Eerder dit jaar werd ChatGPT in Italië verboden. Inmiddels is de populaire chatbot weer beschikbaar in dat land, maar wat was daar precies aan de hand? En wat betekent het gebruik van de chatbot voor je privacy? Dit wil je weten over de beveiligingsrisico’s.

Eind maart 2023 werd ChatGPT verboden in Italië. OpenAI, het Amerikaanse bedrijf achter de chatbot, verschafte op dat moment namelijk weinig duidelijkheid over het verzamelen van persoonsgegevens. Die gegevens gebruikt OpenAI om de (ervaring met) het programma te verbeteren, door de algoritmes te verbeteren. Het verzamelen van zulke gegevens gaat tegen de Europese privacywet in. De Europese consumentenorganisatie BEUC meldt verder dat gebruikers misleid en bedrogen kunnen worden via chatbots, middels phishing en bijvoorbeeld het verspreiden van desinformatie.

Een maand later was ChatGPT weer beschikbaar in Italië, nadat OpenAI enkele veranderingen had doorgevoerd. Zo moeten gebruikers jonger dan dertien jaar kunnen aantonen toestemming van hun ouders te hebben voor het gebruik van de chatbot. Bovendien is er een opt-out-formulier beschikbaar, waarmee je kunt aangeven dat je gegevens niet gebruikt mogen worden voor het trainen van het algoritme. Verder is er een optie beschikbaar die ervoor zorgt dat de gesprekken die je voert met de bot niet automatisch opgeslagen worden.

©Supatman - stock.adobe.com

Wat betekent ChatGPT voor je veiligheid?

Hoewel dat allemaal prima klinkt, rijst nog steeds de vraag: wat betekent ChatGPT voor je privacy? Het programma heeft een aantal, algemene beveiligingsrisico’s waar je wellicht niet direct mee te maken krijgt – maar wel via een omweg. Zo kunnen cybercriminelen de software gebruiken om malware te schrijven, malafide websites te bouwen, phishing-e-mails te genereren, nepnieuws te maken en nog veel meer. Alles wat jij ermee kunt doen, kan een kwaadwillend persoon natuurlijk ook en meestal met het doeleinde iemand te bedriegen of op te lichten.

Daarnaast kwam in maart van dit jaar ook al naar buiten dat gebruikers de titels van andermans gesprekken konden inzien via de chatbot. Dit kwam weliswaar door een softwarefout in de opensourcebibliotheek, maar dat laat des te meer zien hoe voorzichtig je moet zijn met wat je deelt met ChatGPT. Medewerkers van het Zuid-Koreaanse bedrijf Samsung hebben dit aan den lijve ondervonden. Zij gebruikten de chatbot dagelijks ter ondersteuning van hun werk en daardoor kwam er vertrouwelijke bedrijfsinformatie op straat te liggen. Dat soort dingen wil je natuurlijk voorkomen.

En hoe zit het met je privacy?

Hoewel online veiligheid en privacy niet dezelfde dingen zijn, zijn ze wel aan elkaar verbonden. Wanneer ChatGPT beveiligingsrisico’s met zich meedraagt, dan vormt dat een probleem voor je privacy en omgekeerd. Maar als het om privacy gaat, waar moet je dan precies aan denken? In de basis maakt het programma gebruik van miljarden opgeslagen (openbaar beschikbare) woorden die allemaal van het internet geschraapt zijn. Die database breidt constant uit, aangezien mensen de chatbot woorden, informatie en gegevens blijven voeren tijdens het (dagelijkse) gebruik.

©irissca

Al die informatie wordt opgeslagen, zodat het algoritme beter werk kan leveren en mensen meer waarde gaan hechten aan hetgeen ChatGPT levert. En dan ontstaat er een vicieuze cirkel. De Amerikaanse non-profitorganisatie Common Sense, dat middels zijn Privacy Program populaire applicaties en diensten evalueert met als doel een betere digitale toekomst te realiseren, geeft de dienst (op moment van schrijven) een score van 48 punten. Een dikke onvoldoende dus, omdat de chat PII en andere gevoelige gegevens verzamelt, opslaat en zelfs deelt met derde partijen.

PII staat voor persoonlijk identificeerbare informatie. Dit is alleen voor Amerikaanse gebruikers relevant. Hoewel de term zelf weinig aan de verbeelding overlaat, is wat die behelst onduidelijk. PII wordt namelijk in geen enkel rechtsdocument gedefinieerd. Wetten en voorschriften houden rekening met verschillende informatie. Hier in Europa gebruiken we het woord persoonsgegevens; een term die voorzien is van één juridische betekenis. De betekenis is vastgelegd in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en is in de Europese Unie als wet aanvaardt.

De toekomst van ChatGPT en chatbots

Uit de meest recente cijfers van het GfK blijkt dat ChatGPT tussen december 2022 en maart 2023 bijna anderhalf miljoen Nederlandse gebruikers aan zich gebonden heeft. Vooral Nederlandse jongeren en twintigers (die op school zitten of een opleiding volgen) maken gretig gebruik van de dienst. Niet alleen leidde dit eerder al tot zorgen vanuit het onderwijs (aangezien scholieren en studenten maar wat graag hun huiswerk uitbesteden aan de chatbot), ook vraagt dit om regulering en bescherming van al die gebruikers. Chatbots zijn er nu eenmaal en gaan niet meer weg.

©Diego - stock.adobe.com

Niet alleen omdat Microsoft tien miljard dollar in OpenAI investeerde, ook omdat Google met chatbot Bard een deel van de markt naar zich toe wil trekken. En dan hebben we ook nog bijvoorbeeld Midjourney en DALL-E voor afbeeldingen en Speechyfi en Murf AI voor audio. We moeten dus allemaal manieren gaan vinden om er veilig mee om te gaan. Dergelijke algoritmen zullen mettertijd gereguleerd gaan woorden door bijvoorbeeld de Europese Unie. Dat is iets waar Europese politici voorlopig nog mee worstelen. We moeten dus nog even afwachten om te zien wat daar uit komt.

Tot die tijd moeten we er rekening mee houden dat dergelijke technologie – zoals vaker het geval is bij nieuwe ontwikkelingen – misbruikt wordt. Malwarebytes schrijft dat chatbots straks een integraal onderdeel vormen van zoekmachines, persoonlijke assistenten (zoals Siri en Google Assistent) en belangrijke rollen gaan vervullen in verschillende industrieën en sectoren. Chatbots vormen daardoor een grote bron van zorgen. Daar staat tegenover dat chatbots óók gebruikt kunnen worden door beveiligingsexperts. Ze kunnen bijvoorbeeld softwarefouten of verdachte netwerkactiviteiten (sneller) opsporen.

En over tien jaar?

Wat doen ChatGPT en chatbots over tien jaar? Dat is momenteel moeilijk te voorspellen. We weten in elk geval zeker dat dergelijke algoritmen niet meer zullen weggaan en dat we in de komende jaren meer van dit soort diensten en producten gaan tegenkomen. Daardoor is het van belang dat we allemaal weten waar we mee te maken hebben. Niet alleen als het gaat om de opties, maar ook om zaken als privacy en online veiligheid. Zo kunnen gebruikers uitgaan van een veilige ervaring en kan dergelijke technologie zich mogelijk op een ethische manier ontwikkelen.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.