Onlangs heeft Intel alweer zijn elfde generatie Core-processors uitgebracht. Mocht je de ontwikkelingen op gebied van desktopprocessors nauw gevolgd hebben, dan weet je ook dat Intel eigenlijk al enige tijd onder druk staat. Brengt de elfde generatie (codenaam: Rocket Lake) wel iets nieuws? En is het genoeg? Je hebt in ieder geval een nieuw moederbord nodig. Wij zochten uit wat het platform brengt en hebben zestien verschillende Z590-moederborden in huis gehaald voor een vergelijking.

We hebben het op Computer!Totaal de afgelopen jaren meermaals gehad over de opkomst van AMD en zijn Ryzen-processors. Zo’n tien jaar lang was Intel de enige partij die relevante desktopprocessors kon maken en hoefde het feitelijk niets anders te doen dan zijn producten elk jaar een klein beetje sneller te maken. Maar toen stond er enkele jaren gelegen opeens een concurrent in de vorm van AMD Ryzen.

In de eerste jaren was Intels reactie op Ryzen zowel voorspelbaar als voldoende. Zo voegde de fabrikant simpelweg wat extra rekenkernen toe aan zijn processors. Door optimalisaties door te voeren, wist Intel de prestaties per core net wat hoger te houden dan de concurrent.

Het feit dat de chipmaker op een verouderde architectuur en productieprocedé werkte, had negatieve gevolgen voor de efficiëntie. Maar Intels jarenlange reputatie als degelijke fabrikant en het voordeel dat individuele cores bij Intel nog iets sneller waren, bleken voldoende om een sterke positie te behouden in de markt.

©PXimport

De omslag

Met de komst van AMD’s Zen 3-architectuur eind 2020, in de vorm van de Ryzen 5000-serie, sloeg de situatie echt om. Door AMD’s sterkere vooruitgang had het bedrijf nu krachtigere cpu-cores dan Intel, en de processors in het hogere segment hadden er nog flink meer ook. Intels topmodel moest het met maximaal tien cores doen, terwijl AMD zowel 12- als 16-core-processors aanbood. Deze cores bleken niet alleen krachtiger dan die van Intel, maar ook veel zuiniger.

Nu Intel niet langer op zijn reputatie kon rekenen, zat er nog maar één ding op: na vele jaren waarin een star prijsbeleid werd gevoerd, begon Intel nu te stunten. Was je voorheen dik 500 euro kwijt aan een rappe 8-core-processor van Intel, aan het begin van 2021 zakte dat naar zo’n 300 euro.

Nvidia of AMD-videokaart: Waar moet je op letten?

©PXimport

Oud procedé

Achter de schermen is Intel druk bezig met een compleet nieuw soort processor onder de codenaam Alder Lake, die later in 2021 verwacht wordt. Toch wilde de chipmaker voor die tijd kennelijk toch iets nieuws uitbrengen in de desktopmarkt.

Aan de basis van een nieuwe chip staan twee pijlers: architectuur (het design) en procedé (het productieproces). Daarbij bepaalt vooral het procedé hoe efficiënt een chip kan zijn. Maar de nieuwe desktoparchitectuur was nog niet af en tegelijkertijd had Intel moeite om het kleinere procedé werkbaar te krijgen. Beide pijlers staan dus onder druk.

Intel koos daarom voor een opvallende oplossing: het heeft de architectuur van zijn laptopchips (Ice Lake Sunny Cove-cores) onder de codenaam Rocket Lake omgebouwd naar het verouderde 14nm-procedé waarop Intels desktopchips al vele jaren worden gebouwd. Zo heeft de elfde generatie Core-processor voor het eerst in jaren wel een “nieuwe” architectuur, maar begint hij ook met een forse achterstand ten opzichte van AMD’s veel efficiëntere 7nm-procedé.

©PXimport

Snelle maar (te) hete cores

Door deze achterstand zijn Intels nieuwste speeltjes geenszins concurrerend met de nieuwste AMD-processors als het op energieverbruik aankomt. Intels topmodel, de circa 600 euro kostende i9-11900K, verbruikt makkelijk tweemaal zoveel stroom als een in theorie even dure Ryzen 9 5900X. De gebruikstemperaturen lopen daardoor ook een stuk hoger op.

En hoewel Intels nieuwe cores per stuk flink sneller zijn geworden en grofweg gelijk presteren aan AMD’s individuele cores, is Intel beperkt tot acht cores, waar AMD er maximaal twaalf heeft. Voor doorsnee gebruikers en gamers maakt dat niet veel uit, beide zijn dan grofweg even capabel, maar voor zwaar gebruik gaat er weinig boven het hebben van meer cores.

Je koopt een high-end processor voor echt intensieve taken. Maar juist in dat soort taken heeft Intels nieuwe topmodel simpelweg te weinig te bieden. De singlecore-prestaties van de chip zijn weliswaar weer concurrerend, maar hij is minder efficiënt en minder krachtig in multicore-taken. Kortom, Intel moet sterk op prijs concurreren. Eigenlijk nog scherper dan het al doet.

©PXimport

Tekorten redden Intel

Wel krijgt Intel onverwachte hulp van buitenaf. Waar het bedrijf zijn chips zelf fabriceert, laat AMD dat bij TSMC doen. Er is momenteel bij chipbakkers als TSMC gigantisch veel vraag naar chipproductie vanuit verschillende partijen, met enorme tekorten als gevolg. Zo is er op het moment van schrijven zelfs geen Ryzen 9 5900X te koop in Nederland, terwijl alle nieuwe Intel-chips wel goed leverbaar zijn. En de beste cpu is er toch echt een die je daadwerkelijk kunt kopen.

In het lagere segment werkt dat voordeel voor Intel ook door. De 6-core Intel Core i5-11600K, een mooie 6-corechip met uitstekende allround en gameprestaties, kost op het moment van schrijven 260 euro. AMD’s tegenhanger met evenveel cores (Ryzen 5 5600X) is voor minder dan 340 euro niet te koop. In de directe strijd zouden we AMD normaliter de betere noemen vanwege een gunstiger stroomverbruik en nog net iets betere allround prestaties, maar dat voordeel is geen 30 procent hogere prijs waard.

©PXimport

Nieuw moederbord?

De nieuwe processors gebruiken Socket LGA 1200 en die is niet nieuw. Dezelfde socket wordt ook gebruikt door de vorige generatie en de Z490-moederborden die daarbij horen. Helaas werken de chips van de elfde generatie niet op alle oudere borden, dus controleer voordat je zo’n combinatie in huis haalt goed of dat wel gaat werken. Daarbij zullen de meeste Z490-borden die in de winkel liggen nog een oudere bios-versie hebben, waardoor de combinatie uit de doos niet werkt.

Andersom werkt alles wat makkelijker. Niets weerhoudt je ervan om een Z590-moederbord te combineren met een processor van de tiende generatie. Houd er wel rekening mee dat je dan niet profiteert van een van de grote nieuwe functies van de Z590-borden: PCI Express 4.0-ondersteuning.

©PXimport

Nieuwe mogelijkheden?

Een nieuwe generatie moederborden brengt normaliter ook wat nieuwe functionaliteit met zich mee. Zo krijg je bij deze generatie ondersteuning voor PCI Express 4.0, zowel voor videokaarten als ssd’s. Ook is de bandbreedte tussen cpu en chipset verdubbeld, waardoor systemen met meerdere snelle ssd’s beter uit de voeten kunnen. Daarnaast wordt nu usb 3.2 gen 2x2 (met een doorvoersnelheid van 20 gigabit per seconde) ondersteund, al passen niet alle fabrikanten dit toe.

Opvallend is ook dat de moederbordfabrikanten zelf meer mogelijkheden hebben toegevoegd. Zo beschikken de meeste Z590-borden nu over meer M.2-ssd-sloten. Ook zien we al borden met de nieuwe wifi 6E-standaard en meer borden met Thunderbolt. Bovendien heeft elk bord in de test een multi-gigabitnetwerkaansluiting aan boord. Over de hele linie zijn de nieuwe moederborden dus wel beter dan voorheen.

©PXimport

Waar moet je op letten?

De stroomvoorziening, soms VRM (voltage regulator module) genoemd, is cruciaal voor een stabiele werking van je systeem. Hoe zwaarder de cpu, hoe zwaarder die moet zijn. Wij maken geen onderscheid tussen een goede of overdreven stroomvoorziening: zolang er geen oververhitting dreigt, is de stroomvoorziening goed genoeg.

Het volgende waar je op wilt letten, zijn de mogelijkheden. Daar wegen wij het totaalplaatje, maar uiteindelijk moet je zelf bepalen wat voor jou belangrijk is. Hoeveel usb-poorten heb je nodig? Een usb-c-header is modern, maar heeft je behuizing überhaupt usb-c? En wil je extreme overklokmogelijkheden?

Zo kom je tot het beste moederbord voor jou: de stroomvoorziening moet volstaan voor jouw processor en de overige eigenschappen moeten aan je eisen voldoen. Een duurder moederbord kopen dan een model dat aan jouw eisen voldoet, heeft weinig zin. Tenzij je uiteraard graag iets meer wilt betalen voor een bepaalde uitstraling.

©PXimport

De beste middenklasser (200 tot 300 euro)

Intel-cpu’s mogen dan wel in prijs zakken, de moederborden kosten vooralsnog aardig wat knaken. Geen van de Z590-borden die ons lab bereikten, bleef onder de 200 euro. Een budgetklasse is er dus niet. Maar hoewel er zeker sprake lijkt van de bekende “price creep”, de ontwikkeling dat producten met elke nieuwe generatie wat duurder worden, is er ook een duidelijke verbetering over de hele linie. Zo hebben zelfs de twee goedkoopste borden, de ASRock Z590 Extreme en de MSI Z590-A Pro, drie M.2-sloten, interne usb-c-aansluitingen en flink wat fanheaders aan boord.

In het lagere segment was normaliter de stroomvoorziening een grote zorg. De vraag was vooral of die wel volstond voor een stevige processor. Gezien het forse verbruik van vooral de Intel Core i9-11900K heb je voor die chip een stevige stroomvoorziening nodig. Anders kan het moederbord oververhitten, met een slecht presterende processor of zelfs een defect bord als gevolg. Positief nieuws: zelfs de goedkoopste twee kunnen een i9 aan, zolang er maar een beetje lucht langs je moederbord stroomt. Je moet ze dus niet inbouwen in een dichte behuizing zonder ventilatie, maar dat geldt eigenlijk voor elk moederbord.

De hoge instapprijs, gecombineerd met relatief hoge prijzen voor meerdere computeronderdelen, doet ons afvragen of het wel zinvol is om de instappers te overwegen. Voldoen de mogelijkheden van de goedkoopste borden in de tabel voor jou, dan is er weinig mis mee en kun je ze overwegen. Maar we zien toch ook forse verschillen met de borden die slechts ietsjes duurder zijn. Zo heeft de ASRock Z590 Extreme maar zes usb-poorten achterop en beschikt de MSI Z590-A Pro over een goedkope geluidschip. Dat zijn voor deze klasse stuk voor stuk knullige manieren om in de kosten te snijden.

Rond de 275 euro vinden we de sweetspot van de Z590-generatie. Borden zoals de ASUS TUF Gaming Z590-Plus WiFi, MSI MAG Z590 Tomahawk WiFi, MSI MPG Z590 Gaming Plus en de Gigabyte Z590 Vision G zijn zeer compleet, hebben een stevige stroomvoorziening en zien er aantrekkelijk uit. Heb je een merkvoorkeur? Dat is dan een sterk argument om de knoop mee door te hakken, want ze ontlopen elkaar weinig.

Uiteindelijk geven we (nipt) de winst aan de Tomahawk van MSI voor zijn mooie balans tussen stroomvoorziening, aansluitingen, en de toevoeging van de nieuwste wifi 6E-standaard. De runner-up voor ons is de iets duurdere Gigabyte Z590 Vision G, niet alleen omdat het een van de weinige strakke borden is met witte details, maar ook vanwege de extra usb-poorten en het vierde M.2-slot dat fanatiekere pc-gebruikers net wat meer flexibiliteit geeft, zij het ten koste van een optische uitgang en wifi.

©PXimport

MSI MAG Z590 Tomahawk WiFi

Prijs
€ 274,-
Websitehttps://nl.msi.com/8Score80

Het beste high-end bord (300 tot 400 euro) 

Hoewel meer uitgeven niet noodzakelijk is, zien we bij een aantal borden duidelijke argumenten om dat wel te doen. Denk aan een nog stevigere stroomvoorziening om te overklokken, een fraaier uiterlijk, postcodes voor probleemoplossing of extra netwerkaansluitingen. In dit segment voor de liefhebber wegen we zaken zoals het BIOS en de meegeleverde software ook sterk mee. Op dat vlak heeft ASUS vooralsnog een voorsprong. De gebruikservaring is simpelweg beter en het is frustrerend om een mooi moederbord gepaard te zien gaan met een knullig softwarepakket.

Op het gebeid van hardware zijn MSI, Gigabyte en ASUS redelijk aan elkaar gewaagd. Elk van de drie borden in dit segment heeft zijn eigen sterke punten als het op aansluitingen aankomt, maar onder de streep zijn alle drie prima. Mocht je dus een merkvoorkeur hebben, dan kun je je keuze daar gerust op baseren.

Als we dan toch een winnaar moeten aanwijzen, dan is dat de ASUS ROG Strix Z590-E Gaming. Deze heeft de beste balans tussen stroomvoorziening, aansluitingen (waaronder vier M.2-sloten) en extra’s voor de liefhebber (zoals betere software en een gpu-houder om zware videokaarten te ondersteunen).

De Gigabyte Z590 Pro AX is ook een goede keuze, maar we betreuren de afwezigheid van postcodes en de keuze voor wifi 6 in plaats van 6E. Hij is met dertien usb-poorten wel recordhouder en daarmee ideaal voor de echte randapparatuurfanaat.

©PXimport

ASUS ROG Strix Z590-E Gaming

Prijs
€ 369,-
Websitewww.asus.com/nl/9Score90

Het beste prosumer-bord (400 euro of meer) 

Nog meer uitgeven doe je enkel omdat je dat leuk vindt. Borden in dit segment zijn grotendeels overdreven en voorzien van luxe extraatjes. Net onder de 500 euro zien we twee zeer complete opties, de ASUS ROG Maximus XIII Hero en de MSI MEG Z590 ACE. Beide zijn erg high-end, overcompleet en voorzien van alle toeters en bellen voor een echte pc-liefhebber, inclusief Thunderbolt 4-poorten bijvoorbeeld.

Het MSI-bord heeft op papier een iets betere stroomvoorziening en ziet er met zijn gouden details luxe uit, maar moet het uiteindelijk nét afleggen tegen de iets betere software van ASUS, de gemiddeld wat snellere usb-poorten en de nipte voorsprong als het om headers gaat, zowel voor algemeen gebruik als voor overklokken. Als geld echt geen rol speelt, mag je de ROG Hero als het ultieme Z590-bord beschouwen.

Alles erboven is vooral show met een hele specifieke insteek. Zo is de MSI MPG Z590 Carbon EK voorzien van een groot waterblok van de firma EK. ASUS en Gigabyte zijn volledig los gegaan met een zo krachtig mogelijke stroomvoorziening, die eigenlijk een beetje overdreven is, maar ze kiezen verder wel hun eigen pad. Zo valt Gigabyte op met een prachtige metalen afwerking en ASUS juist dankzij de extreme hoeveelheid toeters en bellen voor de fanatiekste overklokkers en knutselaars. Maar in beide gevallen geldt: 1000 euro voor een moederbord kunnen wij geenszins goedpraten.

©PXimport

ASUS ROG Maximus XIII Hero

Prijs
€ 469,-
Websitewww.asus.com/nl/10Score100

Het beste compacte bord

Tegenwoordig zijn de zogenaamde small-form-factor- (SFF) of itx-computers populair. Daarvoor is een itx-moederbord vereist. De meerprijs die men bereid is daarvoor te betalen, leidt ertoe dat fabrikanten deze moederborden duidelijk liefde geven. In tegenstelling tot bijvoorbeeld micro-atx, waarvan we er dit jaar welgeteld nul op de testbank konden plaatsen.

Gigabyte en ASUS hebben hun borden uitstekend uitgevoerd. We zien een stevige stroomvoorziening, plek voor twee M.2-ssd’s en interne usb-c-aansluitingen. Ook hebben beide borden acht usb-poorten achterop, waar vorig jaar zes nog de standaard was.

Op papier heeft Gigabyte een iets sterkere stroomvoorziening, maar beide kunnen een i9 prima aan en dus zien we daarin geen beperking. De toevoeging van een vierde fanheader op de Gigabyte wegen we wel mee, want die komt in menig behuizing wel van pas. ASUS scoort weer puntjes vanwege de toevoeging van Thunderbolt 4, de betere software en het feit dat het moederbord in staat is beide M.2-ssd’s te koelen. Gigabyte plaatst de tweede M.2-aansluiting achterop en daar kun je beter geen heethoofd installeren.

Zo lijkt het itx-bord van ASUS nipt de sterkere van de twee, maar het prijsverschil in het voordeel van Gigabyte vinden we wel heel erg fors. Mocht je per se Thunderbolt nodig hebben, dan is de keuze eenvoudig. Maar vanwege de prijs leunen we toch richting de Gigabyte. Een mooie pc bouwen is anno 2021 tenslotte al prijzig genoeg.

©PXimport

Gigabyte Z590I Aorus Ultra

Prijs
€ 279,-
Websitewww.gigabyte.com/nl9Score90

Conclusie

In een wereld zonder grootschalige chiptekorten zou Intels elfde generatie een gevalletje “too little, too late” zijn. Maar met het vooruitzicht dat de chiptekorten bij de concurrentie nog minimaal maanden aan zullen houden en de realisatie bij Intel dat het zijn prijzen scherp moet houden, lijkt de chipmaker vooralsnog even door te kunnen modderen totdat later dit jaar de beloofde cpu-revolutie arriveert in de vorm van Alder Lake.

Als je medio 2021 een nieuwe pc nodig hebt, lijkt een Intel-processor eigenlijk je enige optie te worden. Een goed moederbord is de basis van een stabiele pc. Alle moederbordfabrikanten nemen de stroomvoorziening serieus en je hoeft je tegenwoordig geen zorgen meer te maken of een moederbord kwalitatief wel voldoende is. Alleen als je de goedkoopste Z590-borden combineert met de duurste Intel Core i9 mét een overklok, hoef je pas echt aan extra koeling te denken. Daardoor kun je je praktisch volledig richten op de mogelijkheden van een moederbord.

Onze aanbevelingen in dit artikel zijn borden die in bredere zin positief opvallen en we zouden die als eerste overwegen. Elk van de overige borden kan ook een prima koop zijn. Let daarbij dan ook op tijdelijke deals, zoals cash-backs of Steam-tegoeden. Wie weet helpt zo’n voordeeltje de knoop door te hakken.

©PXimport

Niemand ontkomt aan ouder wordende ogen. Kleine letters, fel wit licht en drukke schermen maken het werken op de pc steeds vermoeiender. Windows 11 biedt gelukkig een schat aan verborgen opties om de tekst te vergroten, het contrast te verhogen en je vermoeide ogen rust te geven.

In Windows 11 pas je zonder extra software de beeldkwaliteit eenvoudig en snel aan, zodat alles weer prettig leest. Het type monitor of het tijdstip van de dag maakt daarbij niet uit. Bovendien profiteer je van nieuwe hulptechnologieën zoals live-ondertiteling en de Verteller met helder geluid.

Eerst pak je de algehele schaalinstelling aan, want die bepaalt hoe leesbaar alle vensters, apps en pictogrammen zijn. Klik op Start, ga naar Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Onder het kopje Schaal stel je met het keuzemenu een percentage in, bijvoorbeeld 125 of 150. Gebruik daarna de optie Aangepaste schaal, via het pijltje rechts van het keuzemenu, als de standaardpercentages niet bevallen: typ bijvoorbeeld 138 en kies Toepassen.

Scrol in het menu Beeldscherm iets omlaag naar Resolutie; kies altijd de aanbevolen waarde om te voorkomen dat de letters korrelig worden. Zodra schaal en resolutie kloppen, vormt dit de basis voor verdere verfijning, daarmee bespaar je jezelf voortaan eindeloos turen en inzoomen.

Rustiger beeld

Fel wit licht werkt als een spotlight op vermoeide netvliezen, daarom verdient de ingebouwde donkere modus je aandacht. Ga naar Instellingen /Persoonlijke instellingen /Kleuren. Selecteer in het vervolgkeuzemenu Donker; Windows past zowel de taakbalk als systeemvensters onmiddellijk aan, zodat grote witte vlakken verdwijnen.

Vind je dat nog niet uitgesproken genoeg? Activeer dan een contrastrijk thema. Scrol omlaag naar Contrastthema’s en druk op Bewerken. Kies bijvoorbeeld Woestijn voor zachte beige tinten of Schemering voor hoog contrast met paarse accenten. Klik op Opslaan als en vervolgens Toepassen zodat je altijd kunt terugkeren naar het standaardthema zonder instellingen kwijt te raken. Controleer tot slot of de websites zich aanpassen door in Edge het instellingenvenster te openen, naar Vormgeving te gaan en Donker als standaardthema te kiezen. Zo genieten je ogen overal van een rustiger beeld, terwijl kleuren toch voldoende onderscheid blijven bieden voor tabellen, grafieken en programmeervensters, zelfs tijdens een lange avond achter het scherm.

Haarscherpe letters

Zelfs met de juiste schaal kan tekst nog wazig lijken, vooral op oudere monitoren. Windows 11 bevat daarom de ClearType-tuner waarmee je de pixelweergave precies op je beeldscherm afstemt. Typ ClearType in het zoekvak op de taakbalk en selecteer ClearType-tekst aanpassen. Vink ClearType inschakelen aan, klik op Volgende en doorloop de vijf testpagina’s. Lees steeds aandachtig welk tekstblok het scherpst oogt en bevestig na elke keuze met Volgende. Zodra je op Voltooien klikt, slaat Windows de subpixelmatrix permanent op, zodat letterranden niet meer rafelen.

Wil je daarnaast een groter basislettertype? Open dan Instellingen / Toegankelijkheid /Tekstgrootte. Schuif de balk naar rechts, controleer het voorbeeld en druk op Toepassen. Deze instelling schaalt alleen letters op, niet het volledige venster, zodat lay-outs intact blijven.

Maak ook gebruik van het nieuwe variabele systeemlettertype Segoe Fluent. Schakel naar Persoonlijke instellingen, open Lettertypen en klik op de downloadlink voor Segoe UI Variable als die nog ontbreekt. Dankzij het variabel gewicht en de breedte blijft de tekst leesbaar bij elke resolutie en zoomfactor. Dat is vooral nuttig voor programmeeromgevingen en uitgebreide spreadsheets, ook tijdens presentaties op grote projectieschermen.

Nachtlamp optimaal afstellen

Blauw licht verstoort niet alleen de slaapcyclus, maar prikkelt ook vermoeide ogen. Windows 11 beschikt over de instelbare functie Nachtlamp die de kleurtemperatuur automatisch naar warm oranje verschuift.

Open Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Schakel de schuifregelaar Nachtlamp in. Klik vervolgens op het pijltje ernaast om het vervolgmenu te openen; hier bepaal je met een eenvoudige schuif hoe warm het scherm wordt. Een waarde rond 45 maakt het beeld zachter zonder dat foto- en videokleuren onherkenbaar worden.

Schakel Nachtlamp instellen in en zet daarna Schema op Zonsondergang tot zonsopgang als je pc locatiegegevens mag gebruiken. Werk je op een geïsoleerd netwerk, kies dan Aangepast schema en vul je gebruikelijke werktijden in. Windows onthoudt de laatste handmatige wijziging, dus als je incidenteel een kleurkritische taak uitvoert, kun je de nachtlamp vanuit het Actiecentrum tijdelijk uitschakelen door op de tegel Nachtlamp te klikken. Vergeet niet dat de functie per monitor instelbaar is; bij een multi-monitoropstelling profiteer je optimaal door alle schermen dezelfde temperatuur te geven. Dan hoef je nooit meer handmatig te schuiven tijdens een laat avondje.

Nooit meer zoeken

Het muispijltje kwijtraken kost frustratie én tijd. Ga daarom naar Instellingen, open Bluetooth en apparaten en kies Muis. Klik op Aanvullende muisinstellingen, selecteer het tabblad Aanwijzers en wijzig het schema naar Windows Zwart (extra groot)(systeemschema) voor maximale zichtbaarheid. Bevestig met OK. De aanwijzer ligt nu duidelijk boven drukke achtergronden.

Ga vervolgens naar Tekstcursor in het menu Toegankelijkheid in de hoofdinstellingen van Windows 11. Zet de schakelaar Tekstcursorindicator aan, kies een opvallende kleur en vergroot de indicatorbreedte tot twee pixels. Wanneer je nu een Word-document bewerkt, verschijnt naast de dunne verticale streep een helder blokje dat direct opvalt. Met deze instellingen zie je veel sneller waar je typt. Bovendien spaar je je ogen doordat minder heen-en-weerbeweging nodig is tijdens intensief bureaubladwerk.

Snel inzoomen

Wanneer zelfs vergrote fonts tijdelijk onvoldoende zijn, biedt de Vergrootglas-tool soelaas. Druk op Windows-toets+Plus om het hulpmiddel direct te starten. Een zwevende balk verschijnt; hier stel je met Plus en Min het zoomniveau per stap van tien procent in. Voor volledige schermvullende vergroting selecteer je Volledig scherm; beweeg de muis dan om desoriëntatie te voorkomen.

Heb je snel een getal in Excel nodig, typ dan Ctrl+Alt+I voor de Inverted-weergave; de kleuren keren om, waardoor hoog contrast ontstaat zonder de rest van Windows te beïnvloeden. Sluit het Vergrootglas met Windows-toets+Esc om resources vrij te maken. Door deze sneltoetsen in het geheugen te prenten, schakel je binnen seconden tussen normaal en ingezoomd beeld zonder losse hulpmiddelen of browserplug-ins.

Verteller en ondertitels

Zelf lezen is niet altijd de snelste optie; af en toe laten voorlezen ontlast bovendien je ogen. Windows 11 levert daarom Verteller mee. Druk op Ctrl+Windows-toets+Enter om de schermlezer te starten. Een blauwe rand markeert het actieve element. Gebruik Ctrl+Caps Lock+K om de huidige paragraaf te laten voorlezen en pauzeer met Ctrl. Stel het spreektempo in door Caps Lock+Plus of Caps Lock+Min te drukken totdat de stem comfortabel klinkt. Ga naar Instellingen /Toegankelijkheid en klik op Verteller voor meer instellingen. Denk aan het automatisch aanzetten van de Verteller voordat je bent ingelogd en de knop die je gebruikt om het te bedienen.

Als je liever zelf leest maar wel ondertiteling wilt in vergaderingen, activeer dan de functie Live bijschriften via Ctrl+Windows-toets+L. Windows toont boven in beeld realtime tekst van elk audiosignaal, ook offline. Binnen het Ondertitels-venster klik je op Instellingen, en vervolgens op Voorkeuren / Bijschriftstijl voor extra opties voor lettergrootte en uiterlijk. Combineer beide tools door Verteller het ondertitelingsvenster te laten voorlezen. Zo krijg je tegelijk visuele en auditieve feedback en verminder je vermoeidheid na lange Teams-sessies op elke werkdag.

De CES in Las Vegas, die van 6 tot en met 9 januari 2026 plaatsvindt, is de grootste technologiebeurs ter wereld. Jaarlijks worden voorafgaand aan het evenement de CES Innovation Awards toegekend aan producten die uitblinken in ontwerp en techniek. MSI valt dit jaar – net als voorgaande jaren – weer in de prijzen.

De fabrikant sleept drie prijzen in de wacht, waaronder de titel Best of Innovation voor de GeForce RTX 5080 16G Expert Series. Daarnaast kregen de Vision RS AI 2nd en de EdgeXpert een Innovation Award Honoree-vermelding. Daarmee onderstreept MSI zijn positie als ontwikkelaar van krachtige oplossingen voor gaming, creatie en AI-toepassingen.

De GeForce RTX 5080 16G Expert Series combineert een gegoten aluminium behuizing met het nieuwe Flow Frozr 2-koelsysteem, dat zorgt voor betere warmteafvoer en stabiele prestaties bij langdurig gebruik. De kaart richt zich op gamers en makers die hoge rekenkracht en betrouwbare koeling nodig hebben.

©MSI

De Vision RS AI 2nd is een high-end gaming desktop-pc met de nieuwste Intel Core Ultra-processor en NVIDIA RTX-grafische kaart. De pc beschikt over AI-gestuurde koeling, ondersteuning voor wifi 7 en bluetooth, en wordt geleverd met Windows 11 Pro. Dankzij de ruime behuizing en het overzichtelijke kabelbeheer is het systeem eenvoudig uit te breiden.

©MSI

De EdgeXpert is ontworpen voor bedrijven en onderzoeksomgevingen. Het systeem gebruikt NVIDIA's Grace Blackwell-architectuur voor lokale AI-versnelling, zodat modellen direct op de werkplek kunnen worden getraind en toegepast. Dit versnelt data-analyse en maakt realtime berekeningen mogelijk zonder afhankelijkheid van de cloud.

Bezoekers van CES 2026 kunnen de bekroonde producten van MSI van 6 tot en met 9 januari bekijken in Las Vegas. Daar presenteert het merk zijn nieuwste generatie oplossingen voor gaming, creatie en zakelijke AI-toepassingen.

©MSI