Bepaalde tekstfragmenten moet je keer op keer intypen, bijvoorbeeld op formulieren of in e-mails. PhraseExpress kan je helpen die taak te vergemakkelijken.

Er bestaan heel wat (gratis) programma’s die tekstsnippers voor je kunnen bewaren en die deze vervolgens toegankelijk maken via een sneltoets. Hoewel dat erg handig is, raak je natuurlijk op de duur door je sneltoetsen heen als je veel vaste tekstfragmenten wilt bewaren. PhraseExpress pakt de zaken daarom wat anders aan. Dit programma werkt met meerdere databases zodat je zelfs aparte sets met teksten kunt gebruiken. Dat maakt het programma dan ook populair onder professionals (artsen, juristen, notarissen) die vaak met standaardformuleringen te maken hebben. Die moeten er uiteraard voor betalen, maar voor privégebruik is PhraseExpress gratis.

Installeren

Download PhraseExpress. Hier zie je drie mogelijke downloads. De onderste (SQL Client Manager) is bedoeld voor organisaties waar meerdere mensen met dezelfde database werken. Die hebben wij niet nodig. Voor wat betreft het eigenlijke programma kunnen we kiezen uit een portable versie of een installatieversie. We kiezen voor die laatste (PhraseExpress Client). De knop wordt pas actief nadat we een vinkje hebben gezet bij I accept the license terms.

Na het downloaden starten we PhraseExpressSetup.exe en kiezen zoals geadviseerd voor Install for all users. We accepteren English en klikken op OK / Next (3x) / Finish. Als je al een oudere versie had, dan zal je database daarvan gekopieerd worden.

Er is nu een pictogram verschenen in het systeemvak. Klik daar met rechts op en kies Open program window voor een kijkje in het programma.

Tekst toevoegen

Het is nog een lege boel, maar daar gaan we verandering in brengen. Sluit het venster. PhraseExpress draait op de achtergrond door en stelt je in staat om tekst toe te voegen vanuit elke toepassing waarin je tekst kunt markeren. Open om te zien hoe dat in zijn werk gaat Kladblok of je favoriete tekstverwerker en typ Geachte heer. Markeer deze tekst en gebruik vervolgens de toetscombinatie Ctrl+Alt+C. PhraseExpress opent nu een invoervenster waarin je tekst al is ingevuld.

De methode om deze voortaan aan te roepen heet Autotext. Dat wil zeggen dat je een (ongebruikelijke!) lettercombinatie kunt invoeren om de tekst terug te halen. Dit is te vergelijken met het aloude steno. Wij kiezen de lettercombinatie ghr dat we invullen in het vak achter Autotext. Daarachter staat Execute after default delimiter. Dat wil zeggen dat PhraseExpress de vervanging uitvoert wanneer je na de lettercombinatie een van een aantal toetsen aanslaat, waaronder spatie, punt en komma.

Met een klik op OK slaat PhraseExpress ons eerste tekstfragment op en typ je voortaan de opgegeven lettercombinatie gevolgd door een van de leestekens, dan verschijnt je tekst. Direct na de klik op OK verschijnt een pop-up waarop je kunt klikken om de invoer aan te passen.

Aanpassen

De pop-up verdwijnt vanzelf tussen de andere Windows-meldingen, maar als je te laat bent om erop te klikken om wijzigingen aan te brengen, kun je ook het hoofdvenster van PhraseExpress openen en naar de laatste invoer navigeren. Je ziet nu je eerste tekst.

Dit is maar een korte tekst en dus kan de beschrijving (description) best de tekst zelf zijn. Bij langere teksten kun je hier iets korters invoeren.

Bij Phrase content zie je de feitelijke tekst en daaronder de instellingen zoals we die hierboven hebben besproken. Onderaan, achter Execute after default delimiter, zie je een rode min en een groene plus. Klik je op die laatste, dan kun je meer invoermethoden opgeven. Voeg er een toe en vervang daar Autotext door Hotkey. Klik op Alt en Win en toets de letter G. Sluit je PhraseExpress, dan kun je nu je zin ook invoeren met Alt+Win+G.

Lees ook: Zo krijg je toegang tot het klembord op Android

Variabelen

Met zo’n vervanging van Geachte heer win je natuurlijk niet heel veel. Wanneer je vaak brieven schrijft en deze standaard beginnen met Woonplaats, datum gevolgd door enkele returns, een aanhef en nog wat returns kun je ook dat geheel automatiseren.

Schrijf zo’n begin van een brief en sla deze op met Ctrl+Alt+C zoals we deden bij de paragraaf ‘Tekst toevoegen’. Open vervolgens PhraseExpress en kies dit nieuwe tekstfragment om te bewerken.

Markeer hierin nu de datum en klik op Date/Time. Er wordt dan een venster geopend waarin je een opmaak kunt kiezen. Het formaat 03/09/2023 lijkt het meest op wat wij gewend zijn. Klik je daarop dan verschijnt dit in het vak Format.

Wij willen naar Nederlands gebruik echter eerst de dag en dan de maand. We verwisselen daarom de letters dd en mm zodat we -f dd'/'mm'/'yyyy krijgen. Klik je nu op OK, dan zie je dat de datum vervangen is door Date/Time. We zetten de cursor voor de plaatsnaam en klikken op het pictogram Rechts oplijnen. We vullen achter Autotext een sneltekst in, bijvoorbeeld brfhef, en klaar is onze aanhef.

Invullen

Een automatisch ingevulde datum is slechts een van de vele mogelijkheden die in PhraseExpress macro’s worden genoemd. Een ander voorbeeld is het toevoegen van gebruikersinvoer. Hoewel we weer kunnen beginnen in Kladblok of onze tekstverwerker, gaan we ditmaal aan de slag in PhraseExpress zelf.

Open het venster en klik op New Phrase. Vul bij Description de naam Vergadering in en klik het vak Phrase Content. We voegen vervolgens wat tekst toe.

De vergaderingen van onze club kennen een vast stramien dat we telkens kunnen hergebruiken. De woorden DATUM, ITEM1 en ITEM2 hebben we daar geplaatst als geheugensteun die we op die plek iets gaan wijzigen.

Markeer DATUM en klik op User Input / Form Input. Klik op Checkbox en kies daar Single-line Input. Selecteer achter Syntax Input Required. Klik op OK. Doe vervolgens hetzelfde voor de woorden ITEM1 en ITEM2.

Geef bij Autotext een naam, bijvoorbeeld vrgdr en sluit het venster. Typ je nu in je tekstverwerker het gekozen woord vrgdr, dan toont PhraseExpress een venster met drie invulvakken voor DATUM, ITEM1 en ITEM2. Omdat we hebben gekozen voor Input Required moet je hier overal wat invullen. Klik je daarna op OK, dan verschijnt de complete vergaderagenda.

Tot slot

Toen de cursor in het vak Phrase content stond, heb je misschien gezien dat je nog heel wat meer zaken kunt toevoegen, zoals plaatjes, hyperlinks en elementen van formulieren. Ook kun je je tekstsnippers uitgebreid opmaken.

Ga je in het menu File naar Download contents, dan vind je op de website van PhraseExpress bovendien allerlei add-ons, zoals een uitgebreide voorbeelddatabase en Nederlandse spellingcontrole. Kortom: er is nog heel wat te ontdekken in dit veelzijdige programma.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.