Veilig omgaan met wachtwoorden: als je het eenmaal goed ingesteld hebt, heb je er geen omkijken meer naar. Toch weet lang niet iedereen zich ertoe te zetten. We leggen je uit waarom digitale inbrekers uit zijn op je wachtwoorden en hoe je met een paar simpele stappen al je (online) accounts goed dichttimmert.

Er zijn zo veel online accounts met bijbehorende inloggegevens, dat er geen beginnen aan is om alles uit je hoofd bij te houden. Het is niet voor niks dat veel mensen terugvallen op hergebruikte wachtwoorden en wachtwoorden die (te) makkelijk te raden zijn. Het wordt hackers dan ook wel erg makkelijk gemaakt. Kraken ze het wachtwoord van een (onbelangrijk) online account, dan kunnen ze die vaak met succes toepassen op belangrijkere andere accounts, zoals je e-mail, betaaldienst of streamingdienst. Buitgemaakte accounts kunnen worden gebruikt voor identiteitsfraude of gegevensdiefstal.

Hackers proberen vaak via brute force (letterlijk vertaald ‘brute kracht’, oftewel het afvuren van talloze pogingen van allerlei inlogcombinaties op een site), hacken van de sites zelf of via spyware wachtwoorden te achterhalen. Dat is belangrijk om in het achterhoofd te houden: zelfs als je een ijzersterk, uniek wachtwoord gebruikt, kan je account gehackt worden. Hoe lastiger de barrières, hoe kleiner de kans. Denk hierbij aan sterke wachtwoorden, maar ook aan wachtwoorden die tijdig worden veranderd en tweefactorauthenticatie (2FA).

©PXimport

Eisen voor een veilig wachtwoord

©PXimport

01 2FA

Misschien doet de naam tweefactorauthenticatie (afgekort naar 2FA) niet direct een belletje rinkelen. Maar ongetwijfeld ben je er al mee in aanraking geweest. Bijvoorbeeld met de TAN-codes die de ING-bank naar je sms’te bij het internetbankieren of de sms-code die je opgestuurd krijgt om in te loggen bij DigiD. Het is een extra veiligheidshorde die je opwerpt voor het inloggen en voor je belangrijke accounts zeker van groot belang. Denk aan je e-mail (hier zijn immers al je online accounts aan gekoppeld), accounts met gekoppelde betaalgegevens (bijvoorbeeld Amazon, Steam) of profielen die gekoppeld zijn aan overige apparatuur, zoals je Google-, Apple- of Microsoft-account.

Je stelt 2FA in door in te loggen in je account en bij de instellingen de beveiligingsinstellingen te kiezen. Hier voeg je je telefoonnummer toe. Hierna kun je pas inloggen als je na het invoeren van je gebruikersnaam en wachtwoord de code ingeeft die naar je mobiel gestuurd is.

©PXimport

02 Authenticator

Een andere vorm van 2FA is door middel van een zogenaamde authenticator. In plaats van dat je een sms-code toegezonden krijgt, verschijnt deze code in de authenticator-app op je smartphone of tablet. Google en Microsoft bieden zo’n authenticator aan in de Play Store en App Store.

Smartphone en tablet

03 Wachtwoordbeheer in je browser

Alle grote browsers hebben wel een ingebouwde wachtwoordbeheerder. Handig, want de automatische invulfunctie is geen overbodige luxe met al die accounts en bijbehorende wachtwoorden. Bovendien kun je de browsers met andere apparaten synchroniseren, zodat je je wachtwoorden paraat hebt op andere pc’s en zelfs op je smartphone of tablet. Apple doet dat via Sleutelhangertoegang. Hiermee synchroniseer je eenvoudig je wachtwoorden tussen alle Apple-apparaten, of het nu een Mac, iPhone of iPad is, inclusief de Safari-browser. Ook Firefox heeft een synchronisatiemogelijkheid en is beschikbaar voor pc’s (Linux, Windows en macOS), smartphones en tablets. Chromes synchronisatie verloopt via je Google-account, waardoor je je wachtwoorden synchroniseert met Android, ook buiten je browser. Dat is wel zo gebruiksvriendelijk. Wachtwoordbeheer is intussen wel een standaardfunctie geworden voor een browser. Ook andere browsers als Edge, Opera en Brave bieden deze functionaliteit aan. In deze cursus richten we ons op de grote drie: Chrome, Safari en Firefox.

04 Gevaren

Wachtwoordbeheer via je browser is relatief veilig. Het is vooral het gebruiksgemak dat het voor de hand liggend maakt. Toch zijn er gevaren. Als anderen achter je pc plaatsnemen, kunnen ze direct in al je accounts inloggen. Sterker nog, het is aan te bevelen even te checken of de hoofdwachtwoordfunctionaliteit aan staat, anders kan een ander met toegang tot je pc al je wachtwoorden kapen. Dat houdt ook in dat als je wachtwoorden in je browser opslaat, je ook altijd je systeem moet vergrendelen!

05 Chrome

De wachtwoordbeheerder van Chrome synchroniseert met je Google-account. Dat betekent dat je wachtwoorden niet alleen worden gesynchroniseerd via de browser, maar overal waar je met je Google-account inlogt. Je Android-toestel is bijvoorbeeld ook gekoppeld, waardoor je opgeslagen wachtwoorden ingevuld kunnen worden zodra je je aanmeldt in apps. Maar ook https://passwords.google.com geeft je een overzicht van al je opgeslagen aanmeldingen.

De Chrome-browser biedt een paar handige functies voor je wachtwoorden. Zo vind je namelijk in de Instellingen bij Privacy en beveiliging onder het kopje Meer de functie Waarschuwen als je wachtwoorden zijn gelekt bij een beveiligingslek. Dat is fijn om te weten, zodat je tijdig je wachtwoord kunt veranderen, mocht dat het geval zijn.

In dezelfde instellingen vind je bij Automatisch aanvullen je opgeslagen wachtwoorden. Gelukkig kun je deze niet direct uitlezen; Windows wil eerst dat je je identiteit bevestigt.

06 Firefox

Hoewel Firefox een wat minder diepe integratie heeft qua wachtwoordsynchronisatie in iOS en Android, synchroniseert de browser alle browsegegevens (inclusief wachtwoorden in de browser zelf). De browser is beschikbaar voor Windows, macOS, Linux, Android en iOS. Bovendien zet Mozilla, de organisatie achter Firefox, zich het meest in voor de privacy en veiligheid van zijn gebruikers.

Maar voordat we beginnen is er een instelling waar je meteen op af moet. Open de browser (in dit geval doen we dit op de pc), druk op het menuknopje rechtsboven en kies Opties / Privacyen beveiliging en vink Een hoofdwachtwoord gebruiken aan bij Aanmeldingen en wachtwoorden. Zodra je hier een sterk wachtwoord hebt, kun je je aanmeldingen veilig bewaren en synchroniseren. Dat synchroniseren gebeurt met een Firefox-account dat gekoppeld is aan je mailadres. Deze maak je aan bij de Opties / Sync.

Voor het beheren van je wachtwoorden kun je terecht als je het menuknopje indrukt en Aanmeldingen en wachtwoorden kiest. Bij al je opgeslagen wachtwoorden krijg je handig te zien welke diensten in het verleden mogelijk getroffen zijn door een datalek, waardoor het aan te bevelen is je wachtwoord te veranderen. Firefox’ wachtwoordbeheerder heet Lockwise en is eventueel ook als losse app verkrijgbaar in de Play Store en App Store.

©PXimport

07 Safari

Hoewel Safari niet bepaald de meestgebruikte browser is, ontkom je er haast niet aan als je een iPhone of iPad hebt. Gelukkig biedt Safari ook wachtwoordsynchronisatie, die niet alleen werkt op je mobiele Apple-apparaten, maar ook op je Mac.

Wil je op je iPhone of iPad je wachtwoorden synchroniseren, ga dan naar Instellingen / Apple ID / iCloud / Sleutelhanger. Zorg dat hier het vinkje is ingeschakeld.

©PXimport

08 Losse wachtwoordmanager

De veiligste optie om je wachtwoorden te beheren, is met een wachtwoordkluis. Zo’n programma of dienst lijkt erg op de wachtwoordmanager die in je browser zit ingebouwd, maar biedt meer veiligheid, zonder dat je hoeft in te boeten op gebruiksgemak.

Een wachtwoordmanager installeer je als plug-in voor je browser en als app op je smartphone. Niet alleen helpt zo’n manager je alle wachtwoorden te beheren, ook worden er veilige wachtwoorden voor je gegenereerd. Er is wel een puntje: om in je wachtwoordmanager te komen, heb je ironisch genoeg ook een wachtwoord nodig. Dat hoofdwachtwoord moet natuurlijk écht heel veilig zijn én moet je zelf in beheer houden. Houd daar rekening mee voordat je opeens geen toegang meer hebt tot je wachtwoordkluis.

Er zijn meerdere diensten die je veilig kunt gebruiken, zoals LastPass, 1Password, Dashlane en Bitwarden. Alle diensten hebben één ding gemeen: de inloggegevens worden online opgeslagen. Hoewel dat beveiligd gebeurt, geef je wel een stukje zekerheid uit handen. Wil je wel een wachtwoordbeheerder én volledige controle? Dan is KeePass een veilige optie. KeePass installeer je lokaal, zodat je alleen zelf toegang tot je wachtwoorden kunt krijgen.

Hoewel alle bovengenoemde opties met een gerust hart te kiezen zijn, gaan we in deze cursus verder met LastPass. Deze wachtwoordmanager is uitgebreid en gebruiksvriendelijk.

Wachtwoorden stelen

©PXimport

09 Aan de slag met LastPass

LastPass is een gratis wachtwoordbeheerder: gebruiksvriendelijk, veilig en betrouwbaar. Bij gratis diensten vraag je je mogelijk af wat het verdienmodel is; daarvoor heeft LastPass een premium-functie. Maar de gratis basis van LastPass biedt genoeg functionaliteit.

Ga naar www.lastpass.com en kies rechtsboven voor Aanmelden / Maak een account aan. Meteen kom je bij een belangrijke stap, want naast je e-mailadres moet je meteen een hoofdwachtwoord bedenken. Dat moet dus écht veilig zijn, want hiermee verschaf je jezelf toegang tot je wachtwoordkluis. De vereisten van LastPass voor het wachtwoord: minimaal 12 cijfers lang en minstens één cijfer, één kleine letter en één hoofdletter.

©PXimport

10 Browser-extensie

Nadat je een account hebt aangemaakt kunnen we de browserextensie installeren, deze is beschikbaar voor alle veelgebruikte browsers. Na de installatie klik je in je browser op het icoontje en log je in.

Het LastPass-icoontje in de browser biedt meteen toegang tot de kluis. Handig is bijvoorbeeld de optie Veilig wachtwoord genereren, waarmee je direct een nieuw wachtwoord genereert voor een site waar je een nieuw account aanmaakt of je wachtwoord wijzigt. Bij Mijn kluis openen kom je meteen bij je opgeslagen gegevens. Dat kunnen natuurlijk inloggegevens zijn, maar ook betaalgegevens en notities.

11 Wachtwoorden importeren

Het kan zijn dat je browser nog inloggegevens heeft opgeslagen en deze voor je invult. Handig is om deze direct naar de kluis over te brengen. Veel browsers en andere wachtwoordkluizen hebben een exporteerfunctie die je bij de instellingen van je wachtwoorden vindt. Deze kun je vervolgens weer importeren in LastPass door op het icoontje van je browser te drukken en vervolgens naar Mijn kluis openen / Meer opties / Geavanceerd / Importeren te gaan.

12 LastPass-app

De app van LastPass is zo ontwikkeld dat het zich dieper in het systeem van je smartphone of tablet nestelt. Zo kun je de wachtwoordmanager gebruiken bij het inloggen bij andere apps en in de browser. Handig! Je hoeft LastPass dus niet te openen om handmatig je wachtwoord op te zoeken en te kopiëren. LastPass is beschikbaar in de Play Store en App Store.

©CIDimport

13 LastPass in Android

Als je LastPass op je Android hebt geïnstalleerd en je bent ingelogd in de app, dan kun je de wachtwoordmanager instellen. Wanneer je een vingerafdrukscanner op je toestel hebt, vraagt LastPass of hij deze mag gebruiken voor het inloggen. Zo hoef je nooit meer een wachtwoord ergens voor in te voeren.

Vervolgens vraagt LastPass je voor aanvullende toestemmingen op je Android-toestel. Deze zogeheten Autofill-permissie zorgt ervoor dat LastPass zelf de inloggegevens voor je kan invullen. Anders moet je ze alsnog handmatig invoeren. Ook heeft LastPass een toegankelijkheidspermissie nodig om zo gebruiksvriendelijk te kunnen werken. Hoewel je nooit vrijgevig moet zijn met dergelijke permissies, kun je deze in dit geval veilig verlenen. Hierna heb je in de app alle beheermogelijkheden voor je kluis: toegankelijk én overzichtelijk!

14 LastPass in iOS

Wanneer je LastPass na het installeren van de app voor het eerst op je iPhone of iPad start, verleen je de app permissie om meldingen te mogen sturen. Aangezien het om een wachtwoordkluis gaat, is het wel zo handig om op de hoogte gehouden te kunnen worden. Vervolgens kun je je aanmelden met je account en hoofdwachtwoord. Na het inloggen vraagt LastPass of Face ID of Touch ID mag worden gebruikt om in te loggen. Dat maakt het gebruik van LastPass wel zo gebruiksvriendelijk.

Vervolgens vraagt LastPass of het automatisch invullen mag inschakelen, maar hiervoor word je (vanwege veiligheidsredenen) naar de instellingen doorgestuurd, zodat je dat zelf aan moet zetten. Ga in de app Instellingen naar Wachtwoorden en accounts / Vul automatisch in. Hier selecteer je LastPass. Vanaf nu kun je je in de browser en in apps aanmelden met de inloggegevens die je hebt opgeslagen in LastPass.

LastPass Premium

©CIDimport

Zelf een toetsenbord samenstellen is niet voor iedereen weggelegd, maar één ding is duidelijk: een goed toetsenbord maakt een groot verschil. In deze test bekijken we de beste kant-en-klare toetsenborden van dit moment. Of je nu op zoek bent naar het snelste toetsenbord voor gaming of een comfortabel model voor kantoorwerk: we helpen je bij het maken van de juiste keuze.

Onze laatste vergelijkende test van toetsenborden is inmiddels alweer meer dan vijf jaar oud. Toen draaide alles om het concept ‘mechanisch’, praktisch elke fabrikant maakte toen gebruik van de switches van het Duitse Cherry of een goedkopere Chinese afgeleide daarvan, de Kailh-switch.

Inmiddels is het aanbod versplinterd en zien we enkele van de elementen die custom borden populair maken doorsijpelen naar de kant-en-klare producten. Zo zien we veel meer lay-out-opties en een veel breder scala aan switchopties. Stillere varianten, zwaardere varianten voor een stevigere aanslag en lubed-varianten voor een soepelere aanslag. De opvallendste stap de afgelopen jaren is de introductie van een magnetisch, optische switch, waarbij de aanslag niet digitaal is (ingedrukt ja of nee), maar analoog. Zie ook het kader ‘Analoge switches?’ voor meer hierover.

Andere ontwikkelingen

Een positieve ontwikkeling is dat menig toetsenbord inmiddels voorzien is van zogeheten hot-swap switches. Mocht je per ongeluk een switch stukmaken (bijvoorbeeld door het morsen van drinken), dan kun je nu veelal enkele knoppen vervangen in plaats van meteen een nieuwe model te moeten kopen. Daarnaast hebben verbeteringen in accutechniek en draadloze protocollen ervoor gezorgd dat draadloze high-endtoetsenborden tegenwoordig een realistische optie zijn zonder constant het toetsenbord bij te hoeven laden.

Endorfy Celeris 1800

Endorfy is een relatieve nieuwkomer in de markt, maar liet eerder met de Thock-toetsenborden al zien dat het bedrijf veel waar voor je geld kan bieden. Het nieuwste model, de Celeris 1800, doet dat wederom. Het bord kan wat gevoel en bouwkwaliteit betreft aardig concurreren met flink duurdere modellen in deze test. Als je hem probeert te buigen zie je wel wat verschil, maar op tafel bij normaal gebruik merk je daar niets meer van.

Het opvallendst is het relatief compacte ontwerp, terwijl er toch een numeriek toetsenbord op zit. Dat deel is vergeleken met de meeste andere toetsenborden wat naar links geschoven, wat ergonomisch fijn is voor mensen die niet alleen gamen, maar ook vooral veel in Excel werken. Sommige gebruikers, primair programmeurs, moeten er rekening mee houden dat de plaatsing van de Home-, End- en Page-toetsen mogelijk niet voor iedereen ideaal is. Ook liggen de toetsen relatief hoog, ook iets wat niet iedereen zal liggen.

De Celeris 1800 is gloednieuw en heeft een adviesprijs van 99 euro. Dat maakt hem al een van de goedkoopste toetsenborden in deze test. Prijzen zakken normaliter nog wat na de lancering. Grofweg 100 euro voor een fijn toetsenbord dat ook nog eens draadloos (dongel voor gaming, bluetooth voor laptopwerkers) kan functioneren en Mac-ondersteuning heeft, is een uitstekende deal.

©Endorfy

Corsair K65 Plus Wireless

Corsair kennen we vooral van grote mechanische toetsenborden met veel extra's, maar het is de compacte K65 Plus Wireless waar we de laatste tijd het meest gecharmeerd van waren. De constructie is enorm degelijk en het toetsenbord is voorzien van fijne, soepel voelende switches die niet te luid zijn. Dat zorgt vrijwel direct voor een heel fijne ervaring onder de vingers.

Of de compacte vormgeving fijn is, is uiteraard subjectief. Compact is fijner voor gamers en andere gebruikers die het numerieke toetsenbord niet nodig hebben, het bespaart ruimte op je bureau (of in je rugtas) en laat meer ruimte over voor je muis. Excel-gebruikers zullen dit toetsenbord natuurlijk direct diskwalificeren.

Toen het bord uitkwam voor 160 euro was onze voornaamste kritiek dat het eigenlijk iets te duur was vergeleken andere toetsenborden die voor 100 euro grofweg hetzelfde boden. Of juist net niet uitgebreid genoeg vergeleken met borden van 200 euro. Inmiddels is de prijs gezakt tot 137 euro en op dat punt kun je, mits de compacte vormgeving bij je past, eigenlijk niet om deze Corsair heen. Net wat chiquer dan nauwelijks goedkopere modellen, voorzien van draadloze functionaliteit en vooral het feit dat het een relatief laag bord is (voor een model met hoge switches) maakt dit een makkelijke aanrader en onze redactietip.

©Corsair

Razer Joro

Razer staat vooral bekend om hun grote modellen met alle toeters en bellen, maar biedt met de Joro ook wat anders. De Razer Joro is extreem compact en verreweg het lichtste bord in deze test. De doelgroep bestaat hier overduidelijk uit gamers die hun toetsenbord vooral veel meeslepen. Puur op basis van afmetingen en gewicht ligt deze Razer voor dat doeleind natuurlijk voor de hand. Ondanks het lage gewicht ligt de Joro toch stevig op tafel en zit de bouwkwaliteit van de constructie erg goed in elkaar. De aluminium behuizing voelt ook chic aan, de lage positie is toegankelijk voor velen en aangesloten via de kabel is het ook een snel competitief bord voor gamers.

Razer laat ook wel wat steekjes vallen, vooral voor hun gamende doelgroep. De afwezigheid van een dongel voor een snelle draadloze verbinding en het feit dat de switches nog wel wat speling vertonen, maakt enkele goedkopere alternatieven in deze test in onze optiek fijner. Voor de harde werkers onder ons vinden we de MX Keys ook wat beter voor minder geld.

Daarmee is de Joro in onze optiek niet de meest voor de hand liggende optie, zeker niet voor 130 euro. Als je echt op zoek bent naar het compactste en lichtste toetsenbord, dan is de Joro wel een prima optie.

©Razer

ASUS ROG Azoth X

ASUS en dan met name de ROG-producten staan niet bepaald bekend om hun bedaagde ontwerp. De fabrikant doet daar met hun Azoth X nog een flinke schep bovenop. Wat je er ook van vindt, uniek is het kleurrijke design met half doorzichtige keycaps (voor meer RGB-effect) zeker. Kwalitatief valt er heel weinig op dit bord aan te merken. Het is oerdegelijk en heeft een uitstekende aanslag; het is zelfs een van de fijnste borden in deze test. Het bord heeft ook handige eigenschappen. Draadloos krijg je bijvoorbeeld zowel een snelle als een bluetoothoptie. Daarnaast heeft het bord een goede accuduur, een mooie stevige polssteun plus nog wat minder cruciale extra’s, zoals een aanpasbaar oled-scherm in de bovenhoek. Kost wat, maar dan krijg je ook wat.

Ons voornaamste bezwaar gaat over de definitie van het woord ‘wat’. Want voor 200 euro hadden we het bij het bovenstaande gelaten. Een prijs van 250 euro zouden we wel erg pittig noemen, maar de adviesprijs van 329 euro is wel echt extreem. Daarvoor zouden we bijvoorbeeld toch wel analoge switches willen zien of een echt extreem luxe afwerking. Wellicht dat de prijs nog wat zakt, maar ondanks onze hoge inhoudelijke waardering is de exorbitante prijs vooralsnog het argument om het hoogste eremetaal achterwege te laten.

©ASUS

SteelSeries Apex Pro TKL Gen 3

De SteelSeries Apex Pro TKL is ook geen goedkoop bord en is misschien nipt wat minder chic dan de ROG. In tegenstelling tot die concurrentie weet SteelSeries wel een gezonde balans te vinden tussen de kwaliteit van het product, het toevoegen van extra mogelijkheden en het alsnog een beetje temmen van de prijs.

De bouw is uitstekend en de analoge, volledig instelbare switches zijn zowel aangenaam onder de vingers als zeer stabiel met minimale speling. Het strakke ontwerp is ook iets toegankelijker, zeker als je naast gamen ook nog een beetje zakelijk voor de dag wilt komen. Daarnaast is het ook nog een relatief stil toetsenbord, wat fijn is voor de omgeving. Al hangt de stilte natuurlijk altijd af van hoe hard je zelf op de knoppen slaat.

Ook hier is een oled-schermpje van de partij en Steelseries heeft als voordeel dat als je de door ons geteste compacte TKL-versie niet aantrekkelijk vindt, dat er ook een volledige en een nog compactere variant van bestaat.

Nadelen zijn er ook. Zo vinden we het volumewiel net wat te klein in gebruik, is het bord relatief hoog en ontbreekt draadloze functionaliteit. Maar als je je bord toch niet meeneemt is de meerwaarde daarvan te klein om daar meer geld aan uit te geven. Als draadloos niet nodig is, dan is dit in onze optiek het beste bord van dit moment.

©SteelSeries

©SteelSeries

ASUS ROG Falchion Ace HFX

Net als SteelSeries maakt ook ASUS op de ROG Falchion Ace HFX gebruik van magnetische analoge switches. Het bord heeft een nog wat compactere 65%-lay-out, waarbij je dus goed moet opletten of het ontbreken van de functietoetsen een bezwaar voor je is. Functioneel is hij grotendeels gelijkwaardig aan het toetsenbord van SteelSeries en de toevoeging van 8000 Hz polling geeft in theorie nog een klein voordeel in reactiesnelheid boven de SteelSeries.

Voor de originele prijs van 200 euro laat ASUS wel punten liggen. De bouw en de afwerking van de 100 euro kostende Endorfy is zelfs wat beter. Je merkt dat de Falchion iets meer doorveert dan andere borden wanneer je stevig tikt en dat is onacceptabel in het hogere segment. Het bord kost bij de meeste aanbieders 209 euro, maar was tijdens de testperiode ook verkrijgbaar voor 119 euro. Ook voor dat lagere bedrag weet de Corsair K65 Plus Wireless iets meer indruk te maken met zijn bouwkwaliteit en aanslag. Maar als je toch graag een analoge switch wilt waarbij je de aanslagdiepte kunt instellen, dan is dit als de lagere prijs structureel blijft één van de goedkopere opties die als bonus ook nog eens visueel leuk voor de dag komt.

©ASUS

Logitech G Pro X TKL

Logitech is met afstand marktleider op gebied van toetsenborden en heeft dan ook een enorm aanbod aan borden. Het bedrijf heeft praktisch elke populair formaat in huis en er zijn ook nog eens een flink aantal kleurstellingen. Waar Logitech wat minder goed in is, is de naamgeving van de producten. Zo is er ook een G Pro X muis en headset, en zelfs de G Pro X TKL-toetsenborden bestaan in flink wat verschillende uitvoeringen. De reguliere variant wordt ook wel de Lightspeed genoemd, wat staat voor de toevoeging van een snelle draadloze werking. De Rapid-variant is juist voorzien van magnetische switches, maar is die weer volledig bedraad.

Logitech doet op zich weinig fout met deze producten. De bouw, de switches en de mogelijkheden met onder andere mediaknoppen zijn prima. Combineer dat met het feit dat ze veel zullen verkopen omdat ze het bekendste merk zijn, en de meeste kopers zullen tevreden zijn. De realiteit is wel dat er andere modellen zijn die (minimaal) hetzelfde bieden voor minder geld, of een overtreffende prestatie weten te bieden voor iets meer. Voor 160 euro zouden we toch iets meer dan ‘prima’ willen zien, wat extra’s zoals een polssteun of een betere accuduur.

©Logitech

be quiet! Dark Mount

De Dark Mount is het eerste toetsenbord van be quiet!, dat we vooral van de stille behuizingen kennen. Die focus wordt meteen duidelijk zodra je gaat tikken; het is namelijk het stilste toetsenbord in deze test. De focus op stilte gaat helaas wel wat ten koste van switchstabiliteit en tikgevoel.

Qua mogelijkheden zet het bord zich door een modulaire opbouw erg af van de rest. Naast een rechttoe rechtaan compact TKL-bord krijg je ook een afneembaar numeriek veld met macrotoetsen voorzien van een schermpje dat je ook nog eens zowel links als rechts kunt plaatsen. Ook krijg je een opzetmodule met schermpje en mediatoetsen en polssteunen. Zo transformeert de Dark Mount binnen een paar seconden naar een overcompleet XL-monsterbord.

Was de Dark Mount scherp geprijsd geweest, dan hadden we enkele kanttekeningen door de vingers kunnen zien. Maar als je de hoofdprijs vraagt, dan verwachten we dat alles top is. Dat is niet helemaal het geval. De polssteun is kwalitatief treurig, de switches voelen minder chic dan borden die de helft kosten en de software voor de macrotoetsen laat te wensen over. Voor hetzelfde geld kun je ook een prima toetsenbord en een los macrotoetsenbord als de Elgato Stream Deck kopen. Een aanbieding en een software-update kan wel genoeg zijn om van dit goede idee een serieuze concurrent te maken.

©be quiet

Logitech MX Keys S

De Logitech MX Keys S is een beetje het buitenbeentje in deze vergelijking. In tegenstelling tot de ander toetsenborden is het namelijk géén bord waar fanatieke gamers blij van zullen worden. De keerzijde is dat het voor iedereen die een high-endbord zoekt voor alle andere doeleinden een model is waar je praktisch niet omheen kunt. Ook bestaat er naast de door ons geteste full size-versie een minivariant waarop het numerieke veld ontbreekt.

Dit bord is uitstekend gebouwd, voorzien van fijne switches en het heeft een low profile-ontwerp dat ook erg toegankelijk is voor iedereen die nog niet eerder een high-endbord gebruikt heeft. Als je nu een goedkoper toetsenbord hebt, dan voelt dit als een verademing en een ervaring waar je niet meer zonder wilt. Je kunt hem met meerdere apparaten verbinden, de accuduur is uitstekend en de software van Logitech is volwassen en biedt tal van extra mogelijkheden die voor kantoorwerkers relevant zijn.

Zolang gamen geen eis is, is dit een fijn bord zonder dat je echt de hoofdprijs betaalt. Houd alleen even de verschillende formaten in de gaten, en het feit dat er verpakkingen met en zonder polssteun worden verkocht.

©Logitech

Conclusie

Echt slechte borden hebben we reeds uit onze selectie gefilterd, dus geen van de geteste toetsenborden is een miskoop. Het belangrijkst is om duidelijk in kaart te brengen welk formaat en indeling je nodig hebt en aan welke extra eigenschappen je waarde hecht. Het merk is normaliter bijzaak, maar er valt iets voor te zeggen om al je randapparatuur in één softwarepakket te beheren.

Toch zien we wel enkele uitblinkers. Zoek je louter een toetsenbord zonder fratsen voor kantoorwerk, dan is de Logitech MX Keys S onze eerste keus, met als bonus dat de lage toetsen voor praktisch iedereen fijn tikken. We geven Logitech daarom een redactietip. Wil je wel gamen, dan biedt Endorfy een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding voor minder dan 100 euro, al vinden we de Corsair K65 Plus Wireless zijn paar tientjes meer wel waard voor de iets betere bouw en de lagere constructie. Beide borden zetten veel druk op de concurrenten, waarbij je veel meer betaalt voor een bescheiden impact op de daadwerkelijke ervaring. Uiteindelijk krijgt ook Corsair een redactietip. In het hogere segment zien we wel degelijk waarde worden toegevoegd. Zo biedt de ASUS ROG Azoth X een van de beste ervaringen, maar vinden we de prijs van meer dan 300 euro niet helemaal in verhouding staan. De Steelseries Apex Pro TKL vinden we ook een uitblinker die wel een iets redelijkere balans weet te vinden in dat segment: degelijke bouw en aanslag, zeer compleet qua mogelijkheden en de instelbare analoge switches bieden ook echt iets nieuws en unieks. Als zo'n 200 euro voor een toetsenbord geen bezwaar is, zou dat onze eerste keuze zijn.

Philips introduceert met de PerfectCare 8000 een nieuwe stoomgenerator die het strijken grotendeels automatiseert. Dankzij een ingebouwde bewegingssensor die jouw strijkbewegingen detecteert en de stoomtoevoer daarop aanpast, hoef je minder na te denken over instellingen en gaat het strijken sneller en makkelijker.

De Philips PerfectCare 8000 (PSG8300/80) levert een continue stoomproductie van maximaal 210 g/min en een stoomstoot tot 850 g. Daarmee verdwijnen zelfs kreukels in dikke stoffen zoals katoen of linnen heel snel. De ingebouwde AI-bewegingssensor herkent hoe snel je strijkt en past daar automatisch de hoeveelheid stoom op aan. Deze sensor herkent ook de richting waarin je strijkt: wil je liever verticaal stomen, bijvoorbeeld bij gordijnen of een overhemd aan de hanger, dan hoef je daar zelf dus niet allerlei instellingen voor aan te passen.

©Philips

De bekende OptimalTEMP-technologie zorgt ervoor dat je de temperatuur niet meer zelf hoeft in te stellen. Welke stof je ook wilt strijken: schroeiplekken zijn verleden tijd. En: je kunt de PerfectCare 8000 dus gewoon veilig op de strijkplank laten staan.

Het apparaat heeft een waterreservoir van 1,4 liter, goed voor ongeveer een uur onafgebroken stomen. Dankzij het Easy De-Calc-systeem wordt kalkaanslag automatisch verzameld, wat de levensduur van het apparaat verlengt. De SteamGlide Elite-zoolplaat met nano-titaniumcoating glijdt soepel over stoffen en is krasbestendig.

©Philips

Philips heeft ook aan gebruiksgemak gedacht: de inklapbare draaghendel maakt het verplaatsen en opbergen eenvoudiger, terwijl de ECO-modus tot 50 procent minder energie verbruikt. De stoom doodt volgens Philips tot 99,9 procent van bacteriën, zonder gebruik van chemicaliën.

De Philips PerfectCare 8000 is verkrijgbaar bij verschillende (online) retailers voor een adviesprijs van 449,99 euro.

©Philips