Standaard krijgen mobieltjes en pda's een flinke verzameling software mee. Daarnaast is het mogelijk om, afhankelijk van uw wensen, zelf programma's te installeren. Eén van de bekendste is ongetwijfeld routeplanner TomTom, maar daarnaast zijn er inmiddels duizenden andere programma's waarmee u bijvoorbeeld makkelijker informatie invoert en beheert, muziek en film afspeelt of even kunt gamen.

Standaard krijgen mobieltjes en pda's een flinke verzameling software mee. Daarnaast is het mogelijk om, afhankelijk van uw wensen, zelf programma's te installeren. Eén van de bekendste is ongetwijfeld routeplanner TomTom, maar daarnaast zijn er inmiddels duizenden andere programma's waarmee u bijvoorbeeld makkelijker informatie invoert en beheert, muziek en film afspeelt of even kunt gamen. Aan veel van deze software hangt een prijskaartje, maar inmiddels is er ook een grote groep programma's die gratis is. We presenteren u een selectie van de beste freeware voor smartphone en pda.

Thuis, kantoor en internet

Verschillende platformen

Zo maar software installeren op uw mobiele kompaan is er niet bij. Er zijn nogal wat verschillende besturingssystemen en het is van belang dat u alleen software gebruikt die voor uw apparaat geschikt is. De belangrijkste platformen zijn:
Symbian
Komt vooral voor op telefoons van Nokia, Ericsson, Panasonic en Samsung. Dit besturingssysteem is gebaseerd op het EPOC-platform van Psion.

J2ME
Dit is een variant op het Javaplatform Java 2 Micro Edition dat op veel mobieltjes en pda's is te vinden. Dit is geen besturingssysteem, maar een omgeving’waarin Java-programma's (veelal games) speciaal ontwikkeld voor mobiele apparaten, kunnen worden gebruikt.Windows Mobile
Een verzamelnaam voor diverse op Windows gebaseerde besturingssystemen. Er zijn diverse versies waarvan Windows Mobile 2003,Windows Mobile 5 en Windows 6 de laatste zijn, elk in twee varianten: Pocket PC (voor pda) en Smartphone-edition (voor slimme mobieltjes). Let er bij het downloaden en installeren van Windows-software op of deze wel geschikt is voor uw pda.

PalmOS
Besturingssysteem dat in eerste instantie alleen voor de Palm handhelds (pda's) werd gebruikt en later ook door de fabrikanten Garmin en Handspring. Vanwege een overname en omdat de laatste Palm Treo gebruikmaakt van Windows Mobile is onduidelijk wat er met PalmOS gaat gebeuren. De oudere Palms kunnen alleen software gebruiken die voor monochrome (zwart-wit) schermpjes is ontwikkeld. De nieuwere modellen kunnen daarnaast ook de nieuwere programma's in kleur draaien.

Overige
Er zijn verder nog een aantal kleinere besturingssystemen waarvoor software te vinden is. Voorbeelden hiervan zijn Newton, (Psion) Series 3 en Siena. Ook voor de Apple iPod zijn tal van hulpjes ontwikkeld die deze multimediaspeler meer functies geven.Bijna alle pda's en mobieltjes bevatten een Kladblok voor notities, behalve de Smartphones met Windows Mobile. Geen nood, met MilloNotes maakt u handige kattebelletjes. Ook bij Palm valt er een en ander te verbeteren. Met BigClock doet deze pda het erg leuk als Bureau-accessoire met een handige klok inclusief kalender en alarmfunctie. De dubbel uitgevoerde wereldklok laat u weten of u nog (of al) kunt bellen met familie of relatie in het buitenland zonder die persoon onbedoeld hartverlammend te wekken. Of dat allemaal nog niet genoeg is, bouwt BigClock uw Palm net zo gemakkelijk om tot een stopwatch met alles erop en eraan.
Uw pda als hulp bij de boodschappen? Neem dan Handy Shopper. U maakt een lijstje voor elke winkel die u wilt bezoeken. U kunt zowel de gewenste producten invullen als hun prijs, zodat u altijd een overzicht hebt van alle producten en bedragen. Het invullen kunt u ter plekke doen, zodat u na het afrekenen in één keer ziet of de kassabon klopt. De valuta zijn instelbaar, evenals de btw-tarieven.
Ondersteunt uw mobiele apparaat Java? Surf dan naar Mobile GMaps: een programma waarmee u het handige Google Maps op uw mobiel of pda kunt raadplegen.

Multimedia

Een film kijken in de trein of op het vakantieverblijf kan natuurlijk al jaren met een draagbare dvdspeler, en sinds enige tijd ook met tientallen andere apparaatjes. De tijd dat een pda nog als organizer door het leven ging, ligt ver achter ons. Er zijn inmiddels volop mogelijkheden op het gebied van video. Bijkomend voordeel is dat de meeste pda's een breedbeeldscherm hebben, alsof ze voor film zijn gemaakt.
The Core Pocket Media Player is een fraai programma, dat met veel soorten videoformaten overweg kan. Helaas niet met de wmv-bestanden voor Windows Media Player 9 en hoger, maar bijvoorbeeld wel met DivX, Xvid, mp3 en mpeg. Is geen onoverkomelijk probleem, aangezien video softwarematig op de pc met veel gratis programma's eenvoudig is om te zetten naar het gewenste formaat – zie voor meer informatie over conversie bijvoorbeeld hier. De voor het afspelen van video benodigde codecs zijn reeds gebundeld met het programma. Geschikt voor Palm en Windows Mobile. Installeren en kijken maar!
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: voor wie bij fotograferen meteen denkt aan een handige functie op moderne mobiele telefoons, is DOFmaster niet geschikt. Als we u vertellen dat deze rekenhulp (beschikbaar voor Windows Mobile en Palm) is bedoeld om de juiste instellingen te bepalen voor diafragma, brandpuntsafstand en afstand tot het onderwerp om een bepaalde scherptediepte (Depth Of Field) te bereiken, is duidelijk dat de doelgroep eerder te vinden is onder (semi)professionele fotografen.

Utilities

Met name SmartPhone-gebruikers weten hoe vervelend het is om met een lege batterij te zitten. Dat is niet ondenkbaar want de streepjes van de batterij-indicator zeggen vrij weinig. BLifePlugin verzamelt gedurende twee tot drie 'gewone' dagen informatie over het gebruik van uw toestel en schat in hoeveel uren/minuten u nog vooruit kunt.
Zowel SmartPhone als Pocket PC-gebruikers zullen heel blij zijn met Mobile AppMover, een tool waarmee u de locatie van geïnstalleerde programmatuur kunt veranderen; handig als u een programma van het interne geheugen naar het geheugenkaartje wilt verhuizen. Op de website van de maker zijn overigens meer juweeltjes te vinden.
Wel wachtwoorden, pincodes en andere gevoelige informatie meenemen op uw SmartPhone maar liever geen zorgen bij verlies of diefstal? Gebruik DocLock: een digitale kluis die alle data versleutelt.

Games

De beste sites voor software

Pocketland.nlSmartsym.nlFreeware-palm.comTucows.comSmartphonefreeware.comPdassi.nlPdaGold.comTopsites.Cearchives.comMet name apparaten met kleinere schermen lenen zich niet erg voor het spelen van snelle games. Als u het echter leuk vindt om te puzzelen is Smoresoft Sudoku voor de Pocket PC zonder meer leuk. Voor uw Windows Smartphone is er Gnuboy CE, waarmee u ook (vele duizenden) spelletjes die voor de Gameboy zijn ontwikkeld, kunt spelen op uw mobiel.
Het Formule 1-seizoen is volop bezig en de ware fan mist uiteraard geen enkele wedstrijd. Om te zorgen dat dat zo blijft en om alvast uit te kijken naar het volgende evenement, biedt het programmaatje F1 2007 een overzicht van alle geplande races. Behalve gegevens over waar en wanneer wordt gereden biedt F1 uitgebreide circuitinformatie. Een eenvoudig, doch uiterst handig hulpje voor de Palmliefhebber.
Een andere aanrader voor de Palm tenslotte is Puzzles dat u in één klap 22 spelletjes rijker maakt. Type vier-op-een-rij en mijnenveger, dus ook leuk voor de wat jongere spelers. Niet bij allemaal is even snel duidelijk hoe ze werken; het uitzoeken daarvan is vast de 23e puzzel!

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.