ID.nl logo
Huis

Alles over de nieuwe wifi-standaard 802.11ax

Om de paar jaar komt er traditioneel een nieuwe wifi-standaard op de markt die vooral nog meer snelheid belooft. De opvolger van de huidige 802.11ac-standaard wordt 802.11ax, die uiteraard weer meer snelheid biedt. Maar 802.11ax zou wifi vooral efficiënter moeten maken.

Logischerwijs zou je wellicht denken dat het heel even gehypte 802.11ad de opvolger van 802.11ac was, maar deze wifi-standaard maakt in de vorm van de 60GHz-band gebruik van een heel andere frequentieband dan we bij wifi gewend zijn. De ad-standaard was dan ook meer een aanvulling op wifi, bedoeld voor heel snelle verbindingen op heel korte afstand. Het werd oorspronkelijk ontwikkeld als snelle draadloze verbinding tussen apparaten zoals dockingstations voor laptops.

De echte nieuwe brede wifi-standaard is 802.11ax. Behalve dat 802.11ax wifi weer een stukje sneller maakt, moet 802.11ax wifi vooral efficiënter maken, zodat meer apparaten tegelijkertijd gebruikt kunnen worden. De standaard wordt daarom ook wel High-Efficiency Wireless genoemd.

Een groot verschil ten opzichte van het huidige 802.11ac is dat 802.11ax ook gebruikmaakt van de 2,4GHz-band. Uiteraard wordt de 2,4GHz-band ook in combinatie met ac-routers nog volop gebruikt, maar er wordt dan gebruikgemaakt van de 802.11n-standaard. Uiteraard blijft de capaciteit van de drukke 2,4GHz-band beperkt, maar iedere verbetering is natuurlijk meegenomen.

De techniek

Wifi maakt gebruik van kwadratuur-amplitudemodulatie (quadrature amplitude modulation of QAM) om de digitale signalen via een analoge draaggolf te transporteren. Bits worden gegroepeerd, waarbij een bitgroep een unieke combinatie van amplitude en fase vormt. Bij 802.11ac wordt onder optimale omstandigheden 256 QAM gebruikt, waarmee 8 bit per karakter in één keer verzonden wordt.

In 802.11ax is 1024 QAM onderdeel van de standaard, waardoor 10 bit per karakter in één keer verzonden wordt. Per datastroom kan 802.11ax bij een 80 MHz breed kanaal in combinatie met 1024 QAM een maximale theoretische doorvoersnelheid van 600,4 Mbit/s halen, waar 802.11ac op een 80 MHz breed kanaal in combinatie met 256 QAM een snelheid van 433 Mbit/s haalt. De maximale snelheid bij het gebruik van een 160 MHz breed kanaal bedraagt 1201 Mbit/s.

Uiteraard geld wel dat voor de beste modulatie en daarmee de hoogste snelheid een goed signaal nodig is, net als bij de huidige wifi-standaarden wordt bij een minder goed signaal overgeschakeld op een eenvoudigere modulatie als QAM-64, waarmee 6 bit per karakter verzonden wordt. Er kunnen in theorie maximaal acht datastromen gekoppeld worden voor een theoretische maximale snelheid van 9607,8 Mbit/s.

©PXimport

Meer gebruikers tegelijkertijd

Snelheid is echter niet de belangrijkste verbetering in 802.11ax. Het echte speerpunt is een efficiëntere verdeling van de beschikbare frequentieruimte, oftewel meer apparaten die tegelijkertijd gebruik kunnen maken van wifi. Net als bij 802.11ac is er ondersteuning voor mu-mimo (multi user mimo) waarmee tegelijkertijd signalen naar maximaal acht clients verzonden kunnen worden – wanneer iedere client één datastroom krijgt toegewezen. Nieuw is dat 802.11ax ook ondersteuning voor mu-mimo in de uplink biedt.

Een nieuwe manier waarop de beschikbare frequentieruimte efficiënter verdeeld kan worden is de Orthogonal frequency-division multiple access (ofdma). De technologie is ontwikkeld om de capaciteit van 4G LTE mobiele netwerken efficiënter te verdelen. Normaal gesproken wordt de capaciteit van een heel kanaal gebruikt om te communiceren met een client.

Dankzij ofdma kan een kanaal onderverdeeld worden in subkanalen. Hierdoor kan een heel kanaal aan een client toegewezen worden, maar ook een gedeelte, waardoor meer clients tegelijkertijd op een lagere snelheid bediend kunnen worden. Overigens werkt ofdma wel alleen in combinatie met 802.11ax-clients, oudere wifi-standaarden ondersteunen dit immers niet.

Zuiniger

Een andere manier waarop 802.11ax de beschikbare bandbreedte beter probeert te verdelen, is door apparaten die dat niet vereisen niet continu verbonden te laten zijn. Deze techniek heet Target Wake Time (TWT) en stelt een accesspoint in staat om te overleggen met clients op welke tijdstippen er verbinding noodzakelijk is. Uiteraard bespaart het slechts af en toe wakker worden energie en TWT is dan ook erg geschikt voor apparaten die gebruikmaken van een accu, zoals sensoren.

Daarnaast wordt ook bandbreedte bespaard. TWT is oorspronkelijk bedacht voor 802.11ah: een energiezuinige draadloze techniek bedoeld voor bijvoorbeeld IoT-toepassingen die de naam WiFi HaLow heeft en gebruikmaakt van de 900MHz-band. Omdat er voor 802.11ah een aparte 900Mhz-radio nodig is, is het nog maar de vraag hoe populair deze wifi-standard wordt, zeker omdat het normale wifi door 802.11ax met TWT en subkanalen nu ook geschikter wordt voor IoT-toepassingen.

De toekomst

Hoewel er al veel bekend is over de verbeteringen in 802.11ax, is het officieel nog geen standaard. Op het moment van schrijven is het enkel beschikbaar in conceptversie 2.0. Tegen de tijd dat je dit leest moet conceptversie 3.0 vastgesteld zijn, terwijl de definitieve variant pas in 2019 wordt vastgesteld. Hoewel fabrikanten als Qualcomm, Broadcom, Marvell en Intel al 802.11ax-chips en zelfs routers hebben aangekondigd en er in Japan zelfs al een model op de markt is, verwachten wij de eerste apparatuur eigenlijk pas volgend jaar.

Het zou zelfs tot 2020 kunnen duren voordat 802.11ax-apparatuur echt serieus verkrijgbaar is. Pas nadat de standaard definitief is vastgesteld, kan apparatuur gecertificeerd worden voor 802.11ax.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 Chromebooks met een 15,6-inch scherm
Huis

Waar voor je geld: 5 Chromebooks met een 15,6-inch scherm

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Vandaag richten we onze blik op Chromebooks met een 15,6-inch scherm – ideaal voor wie meer werkruimte wil zonder te diep in de buidel te tasten. We hebben vijf modellen geselecteerd die uitblinken in prestaties, bouwkwaliteit en gebruiksgemak.

Acer Chromebook Plus 515 (CB515-2H-32UH)

Deze Chromebook is een stevige allrounder met een prettig groot scherm van 15,6 inch. De Full HD-resolutie in combinatie met een mat IPS-paneel zorgt voor comfortabele kijkhoeken, ook bij langere werksessies. Binnenin draait een Intel Core i3-1315U, een moderne chip met zes rekenkernen die zorgt voor een vlotte ChromeOS-ervaring. Samen met 8 GB LPDDR5X-werkgeheugen en 128 GB snelle ssd-opslag is dit systeem klaar voor een werkdag vol tabbladen, Google Docs en videobellen. Qua connectiviteit zit je goed met onder meer twee usb-c-poorten, een HDMI-poort, een usb-a-aansluiting en een microSD-slot. Dankzij wifi 6E profiteer je van hoge draadloze snelheden. De webcam filmt in Full HD en ondersteunt AI-functies zoals achtergrondvervaging, wat de Plus-status van dit model onderstreept.

Toepassingen: Multitasken, schoolwerk, videobellen Bijzonderheden: Wifi 6E, mat scherm, AI-webcamfuncties

Acer Chromebook Plus 515 (CB515-2HT)

Dit is de krachtiger en veelzijdiger broer van de CB515‑2H‑32UH hierboven. Beide modellen hebben een groot 15,6-inch Full HD-scherm, 8 GB snel LPDDR5X-geheugen en draaien op de nieuwste versie van ChromeOS. Het verschil zit 'm vooral in de prestaties en gebruiksmogelijkheden. De 2HT‑5789 is uitgerust met een snellere Intel Core i5‑processor, dubbele opslagcapaciteit (256 GB SSD) en een handig touchscreen, wat hem uitermate geschikt maakt voor multitasking, fotobewerking en gebruik van Android-apps. Zoek je een Chromebook met meer rekenkracht en flexibiliteit, dan biedt de 2HT‑5789 net dat beetje extra, zonder in te leveren op draagbaarheid of accuduur.

Toepassingen: Interactieve apps, hybride werken, tekenen Bijzonderheden: Touchscreen, AI-functies, solide behuizing

ASUS Chromebook Flip (CX1500FKA-E80049)

Deze 15,6-inch Chromebook valt op door zijn flexibele ontwerp. Dankzij het 360-gradenscharnier gebruik je het apparaat ook als grote tablet. Het Full HD-scherm is voorzien van aanraakbediening en het toetsenbord is verlicht, wat typerend is voor deze wat luxere instapper. Binnenin zit een energiezuinige Intel Celeron N4500, die in combinatie met 8 GB werkgeheugen prima presteert bij dagelijks gebruik zoals browsen, video's kijken en documenten bewerken. Met 64 GB opslagruimte is er net genoeg plek voor offline bestanden; de rest doe je natuurlijk in de cloud. Wifi 6 zorgt voor een stabiele verbinding, en het geheel weegt net geen 2 kilo. Verwacht geen snelheidsduivel, maar wel een soepele, veelzijdige werklaptop.

Toepassingen: Tekstverwerken, presenteren, lichte mediaconsumptie Bijzonderheden: Convertible ontwerp, verlicht toetsenbord, wifi 6

HP Chromebook 15a-nb0804nd

Deze HP combineert een modern ontwerp met een degelijke binnenkant. De Core i3-N305-processor is een relatief nieuwe chip met acht zuinige kernen, geschikt voor multitasking zonder oververhit te raken. Je krijgt 8 GB snel werkgeheugen en 128 GB UFS-opslag, dat net wat vlotter werkt dan standaard eMMC. Het IPS-scherm is uiteraard 15,6 inch groot, is gezegend met een Full HD-resolutie en biedt een nette kleurweergave. De behuizing bevat gerecyclede kunststoffen en voelt degelijk aan, met een prettige toetsaanslag. Dankzij wifi 6 en bluetooth 5.3 zit het ook qua verbinding wel goed. Aansluitingen? 2x usb-c, 1x usb-a, een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting en een kaartlezer. Dit is een Chromebook die geschikt is voor serieuze school- of kantoortaken, zonder dat je te veel betaalt.

Toepassingen: Schoolwerk, lichte kantoorsoftware, internetten Bijzonderheden: Duurzame materialen, UFS-opslag, Wi-Fi 6

Lenovo Flex 3 Chrome (15IJL7)

Deze Lenovo is ideaal voor wie zoekt naar een groot scherm en maximale flexibiliteit. Je kunt hem namelijk helemaal omklappen tot een 15,6-inch tablet, met volledig aanraakscherm en 360-gradenscharnier. De Pentium Silver N6000-processor en 8 GB RAM zorgen voor degelijke prestaties bij standaardgebruik, zoals surfen, tekstverwerken of series streamen. De opslagruimte bedraagt 128 GB, en dat is ruim voldoende voor basisbestanden. Lenovo voorziet deze Chromebook van een HDMI-poort, meerdere usb-aansluitingen, een microSD-poort en een koptelefoonaansluiting. Handig is de fysieke afsluiter voor de webcam. De batterij gaat bij lichte taken tot wel 16 uur mee, wat opvallend veel is in deze klasse.

Toepassingen: Basistaken, films kijken, mobiel gebruik Bijzonderheden: Lange accuduur, tabletmodus, privacy-webcam

▼ Volgende artikel
Review OnePlus Pad 3 - Grote Android-tablet met laptop-ambities
© Rens Blom
Huis

Review OnePlus Pad 3 - Grote Android-tablet met laptop-ambities

De OnePlus Pad 3 is een enorme tablet met laptopaspiraties. OnePlus verkoopt dan ook een aparte toetsenbordhoes, zodat je de tablet productiever kunt gebruiken. Voor wie is de OnePlus Pad 3 de moeite waard? Je leest het in deze review.

Uitstekend
Conclusie

De OnePlus Pad 3 is een grote en premium tablet die ons goed bevalt, zeker in combinatie met de apart verkrijgbare toetsenbordhoes. Het loont wel om een vergelijking met de concurrentie te maken, met name door de stevige adviesprijs en sommige technische keuzes.

Plus- en minpunten
  • Erg krachtige specificaties
  • Heel lange accuduur
  • Productief door software en losse toetsenbordhoes
  • Prijzig i.c.m. toetsenbordhoes
  • Sommige softwarefuncties werken (nog?) niet goed
  • Geen vingerafdrukscanner

Tablet of laptop?

Met zijn 13,2inch-scherm is de OnePlus Pad even groot als de grootste iPad én heel wat compactere laptops. Het apparaat weegt 675 gram en is net geen 6 millimeter dik. Door het grote scherm is de tablet nauwelijks met één hand te gebruiken. Het lcd-scherm oogt wat minder fraai dan een oledscherm, maar is op alle aspecten wel erg goed. Zo oogt het beeld flink scherp dankzij de resolutie van 3392 x 2400 pixels.

OnePlus verkoopt voor 169 euro een speciale toetsenbordhoes die je aan de tablet kunt klikken. De toetsen tikken erg prettig en het trackpad werkt ook aardig. Zo productief als op een laptop zijn we niet, maar in het vliegtuig en de trein kunnen we zeker goed aan de slag.

©Rens Blom

Dat je toch een tablet voor je neus hebt, merk je bijvoorbeeld aan de beperkte selectie van poorten. De OnePlus Pad 3 heeft één usb-c-poort, en daarmee houdt het op. Je kunt wel een geschikte usb-c-hub aansluiten om meer aansluitingen te creëren, bijvoorbeeld voor een bedrade muis of HDMI-kabel richting je televisie.

©Rens Blom

Uitstekende specificaties

De specificaties van de tablet zijn ruimschoots in orde, wat je gezien de prijs ook mag verwachten. De tablet is razendsnel dankzij de Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor, die ook in veel dure smartphones zit. OnePlus verkoopt de Pad 3 in twee configuraties: de ene heeft 12 GB werkgeheugen met 256 GB opslag en in de andere variant zit 16/512 GB. De completere versie kost 100 euro meer, een meerprijs die we gerechtvaardigd vinden, al kunnen we ons voorstellen dat veel mensen (meer dan) genoeg hebben aan de instapversie.

De tablet heeft camera's op de voor- en achterkant. Die zijn kwalitatief niet bijzonder. Een iets betere selfiecamera was op zijn plaats geweest – vooral voor videogesprekken. Ook missen we een vingerafdrukscanner op de tablet.

©Rens Blom

OnePlus stopt een lekker grote accu in de tablet. Dankzij die stevige batterij lukt het ons om de Pad 3, inclusief toetsenbordhoes, langer dan een hele kantoordag te gebruiken voor werkgerelateerde apps, aangevuld met wat sociale media en het kijken van een YouTube-video. Een score waar wij blij van worden. Opladen gaat via de eerder genoemde usb-c-poort. In de doos zit, vanwege EU-wetgeving om consumentenelektronica duurzamer te maken, geen oplaadadapter. Je dient er zelf een te regelen. Kies dan een 100W-OnePlus-adapter voor snelladen of neem genoegen met langzamer opladen met een niet-OnePlus-adapter.

Software-ervaring

De Android 15-software op de tablet is door OnePlus geoptimaliseerd voor het enorme scherm. Zo kun je gebruiksvriendelijk twee apps naast elkaar gebruiken en is het ook mogelijk om een app als zwevend venster boven andere apps te blijven bekijken.

©Rens Blom

Interessant is dat OnePlus zijn OxygenOS-softwareschil heeft uitgebreid met ondersteuning voor macOS – van Apple inderdaad. Je kunt eenvoudig bestanden overdragen en je MacBook vanaf de tablet bedienen, zo is het idee. In de praktijk blijkt de deel-software van OnePlus om wel heel veel machtigingen te vragen, zien we soms Chinese tekst in beeld en werken de deel-functies uiteindelijk matig. We worden er dus (nog) niet zo vrolijk van.

©Rens Blom

©Rens Blom

Grote kans dat de Pad 3 in de nabije toekomst comfortabeler als laptopvervanger zal werken. In Android 16 komt namelijk een volwaardige desktopmodus, speciaal bedoeld voor tablets. Deze software-update komt later dit jaar, ook via OnePlus. Het is in elk geval goed om te zien dat het merk nu al serieus werk heeft gemaakt van software om de Pad 3 productief te gebruiken.

De Pad 3 krijgt drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Een prima updatebeleid, als je het ons vraagt.

Alternatieven

Hoewel onze ervaringen met de OnePlus Pad 3 op veel vlakken positief zijn, heeft deze tablet ook de nodige concurrentie. Samsung biedt met zijn Tab S10-serie ook grote tablets inclusief toetsenbordhoezen aan. Voor Apple geldt hetzelfde: de iPad is met zijn iPadOS-software weliswaar anders in gebruik dan een Android-tablet, maar is in combinatie met een toetsenbordhoes even productief als de OnePlus Pad 3.

Ook het overwegen waard is een laptop met Chrome OS of Windows. Zeker een model met een touchscreen kan een goed alternatief zijn voor de OnePlus Pad 3 als je écht productief wil zijn op het apparaat. Een dergelijke laptop hoeft bovendien niet meer te kosten dan de Pad 3 (tablet + toetsenbordhoes). Wil je echt een tablet en hecht je meer waarde aan entertainment, dan is de Pad 3 jouw apparaat. Ook zonder toetsenbordhoes.

Conclusie: OnePlus Pad 3 kopen?

De OnePlus Pad 3 is een grote en premium tablet die ons goed bevalt, zeker in combinatie met de apart verkrijgbare toetsenbordhoes. Het loont wel om een vergelijking met de concurrentie te maken, met name door de stevige adviesprijs en sommige technische keuzes.