Standaard krijgen mobieltjes en pda's een flinke verzameling software mee. Daarnaast is het mogelijk om, afhankelijk van uw wensen, zelf programma's te installeren. Eén van de bekendste is ongetwijfeld routeplanner TomTom, maar daarnaast zijn er inmiddels duizenden andere programma's waarmee u bijvoorbeeld makkelijker informatie invoert en beheert, muziek en film afspeelt of even kunt gamen.

Standaard krijgen mobieltjes en pda's een flinke verzameling software mee. Daarnaast is het mogelijk om, afhankelijk van uw wensen, zelf programma's te installeren. Eén van de bekendste is ongetwijfeld routeplanner TomTom, maar daarnaast zijn er inmiddels duizenden andere programma's waarmee u bijvoorbeeld makkelijker informatie invoert en beheert, muziek en film afspeelt of even kunt gamen. Aan veel van deze software hangt een prijskaartje, maar inmiddels is er ook een grote groep programma's die gratis is. We presenteren u een selectie van de beste freeware voor smartphone en pda.

Thuis, kantoor en internet

Verschillende platformen

Zo maar software installeren op uw mobiele kompaan is er niet bij. Er zijn nogal wat verschillende besturingssystemen en het is van belang dat u alleen software gebruikt die voor uw apparaat geschikt is. De belangrijkste platformen zijn:
Symbian
Komt vooral voor op telefoons van Nokia, Ericsson, Panasonic en Samsung. Dit besturingssysteem is gebaseerd op het EPOC-platform van Psion.

J2ME
Dit is een variant op het Javaplatform Java 2 Micro Edition dat op veel mobieltjes en pda's is te vinden. Dit is geen besturingssysteem, maar een omgeving’waarin Java-programma's (veelal games) speciaal ontwikkeld voor mobiele apparaten, kunnen worden gebruikt.Windows Mobile
Een verzamelnaam voor diverse op Windows gebaseerde besturingssystemen. Er zijn diverse versies waarvan Windows Mobile 2003,Windows Mobile 5 en Windows 6 de laatste zijn, elk in twee varianten: Pocket PC (voor pda) en Smartphone-edition (voor slimme mobieltjes). Let er bij het downloaden en installeren van Windows-software op of deze wel geschikt is voor uw pda.

PalmOS
Besturingssysteem dat in eerste instantie alleen voor de Palm handhelds (pda's) werd gebruikt en later ook door de fabrikanten Garmin en Handspring. Vanwege een overname en omdat de laatste Palm Treo gebruikmaakt van Windows Mobile is onduidelijk wat er met PalmOS gaat gebeuren. De oudere Palms kunnen alleen software gebruiken die voor monochrome (zwart-wit) schermpjes is ontwikkeld. De nieuwere modellen kunnen daarnaast ook de nieuwere programma's in kleur draaien.

Overige
Er zijn verder nog een aantal kleinere besturingssystemen waarvoor software te vinden is. Voorbeelden hiervan zijn Newton, (Psion) Series 3 en Siena. Ook voor de Apple iPod zijn tal van hulpjes ontwikkeld die deze multimediaspeler meer functies geven.Bijna alle pda's en mobieltjes bevatten een Kladblok voor notities, behalve de Smartphones met Windows Mobile. Geen nood, met MilloNotes maakt u handige kattebelletjes. Ook bij Palm valt er een en ander te verbeteren. Met BigClock doet deze pda het erg leuk als Bureau-accessoire met een handige klok inclusief kalender en alarmfunctie. De dubbel uitgevoerde wereldklok laat u weten of u nog (of al) kunt bellen met familie of relatie in het buitenland zonder die persoon onbedoeld hartverlammend te wekken. Of dat allemaal nog niet genoeg is, bouwt BigClock uw Palm net zo gemakkelijk om tot een stopwatch met alles erop en eraan.
Uw pda als hulp bij de boodschappen? Neem dan Handy Shopper. U maakt een lijstje voor elke winkel die u wilt bezoeken. U kunt zowel de gewenste producten invullen als hun prijs, zodat u altijd een overzicht hebt van alle producten en bedragen. Het invullen kunt u ter plekke doen, zodat u na het afrekenen in één keer ziet of de kassabon klopt. De valuta zijn instelbaar, evenals de btw-tarieven.
Ondersteunt uw mobiele apparaat Java? Surf dan naar Mobile GMaps: een programma waarmee u het handige Google Maps op uw mobiel of pda kunt raadplegen.

Multimedia

Een film kijken in de trein of op het vakantieverblijf kan natuurlijk al jaren met een draagbare dvdspeler, en sinds enige tijd ook met tientallen andere apparaatjes. De tijd dat een pda nog als organizer door het leven ging, ligt ver achter ons. Er zijn inmiddels volop mogelijkheden op het gebied van video. Bijkomend voordeel is dat de meeste pda's een breedbeeldscherm hebben, alsof ze voor film zijn gemaakt.
The Core Pocket Media Player is een fraai programma, dat met veel soorten videoformaten overweg kan. Helaas niet met de wmv-bestanden voor Windows Media Player 9 en hoger, maar bijvoorbeeld wel met DivX, Xvid, mp3 en mpeg. Is geen onoverkomelijk probleem, aangezien video softwarematig op de pc met veel gratis programma's eenvoudig is om te zetten naar het gewenste formaat – zie voor meer informatie over conversie bijvoorbeeld hier. De voor het afspelen van video benodigde codecs zijn reeds gebundeld met het programma. Geschikt voor Palm en Windows Mobile. Installeren en kijken maar!
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: voor wie bij fotograferen meteen denkt aan een handige functie op moderne mobiele telefoons, is DOFmaster niet geschikt. Als we u vertellen dat deze rekenhulp (beschikbaar voor Windows Mobile en Palm) is bedoeld om de juiste instellingen te bepalen voor diafragma, brandpuntsafstand en afstand tot het onderwerp om een bepaalde scherptediepte (Depth Of Field) te bereiken, is duidelijk dat de doelgroep eerder te vinden is onder (semi)professionele fotografen.

Utilities

Met name SmartPhone-gebruikers weten hoe vervelend het is om met een lege batterij te zitten. Dat is niet ondenkbaar want de streepjes van de batterij-indicator zeggen vrij weinig. BLifePlugin verzamelt gedurende twee tot drie 'gewone' dagen informatie over het gebruik van uw toestel en schat in hoeveel uren/minuten u nog vooruit kunt.
Zowel SmartPhone als Pocket PC-gebruikers zullen heel blij zijn met Mobile AppMover, een tool waarmee u de locatie van geïnstalleerde programmatuur kunt veranderen; handig als u een programma van het interne geheugen naar het geheugenkaartje wilt verhuizen. Op de website van de maker zijn overigens meer juweeltjes te vinden.
Wel wachtwoorden, pincodes en andere gevoelige informatie meenemen op uw SmartPhone maar liever geen zorgen bij verlies of diefstal? Gebruik DocLock: een digitale kluis die alle data versleutelt.

Games

De beste sites voor software

Pocketland.nlSmartsym.nlFreeware-palm.comTucows.comSmartphonefreeware.comPdassi.nlPdaGold.comTopsites.Cearchives.comMet name apparaten met kleinere schermen lenen zich niet erg voor het spelen van snelle games. Als u het echter leuk vindt om te puzzelen is Smoresoft Sudoku voor de Pocket PC zonder meer leuk. Voor uw Windows Smartphone is er Gnuboy CE, waarmee u ook (vele duizenden) spelletjes die voor de Gameboy zijn ontwikkeld, kunt spelen op uw mobiel.
Het Formule 1-seizoen is volop bezig en de ware fan mist uiteraard geen enkele wedstrijd. Om te zorgen dat dat zo blijft en om alvast uit te kijken naar het volgende evenement, biedt het programmaatje F1 2007 een overzicht van alle geplande races. Behalve gegevens over waar en wanneer wordt gereden biedt F1 uitgebreide circuitinformatie. Een eenvoudig, doch uiterst handig hulpje voor de Palmliefhebber.
Een andere aanrader voor de Palm tenslotte is Puzzles dat u in één klap 22 spelletjes rijker maakt. Type vier-op-een-rij en mijnenveger, dus ook leuk voor de wat jongere spelers. Niet bij allemaal is even snel duidelijk hoe ze werken; het uitzoeken daarvan is vast de 23e puzzel!

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.