Standaard krijgen mobieltjes en pda's een flinke verzameling software mee. Daarnaast is het mogelijk om, afhankelijk van uw wensen, zelf programma's te installeren. Eén van de bekendste is ongetwijfeld routeplanner TomTom, maar daarnaast zijn er inmiddels duizenden andere programma's waarmee u bijvoorbeeld makkelijker informatie invoert en beheert, muziek en film afspeelt of even kunt gamen.

Standaard krijgen mobieltjes en pda's een flinke verzameling software mee. Daarnaast is het mogelijk om, afhankelijk van uw wensen, zelf programma's te installeren. Eén van de bekendste is ongetwijfeld routeplanner TomTom, maar daarnaast zijn er inmiddels duizenden andere programma's waarmee u bijvoorbeeld makkelijker informatie invoert en beheert, muziek en film afspeelt of even kunt gamen. Aan veel van deze software hangt een prijskaartje, maar inmiddels is er ook een grote groep programma's die gratis is. We presenteren u een selectie van de beste freeware voor smartphone en pda.

Thuis, kantoor en internet

Verschillende platformen

Zo maar software installeren op uw mobiele kompaan is er niet bij. Er zijn nogal wat verschillende besturingssystemen en het is van belang dat u alleen software gebruikt die voor uw apparaat geschikt is. De belangrijkste platformen zijn:
Symbian
Komt vooral voor op telefoons van Nokia, Ericsson, Panasonic en Samsung. Dit besturingssysteem is gebaseerd op het EPOC-platform van Psion.

J2ME
Dit is een variant op het Javaplatform Java 2 Micro Edition dat op veel mobieltjes en pda's is te vinden. Dit is geen besturingssysteem, maar een omgeving’waarin Java-programma's (veelal games) speciaal ontwikkeld voor mobiele apparaten, kunnen worden gebruikt.Windows Mobile
Een verzamelnaam voor diverse op Windows gebaseerde besturingssystemen. Er zijn diverse versies waarvan Windows Mobile 2003,Windows Mobile 5 en Windows 6 de laatste zijn, elk in twee varianten: Pocket PC (voor pda) en Smartphone-edition (voor slimme mobieltjes). Let er bij het downloaden en installeren van Windows-software op of deze wel geschikt is voor uw pda.

PalmOS
Besturingssysteem dat in eerste instantie alleen voor de Palm handhelds (pda's) werd gebruikt en later ook door de fabrikanten Garmin en Handspring. Vanwege een overname en omdat de laatste Palm Treo gebruikmaakt van Windows Mobile is onduidelijk wat er met PalmOS gaat gebeuren. De oudere Palms kunnen alleen software gebruiken die voor monochrome (zwart-wit) schermpjes is ontwikkeld. De nieuwere modellen kunnen daarnaast ook de nieuwere programma's in kleur draaien.

Overige
Er zijn verder nog een aantal kleinere besturingssystemen waarvoor software te vinden is. Voorbeelden hiervan zijn Newton, (Psion) Series 3 en Siena. Ook voor de Apple iPod zijn tal van hulpjes ontwikkeld die deze multimediaspeler meer functies geven.Bijna alle pda's en mobieltjes bevatten een Kladblok voor notities, behalve de Smartphones met Windows Mobile. Geen nood, met MilloNotes maakt u handige kattebelletjes. Ook bij Palm valt er een en ander te verbeteren. Met BigClock doet deze pda het erg leuk als Bureau-accessoire met een handige klok inclusief kalender en alarmfunctie. De dubbel uitgevoerde wereldklok laat u weten of u nog (of al) kunt bellen met familie of relatie in het buitenland zonder die persoon onbedoeld hartverlammend te wekken. Of dat allemaal nog niet genoeg is, bouwt BigClock uw Palm net zo gemakkelijk om tot een stopwatch met alles erop en eraan.
Uw pda als hulp bij de boodschappen? Neem dan Handy Shopper. U maakt een lijstje voor elke winkel die u wilt bezoeken. U kunt zowel de gewenste producten invullen als hun prijs, zodat u altijd een overzicht hebt van alle producten en bedragen. Het invullen kunt u ter plekke doen, zodat u na het afrekenen in één keer ziet of de kassabon klopt. De valuta zijn instelbaar, evenals de btw-tarieven.
Ondersteunt uw mobiele apparaat Java? Surf dan naar Mobile GMaps: een programma waarmee u het handige Google Maps op uw mobiel of pda kunt raadplegen.

Multimedia

Een film kijken in de trein of op het vakantieverblijf kan natuurlijk al jaren met een draagbare dvdspeler, en sinds enige tijd ook met tientallen andere apparaatjes. De tijd dat een pda nog als organizer door het leven ging, ligt ver achter ons. Er zijn inmiddels volop mogelijkheden op het gebied van video. Bijkomend voordeel is dat de meeste pda's een breedbeeldscherm hebben, alsof ze voor film zijn gemaakt.
The Core Pocket Media Player is een fraai programma, dat met veel soorten videoformaten overweg kan. Helaas niet met de wmv-bestanden voor Windows Media Player 9 en hoger, maar bijvoorbeeld wel met DivX, Xvid, mp3 en mpeg. Is geen onoverkomelijk probleem, aangezien video softwarematig op de pc met veel gratis programma's eenvoudig is om te zetten naar het gewenste formaat – zie voor meer informatie over conversie bijvoorbeeld hier. De voor het afspelen van video benodigde codecs zijn reeds gebundeld met het programma. Geschikt voor Palm en Windows Mobile. Installeren en kijken maar!
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: voor wie bij fotograferen meteen denkt aan een handige functie op moderne mobiele telefoons, is DOFmaster niet geschikt. Als we u vertellen dat deze rekenhulp (beschikbaar voor Windows Mobile en Palm) is bedoeld om de juiste instellingen te bepalen voor diafragma, brandpuntsafstand en afstand tot het onderwerp om een bepaalde scherptediepte (Depth Of Field) te bereiken, is duidelijk dat de doelgroep eerder te vinden is onder (semi)professionele fotografen.

Utilities

Met name SmartPhone-gebruikers weten hoe vervelend het is om met een lege batterij te zitten. Dat is niet ondenkbaar want de streepjes van de batterij-indicator zeggen vrij weinig. BLifePlugin verzamelt gedurende twee tot drie 'gewone' dagen informatie over het gebruik van uw toestel en schat in hoeveel uren/minuten u nog vooruit kunt.
Zowel SmartPhone als Pocket PC-gebruikers zullen heel blij zijn met Mobile AppMover, een tool waarmee u de locatie van geïnstalleerde programmatuur kunt veranderen; handig als u een programma van het interne geheugen naar het geheugenkaartje wilt verhuizen. Op de website van de maker zijn overigens meer juweeltjes te vinden.
Wel wachtwoorden, pincodes en andere gevoelige informatie meenemen op uw SmartPhone maar liever geen zorgen bij verlies of diefstal? Gebruik DocLock: een digitale kluis die alle data versleutelt.

Games

De beste sites voor software

Pocketland.nlSmartsym.nlFreeware-palm.comTucows.comSmartphonefreeware.comPdassi.nlPdaGold.comTopsites.Cearchives.comMet name apparaten met kleinere schermen lenen zich niet erg voor het spelen van snelle games. Als u het echter leuk vindt om te puzzelen is Smoresoft Sudoku voor de Pocket PC zonder meer leuk. Voor uw Windows Smartphone is er Gnuboy CE, waarmee u ook (vele duizenden) spelletjes die voor de Gameboy zijn ontwikkeld, kunt spelen op uw mobiel.
Het Formule 1-seizoen is volop bezig en de ware fan mist uiteraard geen enkele wedstrijd. Om te zorgen dat dat zo blijft en om alvast uit te kijken naar het volgende evenement, biedt het programmaatje F1 2007 een overzicht van alle geplande races. Behalve gegevens over waar en wanneer wordt gereden biedt F1 uitgebreide circuitinformatie. Een eenvoudig, doch uiterst handig hulpje voor de Palmliefhebber.
Een andere aanrader voor de Palm tenslotte is Puzzles dat u in één klap 22 spelletjes rijker maakt. Type vier-op-een-rij en mijnenveger, dus ook leuk voor de wat jongere spelers. Niet bij allemaal is even snel duidelijk hoe ze werken; het uitzoeken daarvan is vast de 23e puzzel!

De Oppo Find X9 Pro is een van de duurste smartphones die je kunt kopen. Het is ook het toestel met de langste accuduur, althans in onze gebruikstests. Wat kun je nog meer verwachten? Je leest het in deze Oppo Find X9 Pro-review.

De beste accuduur

Een van de speerpunten van de Oppo Find X9 Pro is zijn reusachtige batterij. Een 7500mAh-accu voorziet de telefoon van stroom en verpulvert hiermee de accu's van de Apple iPhone 17 Pro Max (nog geen 5000 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh) en Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh). Eigenlijk komt alleen de OnePlus 15 in de buurt, met zijn 7300mAh-accu. Oppo en OnePlus zijn zustermerken. In onze test met de OnePlus 15 concludeerden wij dat we het toestel probleemloos twee dagen kunnen gebruiken bij regulier gebruik. Goed nieuws: voor de Oppo Find X9 Pro geldt hetzelfde. Het lukt ons echt niet om de accu op één dag leeg te trekken en ook bij intensiever gebruik kunnen we de twee dagen aantikken.

©Rens Blom

De Oppo Find X9 Pro hoef je dus maar om de nacht op te laden. Of ergens in de ochtend, dat kan ook. Het toestel ondersteunt namelijk erg snel opladen via de meegeleverde usb-c-kabel, al dien je dan wel zelf de benodigde adapter te kopen. Met een andere adapter gaat het laden een stuk minder snel. Voor draadloos opladen geldt hetzelfde. Het kan heel snel via een optionele Oppo-oplader of langzamer via een draadloze oplader van een ander merk.

©Rens Blom

Goed scherm

Gelukkig heeft de Oppo Find X9 Pro meer te bieden dan een fantastische accuduur. Dat mag ook wel voor die adviesprijs van 1299 euro. Het toestel beschikt over een premium ontwerp dat lekker in de hand ligt en een vingerafdrukscanner in het scherm die eigenlijk nooit dienst weigert. Het beeldscherm zelf is ook van heel hoge kwaliteit en meet 6,78 inch. Dat is fors, maar wel prettig bij het kijken van video's, gamen en typen met twee handen. Door de resolutie van 2772 x 1272 pixels is het scherm lekker scherp en de 120Hz-verversingssnelheid maakt het beeld soepel.

©Rens Blom

Hardware

Onder de motorkap zoemt – geruisloos natuurlijk – een MediaTek-processor. De dagen dat MediaTek bekendstond als een minder goede chipfabrikant zijn echt voorbij. De Dimensity 9500-chip in de Find X9 Pro is razendsnel, energiezuinig en heeft ook geen enkele moeite met games. En ja, gelet op de hoge adviesprijs van de smartphone is het niet verrassend dat Oppo er 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in zet. Een welkome combinatie die de Find X9 Pro klaarmaakt voor jaren gebruik.

Heel ver zoomen

Een ander sterk punt van de Find X9 Pro zijn de camera's. Het camera-eiland op de achterkant is groot en steekt best uit, wat komt omdat er serieuze (zoom)camera's in de behuizing zitten. Oppo werkt – al jaren – samen met fotografiemerk Hasselblad om de kwaliteit van zijn premium smartphonecamera's te verbeteren en dat is bij de Find X9 Pro niet anders. In de praktijk zijn wij bijzonder tevreden over de fotografie- en video-prestaties van de smartphone. Plaatjes ogen haarscherp, hebben realistische kleuren en zijn een genot om te bekijken op het smartphonescherm óf een groter scherm.

©Rens Blom

Interessant is de geavanceerde zoomcamera, waarmee je het beeld héél veel keren dichterbij haalt. We hebben de Find X9 Pro meegenomen naar China, waar we fabrieken van Oppo bezochten, en fotografeerden een en ander vanuit onze hotelkamer. Zoals je hieronder ziet, kun je vanaf de 21ste verdieping zó ver en goed inzoomen dat je een autobestuurder prima in beeld krijgt én de kentekenplaat kunt lezen. Of je ziet de tekst op het scherm van het reuzenrad, dat honderden meters verderop staat. Bij dat maximaal inzoomen zet de camerasoftware AI in om het beeld te verduidelijken. Daar wordt het beeld inderdaad duidelijker van, niet mooier.

©Rens Blom

©Rens Blom

Prima software vol apps

De Oppo Find X9 Pro draait op Android 16 en krijgt vijf jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Dat is goed, maar minder lang dan de zeven jaar complete updates die Google, Samsung en Apple uitrollen voor hun toptelefoons. De ColorOS-schil van Oppo werkt prima en bevat veel handige functies, maar ook ongevraagde commerciële apps als TikTok. Wij vinden het raar dat we op een peperdure smartphone lastiggevallen worden door meldingen van apps waar wij niets mee te maken willen hebben.

©Rens Blom

Conclusie: Oppo Find X9 Pro kopen?

De Oppo Find X9 Pro is een premium smartphone met fantastische hardware, een heel goede zoomcamera en de beste accuduur die je kunt vinden. De software is nog wat voor verbetering vatbaar en de adviesprijs kan een terecht struikelblok zijn. Wel nemen we ons petje af voor wat de Find X9 Pro allemaal te bieden heeft.

Wie deze Black Friday zijn woonkamer wil omtoveren tot een thuisbioscoop, treft het: 2025 is een ongekend sterk jaar voor soundbar-deals. Topmodellen van JBL, LG, Sonos, Samsung én Sony zijn tot de laagste prijs ooit gedaald en behoren bovendien tot de beste systemen van dit moment.

In dit artikel lees je precies welke vijf soundbars er écht bovenuit steken en waarom deze aanbiedingen zo interessant zijn. Je krijgt per model een uitgebreid beeld van de mogelijkheden, de geluidskwaliteit en natuurlijk de actuele Black Friday-prijs. Zo kies je gegarandeerd de soundbar die perfect past bij jouw ruimte, tv en luisterstijl.

LET OP: PRIJZEN KUNNEN DE KOMENDE DAGEN SCHOMMELEN (EN NÓG LAGER UITPAKKEN)!

©JBL

JBL Bar 800 MK2: krachtige surround, afneembare speakers

De JBL Bar 800 MK2 is afgeprijsd tot de laagste prijs ooit en dat maakt de soundbar meteen een van de spannendste Black Friday-aanbiedingen. Deze 7.1-opstelling combineert veelzijdigheid met brute kracht: in totaal 780 watt, een 10-inch subwoofer en twee volledig draadloze, afneembare surroundspeakers. Dankzij Virtual Dolby Atmos en MultiBeam 3.0 vult het systeem de hele kamer met hoogte-effecten en breed uitgespreide details. De soundbar detecteert en versterkt subtiele elementen zoals voetstappen of het ritselen van kleding, terwijl PureVoice 2.0 ervoor zorgt dat dialogen helder blijven, zelfs in actiescènes. Je sluit de bar met één HDMI-kabel aan op je tv en streamt via wifi, AirPlay 2 of Google Cast. De JBL ONE-app helpt bij de installatie en kamerkalibratie, waardoor je in een paar minuten een perfect gebalanceerde set hebt. Voor ongeveer 798 euro is dit een van de meest complete systemen in zijn prijsklasse.

©LG

LG DSC9S: premium-upgrade voor de OLED C-serie

De LG DSC9S maakt deze Black Friday vooral indruk dankzij zijn scherpe prijs van rond de 399 euro, zeker gezien het feit dat deze soundbar is ontworpen als perfecte match met LG’s OLED C-serie. De 3.1.3-configuratie levert drie opwaarts gerichte speakers, waardoor Dolby Atmos-effecten realistisch boven je worden geplaatst. De soundbar werkt naadloos samen met compatible LG-tv’s via WOW Orchestra, waarbij de tv-speakers én soundbar volledig synchroon worden aangestuurd. De draadloze subwoofer zorgt voor stevige baslagen en wie later wil uitbreiden, kan een rear-kit koppelen voor nóg meer surround. Dankzij wifi, AI-Sound Pro, uitgebreide instellingen in het tv-menu en een strakke Synergy-bracket is dit pakket zowel technisch als visueel een prachtige aanvulling op een moderne woonkamer.

©Sonos

Sonos Arc Ultra: premium 9.1.4-geluid voor een scherpe prijs

Dat Sonos dit jaar een Black Friday-knaller neerzet, is bijzonder. De Arc Ultra is een ultramoderne soundbar die voor zo'n 799 euro een verrassend complete 9.1.4-ervaring biedt. Met 14 afzonderlijke drivers, een dual-membraan woofer en slim geplaatste side- en upfiring-speakers creëert de Arc Ultra een meeslepend Atmos-geluid dat je van alle kanten omringt. De nieuwe Sound Motion-technologie zorgt voor diepere bassen dan eerdere modellen, terwijl Trueplay automatisch de akoestiek van je kamer optimaliseert. Je streamt muziek via AirPlay 2, de Sonos-app of talloze andere diensten en kunt moeiteloos uitbreiden met extra subs of rear-speakers. Voor wie audiofiel niveau wil zonder losse versterker of complexe bekabeling, is dit waarschijnlijk de smaakmaker van dit jaar.

©Samsung

Samsung HW-Q990D: de absolute surround-koning

De Samsung HW-Q990D blijft een van de meest indrukwekkende all-in-one-surroundsystemen die je kunt kopen. De 11.1.4-opstelling met 22 speakers vult de kamer met een gigantische geluidskoepel, compleet met draadloze rear-speakers en een subwoofer die je letterlijk voelt. Samsung’s Q-Symphony werkt perfect samen met nieuwe Samsung-tv’s, waarbij tv-speakers en soundbar een hybride systeem vormen dat nog voller klinkt. De automatische kalibratie via SpaceFit Sound zorgt ervoor dat het systeem precies wordt afgestemd op jouw ruimte, terwijl draadloze Dolby Atmos het kabelgeweld beperkt. Met een Black Friday-prijs van ongeveer 712 euro blijft dit systeem de onbetwiste keuze voor mensen die zonder moeite een complete bioscoopervaring willen.

©Sony

Sony Bravia Theatre System 6: eenvoud met écht 5.1.2-geluid

Het Sony Bravia Theatre System 6 is een ideale keuze voor wie wél surround wil, maar geen losse componenten of ingewikkelde installatie. De 5.1.2-set levert 1000 watt vermogen, echte rear-speakers en een draadloze subwoofer, waardoor je een stevige, dynamische bas en een overtuigend geluidsbeeld krijgt. Sony’s Vertical Surround Engine en S-Force Pro zorgen voor hoogte-effecten en breed uitgesmeerd geluid, zelfs zonder extra speakers aan het plafond. De dialogen blijven helder door de geïntegreerde centerspeaker, terwijl je alles bedient via de Sony Bravia-app. Voor zo'n 479 euro is dit een heel complete set voor films en series, die qua prijs-kwaliteitverhouding deze Black Friday bijzonder goed scoort.