Voor documenten, e-boeken, verslagen, handleidingen en veel meer digitaal leeswerk zijn pdf-documenten ontzetten praktisch. Het maakt namelijk niet uit op welk apparaat je het opent, ze worden altijd op dezelfde leesbare methode getoond. Maar het bewerken van pdf-bestanden … wat een ellende is dat toch. Toch? Gelukkig zijn er praktische online tools die alles mogelijk maken voor pdf-bestanden. Geen installatie en wél gebruiksvriendelijk. We leggen je uit wat de mogelijkheden zijn van pdf's bewerken!

1 Altijd lezen en printen

Zeg pdf en iedereen weet wat je bedoelt. Pdf is dan ook de absolute standaard voor het uitwisselen van documenten. Dat is ook precies waar pdf zijn naam aan ontleent, de afkorting staat namelijk voor Portable Document Format. Het grote voordeel ervan is dat – ongeacht het programma waarmee je de pdf opent, het soort apparaat waarop je het bekijkt of het programma waarmee het is gemaakt – het document altijd leesbaar is en er hetzelfde uitziet.

©PXimport

2 De nadelen

Pdf heeft ook nadelen. Gratis pdf-software laat je een pdf vaak alleen bekijken, en voor het maken of aanpassen van een pdf wordt veel geld gevraagd. Terwijl wat we met een pdf-document willen doen vaak maar heel basaal is: een pagina draaien, een pagina verwijderen, het document kleiner maken enzovoort. Gelukkig is er inmiddels online een kleine revolutie gaande: niks dure software, een pdf bewerken doe je gratis en online.

Een document als Heilige Graal

©PXimport

3 Wat kun je met een pdf?

Een pdf bewerken, kan dat dan? Ja het kan en als je weet dát het kan, ga je het ook steeds vaker doen. Dit zijn een paar bewerkingen die erg handig zijn: overbodige pagina’s verwijderen, pagina’s draaien, de volgorde van pagina’s aanpassen, de tekst uit een pdf halen of juist tekst toevoegen, een afbeelding verwijderen of juist toevoegen, een pdf invullen die wel de vorm heeft van een formulier maar niet zo is gemaakt. En heb je ooit een pdf zelf beveiligd maar weet je het wachtwoord niet meer? Dan wil je die natuurlijk ook graag weer kunnen openen.

4 Het gereedschap

Er zijn websites waar je een pdf kunt uploaden, bewerken en weer opslaan (downloaden). Dergelijke sites zijn best talrijk, maar van verschillende kwaliteit. Sommige kun je eindeloos gebruiken, andere beperken je tot enkele documenten per dag of irriteren met veel reclame. We noemen een paar aanraders. Sedja, PDFescape, PDF2Go, FormSwift, PDFfiller, PDF Pro, PDFzorro, iLovePDF. We gaan hier vooral met PDFzorro en Sedja aan de slag.

©PXimport

5 Pdf openen

Het openen van een pdf gaat op bijna al deze sites en services op identieke wijze. Klik op Upload PDF of PDFOpenen. Klik dan op Bladeren en selecteer het pdf-document dat je wilt bewerken. Klik dan Openen. Veel van de sites bieden ook de mogelijkheid de pdf via drag en drop te laden. Dan is een deel van de webpagina vaak omgeven met een stippellijn en de opmerking dat je de bestanden hier kunt droppen. Open dan de Verkenner (Windows-toets+E), selecteer het pdf-bestand en sleep het met de muis naar het drop-gebied op de webpagina en laat het daar los.

Privacy en inhoud beschermen

6 Pagina’s draaien

Een probleem bij veel pdf-documenten is dat pagina’s gedraaid op het scherm staan. Na het openen van de pdf toont bijna elke pdf-editor miniaturen van de pagina’s. Soms staat bij elke pagina al een optie om de pagina te roteren, soms kun je meerdere pagina’s selecteren en dan deze in één keer draaien. PDFzorro biedt bij elke pagina een optie Rotate en in de werkbalk boven de miniaturen een optie Rotate All. Bij Sejda kies je Tools / PDF Roteren en laad je dan de pdf. Je ziet nu alle miniaturen. Bij elke pagina kun je met een of enkele klikken de juiste stand kiezen. Als het klaar is klik je op Applychanges.

©PXimport

7 Pagina’s verwijderen

Bevat een pdf pagina’s die je liever niet meestuurt of die bijvoorbeeld reclame bevatten, dan kun je die pagina’s uit de pdf verwijderen. Open eerst de pdf in de website of kies in geval van Sedja voor Tools / Delete Pages. Selecteer nu de pagina’s die je uit de pdf wilt verwijderen en klik op het symbool voor de prullenbak of druk op Delete. Je kunt het pagina voor pagina doen maar ook eerst meerdere pagina’s selecteren en ze dan verwijderen.

8 Pagina’s uitnemen

Wil je enkele pagina’s uit een pdf-document wilt uitnemen en samenvoegen tot een nieuwe pdf, dan kan dat. Bij Sedja kies je Tools / Extract pages, bij PDFzorro klik je op Select page(s) to extract. Daarna klik je op de pagina’s die je apart wilt bewaren en kies dan Extract page(s). Zijn er heel veel pagina’s dan kun je nog bovenin het beeld op or click here to select pages by counts om dan in een klein tekstvenster de pagina’s te vermelden die je wilt extraheren. Losse pagina’s scheiden met een komma, voor een reeks typ je laagste en hoogste paginanummer met streepje ertussen.

©PXimport

9 Pagina’s verplaatsen

Ook het binnen een pdf-document verschuiven van pagina’s is online zo geregeld. Open het document en ga naar de miniaturen. Bij Sedja kies je voor Tools / Combine and reorder, waarna je de pagina’s kunt verslepen binnen het document. Bij bijvoorbeeld PDF Pro kies voor Edit / Reorder pages waarna je ook met deze tool de pagina’s eenvoudig kunt verslepen. Welke pdf-service je ook gebruikt, de werking scheelt niet veel en het is altijd makkelijk de gezochte functionaliteit te vinden.

10 Inhoud toevoegen

Behalve zaken verwijderen of verplaatsen, kun je ook tekst en commentaren toevoegen aan een pdf. Handig als je die daarna nog deelt met anderen. Open de pdf en kies dan in PDF Pro voor Edit / Edit PDF. In Sejda is het Tools / Bewerken en bij PDFzoro selecteer je eerst de pagina en kun je dan via de nieuwe werkbalk vormen toevoegen en selecties markeren. Om een tekst toe te voegen klik je op Write en dan in het document op de plek waar je de tekst wilt toevoegen. In het kleine editvenster kun je onder meer een kleur en uitlijning kiezen.

©PXimport

11 Opslaan en downloaden

Wanneer je klaar bent met de bewerking van de pdf, moet je de wijzigingen opslaan. Hiervoor is vaak een save-functie aanwezig. Daarna wil je het gewijzigde pdf-document natuurlijk ook weer op je eigen pc hebben. Hiervoor klik je op Finish, Download of een functie die daarop lijkt. Sejda biedt na elke klik op Apply changes de optie het document te downloaden. Sommige sites bewaren de documenten. Bijvoorbeeld PDFPro houdt de documenten online. Wil je ze verwijderen klik dan op MyFiles en selecteer de pdf’s die je wilt verwijderen en selecteer DeleteFile.

12 Beveiliging verwijderen

Heb je eerder een pdf met een wachtwoord beveiligd en ben je dat wachtwoord kwijt, dan kun je het online verwijderen. Dit lukt niet altijd, vaak wel. Ga hiervoor naar www.ilovepdf.com en klik op UnlockPDF. Upload de beveiligde pdf en wacht tot de site de beveiliging verwijderd heeft. Daarna kun je het document weer downloaden en bewerken. Doe dit alleen met eigen documenten, niet met documenten van anderen die met recht en reden zijn beveiligd.

©PXimport

13 OneDrive en Google Drive

Zoals pdf het eerst opnam tegen alle andere programma’s met hun eigen formaten, zo zijn later al die andere programma’s begonnen pdf te bevechten toen Adobe daarmee te belangrijk werd. En dit geldt natuurlijk vooral voor andere giganten als Google en Microsoft. Heb je bijvoorbeeld een pdf op OneDrive of Google Drive staan, dan kun je die daar ook bewerken, direct in de browser. Bij Google rechtsklik je op de pdf en kies je Openenmet / GoogleDocumenten. Gebruik je OneDrive, klik dan met de rechtermuisknop op het bestand en kies Openen in Word Online. In beide gevallen wordt nu het document via OCR omgezet naar tekst en afbeeldingen met behoud van zoveel mogelijk opmaakkenmerken.

14 Duidelijk verschil

Wil je alleen de tekst uit een pdf halen, dan zijn de online tools van Google en Microsoft daar zeer geschikt voor. Eenmaal geopend kun je met de muis eenvoudig delen van de tekst selecteren en via Ctrl+C naar het klembord kopiëren en dan op een andere plek plakken met Ctrl+V. Wil je meer dan dat, bijvoorbeeld het document echt bewerken en tekst toevoegen of delen vervangen, dan kun je beter OneDrive dan Google Drive gebruiken. De conversie is bij Microsoft duidelijk heel veel beter dan bij Google. Er blijft bij Word Online veel meer opmaak behouden dan bij Google Documenten.

©PXimport

Offline in Word

©PXimport

15 Stiekem de beste nog beter

Hoewel er niet echt één online editor beter is dan andere en je voor bepaalde mogelijkheden vaak toch net weer bij een andere site moet shoppen, is PDFzorro stiekem onze favoriet. Wat basaal qua uiterlijk maar bomvol functionaliteit. Thomas Mühlbauer, de maker van PDFzorro heeft onlangs een tweede online pdf-bewerker gemaakt en deze is helemaal geoptimaliseerd voor gebruik in Google Chrome. De site biedt alle gereedschappen, een betere converter en is opnieuw gratis. Alleen boven- en onderin beeld staat een rij kleine Google-adds, die je maar gewoon moet negeren. Verder is er weinig op www.chromepdf.com aan te merken, wij gaan hem verder testen!

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.