Kookplaten zijn er in diverse uitvoeringen, waarbij onderscheid gemaakt kan worden uit vier hoofdtypen. Denk van te voren goed na over het type plaat dat bij jou past. Dat zorg dat je ook daadwerkelijk op lange termijn (kook)plezier beleeft aan je toestel.

Gaskookplaat

©sebos

Om te beginnen is er natuurlijk de aloude gaskookplaat. Die heeft om diverse redenen z’n tijd wel zo’n beetje gehad, zeker voor thuisgebruik. Ten eerste is het nog nooit zo duidelijk geweest als nu, dat gas een energiebron is die op z’n eind loopt, met heel veel extreme prijsschommelingen. Ook is er het hoofdstuk veiligheid. Zeker met kinderen in huis kun je je afvragen of een gasfornuis de ideale keuze is. Ook kun je zelf vergeten het gas een keer uit te zetten. Iets om zeker ook in ’t achterhoofd te houden. Dat gezegd hebbende, kent dit type kookplaat nog altijd een schare liefhebbers. Bekende voordelen van een gasplaat zijn dat het geheel direct op temperatuur is qua warmtebron en dat ‘bijregeling’ direct reageert. Je pan zélf moet natuurlijk nog wel opwarmen of reageren; dat kost met name bij bijvoorbeeld van die dikke gietijzeren pannen ook een beetje tijd. Waarmee we dan indirect meteen op nog een ander voordeel komen van de gaskookplaat: je kunt er elke pan op gebruiken. Dan zijn er nog de meer praktische nadelen in het gebruik. Technisch gezien is koken op gas vérre van efficiënt: een groot deel van de opgewekte warmte gaat verloren. Merk jij tijdens het koken niet zo heel veel van, maar je ziet ’t wel op je rekening. En dan is er het schoonmaken: da’s toch altijd een hoop gedoe. Om de zaak echt goed schoon te krijgen moeten de pitten verwijderd worden en dient er stevig gepoetst te worden. 

Vergelijk op Kieskeurig.nl alle gaskookplaten.

Inductie, dé vervanger voor gas

©Henadzy - stock.adobe.com

De inductiekookplaat is eigenlijk dé vervanger voor koken op gas. De opbouw aan de buitenkant is simpel: een vierkante glasplaat. Dat maakt het schoonhouden wel heel makkelijk, alvast. Verder geldt dat een inductiekookplaat qua ‘gedrag’ nog ’t meest lijkt op gaskoken. De opwarmtijd is kort en de reactiesnelheid hoog. Een echt lange gewenningstijd zul je dus niet hebben, als je een overstapper van gas bent. Wel geldt er een belangrijke limitering: op een inductieplaat kun je alléén met pannen koken die voorzien zijn een ijzeren of stalen bodem. Ga je nieuwe pannen aanschaffen, dan moet je dus goed checken of ze geschikt zijn voor inductie. Héb je al pannen, maar weet je niet of ze werken op een inductieplaat? Dan is er een snelle test: als een magneetje aan de bodem van de pan blijft plakken (we hebben het dan over een schone pan…) zit je goed en werkt hij op een inductieplaat. Gewoon uitproberen kan ook natuurlijk; een pan wordt niet of nauwelijks warm op een inductiekookplaat als ie er niet geschikt voor is. Overigens kun je dan altijd nog aan de slag met een handige adapter, zodat je gewoon je eigen pannen kunt blijven gebruiken. Verder geldt dat je een aparte groep moet hebben in de meterkast om de inductieplaat op aan te sluiten. Ook is veelal een speciale aansluiting in de keuken nodig, die aangelegd moet worden. Nieuwbouwhuizen (en recent gemoderniseerde exemplaren) zijn vrijwel allemaal geschikt voor inductiekookplaten (en andere typen elektrische kookplaten).

Vergelijk op Kieskeurig.nl alle inductiekookplaten.

Elektrische kookplaat

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

Een wat onduidelijke term die slaat op de alweer wat oudere soorten elektrische kookplaten. Wat velen aanlokkelijk doet lijken is de veelal erg lage aanschafprijs. Maar daar komen ook een aantal nadelen bij kijken die met name op langere termijn gaan vervelen. Je herkent dit type kookplaat aan de grijze, keramische cirkels. Op elke cirkel plaats je een pan; vaak zit er midden in de plaat ook nog een soort knop: de thermostaat. Het grootste probleem van dit type kookplaat is dat ’t even duurt voordat hij op temperatuur is, terwijl ook bijsturen – hoger of lager draaien – tijd kost. Een snelle reddingsactie om eten te redden dat dreigt aan te branden gaat je niet met de regelaar lukken, daarvoor moet je de pan van de plaat halen. Verder blijven gebruikte kookplaten lang gloeiend heet. Niet alleen zonde van de verloren gegane energie (al kun je ook gebruik van deze eigenschap maken door een hete kookplaat na het koken nog even als warmhoudplaat te gebruiken met uitgeschakelde stroom), maar ook is het oppassen. Je denkt er niet altijd over na dat een kookplaat nog gloeiend heet is na bijvoorbeeld vijf minuten. En dat kan weer verbrande vingers opleveren. Daardoor is het ook minder geschikt voor als er kinderen in de buurt zijn. Voordeeltje tot slot: je kunt er alle typen pannen op gebruiken. Wel geldt dat deze – in verband met een optimale warmteoverdracht – een zo vlak mogelijke bodem moeten hebben. Dat is bij pannen die een eerder leven op een gasfornuis achter de rug hebben vaak niet het geval. 

Keramisch koken

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

Een keramische kookplaat oogt als een inductiekookplaat, maar is dat beslist niet. Dat blijkt onder meer uit het aantrekkelijk lage prijskaartje. Eigenlijk is het enige voordeel ten opzichte van de elektrische kookplaat ’t feit dat ook hier een makkelijk schoon te maken glasplaat de warmtebronnen afdekt. Voor de rest geldt dat het energieverbruik hoog is, waardoor goedkoop op de lange termijn dus duurkoop wordt. Verder heeft de keramische kookplaat eigenlijk dezelfde nadelen als de aloude standaard elektrische kookplaat: opwarmen kost tijd, de reactiesnelheid is laag en de plaat blijft na het koken lang gloeiend heet. Nog iets om in het achterhoofd te houden: iets als wokken is slecht te doen op een keramische kookplaat. Als je van snel en dynamisch koken houdt, is dit niet de plaat waar je voor moet kiezen. In principe werken alle soorten pannen op dit type warmtebron, dat is – naast de lage prijs – dan weer een van de voordelen. 

Halogeen kookplaat

©Liaurinko - stock.adobe.com

Bij een halogeen kookplaat wordt – zoals de naam wellicht al doet vermoeden – een halogeenlamp als warmtebron ingezet. Dat heeft als voordeel dat de aanschafprijs verrassend laag ligt. Maar er is ook nog een verborgen verrassing: deze lampen slijten nogal snel. En dan wordt het onder de streep uiteindelijk toch weer duur bij veelvuldig gebruik. De glasplaat boven deze lampen maakt schoonmaken dan weer wel makkelijk. Maar net als de keramische en reguliere elektrische kookplaat zien we wederom de bekende nadelen: de plaat blijft na gebruik lang bloedheet. Ook dynamisch en ‘nauwkeurig’ koken is niet mogelijk, waardoor iets als wokken ook hier afvalt. Tot slot geldt dat je ook op de halogeen kookplaat alle soorten pannen kwijt kunt.

Welke kookplaat is geschikt voor jou?

Voor serieus en prettig koken zijn de twee meest voor de hand liggende opties – qua gebruiksgemak – de gaskookplaat en de inductieplaat. De andere soorten elektrische kookplaten zijn eigenlijk alleen interessant als je weinig achter het fornuis te vinden bent en geld wilt besparen. Kook je veel (dagelijkse maaltijd voor gezin of gewoon omdat je het leuk vindt), dan is eigenlijk alleen de inductiekookplaat van harte aan te bevelen. Deze past bovendien ook mooi in de huidige trend met zonnepanelen op het dak enzovoort. Elektriciteit is de toekomst, gas verre van. Heb je het geld even niet voor een inductiekookplaat, dan kun je – als je er een hebt – beter je oude beestje nog even blijven gebruiken en doorsparen voor inductie. Dat levert onder de streep het meeste kookplezier en uiteindelijk ook de laagste energie-rekening op. Enige nadeel is dat alleen pannen met een stalen en ijzeren bodem werken op een inductieplaat.

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.