Naarmate de jaren verstrijken, zul je merken dat je pc iets langzamer wordt en wat meer geluid begint te maken. Onder meer een gebrek aan koeling kan ervoor zorgen dat je pc lawaai maakt. Hoe krijg je je pc weer stil?

Tip 01: Identificatie

Als je pc te veel geluid maakt, is het belangrijk om eerst te kijken wélk onderdeel er precies teveel geluid maakt. Voor elk onderdeel volg je andere stappen. Schroef daarom je pc-kast open, zet de computer aan en onderzoek waar het geluid vandaan komt. Veelvoorkomende onderdelen die veel geluid kunnen produceren zijn de harde schijf, de cpu-ventilator, de ventilator van de pc-kast of de ventilatoren van de grafische kaart of de voeding. Het kan ook zijn dat je pc alleen geluid maakt onder bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld als je aan het gamen bent. Test dan ook die situatie met de pc-kast open. Aan de hand van wat je vindt, volg je de juiste stappen in dit artikel.

Tip 02: Stof

Een belangrijke factor voor een stille en koele pc of laptop is stof – en dan bedoelen we het ontbreken ervan. Stof is slecht voor je computer omdat het werkt als een isolatielaag en voorkomt dat koele lucht door de pc stroomt. Vooral als je pc op de grond staat, kan deze behoorlijk wat stof aantrekken. Zorg ervoor dat je regelmatig even de pc of laptop van binnen stofvrij maakt. Gebruik daarvoor een spuitbus samengeperste lucht. Sluit de computer af, koppel alle kabels los en zet de schakelaar bij de voedingskabel om. Verplaats de pc-kast naar een goed geventileerde omgeving. Schroef dan de kast open en maak de pc stofvrij met de spuitbus. Houd de spuitbus op enige afstand van je pc-onderdelen en vergeet vooral niet de ventilatoren goed stofvrij te maken. Je kunt eventueel een kleine, zachte borstel gebruiken om stofresten weg te halen. Voor laptops geldt hetzelfde. Je kunt de bus met perslucht op de ventilatorgaten richten en een paar keer – kort – spuiten, zodat het stof goed loskomt. Heb je een traditionele laptop, dan kun je deze misschien openschroeven. Raadpleeg daarvoor de handleiding van je laptop. Als je een ultrabook hebt, wordt openschroeven en stofvrij maken lastig, omdat dat soort laptops daarvoor simpelweg niet gemaakt zijn. Je kunt dan beter terug naar de fabrikant voor een onderhoudsbeurt.

Gebruik nooit een stofzuiger om de computer schoon te maken. Een computer is immers een precisie-instrument en een stofzuiger is hiervoor te grof gereedschap. Gebruik een wattenstaafje voor moeilijk bereikbare plekken.

Als je een meer gevorderde gebruiker bent, kun je na het openschroeven van de desktopkast alle componenten individueel stofvrij maken, maar voor de meeste situaties krijg je de machine voldoende schoon op de beschreven wijze. Besluit je de computer open te maken, houd dan rekening met statische elektriciteit en gebruik een antistatisch polsbandje.

Tip 03: Harde schijf

Als je harde schijf het onderdeel is dat het meeste lawaai maakt, is dat geen goed voorteken. Het eerste wat je dan moet verifiëren is of de schijf nog wel goed vastzit in de pc. Is dat niet het geval, draai dan de schroefjes wat aan. Blijf je vreemde geluiden horen, voer dan een diagnostische test uit, die controleert of de schijf nog wel in orde is. Daarvoor download je de software van de fabrikant of gebruik je bijvoorbeeld SeaTools. SeaTools bevat onder meer de Acoustic Test, waarmee de schijf helemaal stil wordt gelegd. Is het vreemde geluid dan weg? Dan weet je dus dat het inderdaad van je schijf afkomstig is. Repareer de schijf indien mogelijk softwarematig, bijvoorbeeld via Windows Verkenner. Klik met de rechtermuisknop op de schijf bij Deze pc en kies voor Eigenschappen / Extra / Controleren. Volg dan de stappen op het scherm. Blijft de schijf geluiden maken en vertrouw je het niet, maak dan een back-up en vervang de schijf zo snel mogelijk.

SeaTools for Windows

Western Digital

Hitachi

©PXimport

Tip 04: Koeling

Als je in stap 1 naar je pc hebt geluisterd en hebt bepaald dat het een van de ventilatoren is die moeilijk doet, dan heb je een aantal opties, afhankelijk van de ventilator in kwestie. Is het de processorventilator of de ventilator in de pc-kast, dan kun je investeren in een stillere ventilator. Bij het kopen van een ventilator moet je letten op de grootte, het geluidsniveau, de snelheid en met welke sockets de ventilator compatibel is. De socket is de cpu-aansluiting. In Taakbeheer bij Prestaties / Processor zie je bovenaan welke processor je hebt. Google daar even op om de socket van die processor terug te vinden. Vervolgens kun je eenvoudig een compatibele vervangende ventilator kopen. Over het algemeen levert een ventilator 25 dB geluid op. Maakt echter de ventilator van je grafische kaart of van je voeding veel lawaai, dan moet je het óf het softwarematig oplossen óf investeren in een nieuw onderdeel.

Er zijn ook diverse accessoires die je kunt aanschaffen om je pc of laptop koel te houden. Heb je een laptop, dan kun je er bijvoorbeeld voor zorgen dat je laptopstandaard zo ontworpen is dat deze zorgt voor verkoeling en een goede luchtstroom. Ook zijn er speciale koelers die kunnen voorkomen dat je laptop of pc te heet wordt. In dit artikel sommen we enkele mogelijkheden op.

Koelpasta

©PXimport

Waterkoeling

Tip 05: Uefi

Voordat je besluit nieuwe ventilatoren te kopen, kun je eerst in de uefi kijken en daar een aantal instellingen aanpassen. Waar je dan op moet letten is de Target Fan Speed, dat is de ventilatorsnelheid tijdens normaal gebruik. Je kunt dan vaak kiezen uit een aantal niveaus. Voor optimale stilte zet je deze op het laagste niveau, maar je temperaturen kunnen dan wel wat oplopen. In de uefi kun je ook de doeltemperatuur instellen: het moederbord zal dan proberen je processor niet boven die temperatuur te laten komen. Als je die temperatuur wat hoger zet, slaan je ventilatoren minder snel aan, maar wordt je pc wel wat warmer. Zorg er voor een optimale levensduur voor dat je processor niet warmer wordt dan 65 graden.

©PXimport

Tip 06: Laptopstandaard

Het probleem met een laptop is dat de onderkant heel erg warm wordt. Zorg er dus voor dat die hitte weg kan. Omdat de meeste laptops aan de onderkant kleine voetjes of een minieme verhoging hebben, helpt het al als je ‘m op een platte, harde ondergrond zet. Zo kan er toch wat lucht circuleren. Plaats je laptop bij voorkeur niet op een kussen of op je bed (want dat isoleert alleen maar meer). Werk je veel aan je bureau, dan kun je ook een speciale standaard gebruiken. Met een laptopstandaard komt er meer ruimte vrij en kan de hitte zich beter verspreiden. Je kunt eventueel een laptopstandaard kopen met ingebouwde ventilator, zoals bijvoorbeeld de CoolerMaster SF-17. In plaats van een standaard zou je ook een koelmat kunnen kopen. Zo’n mat is gemaakt van een speciaal materiaal dat de warmte goed wegleidt. Er bestaan ook koelmatten met een ingebouwde ventilator.

©PXimport

Tip 07: Onderklokken

Als je de kloksnelheid van je processor verlaagt, wordt deze minder warm en hoeft de ventilator minder hard te draaien. Moderne pc’s en laptops variëren continu de kloksnelheid, maar als je de pc intensief gebruikt, zal deze werken op zijn maximum. Als je onderklokt, verlaag je die maximale kloksnelheid. Om onder te klokken, is het wel nodig dat je processor dat ondersteunt. Bij het veranderen van de kloksnelheid spelen twee factoren een rol: de base clock en de multiplier. De base clock regelt onder andere de cpu-frequentie en de ram-frequentie. Verlaag je dus de base clock, dan wordt je intern geheugen ook langzamer. De multiplier keer de base clock geeft je je kloksnelheid. Als je een van die twee verlaagt, ben je je pc aan het onderklokken. De multiplier kun je alleen aanpassen als je Intel-processor een K heeft in de type-aanduiding. Je kunt in je uefi zoeken naar de term CPU Multiplier of CPU Ratio of Base clock en die wat lager instellen. Test dan in Windows of alles nog stabiel werkt en of je geen blauwe schermen krijgt.

©PXimport

Tip 08: Windows-instellingen

Je kunt Windows zelf instellen om energie te besparen. Daarvoor ga je naar Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Energiebeheer. Kies dan voor een geschikt energieschema, bijvoorbeeld Energiebesparend of Gebalanceerd. Als je klikt op De schema-instellingen wijzigen / Geavanceerde energie-instellingen wijzigen kun je dieper graven in de instellingen van Windows. Klap de optie Energiebeheer voor processor uit. Je kunt dan bij Maximale processorstatus kiezen hoeveel procent rekenkracht maximaal gebruikt mag worden. Als je dat percentage lager instelt, zal je pc of laptop stiller worden. Je kunt hier ook kiezen tussen passieve en actieve koeling (zie kader).

©PXimport

Tip 09: SpeedFan

Als je met de uefi al geprobeerd hebt de ventilatoren te vertragen, maar nog meer controle wilt, dan kun je eens kijken naar SpeedFan. Zoals de naam al doet vermoeden, is deze tool speciaal bedoeld voor de ventilatoren. Download het programma en voer het uit. Klik op I Agree / Next / Install. Open het programma na de installatie en klik de hint bij het eerste keer starten weg. Je ziet rechts in het midden de huidige temperaturen van je processor en de verschillende sensoren in je moederbord. Links zie je de huidige snelheid in rpm (omwentelingen per minuut) van de ventilatoren in je pc.

Soms kan het voorkomen dat SpeedFan niet de data van je moederbord kan lezen of vreemde data weergeeft, zoals extreem lage of extreem hoge temperaturen. Om SpeedFan automatisch je ventilatoren te laten beheren, vink je Automatic fan speed aan. Dat is echter niet genoeg. Klik op Configure. Op het tabblad Temperature staan al je pc-onderdelen. Door een onderdeel aan te klikken, kun je de gewenste temperatuur en de waarschuwingstemperatuur onderaan instellen. Als je een onderdeel uitklapt, kun je selecteren welke ventilator aan moet gaan als dat onderdeel te warm wordt. Je kunt de ventilatoren beheren op het tabblad Fans en de snelheden instellen op het tabblad Speeds. Als je niet weet welk label bij welke ventilator hoort, zet je de snelheid van een ventilator heel even aan of uit en kijk je welke dat is in je pc-kast. Houd er rekening mee dat SpeedFan geavanceerde software is, dus ga er voorzichtig mee om.

©PXimport

Passieve versus actieve koeling

Tip 10: Programma’s

Een luide computer waarbij de ventilatoren continu draaien kan ook veroorzaakt worden doordat je pc continu bezig is. Het kan helpen om eens Taakbeheer te openen en in de gaten te houden welk programma er zo veel rekenkracht verbruikt. Je kunt in Taakbeheer eenvoudig sorteren op processorgebruik per programma. Verder kan het helpen om onnodige programma’s uit te schakelen. Daarvoor kun je Taakbeheer openen en dan naar het tabblad Opstarten gaan. Zoek dan de programma’s uit de lijst die je bijna niet gebruikt of die niet continu aan hoeven te staan. Selecteer er een uit de lijst en klik rechtsonder op Uitschakelen om te voorkomen dat het programma met Windows mee opstart. Ook is het aan te raden regelmatig programma’s die je niet gebruikt te verwijderen. Om software te verwijderen, ga je naar de app Instellingen en dan Systeem / Apps en onderdelen. Blader door de lijst en verwijder wat je niet meer gebruikt.

©PXimport

Tip 11: Ander OS?

Windows 10 is een relatief zwaar besturingssysteem en als je een luide pc of laptop hebt, dan heb je misschien niet meer de nieuwste hardware. Het kan dan dus het overwegen waard zijn om te kijken naar een ander besturingssysteem. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor CloudReady, dat gebaseerd is op Chromium OS. Met de handige tool van CloudReady heb je zo een usb-stick gemaakt om Chromium OS te testen. Klik op Download 64-Bit CloudReady en haal het *.bin-bestand uit de zip. Download dan in de Chrome-webstore het Chromebook-herstelprogramma. Open dat en klik rechtsboven op het tandwiel. Kies voor Lokale image gebruiken en selecteer het bin-bestand. Sluit je usb-stick aan en klik op Volgende. Wacht even terwijl de usb-stick wordt gemaakt. Klik dan op Voltooien. Sluit je usb-stick aan op de pc of laptop die veel lawaai maakt en start vanaf de stick op. Misschien moet je daarvoor in de uefi eerst de opstartvolgorde wijzigen. Je kunt er dan voor kiezen om eerst Chrome OS te testen. Daarvoor volg je de stappen op het scherm, zoals het kiezen van een taal en verbinden met een netwerk.

©PXimport

Een wasmachine verhuizen doe je niet zomaar. Het apparaat is zwaar en kwetsbaar, en bij verkeerd transport kan er snel iets stukgaan. Met een goede voorbereiding en door het volgen van de juiste stappen voorkom je problemen en staat je wasmachine straks veilig in het nieuwe huis. Een kind kan de ...uhm was doen!

Stap 1: Stroom eraf, water laten weglopen

Open deur, maar: begin met het uitschakelen van de wasmachine. Trek de stekker uit het stopcontact en draai de kraan dicht. Wacht daarna even zodat de druk in de slang afneemt. Koppel de toevoerslang los en vang eventueel lekwater op in een emmer of teiltje. Haal ook de afvoerslang uit de afvoer en laat het restwater eruit lopen. In sommige machines blijft er nog water achter in de pomp of het filter. Open daarom het klepje aan de voorkant en draai het filter los. Laat het water rustig weglopen in een teiltje. Zorg dat je een dweil bij de hand houdt.

Stap 2: Transportbouten terugplaatsen

Bij de levering van een nieuwe wasmachine worden de transportbouten vaak meegeleverd, bijvoorbeeld in een apart zakje of bevestigd aan de achterkant. Zoek ze op voordat je gaat verhuizen. Deze bouten zorgen ervoor dat de trommel tijdens het vervoer niet kan bewegen. Door ze terug te plaatsen voorkom je schade aan de lagers en vering. Steek de bouten in de aangegeven openingen aan de achterkant en draai ze stevig vast.

©Kabardins photo - stock.adobe.com

Stap 3: Wasmachine goed verpakken

Wikkel de wasmachine in dekens of bubbeltjesplastic. Daarmee voorkom je krassen op de behuizing en schade aan muren of deuropeningen tijdens het tillen. Plak snoeren en slangen vast met tape of bind ze op een andere manier aan de achterkant vast, zodat ze niet gaan bungelen of ergens achter blijven haken. Het deurtje hoeft niet op slot, maar zorg dat het niet opengaat tijdens het tillen of rijden. Afplakken met een stukje ducttape is vaak al genoeg.

Stap 4: Wasmachine veilig tillen en verplaatsen

Een wasmachine kan makkelijk 60 tot 80 kilo wegen. Ga je 'm tillen, doe dat dan met z'n tweeën. Gebruik bij voorkeur een steekwagen of meubelroller. Zorg dat je je rug recht houdt, til vanuit je benen en stem goed af met degene die meehelpt. Zet de machine niet scheef op een trap of helling, want dan kan de trommel alsnog verschuiven. Lukt tillen met twee personen niet, dan kun je vaak een steekwagen of transportkar huren bij een bouwmarkt of verhuurbedrijf.

Stap 5: Wasmachine stabiel vervoeren

Zet de wasmachine rechtop in de bus of aanhanger, bij voorkeur tegen een wand. Leg er geen zware dozen of meubels bovenop. Zet de machine goed vast met spanbanden, zodat hij onderweg niet gaat schuiven of kantelen. Rijd rustig over drempels, neem bochten niet te scherp en rem niet te abrupt.

Stap 6: Wasmachine aansluiten op het nieuwe adres

Op de nieuwe plek pak je de wasmachine voorzichtig uit. Laat de machine een paar uur tot een dag rusten voordat je hem aansluit, vooral als hij gekanteld heeft gelegen. Haal de transportbouten eruit en bewaar ze voor een volgende keer. Sluit de watertoevoer en -afvoer weer aan, controleer op lekkage en steek de stekker in het stopcontact. Start eventueel eerst een spoelprogramma zonder was om te controleren of alles naar behoren werkt.

©Leonid Iastremskyi

De L40 Ultra AE richt zich op gebruikers die goede prestaties willen, zonder overbodige extra's. Voor een adviesprijs van 699 euro haal je een model met krachtige zuigkracht en slimme dweiltechniek in huis. Niet alles zit erin wat de 'duurdere broer' wel biedt, vooral qua zijborstel en bereik, maar in veel praktijksituaties is dat geen dealbreaker.

In vergelijking met de voorganger, de Dreame L40 Ultra, kost de Dreame L40 Ultra AE 400 euro minder bij de introductie. Dat betekent niet dat er heel veel dingen op achteruit gegaan zijn. Sterker nog: sommige aspecten zijn juist verbeterd. Zo is de zuigkracht – wat ons betreft de belangrijkste eigenschap – sterk verbeterd. Daar waar de L40 Ultra 11.000 PA heeft, beschikt de AE-variant over 19.000 PA.  Bovendien wordt ook dit nieuwe model weer geleverd met twee borstels: de optilbare rubberen varianten en de zogenaamde TriCut Brush 3.0. Ook zit er wederom een borsteltje bij waarmee je snel haren verwijdert uit de robot.

Wanneer je de specificaties van beide modellen naast elkaar legt, is het goed kijken om de verschillen te zien. We noteren een iets grotere stofbak bij de AE (395 vs. 300 ml), maar het belangrijkste verschil zit hem echter de zijborstel. De L40 Ultra heeft een variant die naar buiten kan bewegen en daardoor veel beter hoeken en plinten meeneemt. De L40 Ultra AE moet het doen met een normale zijborstel, zonder uitschuifbare arm. Mogelijk missen er daardoor ook nog wat sensoren die hoeken 'zien'. Dit zou het prijsverschil tussen beide modellen kunnen verklaren.

©Wesley Akkerman

Een groot gemis?

Of zo'n uitschuifbare zijborstel echt een groot gemis is, hangt af van je situatie. Heb je veel hoeken in huis, wil je dat de plinten altijd schoon zijn of staat er weinig langs de muren? Dan kunnen we het ons voorstellen dat je het liefst voor de L40 Ultra of zelfs de X50 Ultra gaat (die nog een tweede zijborstel heeft). Maar als je huis vol staat met meubels en de robot toch al niet echt bij de muren of hoeken kan komen, dan zit daar geen meerwaarde in. In dat geval kun je dus gemakkelijk honderden euro's besparen.

In ons huis verschilt het: op sommige plekken staan wat meer meubels, maar op andere plekken rijdt de Dreame L40 Ultra AE soepel langs de muren, hoeken en plinten. Langs de muren gaat het allemaal prima; na het stofzuigen komen we geen viezigheid meer tegen. In de hoeken is dat nu een ander verhaal, omdat de robot gewoonweg die reikwijdte niet heeft. Dat is jammer, maar niet onoverkomelijk. Gezien de prijs en de overige functionaliteit tillen we hier minder zwaar aan. Want de rest gaat gewoon heel goed.

Capabele robotstofzuiger

Dat kan haast ook niet anders, omdat je in de basis nog steeds een zeer goed presterende robotstofzuiger in huis haalt. Als het op dweilen aankomt, regelt de Dreame L40 Ultra AE eigenlijk alles zelf. Het basisstation is voorzien van aparte tanks voor schoon en vuil water en een reservoir voor zeep. De robot bepaalt zelf de ideale mix van water en schoonmaakmiddel en navigeert dankzij de LiDAR-camera feilloos door de kamer. Het systeem houdt rekening met tapijt door de twee roterende dweilpads tijdig op te tillen. Stel je in de app in dat hij tegelijk moet stofzuigen en dweilen, dan tilt hij de pads onderweg op. Kies je ervoor dat hij eerst stofzuigt en daarna dweilt, dan laat hij de pads op de basis staan en blijft je vloerkleed gegarandeerd droog. Verder kun je ook niet-dweilen-zones aanmaken, waardoor de dweilpads dus nooit in aanraking hoeven te komen met het kleed. De L40 Ultra AE heeft gelukkig tapijtdetectie, waardoor je niet hoeft te gissen waar het kleed zich bevindt op de digitale kaart.

De kracht van de dweilprestaties zit hem in de details. Zo kan één van de twee roterende dweilpads naar buiten bewegen en strak langs plinten poetsen. Ondanks deze slimme functies is het resultaat niet altijd vlekkeloos. Een bekend nadeel zijn de dweilstrepen die soms zichtbaar blijven op de vloer. Ook vraagt het geautomatiseerde basisstation om regelmatig onderhoud om fris te blijven en moet je er rekening mee houden dat er geen reserveset dweilpads in de doos zit. Dit zijn kritiekpunten waar de voorgangers van dit model ook 'last' van hebben.

©Wesley Akkerman

Dreame L40 Ultra AE kopen?

De Dreame L40 Ultra AE is een slimme keuze, vooral voor huishoudens waar de vloer vol staat met meubels. Het grootste verschil met zijn duurdere broer is het ontbreken van de uitschuifbare zijborstel, waardoor hij minder goed in open hoeken en strak langs plinten schoonmaakt. Staan er op die plekken bij jou vooral meubels, dan merk je daar in de praktijk nauwelijks iets van. Je bespaart zo 200 tot 400 euro op een functie die je in jouw situatie toch nauwelijks zou gebruiken.

Voor de adviesprijs van 699 euro haal je nog steeds een zeer krachtige hulp in huis. De zuigkracht is namelijk verhoogd naar 19.000 PA en samen met de TriCut-borstel zorgt dat ervoor dat er bijna geen stof en haren meer op de grond liggen. Gecombineerd met de nog steeds uitstekende en zelfstandige dweilfunctie, levert de L40 AE derhalve betrouwbare prestaties af. Met dit product brengt Dreame een behoorlijk scherp geprijsde en capabele robotstofzuiger op de markt die waarschijnlijk zal aansluiten bij de behoeften van een grote doelgroep.