Het succes van ChatGPT is Google niet onopgemerkt gebleven. Achter de schermen werkte het bedrijf al een tijdje aan Google Bard, dat onlangs voor het eerst het levenslicht zag. Maar wat is het precies en wat kun je ermee?

Waarschijnlijk heeft de lancering en het succes van ChatGPT ervoor gezorgd dat Google er wel mee naar buiten moest komen om investeerders gerust te stellen: Google Bard. Dit is, net als ChatGPT, een chatbot waarmee je gesprekken kunt voeren en waar je vragen aan kunt stellen. Op het moment van schrijven is deze bot, die is gestoeld op kunstmatige intelligentie, beschikbaar in een openbare testfase. Het is de bedoeling dat de dienst in de komende weken voor iedereen beschikbaar wordt als officieel nieuw Google-product. Een tool die je dus dagelijks zou kunnen gebruiken.

Ook lezen: Google, Microsoft en ChatGPT: de AI-strijd barst los!

Google Bard is gebaseerd op LaMDA

Net als ChatGPT kun je Google Bard raadplegen voor van alles en nog wat. De tool manifesteert zich als een gesprekspartner en geeft antwoord op allerhande vraagstukken. Daarvoor maakt Google gebruik van een AI-model dat het bedrijf in 2021 presenteerde: LaMDA (kort voor Language Model for Dialogue Applications, een model dat in de basis lijkt op de AI waar ChatGPT mee werkt). Voordat de diens breed kan worden uitgerold, moeten er nog wat tests gedaan worden. De teksten die in beeld verschijnen (de antwoorden op je vragen, zeg maar) zijn gebaseerd op wat er op het internet beschikbaar is. En als daar bijvoorbeeld aanstootgevende termen tussen staan, kunnen die in de resultaten belanden.

Dat is nogal een uitdaging. Niet alleen om de oneffenheden weg te filteren, maar ook om de beschikbare informatie te blijven updaten. Want dergelijke software kan namelijk niet snel worden geüpdatet met recente informatie. Uiteindelijk is het de bedoeling dat Google en ChatGPT-maker OpenAI nieuwe producten bouwen op de kunstmatige intelligentie. Dergelijke software moet de traditionele zoekmachine uiteindelijk gaan vervangen, maar er is nog een lange weg te gaan. Om die reden heeft Google nog geen concrete toekomstplannen met de wereld gedeeld.

Waar kun je Google Bard voor gebruiken?

Dat is trouwens niet het enige dat nog onduidelijk is over Google Bard. Want waar kunnen we de software straks voor gebruiken? We weten nog niet wat de capaciteiten precies zijn, maar Google heeft al wel wat simpele voorbeelden gedeeld. Zo kun je vragen wat voor gerechten je kunt maken op basis van een aantal ingrediënten, of hoe je een babyshower organiseert. Dat zijn wat basale dingen die misschien handig kunnen zijn. Traditionele zoekmachines kunnen hierin tekortschieten, omdat je zoekopdrachten altijd algemeen zijn. Je kunt ze nooit helemaal toespitsen op jouw behoeften.

Google-ceo Sundar Pichai geeft nog wat andere voorbeelden. “Google Bard kan het startpunt voor creativiteit of nieuwsgierigheid zijn.” De software kan een 9-jarig kind uitleggen wat voor ontdekkingen de James Webb-ruimtetelescoop doet en waarom die belangrijk zijn, maar ook vertellen wat de beste oefeningen zijn om beter te leren voetballen. Tot nu toe klinkt Google Bard nog als een product dat vergelijkbare kwaliteiten biedt als ChatGPT. Waar we met name benieuwd naar zijn, is hoe beide diensten straks van elkaar zullen verschillen.

Voorzichtigheid is geboden

Dat we nog niet zo veel weten, is geen toeval. Waarschijnlijk moest Google het product door de komst van ChatGPT eerder lanceren dan gepland (of op z’n minst sneller ontwikkelen). En dat terwijl dergelijke AI de neiging heeft om behoorlijk uit te bocht te vliegen (qua taal en het verspreiden van foutieve informatie), waardoor Google hier eigenlijk voorzichtig(er) mee wil omgaan. Wellicht dat het bedrijf die (mogelijk terechte) stijve houding kan loslaten door feedback van buitenaf te accepteren. Hoe groter de groep gebruikers, hoe groter de kans dat fouten opgespoord en gefilterd kunnen worden.

Overigens zien we in feite al jaren hoe Google met kunstmatige intelligentie omgaat in zijn zoekmachine, wat wellicht een voorbode is van wat we van Bard kunnen verwachten. Zoekresultaten laten samenvattingen van websites zien op basis van de opdrachten die je invult. Zo hoef je niet langer een website te bezoeken om die informatie te verkrijgen – en dat is uiteindelijk wat Google Bard ook gaat doen. Alleen dan uitgebreider. Bovendien zijn de antwoorden dan gebaseerd op meerdere bronnen, en niet op basis van één website. Dat komt de accuraatheid op den duur hopelijk ten goede.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!