ID.nl logo
Veilig omgaan met wachtwoorden doe je zo
© PXimport
Huis

Veilig omgaan met wachtwoorden doe je zo

Veilig omgaan met wachtwoorden: als je het eenmaal goed ingesteld hebt, heb je er geen omkijken meer naar. Toch weet lang niet iedereen zich ertoe te zetten. We leggen je uit waarom digitale inbrekers uit zijn op je wachtwoorden en hoe je met een paar simpele stappen al je (online) accounts goed dichttimmert.

Er zijn zo veel online accounts met bijbehorende inloggegevens, dat er geen beginnen aan is om alles uit je hoofd bij te houden. Het is niet voor niks dat veel mensen terugvallen op hergebruikte wachtwoorden en wachtwoorden die (te) makkelijk te raden zijn. Het wordt hackers dan ook wel erg makkelijk gemaakt. Kraken ze het wachtwoord van een (onbelangrijk) online account, dan kunnen ze die vaak met succes toepassen op belangrijkere andere accounts, zoals je e-mail, betaaldienst of streamingdienst. Buitgemaakte accounts kunnen worden gebruikt voor identiteitsfraude of gegevensdiefstal.

Hackers proberen vaak via brute force (letterlijk vertaald ‘brute kracht’, oftewel het afvuren van talloze pogingen van allerlei inlogcombinaties op een site), hacken van de sites zelf of via spyware wachtwoorden te achterhalen. Dat is belangrijk om in het achterhoofd te houden: zelfs als je een ijzersterk, uniek wachtwoord gebruikt, kan je account gehackt worden. Hoe lastiger de barrières, hoe kleiner de kans. Denk hierbij aan sterke wachtwoorden, maar ook aan wachtwoorden die tijdig worden veranderd en tweefactorauthenticatie (2FA).

©PXimport

Eisen voor een veilig wachtwoord

Een wachtwoord dat zich lastig laat raden, is het veiligst. Bij het aanmaken van een veilig wachtwoord kun je stellen dat lengte en onvoorspelbaarheid van belang zijn. Maar als je geen wachtwoordkluis gebruikt – of juist een wachtwoord maakt om toegang te verkrijgen tot deze kluis – moet je deze wel kunnen onthouden. Door geen woorden te gebruiken, maar een combinatie van zo veel mogelijk willekeurige letters, hoofdletters, cijfers en leestekens maak je je wachtwoord zo veilig mogelijk. Een wachtwoord als 4Jk98#!FtZZ24*Bl@tGYxPZ6X is wel te maken, maar niet te onthouden. En zelfs al weet je dit in je hoofd gestampt te krijgen, voor al die talloze accounts die allemaal een uniek wachtwoord nodig hebben gaat dat de grootste bolleboos niet lukken. Dit benadrukt het belang van een wachtwoordmanager. Zonder de steun van zo’n wachtwoordmanager is het dus zaak om een balans te vinden tussen een wachtwoord dat zich lastig laat raden, maar ook te onthouden is. Het is ook mogelijk om de wachtwoorden ouderwets met pen en papier in een kladblokje te schrijven. Een kladblok is natuurlijk niet te hacken, maar berg het sowieso veilig op om er zeker van te zijn dat anderen het niet kunnen zien. Veel onlinediensten hebben een wachtwoordherstelfunctie. Mocht je het wachtwoord zijn vergeten, dan kun je daar altijd op terugvallen. Heb je een wachtwoordkluis, dan heb je deze herstelfunctie niet altijd. Houd daar rekening mee. Een kladblokje is dan handig om achter de hand te hebben. Pas op dat het kladblokje niet zoekraakt of verloren gaat.

©PXimport

01 2FA

Misschien doet de naam tweefactorauthenticatie (afgekort naar 2FA) niet direct een belletje rinkelen. Maar ongetwijfeld ben je er al mee in aanraking geweest. Bijvoorbeeld met de TAN-codes die de ING-bank naar je sms’te bij het internetbankieren of de sms-code die je opgestuurd krijgt om in te loggen bij DigiD. Het is een extra veiligheidshorde die je opwerpt voor het inloggen en voor je belangrijke accounts zeker van groot belang. Denk aan je e-mail (hier zijn immers al je online accounts aan gekoppeld), accounts met gekoppelde betaalgegevens (bijvoorbeeld Amazon, Steam) of profielen die gekoppeld zijn aan overige apparatuur, zoals je Google-, Apple- of Microsoft-account.

Je stelt 2FA in door in te loggen in je account en bij de instellingen de beveiligingsinstellingen te kiezen. Hier voeg je je telefoonnummer toe. Hierna kun je pas inloggen als je na het invoeren van je gebruikersnaam en wachtwoord de code ingeeft die naar je mobiel gestuurd is.

©PXimport

02 Authenticator

Een andere vorm van 2FA is door middel van een zogenaamde authenticator. In plaats van dat je een sms-code toegezonden krijgt, verschijnt deze code in de authenticator-app op je smartphone of tablet. Google en Microsoft bieden zo’n authenticator aan in de Play Store en App Store.

Smartphone en tablet

Natuurlijk denk je bij wachtwoordbeheer aan het inloggen op je online accounts. Het is ook van groot belang vergrendeling op je smartphone, tablet of laptop in te stellen. Wanneer je het apparaat verliest kunnen anderen makkelijk bij je accounts en gegevens. Ga hiervoor naar de beveiligingsinstellingen. Veel smartphones en tablets bieden de optie voor biometrische beveiliging zoals een vingerafdrukscanner of gezichtsherkenning. Dit is al prima, maar het maakt je wel afhankelijk van de techniek van anderen. Het veiligst ben je daarom met een lastig te raden pincode of wachtwoord.

03 Wachtwoordbeheer in je browser

Alle grote browsers hebben wel een ingebouwde wachtwoordbeheerder. Handig, want de automatische invulfunctie is geen overbodige luxe met al die accounts en bijbehorende wachtwoorden. Bovendien kun je de browsers met andere apparaten synchroniseren, zodat je je wachtwoorden paraat hebt op andere pc’s en zelfs op je smartphone of tablet. Apple doet dat via Sleutelhangertoegang. Hiermee synchroniseer je eenvoudig je wachtwoorden tussen alle Apple-apparaten, of het nu een Mac, iPhone of iPad is, inclusief de Safari-browser. Ook Firefox heeft een synchronisatiemogelijkheid en is beschikbaar voor pc’s (Linux, Windows en macOS), smartphones en tablets. Chromes synchronisatie verloopt via je Google-account, waardoor je je wachtwoorden synchroniseert met Android, ook buiten je browser. Dat is wel zo gebruiksvriendelijk. Wachtwoordbeheer is intussen wel een standaardfunctie geworden voor een browser. Ook andere browsers als Edge, Opera en Brave bieden deze functionaliteit aan. In deze cursus richten we ons op de grote drie: Chrome, Safari en Firefox.

04 Gevaren

Wachtwoordbeheer via je browser is relatief veilig. Het is vooral het gebruiksgemak dat het voor de hand liggend maakt. Toch zijn er gevaren. Als anderen achter je pc plaatsnemen, kunnen ze direct in al je accounts inloggen. Sterker nog, het is aan te bevelen even te checken of de hoofdwachtwoordfunctionaliteit aan staat, anders kan een ander met toegang tot je pc al je wachtwoorden kapen. Dat houdt ook in dat als je wachtwoorden in je browser opslaat, je ook altijd je systeem moet vergrendelen!

05 Chrome

De wachtwoordbeheerder van Chrome synchroniseert met je Google-account. Dat betekent dat je wachtwoorden niet alleen worden gesynchroniseerd via de browser, maar overal waar je met je Google-account inlogt. Je Android-toestel is bijvoorbeeld ook gekoppeld, waardoor je opgeslagen wachtwoorden ingevuld kunnen worden zodra je je aanmeldt in apps. Maar ook https://passwords.google.com geeft je een overzicht van al je opgeslagen aanmeldingen.

De Chrome-browser biedt een paar handige functies voor je wachtwoorden. Zo vind je namelijk in de Instellingen bij Privacy en beveiliging onder het kopje Meer de functie Waarschuwen als je wachtwoorden zijn gelekt bij een beveiligingslek. Dat is fijn om te weten, zodat je tijdig je wachtwoord kunt veranderen, mocht dat het geval zijn.

In dezelfde instellingen vind je bij Automatisch aanvullen je opgeslagen wachtwoorden. Gelukkig kun je deze niet direct uitlezen; Windows wil eerst dat je je identiteit bevestigt.

06 Firefox

Hoewel Firefox een wat minder diepe integratie heeft qua wachtwoordsynchronisatie in iOS en Android, synchroniseert de browser alle browsegegevens (inclusief wachtwoorden in de browser zelf). De browser is beschikbaar voor Windows, macOS, Linux, Android en iOS. Bovendien zet Mozilla, de organisatie achter Firefox, zich het meest in voor de privacy en veiligheid van zijn gebruikers.

Maar voordat we beginnen is er een instelling waar je meteen op af moet. Open de browser (in dit geval doen we dit op de pc), druk op het menuknopje rechtsboven en kies Opties / Privacy en beveiliging en vink Een hoofdwachtwoord gebruiken aan bij Aanmeldingen en wachtwoorden. Zodra je hier een sterk wachtwoord hebt, kun je je aanmeldingen veilig bewaren en synchroniseren. Dat synchroniseren gebeurt met een Firefox-account dat gekoppeld is aan je mailadres. Deze maak je aan bij de Opties / Sync.

Voor het beheren van je wachtwoorden kun je terecht als je het menuknopje indrukt en Aanmeldingen en wachtwoorden kiest. Bij al je opgeslagen wachtwoorden krijg je handig te zien welke diensten in het verleden mogelijk getroffen zijn door een datalek, waardoor het aan te bevelen is je wachtwoord te veranderen. Firefox’ wachtwoordbeheerder heet Lockwise en is eventueel ook als losse app verkrijgbaar in de Play Store en App Store.

©PXimport

07 Safari

Hoewel Safari niet bepaald de meestgebruikte browser is, ontkom je er haast niet aan als je een iPhone of iPad hebt. Gelukkig biedt Safari ook wachtwoordsynchronisatie, die niet alleen werkt op je mobiele Apple-apparaten, maar ook op je Mac.

Wil je op je iPhone of iPad je wachtwoorden synchroniseren, ga dan naar Instellingen / Apple ID / iCloud / Sleutelhanger. Zorg dat hier het vinkje is ingeschakeld.

©PXimport

08 Losse wachtwoordmanager

De veiligste optie om je wachtwoorden te beheren, is met een wachtwoordkluis. Zo’n programma of dienst lijkt erg op de wachtwoordmanager die in je browser zit ingebouwd, maar biedt meer veiligheid, zonder dat je hoeft in te boeten op gebruiksgemak.

Een wachtwoordmanager installeer je als plug-in voor je browser en als app op je smartphone. Niet alleen helpt zo’n manager je alle wachtwoorden te beheren, ook worden er veilige wachtwoorden voor je gegenereerd. Er is wel een puntje: om in je wachtwoordmanager te komen, heb je ironisch genoeg ook een wachtwoord nodig. Dat hoofdwachtwoord moet natuurlijk écht heel veilig zijn én moet je zelf in beheer houden. Houd daar rekening mee voordat je opeens geen toegang meer hebt tot je wachtwoordkluis.

Er zijn meerdere diensten die je veilig kunt gebruiken, zoals LastPass, 1Password, Dashlane en Bitwarden. Alle diensten hebben één ding gemeen: de inloggegevens worden online opgeslagen. Hoewel dat beveiligd gebeurt, geef je wel een stukje zekerheid uit handen. Wil je wel een wachtwoordbeheerder én volledige controle? Dan is KeePass een veilige optie. KeePass installeer je lokaal, zodat je alleen zelf toegang tot je wachtwoorden kunt krijgen.

Hoewel alle bovengenoemde opties met een gerust hart te kiezen zijn, gaan we in deze cursus verder met LastPass. Deze wachtwoordmanager is uitgebreid en gebruiksvriendelijk.

Wachtwoorden stelen

Online criminelen hebben meerdere manieren om je wachtwoorden te stelen. Dat gebeurt meestal door sites te hacken, wachtwoorden uit te proberen of door middel van phishing. Op een site als www.haveibeenpwned.com kun je nagaan of je gegevens buitgemaakt zijn bij een hack of datalek.

©PXimport

09 Aan de slag met LastPass

LastPass is een gratis wachtwoordbeheerder: gebruiksvriendelijk, veilig en betrouwbaar. Bij gratis diensten vraag je je mogelijk af wat het verdienmodel is; daarvoor heeft LastPass een premium-functie. Maar de gratis basis van LastPass biedt genoeg functionaliteit.

Ga naar www.lastpass.com en kies rechtsboven voor Aanmelden / Maak een account aan. Meteen kom je bij een belangrijke stap, want naast je e-mailadres moet je meteen een hoofdwachtwoord bedenken. Dat moet dus écht veilig zijn, want hiermee verschaf je jezelf toegang tot je wachtwoordkluis. De vereisten van LastPass voor het wachtwoord: minimaal 12 cijfers lang en minstens één cijfer, één kleine letter en één hoofdletter.

©PXimport

10 Browser-extensie

Nadat je een account hebt aangemaakt kunnen we de browserextensie installeren, deze is beschikbaar voor alle veelgebruikte browsers. Na de installatie klik je in je browser op het icoontje en log je in.

Het LastPass-icoontje in de browser biedt meteen toegang tot de kluis. Handig is bijvoorbeeld de optie Veilig wachtwoord genereren, waarmee je direct een nieuw wachtwoord genereert voor een site waar je een nieuw account aanmaakt of je wachtwoord wijzigt. Bij Mijn kluis openen kom je meteen bij je opgeslagen gegevens. Dat kunnen natuurlijk inloggegevens zijn, maar ook betaalgegevens en notities.

11 Wachtwoorden importeren

Het kan zijn dat je browser nog inloggegevens heeft opgeslagen en deze voor je invult. Handig is om deze direct naar de kluis over te brengen. Veel browsers en andere wachtwoordkluizen hebben een exporteerfunctie die je bij de instellingen van je wachtwoorden vindt. Deze kun je vervolgens weer importeren in LastPass door op het icoontje van je browser te drukken en vervolgens naar Mijn kluis openen / Meer opties / Geavanceerd / Importeren te gaan.

12 LastPass-app

De app van LastPass is zo ontwikkeld dat het zich dieper in het systeem van je smartphone of tablet nestelt. Zo kun je de wachtwoordmanager gebruiken bij het inloggen bij andere apps en in de browser. Handig! Je hoeft LastPass dus niet te openen om handmatig je wachtwoord op te zoeken en te kopiëren. LastPass is beschikbaar in de Play Store en App Store.

©CIDimport

13 LastPass in Android

Als je LastPass op je Android hebt geïnstalleerd en je bent ingelogd in de app, dan kun je de wachtwoordmanager instellen. Wanneer je een vingerafdrukscanner op je toestel hebt, vraagt LastPass of hij deze mag gebruiken voor het inloggen. Zo hoef je nooit meer een wachtwoord ergens voor in te voeren.

Vervolgens vraagt LastPass je voor aanvullende toestemmingen op je Android-toestel. Deze zogeheten Autofill-permissie zorgt ervoor dat LastPass zelf de inloggegevens voor je kan invullen. Anders moet je ze alsnog handmatig invoeren. Ook heeft LastPass een toegankelijkheidspermissie nodig om zo gebruiksvriendelijk te kunnen werken. Hoewel je nooit vrijgevig moet zijn met dergelijke permissies, kun je deze in dit geval veilig verlenen. Hierna heb je in de app alle beheermogelijkheden voor je kluis: toegankelijk én overzichtelijk!

14 LastPass in iOS

Wanneer je LastPass na het installeren van de app voor het eerst op je iPhone of iPad start, verleen je de app permissie om meldingen te mogen sturen. Aangezien het om een wachtwoordkluis gaat, is het wel zo handig om op de hoogte gehouden te kunnen worden. Vervolgens kun je je aanmelden met je account en hoofdwachtwoord. Na het inloggen vraagt LastPass of Face ID of Touch ID mag worden gebruikt om in te loggen. Dat maakt het gebruik van LastPass wel zo gebruiksvriendelijk.

Vervolgens vraagt LastPass of het automatisch invullen mag inschakelen, maar hiervoor word je (vanwege veiligheidsredenen) naar de instellingen doorgestuurd, zodat je dat zelf aan moet zetten. Ga in de app Instellingen naar Wachtwoorden en accounts / Vul automatisch in. Hier selecteer je LastPass. Vanaf nu kun je je in de browser en in apps aanmelden met de inloggegevens die je hebt opgeslagen in LastPass.

LastPass Premium

De gratis variant van LastPass is uitgebreid genoeg om je wachtwoorden van de nodige extra beveiliging te voorzien. Zoals aangegeven krijg je met een betaald abonnement ook 1 gigabyte aan beveiligde bestandsopslag, maar echt onmisbaar is de betaalde variant niet. De enige mogelijke extra die écht handig kan zijn, is de functie om een ander toegang tot je wachtwoordkluis te geven. In geval van nood kan een familielid of kennis dan alsnog bij je accounts komen.

©CIDimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 luxe tablets met veel rekenkracht
© Apple
Huis

Waar voor je geld: 5 luxe tablets met veel rekenkracht

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een fijne tablet waarmee je vlot kunt werken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Apple iPad Air (2025)

In de zéér recent verschenen 2025-versie van de iPad Air zit Apples eigen M3-chip. Die telt acht rappe rekenkernen, zodat veeleisende apps vlot werken. Zo is het spelen van 3D-games geen enkel probleem. Volgens het Amerikaanse merk is de genoemde processor bijna twee keer zo snel als eerdere iPads met een M1-chip. Bovendien verbruikt deze chipset ook nog eens minder energie. Ondanks het ruime 11inch-scherm weegt de aluminium behuizing nog geen halve kilo. Ideaal voor wie een tablet graag meeneemt. De goedkoopste uitvoering heeft 128 GB interne opslagcapaciteit. Kies tussen de kleurstellingen grijs, beige, blauw en paars. Tegen een meerprijs kun je ook een exemplaar met 256 GB (grijs/paars), 512 GB (grijs/beige/blauw/paars) of 1 TB (grijs) opslag overwegen.

Met behulp van de geïntegreerde vingerafdrukscanner log je altijd en overal veilig in. Vanzelfsprekend is iPadOS 18 al op deze tablet aanwezig. Je hebt toegang tot allerlei AI-tools, waardoor je onder meer supersnel fotocorrecties toepast. Bovendien kun je vanuit de apps Siri en Schrijfhulp de bekende AI-dienst ChatGPT aanspreken. Het heldere 11inch-scherm leent zich met een respectabele resolutie van 2360 × 1640 pixels perfect voor het kijken van films, series en tv-programma's. Tot slot is er van de iPad Air ook een grotere versie met een 13inch-scherm te koop.

Apple iPad Pro (2024)

De 2024-versie van de iPad Pro is momenteel de snelste tablet van Apple. Dankzij de M4-chip voer je de meest complexe taken zonder enige vertraging uit, zoals AI-toepassingen en 3D-games. Deze processor bevat namelijk negen of tien (bij 1TB- en 2TB-uitvoering) vliegensvlugge rekenkernen. Verder zijn de beeldprestaties van het dubbellaagse 11inch-oledscherm indrukwekkend. Zowel foto's als video's ogen op een resolutie van 2420 × 1668 pixels haarscherp. Voor gamers en creatieve professionals komt de hoge vernieuwingsfrequentie van 120 hertz goed van pas. Bewegende beelden verschijnen vloeiend op het scherm. Daarnaast bedraagt de piekhelderheid maar liefst 1600 cd/m².

Naar eigen zeggen is deze iPad Pro tot dusver de dunste Apple-tablet (5,3 mm). De gerecyclede aluminium behuizing weegt bovendien maar 444 gram. Kortom, een handzame metgezel voor onderweg. Fijn is dat de selfiecamera Face ID ondersteunt. Hierdoor kun je via een gezichtsscan vlot inloggen. De betaalbaarste versie heeft 256 GB opslagruimte, waarbij je kunt kiezen tussen de kleurstellingen zwart en zilver. Als alternatief koop je deze tablet met 512 GB (zwart/zilver), 1 TB (zwart/zilver) of 2 TB (zwart/zilver) opslagcapaciteit. Verder is de iPad Pro ook met een groot 13inch-scherm te koop. Wil je meer weten? Lees dan deze uitgebreide review op ID.nl.

Samsung Galaxy Tab S10+

Zoek je een zéér rappe Android-tablet met een riant scherm? Kijk dan eens goed naar de eigenschappen van de Samsung Galaxy Tab S10+. Het 256 GB-model is in de kleurstellingen grijs en zilver beschikbaar. Vind je dat te krap, dan kies je voor 512 GB opslag (grijs/zilver). Overigens voeg je met een eigen microSD-kaart van maximaal 1,5 TB eenvoudig extra opslagruimte toe. Het ruime 12,4inch-amoledscherm telt 2800 × 1752 pixels, zodat je op een behoorlijke resolutie video's kunt streamen. Samsung heeft het scherm voorzien van een matte coating. Hierdoor kun je ook in sterk verlichte ruimtes comfortabel werken.

Voor de rekenprestaties is de MediaTek Dimensity 9300+-processor verantwoordelijk. Deze chipset heeft acht kernen, waarbij de rapste core goed is voor een kloksnelheid van 3,4 GHz. Voeg daar 12 GB werkgeheugen aan toe en je merkt nergens vertraging. Met behulp van een vingerafdrukscanner kun je veilig bij Android 14 inloggen. Nuttig om te weten is dat de fabrikant dit product tot 31 oktober 2031 ondersteunt. Je ontvangt dus voor de komende jaren volop (beveiligings)updates en upgrades van het besturingssysteem. Naast de besproken uitvoeringen is deze tablet ook met een 5G-simkaartslot verkrijgbaar. Samsung levert bij alle modellen een goede stylus mee.

Lees ook: Zo gaat je tablet (véél) langer mee!

Samsung Galaxy Tab S10 Ultra

Als je graag op een heel grote tablet werkt, is de Samsung Galaxy Tab S10 Ultra een logische keuze. Het amoledscherm heeft een indrukwekkend schermdiagonaal van 14,6 inch. Lees hierop bijvoorbeeld de digitale krant, speel 3D-videospelletjes of creëer eigen animaties. Dankzij een respectabele resolutie van 2960 × 1848 pixels verschijnen foto's, video's en webpagina's scherp in beeld. Ondanks de behoorlijke omvang valt het gewicht van 723 gram mee. De behuizing voldoet aan de IP68-norm en is dus waterdicht. Er is bij dit product een stylus inbegrepen.

De Galaxy Tab S10 Ultra heeft dezelfde processor als de eerder besproken Galaxy Tab S10+. Goed nieuws, want deze MediaTek Dimensity 9300+-chipset biedt prima prestaties. De versies met 256 GB (grijs/zilver) en 512 GB (grijs/zilver) opslag hebben 12 GB werkgeheugen. Doe je veel geavanceerde taken tegelijkertijd, dan haal je met het 1 TB-model (grijs) een tablet met 16 GB RAM in huis. De Galaxy Tab S10 Ultra is eventueel ook inclusief 5G-simkaartslot te koop. Lees hier een uitgebreide review op ID.nl.

Lenovo Idea Tab Pro (ZAE40020SE)

Voor alledaags gebruik is deze recent verschenen tablet prima geschikt. De scherp geprijsde Lenovo Idea Tab Pro heeft een groot 12,7inch-scherm met 2944 × 1840 pixels. Dat is een prettig formaat voor taken als webwinkelen, bankieren, video's streamen en natuurlijk internetten. Bovendien zijn de acht rekenkernen van de MediaTek Dimensity 8300-processor snel genoeg om spelletjes uit de Play Store soepel te verwerken. De snelste core is afgeregeld op een respectabele kloksnelheid van 3,35 GHz. Verder heeft de tablet 8 GB werkgeheugen.

Onder de motorkap bevindt zich een opslagdrager van 256 GB. Hierop is Android 14 voorgeïnstalleerd. Wil je meer lokale opslag, dan prik je een microSD-kaart van maximaal 1 TB in de behuizing. Ten opzichte van diverse andere tablets in deze prijsklasse onderscheidt de Idea Tab Pro zich met een behoorlijk geluid. Hiervoor zijn er vier speakers van de bekende audiofabrikant JBL ingebouwd. Lenovo levert bij dit product een stylus mee.

▼ Volgende artikel
Meer detail, beter geluid: waarom de gehoortest van je koptelefoon écht verschil maakt
© sawaratch
Huis

Meer detail, beter geluid: waarom de gehoortest van je koptelefoon écht verschil maakt

Steeds meer draadloze in-ears en koptelefoons bieden in hun app een test die de weergave aanpast aan je gehoor. "Maar ik ben helemaal niet slechthorend," denk je misschien. Toch is zo'n functie best handig. Waarom, dat lees je hier.

In dit artikel hebben we het over de gehoortests die veel fabrikanten tegenwoordig bieden in de apps van draadloze oordoppen en draadloze hoofdtelefoons. Dit ga je lezen: • Wat wordt er juist getest? • Waarom je gehoor toch niet zo goed is • Welke merken bieden zo'n functie aan? • Een andere aanpak: meten

Ook interessant: Welke draadloze oortjes passen bij mij?

Als je bij een gehoortest (formeel: een audiogram) denkt aan een bezoek aan de audioloog of gespecialiseerde arts, dan heb je natuurlijk niet ongelijk. Bij acute hoorschade of een sterke terugval van wat je kunt horen, kom je bij zo'n specialist terecht.

Het doel van zo'n onderzoek is bepalen welke frequenties iemand nog hoort. Het normale 'bereik' van een mens wordt vaak omschreven als lopende van 20 Hz (een zeer lage bastoon) tot een hele hoge 20.000 Hz of 20 kHz. Dit bereik is wel heel theoretisch. Er bestaan grote fysieke verschillen tussen mensen en hierdoor bestaat er een enorme variatie in wat iemand kan horen. 

©Denon

Grafische voorstelling van een gehoorcurve in de Denon-app.

Waarom je gehoor toch niet zo goed is

Bovendien is 20 tot 20.000 kHz het meestal optimale scenario. Volwassenen halen het bijna nooit, want al vanaf een jonge leeftijd neemt het gehoor af. Volgens sommige bronnen begin je zelfs vanaf 18-20 jaar frequenties te 'verliezen'. Het is een natuurlijk proces, dat vooral de hoogste en laagste frequenties aantast. Wel is die terugval aanvankelijk heel beperkt en subtiel.  

Het woord 'verliezen' is dus eigenlijk niet zo geschikt, want eerst word je minder gevoelig voor een bepaalde toon.  Je kunt die frequentie dus nog wel horen, als het maar luid genoeg weerklinkt. Maar omdat dit terugval meestal geleidelijk is, valt het minder op. Je beluistert ook zelden één geïsoleerde toon, maar complexer geluid, zoals muziek met veel instrumenten en gezang. Dan merk je niet op dat de hi-hat van de drum iets minder uit de mix springt.  

Als het gehoorverlies iets toeneemt, kan het wel zijn dat muziek minder ruimtelijk of driedimensionaal overkomt. Dat komt omdat heel hoge tonen geluidsinformatie bevatten die ons brein iets vertelt over de ruimte waarin gespeeld wordt. Wanneer je bassen minder goed hoort, kunnen stemmen of muziek dun klinken.

Wat doet een gehoorfunctie in een app?

Het geleidelijk minder gevoelig worden voor bepaalde frequenties is wat functies zoals Personi-Fi bij JBL of Geluidspersonalisatie van Teufel proberen aan te pakken. Via een test in een app wordt achterhaald welke frequenties je minder goed hoort. Veel fabrikanten vertrouwen hiervoor op een test afkomstig van een gespecialiseerd bedrijf, zoals AudioDo of Mimi. Dit Duits technologiebedrijf biedt ook een eigen app aan (enkel iOS) waarmee je jouw gehoor kunt testen. Bij Sennheiser vind je er eentje voor zowel iPhones als Android-apparaten.

©Jamie Biesemans

The Personi-Fi-test, in de JBL Headphones-app, neemt wat tijd in beslag.

Niet elke test is hetzelfde, maar meestal moet je in de app aangeven of je biepjes nog hoort die steeds stiller worden. Dat gebeurt bij sommige tests tegen een achtergrond van ruis. Dat maakt het net wat moeilijker, maar meet wel realistisch of je een bepaalde frequentie hoort als er ook ander geluid is.

Als het resultaat je niet bevalt maar je toch niet helemaal tevreden bent met de standaardklank, kun je de test opnieuw doen. Denk er daarbij aan dat je gehoor ook beïnvloed wordt door zaken als de pasvorm van je oortjes, vermoeidheid, omgevingsgeluid en zelfs je houding.

Op basis van de testresultaten wordt een geluidspreset gecreëerd die de frequenties die je minder goed hoort versterkt. Het doel is te zorgen dat je alle frequenties op hetzelfde niveau waarneemt. Na de test kun je meestal de preset in- en uitschakelen terwijl een track speelt. Dan pas hoor je goed wat je mist.

Welke merken bieden het aan?

Steeds meer merken bieden een soort gehoortest aan in hun app. JBL is er duidelijk een grote fan van, want JBL's eigen Personi-Fi en Personi-Fi 2 vind je op heel wat apparaten. Naast Teufel bieden onder meer Beyerdynamic, Creative, Focal, Nothing, Skullcandy een test van Mimi aan. Het 'personal sound' van AudioDo vind je onder meer bij de Clam Elite van Fresh 'n Rebel en bij PSB.

©Fresh 'n Rebel

De Audiodo-test helpt je een betere geluid te krijgen bij een Fresh 'n Rebel-hoofdtelefoon.

In de Sound Connect-app van Sony vind je een iets andere aanpak. Je speelt een lied naar keuze, waarbij je in de app vijf opties krijgt die een iets andere klank bieden. Kies je een van de vijf, dan krijg je opnieuw vijf opties om de weergave fijn af te regelen. Dit mag dan wel niet een echte gehoortest zijn, het brengt je wel bij een klankweergave die je misschien beter ligt. De Sound Connect-app gebruik je met bijna alle Sony-hoofdtelefoons en -oordoppen, waaronder de populaire WH-1000XM5 en WF-1000XM5.

Een andere aanpak: meten

Bij de tests waar het hierboven over ging, moet je zelf aangeven of je een bepaalde toon hoort. Er is echter ook een andere methode. Sommige fabrikanten hebben in hun oordoppen of koptelefoons een soort automatisch meetsysteem ingebouwd dat bepaalde zaken van het gehoor zelf kan meten. 

Bose bijvoorbeeld biedt de CustomTune-functie aan bij zijn draadloze oordoppen. Doe je de Bose-oortjes in, dan klinkt er heel even een geluid dat doet denken aan een krekel. Microfoons in de oordoppen meten de minireflecties in je oor, wat informatie geeft over hoe jouw fysieke gehooreigenschappen (zoals de grootte en lengte van de gehoorgang) bepalen wat je juist hoort. 

©Denon

De Denon Headphones-app creëert via een meting persoonlijk geluid.

Bij Denon's PerL-oordoppen wordt technologie van Nura ingezet om je oren aan een uitgebreide meting te onderwerpen. Dit is een test waarbij je gewoon moet luisteren. Net zoals bij Bose meten de oortjes zelf en wordt er een aangepaste geluidspreset gebouwd. Het interessante aan deze techniek is dat het niet enkel frequenties meet die je minder goed hoort, maar ook kan bepalen of je sommige tonen net te hard binnenkrijgt. 

Welke techniek er precies toegepast wordt is minder belangrijk. Wel loont het de moeite om een functie die je gehoor test uit te proberen, zelfs al denk je niet echt last te hebben van gehoorschade of -verlies. Onvermijdelijk mis je toch iets, al valt het misschien niet op. Een persoonlijk geluidsfunctie kan je echt helpen om een betere klankkwaliteit en ruimtelijkheid te ervaren.

Nieuwe oorkussens nodig

Voor je koptelefoon?