Veel mensen vinden kunstmatige intelligentie eng of bedreigend. Maar als je leert werken met een tool als ChatGPT, kan er een wereld voor je opengaan. Tegelijkertijd kun je zeker niet blindvaren op de adviezen en antwoorden van de chatbot. In deze basiscursus geven we je de nodige inspiratie, zodat je een idee hebt wat je wel en niet met ChatGPT kunt doen.

Ontdek de kracht van ChatGPT en maak deze AI-chatbot jouw persoonlijke assistent! Duik in de wereld van kunstmatige intelligentie en ontdek hoe je productiever kunt werken, zowel professioneel als in je vrije tijd. In deze basiscursus leer je onder andere: Hoe je toegang krijgt tot ChatGPT en wat de mogelijkheden zijn van het Plus-abonnement | Hoe je effectieve conversaties voert met de chatbot voor ondersteuning bij uiteenlopende taken | Hoe ChatGPT je kan helpen bij het schrijven van code, werken met microcontrollers, Excel-formules en nog veel meer!

Wil jij meer weten over ChatGPT? Lees dan ook: Zo gebruik je ChatGPT op Android en iOS

Kunstmatige intelligentie zet grote stappen. De Engelse afkorting AI is al ingeburgerd en datzelfde kan inmiddels voor ChatGPT worden gezegd. De chatbot had vijf dagen na de lancering al meer dan een miljoen gebruikers! Gebruikers laten de chatbot onder andere verslagen, werkstukken, sollicitatiebrieven en programmeercode generen op basis van vragen. Vooral studenten zijn er dol op: huiswerk is in een handomdraai gemaakt! Scholen kunnen hooguit met kunstmatige intelligentie detecteren of ChatGPT is gebruikt, want standaard plagiaatdetectie werkt niet. 

De aandacht verschuift inmiddels wel van het tegengaan van zulke hulpmiddelen, naar het leren werken mét. Het zal jouw baan niet meteen overnemen, maar de persoon die het optimaal weet te benutten, doet dat straks misschien wel. Als je het goed gebruikt, kun je wellicht veel productiever werken. Ook als hobbyist kun je er veel aan hebben. De chatbot kan bijvoorbeeld verhalen of samenvattingen schrijven, programmacode maken, maar ook ingewikkelde Excel-formules samenstellen of automatiseringen voor Home Assistant. 

Lastig is het niet, maar de meeste mensen kennen de mogelijkheden niet of weten niet hoe ze het potentieel moeten benutten. Daarom laten we in deze basiscursus zien hoe je ChatGPT in de praktijk kunt gebruiken én we wijzen je op enkele valkuilen. 

©Ascannio

Wat is ChatGPT? 

ChatGPT (Generative Pre-trained Transformer) is een kunstmatig intelligentiemodel ontwikkeld door OpenAI, dat is gespecialiseerd in het genereren van antwoorden op tekstuele vragen. Het model is daartoe getraind met enorme hoeveelheden tekst. De capaciteiten van ChatGPT zijn sterk gericht op natuurlijke interactie. Daarom wordt het vaak gebruikt in interactieve systemen zoals chatbots en virtuele assistenten. De chatbot probeert feitelijk menselijke communicatie zo goed mogelijk na te bootsen door passende woordcombinaties te zoeken. Een punt van kritiek is dat die mooie welgevormde zinnen lang niet altijd feitelijk juist zijn. Terwijl de antwoorden wél met veel overtuiging worden gebracht. Toch maken bijvoorbeeld softwareontwikkelaars er graag gebruik van om programmacode te schrijven of te controleren.  

Hoe krijg je toegang? 

Je kunt ChatGPT voorlopig gratis gebruiken via http://chat.openai.com. De site kun je vanaf een browser op je pc openen; dat werkt ook met een smartphone of tablet. Er bestaan wel apps voor ChatGPT, maar die zijn die niet van OpenAI, waardoor we het gebruik ervan afraden. Na het maken van een account bij OpenAI kun je direct je vragen gaan afvuren. 

Houd er echter rekening mee dat het vanwege de extreme populariteit af en toe niet mogelijk is om onmiddellijke toegang te krijgen. Vooral als Amerika ontwaakt, is er soms sprake van wachttijd. Wel kun je soms toegang afdwingen door een paar keer te vernieuwen met F5. Je kunt ook een betaald Pro-abonnement afsluiten, waarmee je onder andere profiteert van snellere responstijden en de meest recente versie van ChatGPT kunt gebruiken. Op moment van schrijven is dat bijvoorbeeld GPT-4, dat alweer vele malen beter is dan GPT-3.5 (de meest recente versie voor gratis gebruikers).

Conversaties met ChatGPT 

Je kunt je vragen aan ChatGPT formuleren zoals je dat zelf wenst. Dat hoeft niet heel precies; de chatbot begrijpt natuurlijk taalgebruik. Engels zou de beste resultaten opleveren, maar voor deze basiscursus hebben we de meeste vragen gewoon in het Nederlands gesteld. Je kunt als je begint de chatbot vragen om in het Nederlands te reageren en aangeven dat je getutoyeerd wilt worden. Je kunt ook beïnvloeden op welk niveau of in welke vorm antwoorden worden gegeven. Zo kun je bijvoorbeeld vragen om een verhaal over een bepaalde gebeurtenis in kindertaal te schrijven, of juist in rijmvorm. 

De chatbot kan grappige of wervende teksten voor je schrijven, bijvoorbeeld voor marketingdoeleinden. ChatGPT wordt ook voor SEO-doeleinden (search engine optimization) gebruikt. Je kunt bijvoorbeeld relevante inhoud voor websites genereren, waardoor je jouw ranking in zoekmachines kunt verbeteren. Al kun je er mogelijk ook voor bestraft worden als Google herkent dat tekst door AI is geschreven. 

Een belangrijk kenmerk van de chatbot is dat conversatie mogelijk is. Schotelt de chatbot bijvoorbeeld bepaalde programmacode voor, dan kun je vervolgens vragen om het op enkele punten te veranderen of uit te breiden. Daar zullen we in deze basiscursus wat voorbeelden van geven. 

Geen internettoegang 

ChatGPT heeft geen toegang tot internet. Het is een puur tekst-in/tekst-uit systeem. Het heeft evenmin toegang tot externe informatiebronnen en vertrouwt op zijn eigen geheugen (en giswerk!) om antwoorden te genereren. Voor feitelijke informatie ben je daarom vaak beter af met bijvoorbeeld Wikipedia. Het heeft dus ook geen zin om een link naar een webpagina mee te sturen, of om te vragen een gegeven antwoord naar jouw e-mailadres te sturen. 

Soms lijkt het alsof ChatGPT wél links kan lezen, maar in dat geval haalt het informatie uit de beschrijvende link zelf, de zogeheten slug. Vraag je de chatbot bijvoorbeeld om een sollicitatiebrief te schrijven, en zijn de naam van de functie en het bedrijf opgenomen in de link, dan komt het vaak met een verrassend goed voorstel. Toch werkt het beter om de gehele tekst van een vacature in je vraag te zetten, met het verzoek om hier bijvoorbeeld een enthousiaste of juist zakelijke sollicitatiebrief van te maken. 

Op vergelijkbare wijze kun je de tekst van een webpagina plakken in je vraag, om hier een samenvatting of lijst met actiepunten voor te krijgen. Om voorgestelde tekst te gebruiken, zul je het antwoord van ChatGPT uiteraard ook weer moeten kopiëren en daarna in een document plakken. 

Persoonlijke assistent 

Is een advies niet helemaal gepast, dan kun je in dezelfde conversatie uiteraard zorgen dat de chatbot over meer context en informatie beschikt, zodat het advies beter aansluit bij jouw situatie. 

Vraag bijvoorbeeld om een recept voor bepaalde restjes voedingsmiddelen die je nog in de koelkast hebt. Misschien heb je wel behoefte aan een persoonlijk dieet, of suggesties voor boeken of films die bij je smaak passen. Ook kun je vragen om aanbevelingen voor een bepaald product dat je wilt kopen, zoals hardloopschoenen of draadloze oordopjes, waarbij je aangeeft wat je belangrijk vindt. 

De chatbot is ook een uitstekende hulp bij het schrijven of beantwoorden van e-mailberichten. Wil je bijvoorbeeld iemand op een beleefde manier de toegang tot een dienst ontzeggen, dan hoef je alleen maar een korte opdracht te schrijven met een of meerdere redenen, waarna ChatGPT een nette brief voor je maakt die je hooguit wat hoeft bij te schaven. Ook handig: ChatGPT kan controleren of teksten grammaticaal correct, goed geformuleerd en vrij van spelfouten zijn, en vertaalt teksten desgevraagd naar een andere taal. 

Websites en code 

Softwareontwikkelaars maken graag gebruik van ChatGPT. Ook als je niet dagelijks programmeert, kan het een goede hulp zijn. Het is wel handig als je wat ervaring met programmeren hebt; de geproduceerde code is namelijk niet altijd foutloos. Je moet dus in staat zijn om code te interpreteren, te controleren en te testen. 

Je kunt ChatGPT op meerdere manieren gebruiken. Om te beginnen kun je vragen code te schrijven. Daarnaast kan ChatGPT een bestaand programma voor je controleren, verbeteren of uitbreiden. Heb je bepaalde code maar weet je niet hoe het precies werkt, dan kan de chatbot dat ook vaak prima aan je uitleggen. 

Code schrijven 

ChatGPT wordt vaak voor het schrijven van code gebruikt. Dat kan bijvoorbeeld een webpagina in html zijn of een combinatie met JavaScript, maar ook bijvoorbeeld Python, Java, Ruby, SQL, Kotlin of C++. Het is soms handig om met een eerste aanzet voor een programma te beginnen. Daarna kun je dit met nieuwe vragen steeds verder uitbreiden. Zo kom je stap voor stap tot het gewenste resultaat, waarbij je ook uitleg krijgt over al die stappen. 

Als voorbeeld vroegen we om SQL-code te genereren die alle volwassen mannen in een database selecteert. De chatbot ging uit van een kolom met de leeftijd. Daarom vroegen we het aan te passen, en een geboortedatum te gebruiken in plaats van een leeftijd. Ten slotte vroegen we om code in MySQL in plaats van het voorgestelde PostgreSQL. 

Overigens is er ook al misbruik van de kwaliteiten van ChatGPT gemaakt. Zo gebruikten hackers de tool bij het ontwikkelen van malware. Om die reden weet de chatbot ook steeds beter hoe het misbruik tegen moeten gaan. 

Knutselhulp 

Werk je vaak met Arduino en microcontrollers, zoals de ESP32, dan is het praktisch om een beetje op weg geholpen te worden met de juiste code. Als voorbeeld hebben we de chatbot gevraagd om een programma te maken dat de waarde van een temperatuursensor van het type DS1820B12 uitleest en weergeeft op een klein oledscherm van het type SSD1306. 

We kregen eerst uitleg over de pinnen op de sensor en het scherm, en ook op welke pinnen van de ESP32 we die moeten aansluiten. Ook werd uitgelegd welke bibliotheken we in Arduino moeten installeren. Vervolgens kregen we de volledige code die in Arduino kan worden overgenomen. Daarna vroegen we om het programma uit te breiden door de hoogst gemeten temperatuur op te slaan en te tonen, zodra op een button wordt gedrukt. Ook hier kregen we netjes uitleg welke code toegevoegd moest worden en op welke plek om tot dat resultaat te komen. 

Automatiseringen voor Home Assistant 

We schrijven hier regelmatig over Home Assistant, met voorbeelden hoe je zaken kunt automatiseren. Zeker als beginner met een specifieke automatiseringsvraag is elke hulp welkom. Je kunt ChatGPT vragen om automatiseringen voor je te maken, maar dat levert wisselende resultaten op. De instructies stemmen niet helemaal overeen met wat je in Home Assistant ziet. De data waarmee ChatGPT is getraind, blijkt te gedateerd. Veel onderdelen zijn inmiddels op een andere plek te vinden en de manier waarop je automatiseringen opstelt, is ook anders dan voorheen. 

Niettemin bevatten de antwoorden soms goede suggesties. Vragen we bijvoorbeeld om een automatisering die de buitenlampen aanzet bij beweging, dan is de suggestie om de lampen in een groep op te nemen erg praktisch. Een voordeel van de bekende programmeertalen is dat ze minder snel evolueren. 

Lees ook: Maak je huis slim met Home Assistant

Excel-formules 

Met ChatGPT kun je ook formules en macro’s voor Excel maken. Vooral voor macro’s is dat erg praktisch, omdat de meeste mensen daar niet zo veel ervaring mee hebben, terwijl er krachtige mogelijkheden zijn. Zo kun je via een macro bijvoorbeeld e-mailberichten opstellen die via Outlook mogen worden verzonden, waarbij gegevens uit een tabel worden gebruikt bij het maken van de inhoud.

Ook voor formules is het erg nuttig. Krijg je formules in het Engels, maar werk je met de Nederlandse Excel? Dan kun je ChatGPT gewoon om de Nederlandse versie vragen. Als je in het Engels betere resultaten krijgt, zou je als alternatief ook via een invoegtoepassing binnen Excel de Engelse formules kunnen vertalen naar het Nederlands (zie kader). 

Als voorbeeld vroegen we een formule te maken die alle cellen in kolom B telt waarin een bepaalde waarde voorkomt. Je gebruikt het bijvoorbeeld om te tellen hoeveel bezoekers uit een bepaalde woonplaats komen. Ook een wat ingewikkeldere formule was geen probleem, bijvoorbeeld met een aanpassing om alleen volwassenen te tellen. 

Een wasmachine verhuizen doe je niet zomaar. Het apparaat is zwaar en kwetsbaar, en bij verkeerd transport kan er snel iets stukgaan. Met een goede voorbereiding en door het volgen van de juiste stappen voorkom je problemen en staat je wasmachine straks veilig in het nieuwe huis. Een kind kan de ...uhm was doen!

Stap 1: Stroom eraf, water laten weglopen

Open deur, maar: begin met het uitschakelen van de wasmachine. Trek de stekker uit het stopcontact en draai de kraan dicht. Wacht daarna even zodat de druk in de slang afneemt. Koppel de toevoerslang los en vang eventueel lekwater op in een emmer of teiltje. Haal ook de afvoerslang uit de afvoer en laat het restwater eruit lopen. In sommige machines blijft er nog water achter in de pomp of het filter. Open daarom het klepje aan de voorkant en draai het filter los. Laat het water rustig weglopen in een teiltje. Zorg dat je een dweil bij de hand houdt.

Stap 2: Transportbouten terugplaatsen

Bij de levering van een nieuwe wasmachine worden de transportbouten vaak meegeleverd, bijvoorbeeld in een apart zakje of bevestigd aan de achterkant. Zoek ze op voordat je gaat verhuizen. Deze bouten zorgen ervoor dat de trommel tijdens het vervoer niet kan bewegen. Door ze terug te plaatsen voorkom je schade aan de lagers en vering. Steek de bouten in de aangegeven openingen aan de achterkant en draai ze stevig vast.

©Kabardins photo - stock.adobe.com

Stap 3: Wasmachine goed verpakken

Wikkel de wasmachine in dekens of bubbeltjesplastic. Daarmee voorkom je krassen op de behuizing en schade aan muren of deuropeningen tijdens het tillen. Plak snoeren en slangen vast met tape of bind ze op een andere manier aan de achterkant vast, zodat ze niet gaan bungelen of ergens achter blijven haken. Het deurtje hoeft niet op slot, maar zorg dat het niet opengaat tijdens het tillen of rijden. Afplakken met een stukje ducttape is vaak al genoeg.

Stap 4: Wasmachine veilig tillen en verplaatsen

Een wasmachine kan makkelijk 60 tot 80 kilo wegen. Ga je 'm tillen, doe dat dan met z'n tweeën. Gebruik bij voorkeur een steekwagen of meubelroller. Zorg dat je je rug recht houdt, til vanuit je benen en stem goed af met degene die meehelpt. Zet de machine niet scheef op een trap of helling, want dan kan de trommel alsnog verschuiven. Lukt tillen met twee personen niet, dan kun je vaak een steekwagen of transportkar huren bij een bouwmarkt of verhuurbedrijf.

Stap 5: Wasmachine stabiel vervoeren

Zet de wasmachine rechtop in de bus of aanhanger, bij voorkeur tegen een wand. Leg er geen zware dozen of meubels bovenop. Zet de machine goed vast met spanbanden, zodat hij onderweg niet gaat schuiven of kantelen. Rijd rustig over drempels, neem bochten niet te scherp en rem niet te abrupt.

Stap 6: Wasmachine aansluiten op het nieuwe adres

Op de nieuwe plek pak je de wasmachine voorzichtig uit. Laat de machine een paar uur tot een dag rusten voordat je hem aansluit, vooral als hij gekanteld heeft gelegen. Haal de transportbouten eruit en bewaar ze voor een volgende keer. Sluit de watertoevoer en -afvoer weer aan, controleer op lekkage en steek de stekker in het stopcontact. Start eventueel eerst een spoelprogramma zonder was om te controleren of alles naar behoren werkt.

©Leonid Iastremskyi

De L40 Ultra AE richt zich op gebruikers die goede prestaties willen, zonder overbodige extra's. Voor een adviesprijs van 699 euro haal je een model met krachtige zuigkracht en slimme dweiltechniek in huis. Niet alles zit erin wat de 'duurdere broer' wel biedt, vooral qua zijborstel en bereik, maar in veel praktijksituaties is dat geen dealbreaker.

In vergelijking met de voorganger, de Dreame L40 Ultra, kost de Dreame L40 Ultra AE 400 euro minder bij de introductie. Dat betekent niet dat er heel veel dingen op achteruit gegaan zijn. Sterker nog: sommige aspecten zijn juist verbeterd. Zo is de zuigkracht – wat ons betreft de belangrijkste eigenschap – sterk verbeterd. Daar waar de L40 Ultra 11.000 PA heeft, beschikt de AE-variant over 19.000 PA.  Bovendien wordt ook dit nieuwe model weer geleverd met twee borstels: de optilbare rubberen varianten en de zogenaamde TriCut Brush 3.0. Ook zit er wederom een borsteltje bij waarmee je snel haren verwijdert uit de robot.

Wanneer je de specificaties van beide modellen naast elkaar legt, is het goed kijken om de verschillen te zien. We noteren een iets grotere stofbak bij de AE (395 vs. 300 ml), maar het belangrijkste verschil zit hem echter de zijborstel. De L40 Ultra heeft een variant die naar buiten kan bewegen en daardoor veel beter hoeken en plinten meeneemt. De L40 Ultra AE moet het doen met een normale zijborstel, zonder uitschuifbare arm. Mogelijk missen er daardoor ook nog wat sensoren die hoeken 'zien'. Dit zou het prijsverschil tussen beide modellen kunnen verklaren.

©Wesley Akkerman

Een groot gemis?

Of zo'n uitschuifbare zijborstel echt een groot gemis is, hangt af van je situatie. Heb je veel hoeken in huis, wil je dat de plinten altijd schoon zijn of staat er weinig langs de muren? Dan kunnen we het ons voorstellen dat je het liefst voor de L40 Ultra of zelfs de X50 Ultra gaat (die nog een tweede zijborstel heeft). Maar als je huis vol staat met meubels en de robot toch al niet echt bij de muren of hoeken kan komen, dan zit daar geen meerwaarde in. In dat geval kun je dus gemakkelijk honderden euro's besparen.

In ons huis verschilt het: op sommige plekken staan wat meer meubels, maar op andere plekken rijdt de Dreame L40 Ultra AE soepel langs de muren, hoeken en plinten. Langs de muren gaat het allemaal prima; na het stofzuigen komen we geen viezigheid meer tegen. In de hoeken is dat nu een ander verhaal, omdat de robot gewoonweg die reikwijdte niet heeft. Dat is jammer, maar niet onoverkomelijk. Gezien de prijs en de overige functionaliteit tillen we hier minder zwaar aan. Want de rest gaat gewoon heel goed.

Capabele robotstofzuiger

Dat kan haast ook niet anders, omdat je in de basis nog steeds een zeer goed presterende robotstofzuiger in huis haalt. Als het op dweilen aankomt, regelt de Dreame L40 Ultra AE eigenlijk alles zelf. Het basisstation is voorzien van aparte tanks voor schoon en vuil water en een reservoir voor zeep. De robot bepaalt zelf de ideale mix van water en schoonmaakmiddel en navigeert dankzij de LiDAR-camera feilloos door de kamer. Het systeem houdt rekening met tapijt door de twee roterende dweilpads tijdig op te tillen. Stel je in de app in dat hij tegelijk moet stofzuigen en dweilen, dan tilt hij de pads onderweg op. Kies je ervoor dat hij eerst stofzuigt en daarna dweilt, dan laat hij de pads op de basis staan en blijft je vloerkleed gegarandeerd droog. Verder kun je ook niet-dweilen-zones aanmaken, waardoor de dweilpads dus nooit in aanraking hoeven te komen met het kleed. De L40 Ultra AE heeft gelukkig tapijtdetectie, waardoor je niet hoeft te gissen waar het kleed zich bevindt op de digitale kaart.

De kracht van de dweilprestaties zit hem in de details. Zo kan één van de twee roterende dweilpads naar buiten bewegen en strak langs plinten poetsen. Ondanks deze slimme functies is het resultaat niet altijd vlekkeloos. Een bekend nadeel zijn de dweilstrepen die soms zichtbaar blijven op de vloer. Ook vraagt het geautomatiseerde basisstation om regelmatig onderhoud om fris te blijven en moet je er rekening mee houden dat er geen reserveset dweilpads in de doos zit. Dit zijn kritiekpunten waar de voorgangers van dit model ook 'last' van hebben.

©Wesley Akkerman

Dreame L40 Ultra AE kopen?

De Dreame L40 Ultra AE is een slimme keuze, vooral voor huishoudens waar de vloer vol staat met meubels. Het grootste verschil met zijn duurdere broer is het ontbreken van de uitschuifbare zijborstel, waardoor hij minder goed in open hoeken en strak langs plinten schoonmaakt. Staan er op die plekken bij jou vooral meubels, dan merk je daar in de praktijk nauwelijks iets van. Je bespaart zo 200 tot 400 euro op een functie die je in jouw situatie toch nauwelijks zou gebruiken.

Voor de adviesprijs van 699 euro haal je nog steeds een zeer krachtige hulp in huis. De zuigkracht is namelijk verhoogd naar 19.000 PA en samen met de TriCut-borstel zorgt dat ervoor dat er bijna geen stof en haren meer op de grond liggen. Gecombineerd met de nog steeds uitstekende en zelfstandige dweilfunctie, levert de L40 AE derhalve betrouwbare prestaties af. Met dit product brengt Dreame een behoorlijk scherp geprijsde en capabele robotstofzuiger op de markt die waarschijnlijk zal aansluiten bij de behoeften van een grote doelgroep.