Hoewel je tuin er op z’n mooist bij staat tijdens de lente, de zomer en het najaar, is er het hele jaar door wel werk te doen in de tuin. Wanneer mag je wat doen, zodat je niet per ongeluk in de verkeerde maand snoeit en maait? Door dit overzicht aan te houden, zorg je ervoor dat je tuin het hele jaar door in topconditie is.

Voordat we uitgebreid gaan kijken naar wat je per maand kunt doen, eerst een handige beknopte tuinkalender. Zo zien je in één oogopslag wat wanneer moet gebeuren. Wil je de kalender overslaan en meteen naar de maandoverzichten? Klik danhier.

Januari

©TRIocean

De tuin ziet er nu nog kaal uit, toch is er genoeg te doen in januari. Dit is namelijk de maand waarin je bepaalt hoe je wilt dat de tuin eruit komt te zien. In januari bepaal je daarom een beplantingsplan. Maak een plattegrond van je tuin en een bloeischema.

Als het vriest, bescherm je de bodem van de tuin met een laag compost, bladeren en takken. Hierdoor bevriezen de wortels van je planten minder snel. Tijdens vorstvrije periodes mag je al bomen, struiken en hagen planten. Wanneer je een appel- en of perenboom hebt, mag je deze al snoeien als je dit nog niet hebt gedaan. Dit doe je op dagen dat het droog en vriesvrij is. Ook de knotwilg en de leilinde mag je nu snoeien.

Sneeuwt het? Schud het sneeuw van groenblijvers zoals hagen af, zodat er door de zware sneeuw geen gaten in de haag ontstaan. Geef zo nu en dan water aan bollen in pot die je binnen of buiten hebt staan. De kuipplanten die je binnen hebt staan hebben af en toe frisse lucht nodig. Zet bij zacht weer daarom af en toe een raam open, zodat ze kunnen luchten.

Dit is ook de maand om de voegen van de bestrating onkruidvrij te maken en de bestrating eventueel op te hogen, zodat er geen water blijft staan na regenval en dooi. Of leg een drainagesysteem aan.

Februari

De dagen worden weer langer en de nachten zijn meestal nog een tikkeltje kouder dan in januari. Als je een nieuw gazon wilt, is dit de tijd om de grond om te spitten en te egaliseren. Deze maand begin je met planten binnen voor te zaaien, zoals eenjarige zomerbloemen.

Uitgebloeide lentebollen kunnen vanuit de pot de grond in. In de eerste twee weken van deze maand strooi je kalk over de borders en over het gazon. Kuipplanten die je binnen hebt staan om te overwinteren mag je wat meer water geven en bij vorst leg je buiten een vliesdoek over de bloeiende bollen in bakken en potten. De camelia bescherm je tegen nachtvorst met een noppenfolie. Dit haal je er overdag af als de temperatuur hoger dan 0 graden is.

Strooi op het terras zand en schrob met een bezem het groene laagje weg. Tijdens een vorstvrije en droge periode steek je de kantjes van het gazon. Verspreid de aarde rondom molshopen over het gazon en blijf onkruid wieden.

Je mag nu de takken van dakplataan snoeien, doe dit bij de takken die recht omhoog groeien. Heb je vorige maand de leilinde nog niet gesnoeid? Dit kan nu nog. Aan het einde van de maand mag je de blauweregen snoeien. Knip ook dorre restanten van planten met de heggenschaar af.

Maart

Het tuinseizoen start! Zodra je ziet dat het gras begint te groeien, mag je weer voor de eerste keer grasmaaien. Verticuteer het gazon ook en verspreid er een laagje compost over. De rozen, hagen, (fruit) bomen en borders mag je nu ook bemesten. Binnen kun je nu de eenjarige klimplanten zaaien en je mag beginnen met het beplanten van de borders.

Plant zomerbollen binnen in potten om ze te laten groeien. Tegen de schutting plaats je klimplanten en uitgegroeide bollen kunnen vanuit de potten en bakken de tuin in. Planten in potten hebben veel water nodig. Verwijder uitgebloeide viooltjes om ze langer te laten bloeien. Je kunt het sneeuwklokje, de krokus, winterakoniet, botanische tulp, sterhyacint, blauwe druif en de dwergiris in de grond laten zitten. Verwijder de bladeren hiervan niet, deze haal je er pas af als ze helemaal vergeeld zijn.

Snoei de wilg en de kornoelje. Haal dode takken uit de bomen, klimplanten en struiken. Doe dit alleen bij takken waar een bruine kleur onder de bast zit. Snoei de clematis terug, snoei de vlinderstruik, snoei de rozen en bemest ze gelijk. Lavendel, alsem, heiligenbloem en maagdenpalm mag je nu ook terug knippen.

Blijf onkruid wieden, want zodra de planten gaan groeien, bereik je het onkruid minder makkelijk. Verwijder de materialen die je hebt gebruikt om planten tegen de vorst te beschermen. Maar controleer wel regelmatig het weerbericht, want ook in maart kan het soms nog vriezen.

April

©DiedovStock - stock.adobe.com

April doet wat ‘ie wil, maar over het algemeen is het regelmatig mooi weer. En dan heb je ook nog eens lange weekenden vrij vanwege de speciale feestdagen, genoeg tijd dus om te tuinieren. Sluit het water weer aan, zodat je de sproeiers weer gebruiksklaar kunt maken. Wied onkruid op opvallende plekken en spit de grond eerst los voor je gaat planten.

Op een zonnige dag mag je al de heiligenbloem of de lavendel planten. Plaats aan het eind van april ook zomerbollen in potten en bakken in de tuin. Voordat je de borderplanten plant, is het slim om bodembedekkers in de borders te planten. Het kan nog behoorlijk waaien, bind daarom de clematis en andere klimplanten goed aan. Geef kuipplanten langwerkende meststoffen, zodat ze genoeg voeding hebben voor het hele seizoen.

Is er nachtvorst voorspeld? Leg dan een vliesdoek over eenjarige planten, bloesembomen en jonge planten. Bemest de haag met haagmeststof en zet de kuipplanten vanaf de derde week van april overdag al buiten. Nieuwe aanplant geef je de eerste weken ruim voldoende water. Voordat je de kale plekken van het gazon inzaait, vul je de kuiltjes op.

Deze maand mag je de winterjasmijn en forsythia snoeien. Winterbloeiende heide knip je met een heggenschaar wat terug.

Mei

Met mooi weer kun je al langer buiten zitten en genieten van je tuin. Zaai nu eenjarige klaprozen op de plekken waar je ze wilt hebben. Je kunt ze beter niet meer verplaatsen, want daar reageren ze niet zo goed op. Binnenshuis kun je de Spaanse vlag planten, deze kan in juni op een zonnige plaats buiten worden gezet. Andere eenjarige planten zaai je meteen op de juiste plek in de borders. Plant nu zomerbollen in potten, zodat je deze in de nazomer in de borders kunt zetten. Zorg dat je genoeg bodembedekkers hebt in de tuin, zodat deze de groei van het onkruid belemmeren. Al ontslaat je dat nu niet van het onkruid wieden, ook deze maand mag je daarmee aan de slag.

Ook nu doe je vliesdoek over de eenjarige planten als er nachtvorst wordt voorspeld. Bescherm jonge planten tegen slakken, door een barrière van zaagsel of fijngemalen eierschalen rondom de planten te strooien. Kuipplanten hard je nu af en dun zaailingen uit.

Van de rododendron breek je de uitgebloeide bloemknoppen voorzichtig eruit. Top de fuchsia, zodat de scheuten vertakken. Knip de uitgebloeide bloeistengels van de kerstroos en knip de buxus halverwege mei in vorm. Klimplanten groeien nu rap, bind ze dus goed vast.

Juni

Veel tuinen zijn in juni en juli op hun hoogtepunt. De planten staan in bloei, waardoor je geniet van een kleurrijke tuin. Tussen nu en eind juli mag je tweejarige planten zaaien voor volgend jaar. Last minute mag je nog eenjarige zomerbloeiers zaaien op vrijgekomen plekken. Andere kale plekken vul je op met andere planten, nu het nog niet te warm is. Controleer iedere dag of de planten in potten water nodig hebben. Bind de jonge scheuten van de braam en framboos aan een draadframe, zodat ze goed groeien. De clematis kan nu wel wat extra houvast gebruiken, zodat de ranken niet ineen strengelen.

De rozen zijn nu volop aan het bloeien. Geef ze extra rozenmest, zodat ze genoeg energie hebben om te bloeien. Wied het onkruid weg in het gazon, de borders en onder hagen. Doe dit wel voordat je de tuin besproeit, want het verwijderen van onkruid met wortel gaat makkelijker als de grond droog is. Laat het gras niet te lang worden. Maai daarom eens in de week of om de vijf dagen.

Snoei de hagen nog voor de langste dag van het jaar (21 juni). De uitgebloeide bosrank mag gekort worden na de bloei, verwijder uitgebloeide bloemen van de sering en knip de uitgebloeide bloemen van de ridderspoor, vrouwenmantel, ooievaarsbekken en het kattenkruid weg.

Juli

©ronstik

De tuin staat volop in bloei en het is een mooie tijd om lekker te tuinieren. Ga je op vakantie? Maai dan het gras nog een dag voor vertrek en zet alle bloembakken en potten bij elkaar, zodat de oppas ze makkelijker water kan geven. Koop nu liever geen nieuwe planten, want ze hebben extra water nodig als je ze plant. Vul lege plekken in de borders op met bloeiende planten. De laatbloeiende clematis kun je nu planten, zodat je bloemen hebt tot in oktober. De rozen geef je nu nog een keer rozenmest. De pioenrozen kunnen wel een portie extra meststoffen gebruiken na het bloeien.

In deze warme periode hebben de planten genoeg water nodig; geef dit pas ’s avonds, zodat het water minder snel verdampt. Geef planten bij een muur of schutting extra water, want de muur en schutting nemen veel warmte van de zon op. Hoewel de camelia uitgebloeid is, moet je water blijven geven, zodat de plant de bloemknoppen voor volgend jaar kan maken.

Heb je in juni de borders nog niet bemest? Doe dit dan nu alsnog. Planten die geen langwerkende meststoffen hebben gekregen, mag je eens in de twee weken bemesten. Ondersteun de takken van de pruimenboom, anders breken de takken door het zware gewicht van de vruchten.

Verwijder uitgebloeide bloemen van de planten en knip de jonge scheuten van de blauweregen tot op 15 cm terug vanaf de hoofdtak. De leilinde mag je aan de voor- en achterzijde snoeien. Om druiven optimaal te laten profiteren van de zon, haal je de bladeren voor de druiven weg, zodat ze geen last hebben van de schaduw. Ditzelfde geldt voor de tomatenplant. De uitgebloeide lavendel snoei je terug om de vorm te behouden. Ook nu blijf je onkruid wieden.

Augustus

De tuin ziet er uitbundig uit, kleurrijk en vol. Het is tijd om planten vast te binden. Plant aan het begin van deze maand planten voor het najaar, zoals de herfstkrokus, herfstnarcis en herfsttijloos. Neem stekjes van de geranium, lavendel, fuchsia, lavatera en buxus voor volgend jaar.

Deze maand verwijder je alle uitgebloeide bloemen van de roos en dahlia. Uitgebloeide stengels en lelijk blad van de geranium knip je weg. Voor de laatste keer dit jaar snoei je de buxus in vorm. Snoei ook de coniferenhaag. Let op dat je niet tot op het oude hout knipt, de meeste coniferen (behalve de taxus) lopen dan niet meer uit. Als je de lavendel nog niet hebt gesnoeid, knip je ‘m nu nog een stukje terug. Net als de blauweregen, waarbij je de uitlopers tot 15 cm vanaf het oude hout knipt.

Bind planten goed aan en geef bloeiende planten in potten en bakken één keer in de twee weken vloeibare mest. Halverwege de maand stop je met het bemesten van de kuipplanten, ze gaan nu een rustperiode in. Hortensia’s mogen nog wel wat hortensiamest krijgen.

De eerste appels en peren van de fruitbomen kun je nu oogsten. Dit doe je als de steeltjes makkelijk de tak loslaten. Tijdens warme en droge periodes kun je het gras beter niet te kort maaien, anders verbrandt het gras en wordt het geel. Halverwege augustus zaai je de kale plekken in het gazon bij. Spit de grond om en haal het onkruid uit het gazon als je komende maand een nieuwe grasmat wilt zaaien.

September

De omslag is merkbaar, de dagen worden korter en de nachten zijn kouder. Nu is het verstandig om de planten nog extra zorg te geven, voor het echt winter wordt. Voordat je de winterakoniet en bosanemoon plant, week je de bolletjes een nacht in het water. Plant ook de herfst- en winterbloeiende cyclaam in een bak of onder bomen en struiken. Deze planten kunnen goed tegen de droogte. Om volgend jaar weer mooie bloemen in de tuin te hebben, zaai je nu de goudsbloem, klaproos en korenbloem. Groenblijvende planten verplant of plant je nu. Vaste planten die je al twee tot drie jaar op dezelfde plek hebt staan, deel je om ze te verjongen.

Op het gebied van snoeien mag je nu aan de slag met kuipplanten die nu nog buiten staan. Lavendeltakken knip je 10 cm terug, zodat ze compact blijven. Omdat de hagen nu niet meer echt groeien, is dit het perfecte moment om ze nog eens bij te knippen, waardoor ze er goed bij staan in de winter. Je begint bij de zijkant van de haag en je werkt van boven naar beneden. Laat de hagen taps toelopen, zodat ook de onderste takken nog licht krijgen. Breng daarna een laagje compost onder de hagen aan. De takken van de braam en Japanse wijnbes waar vruchten aan hebben gehangen, snoei je tot de grond af. Knip aangetaste bladeren uit de bomen en struiken en verwijder de bloemen van de hortensia die nu stug aanvoelen. De uitgebloeide bloemen van de roos, eenjarige zomerbloeiers en dahlia’s verwijder je iedere week.

De camelia en rododendron hebben nog steeds water nodig, omdat ze nu de knoppen vormen voor komend jaar. Verhuis de tweejarige planten, zoals de vingerhoedskruid, naar een nieuwe plek om te staan. De monnikskap, aster en leverkruid hebben plantensteunen nodig, net als de zonnebloemen, dahlia’s en andere laatbloeiers.

Zaai het gras in nu het nog kan. Er is zelfs speciaal graszaad voor schaduwrijke plekken. Werk kuiltjes bij, bemest het gazon als je dit in augustus nog niet hebt gedaan. Het gras maai je in september en oktober minder kort. Om het terras netjes te houden, haal je onkruid en mos uit de voegen.

Oktober

©maxbelchenko - stock.adobe.com

Je moet de tuin voorbereiden op de naderende winter. Sluit de buitenkraan af en laat de tuinslang goed leeglopen en drogen voordat je ‘m opbergt. Je kunt nu de rozen, varens, heesters, winterviolen, winterbloeiende struiken zoals de winterjasmijn, het sneeuwklokje, winterakoniet, kievitsbloem en bosanemoon planten.

Pluk de laatste appels en peren en bak er lekkere taarten mee. De sierkalebassen en pompoenen kun je oogsten zodra de stelen scheuren krijgen en als kurk aanvoelen. Knip ze met steel en al af, zodat ze langer goed blijven en bewaar ze ergens koel en vorstvrij. Indien nodig strooi je kalk in de borders. Wied het onkruid en haal alle plantensteunen uit de borders. Na de eerste nachtvorst is het tijd om de bollen en knollen van de dahlia, bloemriet en andere zomerbollen te rooien.

Verticuteer het gazon, waardoor het meer lucht krijgt en het dood gras en mos verwijdert. Voor de winter begint, maai je het gras voor de laatste keer. Hark alle bladeren van het gazon, anders krijg je gele plekken in het gazon. Steek ook nog de graskanten bij. De loshangende takken van de ramblerrozen mag je inkorten.

Lees ook: Zo maak je je (mediterrane) tuin klaar voor de winter

November

Hoewel er in de winter minder groeit en bloeit in de tuin, is het niet zo dat er niets te doen is. Om straks weer te genieten van een mooie tuin, is er onderhoud te doen. Maak je tuin winterklaar, door vliesdoek of noppenfolie klaar te leggen om over de planten te doen als er vorst wordt voorspeld. Steek de graskanten voor de laatste keer recht af en zorg dat je ruimte hebt in huis of in de garage om planten in pot vorstvrij te houden als het gaat vriezen. Lucht deze ruimte regelmatig en zorg dat het er tussen de 2 en 10 graden is. Geef de planten in potten en bakken ook regelmatig water om uitdroging van de grond te voorkomen.

November tot maart is het de beste tijd om een fruitboom te planten. Zet wintergroene planten in bakken en potten, zodat je tuin er ook in de winter mooi uitziet. Plant nu een haag van bramen, bessen of frambozen. Strooi bij bollen in de grond tuinmest en haal alle droge vruchten uit de fruitbomen. Verwijder de gevallen bladeren uit de tuin en wied al het onkruid, het is een never ending klusje.

December

Plan naast alle drukke feestdagen ook tijd in om te tuinieren. Daar heb je profijt van in de lente en de zomer. Een leuke groenblijver voor in de tuin is de skimmia met bessen. Zet de skimmia op een plek met halfschaduw. Voor half december en voordat het vriest plant je nog de voorjaarsbollen: dit is je laatste kans om dit te doen. Je kunt nu ook de winterbloeiende sneeuwbal planten, net als bladverliezende bomen en struiken. Druk de grond rondom de bomen, planten en struiken goed aan, zodat ze niet door de wind worden weggerukt.

Verwijder bladeren bij rots- en vetplanten, want ze gedijen het beste in een droge omgeving. Wanneer er vorst wordt voorspeld, pak je de potten en bakken in met noppenfolie of vliesdoeken. Bescherm planten in potten en bakken ook tegen de oostenwind, omdat deze wind het blad en de grond laat uitdrogen. Kuipplanten die binnen overwinteren geef je water als de aarde lijkt uit te drogen. Haal ook om de twee weken dor blad bij deze planten weg en ventileer bij zacht weer de ruimte, zodat de planten frisse lucht krijgen. Tijdens droge periodes kun je de planten in bakken en potten in de tuin ook water geven.

De leilinde moet tussen december en februari worden gesnoeid. Snoei de oude takken van de braam waar vruchten aan hebben gehangen weg. De druif, esdoorn en berk moet je voor 15 december snoeien, want dan staat de sapstroom stil. Doe dit alleen bij vorstvrij weer. Van de zomerframboos mag je de jonge scheuten snoeien en de takken van de herfstframboos waar vruchten aan hebben gezeten knip je tot de grond aan af. Heb je het water nog niet afgesloten? Tap het water af en sluit de leiding af zodat je vorstschade voorkomt.

©Filip Olejowski

Professionele hulp nodig in jouw tuin?

Kijk naar buiten en het is meteen duidelijk: de herfst is begonnen. Moet jij ook op de fiets door de regen? Je houdt het droog met goede regenkleding. Van poncho tot pak: zo valt je fietstocht niet in het water!

Lees ook: Je regenjas wassen én waterdicht houden: natuurlijk kan dat!

Waar gebruik jij je fiets voor?

Welke regenkleding het best bij je past, hangt af van hoe je fietst. Leg je vaak flinke afstanden af, dan telt vooral comfort. Kies dan voor ademende materialen die soepel meebewegen en niet knellen. Gebruik je je (elektrische) fiets vooral voor het woon-werkverkeer of om naar school te gaan, dan is gemak belangrijker: regenkleding die je snel kunt aantrekken en weer uitdoen is dan ideaal.

Verschillende soorten regenkleding

Daarna kun je kijken welk type regenkleding het best bij je past. Een compleet regenpak met jas en broek is handig als je vaak fietst en goed beschermd wilt zijn. Toch vinden veel mensen vooral het aantrekken van de broek onhandig. In dat geval is een losse regenjas of een regenponcho een praktischer optie. Houd er wel rekening mee dat je benen dan bij stevige regen sneller nat worden. Misschien zijn regenchaps wat voor jou: hiermee bedek je alleen de voorkant van je bovenbenen. Ook slim: alvast nadenken over regenschoenen. Wanneer je echt een hekel hebt aan natte voeten, zijn overschoenen een welkome aanvulling op je regenoutfit!

Traditioneel regenpak

De klassieker onder de regenkleding is natuurlijk het regenpak. Dat bestaat uit een jas en een broek en is meestal gemaakt van waterdicht materiaal zoals PVC of nylon. Het voordeel is dat je praktisch helemaal bedekt bent, van je nek tot je enkels. Het nadeel? Vooral goedkope regenpakken kunnen wat minder ademend zijn, waardoor je bezweet kunt aankomen.

Losse regenjas

Een losse regenjas is handig wanneer je al een waterdichte broek hebt (of natuurlijk wanneer je het niet erg vindt als je benen natregenen). Regenjassen zijn vaak stijlvoller en kunnen bij slecht weer ook als gewone jas gedragen worden (iets wat je met een traditioneel regenpak niet zo snel zult doen). Let op details: getapete naden en een hoge kraag zorgen dat je beter beschermd bent tegen de regen.

Regencape/regenponcho

Hoef je maar een kort stukje te fietsen? Dan is een regencape of - poncho ideaal: gewoon een kwestie van omslaan of over je hoofd aantrekken. Met een cape of poncho heb je veel bewegingsvrijheid, maar bij harde wind kunnen ze een beetje onhandig zijn. Er zijn ook regencapes die bijvoorbeeld elastieken aan de mouwen hebben die je aan het stuur kunt vastmaken, of een extra koord om je middel waardoor de cape minder wappert en klappert in de wind.

Regenoverschoenen

Niets zo vervelend als helemaal droog blijven dankzij een goed regenpak, maar aankomen met doorweekte schoenen. Regenoverschoenen zijn dé oplossing. Ze zijn gemaakt van waterdicht materiaal en je schuift ze makkelijk over je normale schoenen heen.

©iuricazac - stock.adobe.com

Waar moet je op letten bij het kiezen van regenkleding?

➜ Waterdichtheid

Dit is natuurlijk het allerbelangrijkste om op te letten! Om te weten hoe goed een regenjas je droog kan houden, kijk je naar de waterkolomwaarde op het etiket. Hoe hoger de waarde, hoe beter de waterdichtheid. Een waarde van 10.000 mm of meer is uitstekend. In de tabel hieronder zie je hoe goed verschillende waterkolomwaarden je beschermen.

➜ Ademend vermogen

Je wilt droog blijven, maar je wilt ook dat je eigen zweet niet blijft hangen in je regenpak. Materialen zoals Gore-Tex zijn waterdicht maar toch ademend.

➜ Materiaal

Het materiaal is ook iets om rekening mee te houden. Polyester is licht en ademend maar minder duurzaam. PVC is zwaarder maar gaat langer mee. Kies wat bij jou en je fietsgedrag past.

➜ Prijs-kwaliteitverhouding

Goedkoop is vaak duurkoop, vooral als je dagelijks fietst. Investeer in kwalitatief goede regenkleding die jaren meegaat.

Tabel: waterdichtheid

Waterdichtheid van regenkleding wordt gemeten in millimeters waterkolom (mm). Dit geeft aan hoe hoog een kolom water kan zijn voordat deze door de stof heen dringt. Voor regenkleding voor de fiets is minimaal 5.000 tot 10.000 mm aan te raden.

➜ Zomer of winter?

Wat voor regenkleding je kiest, hangt ook af van het seizoen en van wat je allemaal op de fiets doet.

Zomer

In de zomer is lichte, ademende kleding het prettigst. Ga voor materialen die waterdicht én ventilerend zijn, zoals Gore-Tex. Dat houdt regen buiten maar laat vocht van binnen ontsnappen. Zo blijf je droog van de regen én raak je overtollige warmte kwijt tijdens het fietsen. Ideaal dus voor warme, wisselvallige dagen waarop je actief bent.

Winter

In de winter draait het juist om warmte. Een regenjas met thermische voering houdt je niet alleen droog, maar ook behaaglijk. Veel modellen hebben een uitneembare voering, zodat je dezelfde jas ook in het voor- en najaar kunt dragen. Houd wel rekening met een hogere prijs, maar daar krijg je meer comfort en veelzijdigheid voor terug.

Welk merk fietskleding moet je kiezen?

In Nederland zijn er verschillende bekende merken die regenkleding van hoge kwaliteit aanbieden. Dit zijn enkele van de meest populaire:

1: Agu

Dit Nederlandse merk is vooral bekend onder fietsers en biedt een breed scala aan regenkleding, van jassen tot broeken en overschoenen.

2: Rains

Dit Deense merk is ook populair in Nederland en staat bekend om zijn minimalistische en stijlvolle regenjassen.

3: Mac in a Sac

Dit merk biedt lichtgewicht en opvouwbare regenkleding die gemakkelijk op te bergen is.

4: Vaude

Dit Duitse merk is populair onder outdoorliefhebbers en biedt duurzame en milieuvriendelijke regenkleding.

5: Columbia

Dit Amerikaanse merk is ook in Nederland verkrijgbaar en biedt een breed scala aan regenkleding, vaak gemaakt van hun gepatenteerde Omni-Tech-materiaal dat zowel waterdicht als ademend is.

©Martin - stock.adobe.com

✅ Checklist regenkleding kopen

☐ Bepaal je behoeften: dagelijks gebruik, lange ritten, woon-werkverkeer.
☐ Kies het type regenkleding: regenpak, losse jas, cape/poncho, overschoenen.
☐ Controleer de waterdichtheid: zoek naar de waterkolomwaarde.
☐ Let op het ademend vermogen: materialen zoals Gore-Tex zijn ideaal.
☐ denk om het seizoen: licht en ademend voor de zomer, geïsoleerd voor de winter.
☐ Check de prijs-kwaliteitverhouding: goedkoop is niet altijd beter.
☐ Pas verschillende maten: houd rekening met de kleding die je eronder draagt.
☐ Test de kleding indien mogelijk: gebruik een tuinslang of lees online reviews.
☐ Lees het waslabel: sommige kledingstukken hebben speciale zorg nodig.
☐ Overweeg extra's: zoals reflecterende strips voor veiligheid.

We vinden het intussen al bijna normaal dat generatieve AI-modellen leuke tekeningen kunnen maken en teksten kunnen schrijven. Maar de AI-evolutie staat niet stil: er verschijnen steeds krachtigere AI-agents op die zelfstandig ook diverse taken kunnen aanpakken. Hoe je ze zelf gebruikt of bouwt, lees je in dit artikel.

Het begrip 'AI-agent' komt misschien wat verwarrend over omdat 'agent' vaak met ordehandhaving of spionage wordt geassocieerd, maar hier betekent het iets heel anders. In de informatica verwijst de term naar een entiteit die namens iemand anders handelt, afgeleid van het Latijnse agere (handelen). Je kunt het vergelijken met een reisagent die taken uitvoert in opdracht van zijn klant.

Een agent is hier een systeem dat autonoom handelt, vaak in opdracht van een gebruiker, om bepaalde en soms complexe taken uit te voeren. Zo zou je een robotstofzuiger een fysieke agent kunnen noemen: hij ziet obstakels, beslist waar hij rijdt en voert deze actie uit. Een e-mailbot is een virtuele agent: hij leest je mails, classificeert ze en beantwoordt bepaalde mails automatisch.

Een AI-agent gaat nog een stap verder en gebruikt kunstmatige intelligentie om beslissingen te nemen – iets wat sommige robotstofzuigers of e-mailbots inmiddels trouwens ook wel doen. Hiervoor gebruikt men ook wel de term 'agentic AI'.

©iRobot

Werking

Voordat we een paar voorbeelden van een AI-agent bekijken en ook zelf samenstellen, leggen we kort uit hoe zo'n agent werkt. In een eerste fase neemt de agent zijn omgeving waar. Dat kan via visuele input van afbeeldingen of camera's, geluidsdata van een microfoon of spraakopname, numerieke data uit logs of sensors, of via tekst zoals prompts, mail- of chatberichten.

De agent probeert vervolgens deze ruwe invoer te interpreteren. Bij tekst bijvoorbeeld gebeurt dit doorgaans met een groot taalmodel (Large Language Model, kortweg LLM), een deep-learning-systeem dat natuurlijke taal begrijpt en genereert, zoals ChatGPT, Claude of Gemini. Dankzij zo'n LLM kan de agent doelen begrijpen en indien nodig ook opsplitsen in subtaken. Als een taak beperkt blijft tot tekstgeneratie, zoals het beantwoorden van een bericht, volstaat het LLM. Maar vaak zijn er ook externe tools nodig (zogeheten tool calling) om aanvullende of realtime gegevens op te halen of (sub)taken uit te voeren, bijvoorbeeld via API's, zoals voor weerinformatie, databases of andere AI-modellen.

Met een efficiënt geheugensysteem kan de agent tijdens het uitvoeren van taken de resultaten bijhouden, feedback verwerken en daaruit nieuwe subtaken afleiden. Hij kan deze informatie ook bewaren, wat ook bij latere interacties voor meer consistentie zorgt.

Voor- en nadelen

Geoptimaliseerde AI-agents bieden duidelijke voordelen. Ze verhogen vaak de productiviteit doordat ze repetitieve en tijdrovende taken kunnen overnemen. Daarnaast verwerken ze in korte tijd enorme hoeveelheden data en kunnen ze meerdere (sub)taken tegelijk uitvoeren. AI-agents leveren doorgaans nauwkeurige en consistente resultaten en zijn goed schaalbaar. Mits goed geïntegreerd in de workflow, kunnen ze dus flink wat tijd en kosten besparen.

Tegelijk zijn er wel wat dingen waar je op moet letten. AI-agents zijn namelijk vaak afhankelijk van grote hoeveelheden data, waaronder soms privacygevoelige of bedrijfsinformatie. Houd bijvoorbeeld in een bedrijfscontext dus rekening met richtlijnen als de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). En omdat veel agents werken met LLM's die getraind zijn op grote hoeveelheden tekst waarin ook vooroordelen en stereotypen voorkomen, kunnen zulke vertekeningen onbewust doorsijpelen in de resultaten en leiden tot discriminerende uitkomsten. Tot slot vraagt het ontwikkelen en trainen van zulke (bedrijfs)systemen de nodige tijd en rekenkracht.

Manus

AI-agents kunnen dus goed bruikbaar zijn in bedrijfsomgevingen, maar ook daarbuiten kun je er je voordeel mee doen. Ga bijvoorbeeld naar www.manus.im (van Chinese origine) en klik op Use cases voor een reeks praktijkvoorbeelden, ingedeeld in rubrieken als Life, Data Analysis en Education. Zo kan deze algemene AI-agent je bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van een cursus of het plannen van een reis. Het voorbeeld Trip to Japan in april (in de rubriek Featured) laat dit duidelijk zien. Klik hierop om het volledige proces te kunnen volgen: links de uitvoer, rechts het scherm van de agent. Je kunt ook altijd klikken op Skip to results of Watch again.

Wil je Manus ook zelf proberen, dan kun je met een gratis proefversie met duizend credits aan de slag, na goedkeuring van je aanvraag (de betaalde versie start vanaf 19 dollar per maand, dat is ongeveer 20 euro inclusief btw). We merkten dat zo'n goedkeuring sneller verloopt via de mobiele Manus-app.

Voor de eindgebruiker is het hele proces vrij eenvoudig. Zoals bij een gewone AI-chatbot geef je eerst een uitgebreide prompt met je opdracht. Daarna gaat Manus aan de slag en zie je stap voor stap hoe de taak wordt aangepakt. Je kunt dit proces ook in realtime bijsturen met extra informatie of instructies. Is de hoofdtaak voltooid, dan krijg je een melding, tenzij je credits eerder op zijn of de agent vastloopt op bijvoorbeeld een niet-bereikbare webpagina.

AgentGPT

Ook met AgentGPT kun je op een toegankelijke manier toe, ook gratis, een AI-agent in je browser gebruiken. Het platform is een gebruiksvriendelijke webinterface (geïnspireerd op Auto-GPT), waarmee je een opdracht kunt lanceren voor een autonome agent die meerdere stappen zelf bedenkt en uitvoert.

Je hoeft enkel een naam voor je agent in te vullen en bij Doel een duidelijke opdracht te schrijven, zoals 'Plan een veertiendaagse rondreis met 4x4 in Namibië' of 'Voer een onderzoek uit naar de duurzaamste bouwmaterialen in Nederland'.

Controleer bij Tools of de benodigde functies zijn ingeschakeld: Image (voor AI-beelden), Search (voor online opzoekwerk), Code (voor scripting) en Connect Your Data. Deze laatste biedt via een account bij SID, een vorm van Retrieval Augmented Generation (RAG), waarbij eigen gegevens van bijvoorbeeld Google Drive of Gmail kunnen worden verwerkt en doorzocht.

Bevestig met de blauwe afspeelknop en de agent gaat meteen aan de slag. Je kunt de deeltaken volgen, pauzeren en via een prompt het proces bijsturen. De kans bestaat dat de agent niet alle stappen voltooit met een gratis account, maar via Summarize kun je wel alvast een tussentijds resultaat bekijken. Voor een uitgebreider abonnement betaal je 40 dollar per maand (ongeveer 43 euro inclusief btw). Bij Settings kun je eventueel ook een OpenAI API-sleutel invoeren als je er een hebt.

Agent-bibliotheken

Op de webpagina van het hierboven vermelde AgentGPT kun je ook uit twintig sjablonen kiezen. Dit zijn kant-en-klare agenten, met prompts gericht op een bepaald taaktype, zoals rapportanalyse, reisplanning of marketing strategieën. Maar er bestaan intussen ook diensten met een bibliotheek AI-agents, zoals Agent.AI. Je kunt zoeken op naam of op tags, binnen categorieën zoals Social, Customer Service, Image en Lifestyle. Filter je op Image, dan krijg je agents zoals Logo Creator, Youtube Thumbnail Generator en MindmapGenerator.

We nemen even Mindmap Generator als voorbeeld. Klik hier op Goagent en geef een geschikte prompt, bijvoorbeeld een onderwerp voor je mindmap. Bevestig met Go en de agent gaat aan de slag. Daarna kies je tussen Fully automatic (waarbij je alles aan de agent overlaat) of Interactive (waarbij je stap voor stap het voorlopige ontwerp kunt aanpassen of uitbreiden).

Ook bij MindStudio vind je een ruime collectie AI-agents, verdeeld in rubrieken zoals Research, Analyze Content, For Creators, For Students en YouTube. Na aanmelding kun je ze vanaf het platform uitvoeren via de knop Run (Pro Agents enkel na betaling) of via een Chromium-browserextensie, zodat de agent direct met een specifieke webpagina kan werken.

Houd er rekening mee dat het onderscheid tussen een slimme AI-assistent en een autonome AI-agent ook hier niet altijd duidelijk is.

Zelf bouwen met MindStudio

Zowel Agent.AI als MindStudio laten je niet alleen bestaande agents gebruiken, maar bieden ook tools om zelf een AI-agent te bouwen. We laten kort zien hoe je dit aanpakt in MindStudio, bijvoorbeeld voor een agent die een webpagina, pdf of YouTube-video samenvat (bij deze laatste door zelf het bijbehorende transcript op te halen).

Ga naar https://app.mindstudio.ai en open links het onderdeel Build. Klik rechtsboven op Create New Agent en zorg dat het tabblad Automations actief is. Klik op het blauwe Start-blok; rechts verschijnen dan enkele configuratie-opties. Wil je de agent beschikbaar maken in de browserextensie van Agent.AI, klik dan bij Run Mode op het pijlknopje en kies Browser Extension. Er verschijnen nu data zoals url, metadata en pageContent, die beschikbaar komen voor de agent.

Klik rechts van het Start-blok op de knop met het plusje om een AI-module toe te voegen. Voor ons voorbeeld kies je Generate Text, een van de meest gebruikte modules. Andere opties zijn Generate Image, User Input, Scrape URL of je klikt op View All Blocks voor alle beschikbare modules. Na selectie van Generate Text zie je rechts bij ModelSettings dat standaard Claude 3.5 Haiku gebruikt wordt. Je kunt ook kiezen uit andere ondersteunde LLM's, waaronder enkele gratis modellen.

Verder uitwerken

Met de LLM geselecteerd kun je rechts nog extra instellingen aanpassen via parameters als Temperature (hoe lager, hoe voorspelbaarder het antwoord), Max Response Size (hoe lager, hoe beknopter het antwoord) en andere. Bovenaan staat het promptvenster waar je een duidelijke instructie voor de LLM geeft, bijvoorbeeld: 'Vertel me alles wat ik moet weten over deze webpagina.'

Om de inhoud van de webpagina door te geven, gebruik je de eerder vermelde variabele pageContent (je kunt deze variabele eerst kopiëren naar het klembord) die je onder je prompt met {{pageContent}} aanroept.

Klik linksboven op Untitled AI Agent en geef je agent een naam. Je kunt ook een korte omschrijving toevoegen en een pictogram kiezen. Klik vervolgens rechtsboven op Preview / Open Draft Agent. Je test je agent door een url in te vullen, op Load Site te klikken en daarna op Run Agent.

Wil je de agent publiceren (en aan de browserextensie koppelen via het knopje met de drie puntjes), dan heb je wel een Pro-versie nodig. Deze kost 12 dollar per maand (ongeveer 13 euro inclusief btw) voor onbeperkte agents, exclusief eventuele kosten voor API-calls van betaalde AI-modellen.

Automatische prompt

Je kunt ook een bestaande agent dupliceren en deze via Edit snel aanpassen voor een ander doel. Daarnaast is het mogelijk om de prompt automatisch te laten genereren. Klik hiervoor rechtsonder het promptvenster op het bijbehorende knopje en kies Generate. Typ bijvoorbeeld 'Vat deze webpagina uitgebreid en overzichtelijk samen' of 'Analyseer deze X-berichtreeks' en klik opnieuw op Generate. Even later verschijnt een veel uitgebreidere (standaard Engelstalige) prompt, waarbij de opdracht wordt opgesplitst in subtaken, zodat je agent gestructureerder te werk kan gaan. Vergeet ook hier niet de variabele {{pageContent}} toe te voegen.

Op vergelijkbare manier kun je nog veel andere agents maken. Experimenteer gerust met alle beschikbare opties en mogelijkheden.