dall-E reproduceert het werk van bepaalde kunstenaars niet als er bijvoorbeeld naakt in voorkomt. Dat geldt tot op zekere hoogte ook voor SDXL op Playground AI. Gebruik je SDXL in Nightcafe Studio, dan krijgt zo’n plaatje een nsfw-label (not suitable for work). Draai je SDXL op je eigen hardware, dan heb je geen enkele beperking.

Afkijken

Naast de sites waar je de uitwerking van allerlei modifiers bekijkt, zijn er nog andere manieren om de kunst af te kijken. Zo is er een AI met de naam CLIP Interrogator. Deze probeert het omgekeerde te doen van een beeldgenerator; namelijk het maken van een mogelijke prompt op basis van een plaatje. Je kunt CLIP Interrogator op verschillende sites online proberen, bijvoorbeeld via deze pagina of deze pagina. Houd rekening met een wachtrij. Werk je lokaal met SDXL, bijvoorbeeld via Stable Diffusion WebUI, dan kun je CLIP Interrogator daarbinnen ook op je eigen systeem gebruiken. Overigens kunnen we iets soortgelijks inmiddels ook met Bing Chat (zie verderop).

Daarnaast zijn er sites waar je werk van anderen kunt bekijken. Dit is compleet met prompt, zodat je inspiratie opdoet en nieuwe trucs leert. Vaak zijn dat ook sites waar je (tegen betaling) plaatjes kunt maken. Kijk bijvoorbeeld eens op www.lexica.art of https://creator.nightcafe.studio/explore.

Hulptroepen

Na het experimenteren met allerlei modifiers en het bekijken van de verschillende sites met voorbeelden, bouw je vanzelf een lijst op met favoriete termen. Die lijst kan best lang worden en dan vergeet een mens weleens wat. Gelukkig is er hulp in de vorm van Prompt Builder. Deze onlinetool helpt je bij het maken van prompts voor onder andere Stable Diffusion en MidJourney. Als je met Dall-E werkt, kun je op de websitepagina voor Generic kiezen.

Heb je je favoriete model gekozen? Vul dan het onderwerp in en kies vervolgens uit allerlei categorieën de modifiers. Je krijgt van de gekozen modifiers een voorbeeld te zien. De prompt kun je vervolgens kopiëren en plakken in de AI waarmee je je plaatje wilt maken.

AI met AI

Een nog eigentijdsere hulpbron is natuurlijk Bing Chat, of ChatGPT. Deze taalmodellen kun je op verschillende manieren gebruiken. Stel, je wilt plaatjes maken van sportwagens in SDXL die een gevoel van snelheid overbrengen. Vraag je dit in het Nederlands, dan geeft Bing Chat Nederlandse prompts, zelfs als je om Engelse vraagt. We geven daarom een Engelse opdracht:

Give me 5 prompts I can use to create images in Stable Diffusion. The images must show a sports car and convey a sense of speed.

We krijgen vervolgens keurig vijf Engelse prompts die we in SDXL kunnen gebruiken.

Je kunt Bing Chat ook gebruiken voor het toevoegen van details. Vooral in combinatie met Dall-E 3 werkt dit goed. Dall-E 3 kan in vergelijking met SDXL veel beter uit de voeten met lange gedetailleerde prompts. Vraag aan Bing Chat bijvoorbeeld:

Give me 5 detailed visual descriptions of an upper class woman in a 1950s living room. Each description must have 70 words or less.

Je krijgt hiermee vijf zeer uitgebreide beschrijvingen. Die kun je aan Dall-E geven om er een plaatje van te maken. Uiteraard kun je deze nog naar wens aanpassen.

Beschrijving

Behalve dat je Bing Chat kunt benutten om prompts te maken, kun je inmiddels ook plaatjes uploaden. De AI kan deze vervolgens analyseren. Na het uploaden van een plaatje vraag je bijvoorbeeld:

I want to use Dalle 3 to create similar images. Can you give me 5 prompts of at most 70 words to do that?

Vervolgens krijg je vijf visuele beschrijvingen van de gevraagde lengte die je kunt testen in je favoriete beeldgenerator. De reden dat we er vijf vragen is overigens dat niet elke prompt even goed werkt. Ook hoeven we zo minder opdrachten aan Bing Chat te geven.

Ook interessant om te lezen: Boost de bot! Met deze extensies kan ChatGPT nog veel meer

Genuanceerd

Dall-E maakt weliswaar geweldige plaatjes, maar het is helaas een zwarte doos. Je stopt er een prompt in en er rolt een plaatje uit. Breng je een kleine verandering aan in de prompt, dan krijg je een ander plaatje. Alleen dat zou ook zijn gebeurd zonder die verandering. Bij SDXL kun je wel precies zien hoe een kleine wijziging in een prompt uitpakt, zeker wanneer je in Playground gebruikmaakt van de Preview-modus.

Zo zal a foggy forest in autumn een net iets ander plaatje opleveren dan an autumn forest, foggy. Dat zelfs de kleinste wijziging in een prompt effect heeft, kun je zien wanneer je een preview van Portrait of a man by Rembrandt vergelijkt met Portrait of a man, by Rembrandt. Voeg je meer komma’s toe dan is het resultaat steeds een beetje anders totdat ineens (bij ongeveer 140 komma’s) de herkenbare stijl van Rembrandt verdwijnt!

Loze woorden

Een andere manier om (subtiele) variaties op een prompt te creëren, is het toevoegen van willekeurige namen. Voeg je bijvoorbeeld aan een van bovenstaande prompts ,by Willem de Groot toe, dan wordt het resultaat net wat anders dan wanneer je ,by Karel Sinaasappel toevoegt. Zet je in plaats daarvan ,by Karel Appel erbij, dan is het resultaat flink anders. SDXL herkent de naam als kunstenaar en probeert die stijl te combineren met de stijl van Rembrandt.

Behalve willekeurige namen kun je ook onzinwoorden ergens in een prompt plaatsen voor meer of minder subtiele variaties, bijvoorbeeld Portrait of a nubiunmkfa man, by Rembrandt. Naast onzinwoorden kunnen typfouten soms tot gelukkige ongelukken leiden en die kun je natuurlijk ook bewust maken.

Magische prompts

Zoals we eerder al zeiden, zijn er – naast mensen die exact het plaatje proberen te maken dat ze voor zich zien – ook gebruikers die het werken met AI meer zien als een ontdekkingsreis. Het zijn virtuele fotografen die hier en daar een plaatje schieten in de wereld van alle denkbare beelden die in een AI-model zitten verstopt. Zulke mensen zijn altijd op zoek naar magische prompts; opdrachten die een AI heel veel vrijheid geven en zeer uiteenlopende resultaten opleveren. Probeer bijvoorbeeld eens a female portrait from a mandelbulb.

Omdat Dall-E een beter taalbegrip heeft, kun je daar prompts aan geven waar SDXL echt niets van bakt. Probeer maar eens: an image that contains a copy of itself, eventueel in combinatie met je favoriete modifiers. Met die ene prompt maakt Dall-E genoeg verschillend materiaal voor jaren kijkplezier. Als dat niet magisch is!

Tot slot

Zowel Dall-E 3 als SDXL hebben hun charmes en hun voor- en nadelen. Er is dan ook geen reden om ze niet te laten samenwerken. Zo kun je een zeer coherent plaatje laten maken door Dall-E (dat is de grote kracht van dit systeem) en dat vervolgens als startpunt gebruiken voor SDXL. Daar kun je weer profiteren van de extra mogelijkheden van inpainting en outpainting. Bovendien kun je zo bepaalde beperkingen van Dall-E omzeilen, bijvoorbeeld als het gaat om het afbeelden van bestaande personen.

Weet je nu alles over het maken van prompts? Nee, prompt engineering is een ontdekkingsreis waar geen eind aan komt en deze vaardigheid stuit met elk nieuw AI-model op verrassingen. Veel plezier daarmee!

Of schiet zelf het beeld wat jij voor ogen hebt:

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.

Dat een wasmachine zonder moeite vuile was schoon krijgt, spreekt voor zich. Toch kan een kleine natuurlijke hulp extra verschil maken. Geen chemisch middel, maar iets wat je waarschijnlijk al in huis hebt: citroensap. Dat zorgt voor een frissere was, een schonere trommel en een beter onderhouden machine.

Hoewel de meeste wasmachines hun werk prima doen, kun je ze met een beetje citroensap een handje helpen. Dit natuurlijke zuur werkt verrassend effectief tegen vuil, kalk en bacteriën. Hieronder lees je vijf manieren waarop citroen je was én je machine schoner, frisser en duurzamer maakt.

1. Verwijdert zeepresten

Na het wassen blijft er vaak wat wasmiddel of wasverzachter achter in de trommel of in je kleding. Het gevolg? Je wasmachine kan muf gaan stinken, net zoals de was die uit zo'n machine komt. Een scheutje citroensap in het bakje voor de wasverzachter helpt om die resten los te weken. Zo blijft je wasmachine schoon en ruikt je was écht fris.

2. Neutraliseert nare geuren

Citroensap werkt licht antibacterieel en neutraliseert geuren. Dat is vooral handig bij sportkleding, handdoeken of keukenlinnen dat snel minder fris ruikt. Citroen maakt je was dus niet alleen schoner, maar ook frisser.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

3. Werkt tegen hard water

Woon je in een gebied met hard water, dan merk je dat wasmiddel minder goed schuimt en kleding stugger aanvoelt. Citroenzuur bindt kalkdeeltjes, waardoor het water zachter wordt en het wasmiddel beter zijn werk doet. Zo bescherm je zowel je kleding als de binnenkant van je machine tegen kalkaanslag.

🍋 Onderhoudstip: laat eens per maand een lege wasmachine draaien op 60 graden met een scheut citroensap. Zo voorkom je kalkaanslag en blijft de binnenkant fris.

4. Houdt wit écht wit

Citroensap heeft een mild blekend effect dat witte kleding helderder maakt zonder het risico van verkleuring. Vooral fijn voor lakens, T-shirts en handdoeken. Anders dan chloor is citroensap veilig voor de meeste stoffen* en vriendelijker voor je huid én het milieu.

5. Zorgt voor zachtere kleding

Heb je snel last van wasverzachter of vind je de geur te sterk? Citroensap verzacht het water op een natuurlijke manier, zonder kunstmatige toevoegingen. Zo blijft je kleding soepel en zacht, ook zonder de synthetische stoffen die in veel wasverzachters zitten. Dat is prettiger voor gevoelige huid én beter voor het milieu, omdat er minder chemische resten in het afvalwater terechtkomen.