ID.nl logo
Zonnestroom uit je gevel: zo werkt het!
Energie

Zonnestroom uit je gevel: zo werkt het!

Bij projecten waar het dak omwille van de oriëntatie, de belasting, de beschikbare oppervlakte of de esthetiek niet geschikt is voor traditionele zonnepanelen, is het mogelijk om energie uit de gevelafwerking te halen. Behalve dat je zo groene energie opwekt, geven deze panelen het gebouw ook een strakke uitstraling.

In het kort … Het is mogelijk om zonnestroom via gevelpanelen om te zetten naar elektriciteit. Deze panelen absorberen niet alleen de zonne-energie, ze zorgen ook voor een strakke uitstraling door hun afwerking. Bovendien is hetzelfde procédé mogelijk voor balustrades.

We hebben het hier niet over ‘zonnepanelen voor de gevel’ (je mag trouwens niet zomaar zonnepanelen aan je gevel bevestigen). De panelen die hier aan bod komen, zijn gecertificeerd als gevelbekleding én als zonnebekleding. Het gaat om een zogeheten BIPV-toepassing, Building Integrated Photovoltaics, waarbij de zonnecellen geïntegreerd zijn in de schil van het gebouw. BIPV zijn de zonnepanelen van de toekomst, want ze wekken niet enkel energie op, maar combineren verschillende functies.  

Veilige gevelafwerking

Deze gevelpanelen zijn volledig conform de Europese bouwvoorschriften en voldoen aan strenge veiligheidsvoorschriften. De panelen zijn bijvoorbeeld beschermd door veiligheidsglas dat bij breuk in kleine stukjes versplintert het glas zonder scherpe randen. Het glas is bovendien volledig omhuld door PVB-folie dat de stukjes en splinters bij eventuele breuk samenhoudt. Bovendien werden de panelen getest in extreme weersomstandigheden. Bij traditionele zonnepanelen is de opbouw anders en daar wordt ook een andere folie gebruikt. Alle bedrijven die we over deze gevelpanelen spraken werken met de producten van Pixasolar, een fabrikant uit Taiwan. 

©Hermans Technisolar

40 zonnepanelen met marmerstructuur tegen de zijgevel van het SPA ONE welnesscenter in Oosterhout. (Foto: Hermans Technisolar )

Keramische printlaag

Er is een assortiment printpatronen beschikbaar om architecten te inspireren, maar daarnaast kan een architect zelf ook een uniek ontwerp in full-color en in hoge resolutie laten uitwerken dat dan wordt aangebracht. De afdruk wordt niet op het zonnepaneel gelijmd, maar komt tussen twee glaslagen, zodat de keramische printlaag beschermd is. Het gaat om keramische inkjetprinting waarmee texturen nagebootst worden als hout, baksteen, marmer, natuursteen enzovoort … De glasbescherming zorgt ervoor dat de print bestand is tegen weerinvloeden en Uv-licht. 

Ook interessant: Is mijn dak geschikt voor zonnepanelen?

Er zijn verschillende standaard texturen beschikbaar, maar ook een gepersonaliseerd ontwerp is mogelijk. (Foto: www.externa.be)

Op maat en randloos

De gevelpanelen zijn randloos. Je ziet dus geen frame. De lengte van de panelen is variabel tussen 60 cm en 240 centimeter en dit schuift telkens op in veelvouden van 30 centimeter. De breedte is variabel tussen 60 en 120 centimeter, opnieuw uitbreidbaar per 30 centimeter. Naast designpanelen produceert Pixasolar full black- en monokleur-panelen op maat. Het duurt ongeveer zes maanden voordat deze panelen geleverd zijn. Bovendien is er een mogelijkheid om wandpanelen en zelfs dummies in eigen maten te maken. De dummies dienen dan om de constructie aan te vullen, maar ze produceren geen elektriciteit. Op die manier worden moeilijke hoekjes afgewerkt met panelen die er hetzelfde uitzien, maar die geen zonnecellen bevatten.

©www.externa.be

De clips houden de randloze panelen op hun plaats. (Foto: www.externa.be)

VERMOGEN De opbrengst van gewone zonnepanelen is afhankelijk van vier factoren: het gemiddelde aantal zonuren, de ligging van de zonnepalen, de hellingshoek en eventueel schaduwobjecten rond het huis. Door de combinatie van deze factoren kun je nooit precies voorspellen wat de opbrengst van zonnepanelen per vierkante meter zal worden. Wel kun je een gemiddelde opbrengst voorhouden. Een standaard zonnepaneel van 1,13 meter breed en 1,72 meter hoog meet dus 1,94 vierkante meter. De opbrengst wordt uitgedrukt in Wattpiek (Wp). Eén standaard zonnepaneel is 1,94 vierkante meter. De opbrengst per (geheel) zonnepaneel is óf 327 óf 344 kWh. Dat betekent dat één zonnepaneel óf 169 kWh per m² oplevert ofwel 177 kWh per vierkante meter. Bij de gevelpanelen bepaalt nog een extra factor het rendement: de print. Deze gevelpanelen hebben een lager vermogen dan de traditionele zonnepanelen. Neem bijvoorbeeld de uitvoering in jade-structuur, dat paneel heeft 115 Wp per vierkante meter, of de uitvoering ‘Zeenevel’ daar is de opbrengst 145 Wp per vierkante meter.

Lager vermogen dan bij gewone zonnepanelen

Het vermogen aan elektriciteit dat deze gevelbekleding kan opwekken, is sterk afhankelijk van afwerking en meestal is dat de bedrukking. Zo zijn er wel vermogens tot 200 Wp/m² mogelijk, bijvoorbeeld de uitvoering Pixablack en Lucide. Maar de panelen met de bedrukking leveren een lager vermogen dan gewone zonnepanelen. Het nieuwe Pixasolar Metalic haalt bijvoorbeeld een vermogen tot 165 Wp/m² en is een van de meest efficiënte gekleurde panelen op de markt.

Lees ook: Hoeveel stroom wekken mijn zonnepanelen op? Deze apps vertellen het je

©www.externa.be

Ook een houtstructuur is mogelijk. (Foto www.externa.be)

Weten = meten, zeker bij energie

Check zelf welke apparaten in jouw huis stroom slurpen...

Prijzen

Wat de prijszetting betreft, mag je de gevelpanelen niet vergelijken met afzonderlijke zonnepanelen die op het dak worden geplaatst, omdat ze meteen als afwerking van de gevel dienstdoen. De woordvoerder van Externa houdt vol dat als je in de prijsvergelijking rekening houdt met de kosten van de gevelbekleding en dat de panelen zich na vijf jaar hebben terugverdiend.  

WAT MAG EN WAT MAG NIET De panelen waarover we hier spreken, vallen onder de categorie bouwelementen en niet onder zonnepanelen.  Mag je trouwens zomaar zonnepanelen tegen een gevel plaatsen? Voor zonnepanelen op het dak is er geen omgevingsvergunning nodig. De wet Omgevingsrecht artikel 2.1 bepaalt voor welke bouwwerken en veranderingen een omgevingsvergunning nodig is. En het Ministerieel besluit omgevingsrecht, bijlage II, artikelen 2 en 3somt de uitzonderingen op waarvoor geen vergunning nodig is. De zonnepanelen op het dak behoren tot de uitzonderingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is, maar zonnepanelen aan de gevel worden niet expliciet behandeld. Dat betekent dat als puntje bij paaltje komt, dit zal afhangen van de interpretatie van deze regelgeving. Voor zover we konden terugvinden zijn hierover geen uitspraken van een rechter of een bevoegd gezag.   Aan de andere kant mogen veranderingen aan gebouwen ook niet in strijd zijn met de ‘redelijke eisen van welstand‘ volgens artikel 12 van de Woningwet. Dat betekent dat je steeds een risico loopt wanneer je zonnepanelen aan de voorgevel van je huis hangt, want de gemeente kan aanvoeren dat dit in strijd is met de welstandeisen. Dit zal afhangen van de hoeveelheid panelen, of ze zichtbaar zijn vanaf openbaar gebied en of ze uit de toon vallen met de omgeving. Je kunt wel een aanvraag voor een vergunning doen waarbij de welstandscommissie de zaak zal bekijken. Of je kunt het risico nemen dat de gemeente er geen probleem van maakt.  Het komt erop neer dat je aan de achterkant van je woning meestal wel panelen mag hangen, maar aan de voorkant maakt de welstandscommissie er vaak bezwaar tegen. Voor alle duidelijkheid, hierboven hebben we het over ‘gewone zonnepanelen’, deze bezwaren gelden niet voor deze gevelpanelen.

Solar-balustrade

Het is mogelijk om zelfs meerkleurige, op maat gemaakte patronen, of semi-transparante afwerkingen als borstwering te gebruiken. De fotovoltaïsche cellen zitten dan verwerkt in het glas. De solar-balustrades hebben een speciaal montageprofiel datervoor zorgt dat de borstwering robuust uitgelijnd wordt en dat alle kabels en connectoren uit het zicht verdwijnen. De balustrades in het zwart hebben een hoog vermogen van 175Wp/stuk en komen in een glossy, semi-glossy en matte uitvoering. Bij de semi-transparante uitvoering zitten de monokristallijnen zonnecellen tussen het glas verwerkt. Het lijken fijne zwarte lamellen, waardoor de panelen 45 procent transparant zijn. De esthetiek van de balustrade en het zicht blijven hierdoor bewaard. Ten derde is de balustrade ook beschikbaar in printuitvoering. 

Leestip: Transparante zonnepanelen: dit zijn de voor- en nadelen

©www.externa.be

Ook bij solar-balustrades zitten de zonnecellen in het glas verwerkt. (Foto: www.externa.be)

🔋 Hoe bespaar jij energie?

Doe mee met de Nationale Energiemonitor
Ook interesse in zonnepanelen? Vraag advies van een expert!👇🏻

Vraag een offerte aan voor zonnepanelen:

▼ Volgende artikel
AOC komt met breed aanbod nieuwe gaming-monitoren voor Black Friday
Huis

AOC komt met breed aanbod nieuwe gaming-monitoren voor Black Friday

AOC en AGON by AOC introduceren een nieuwe reeks monitoren die uiteenloopt van snelle esports-panelen tot ultrawide-schermen en 4K-modellen voor gamers die beeldkwaliteit vooropstellen. Daarmee richt het merk zich niet op één type gebruiker, maar op verschillende speelstijlen en budgetten.

Black Friday is bij uitstek het moment waarop veel gamers kijken naar een upgrade van hun setup. Monitoren verouderen namelijk niet zo snel als andere pc-componenten: een goed scherm kan jaren meegaan en is vaak de belangrijkste kwaliteitsboost die je kunt maken, zowel voor games als voor dagelijks gebruik. Een hogere verversingssnelheid maakt beweging vloeiender, een betere contrastverhouding haalt details naar voren, en een groter scherm kan letterlijk het verschil maken tussen een spel spelen en er middenin zitten. Dat maakt deze periode ideaal om iets te kiezen dat past bij hoe je speelt, werkt of kijkt, zonder dat je meteen het duurste model hoeft te nemen.

Oled voor wie beeld én snelheid belangrijk zijn

Aan de top van de line-up introduceert AOC twee QD-oledmonitoren. De AGON PRO AG276QZD2 heeft een 27-inch QHD-paneel met een verversingssnelheid van 240 Hz en een extreem lage responstijd van 0,03 ms. Dat maakt het scherm vooral geschikt voor competitieve shooters en snelle arena-games, waarbij vloeiende bewegingen en diepe contrasten belangrijk zijn. De adviesprijs is 449 euro.

Wie een groter beeldoppervlak wil, komt uit bij de AGON PRO AG326UD. Dit model biedt een 31,5-inch UHD-paneel met dezelfde QD-oledbeeldkwaliteit, maar dan met meer schermruimte voor RPG's en openwereldspellen. Dankzij PiP- en PbP-ondersteuning leent het scherm zich ook goed voor creatief werk of multitasken. De adviesprijs van dit scherm bedraagt 649 euro.

Snelle QHD-schermen voor het middensegment

Onder de oledtoplaag brengt AOC verschillende QHD-modellen die snelheid combineren met een vriendelijker prijskaartje. De Q27G4ZR is een 27-inch Fast IPS-monitor met een verversingssnelheid tot 260 Hz, bedoeld voor gamers die een competitief voordeel zoeken zonder meteen de hoofdprijs te betalen. Wie liever een betere HDR-ervaring heeft, kan terecht bij de Q27G3XMN/BK met miniLED-achtergrondverlichting en DisplayHDR 1000-ondersteuning. Voor wie vooral een degelijke allround QHD-monitor wil, is er de Q27G4XF met 180 Hz en een ergonomische standaard.

De AOC Q27G3XMN/BK met miniLED-scherm.

welke monitor past bij jouw manier van spelen?

Je speelt snelle shooters en competitieve titels
Kies een model met hoge verversingssnelheid, zoals de Q27G4ZR of de U27G4R in 320Hz-modus.

Je geniet van verhaalgedreven spellen en open werelden
Oled of ultrawide geeft daarin het meeste sfeer: AGON PRO AG326UD of CU34G4.

Je gebruikt je scherm ook voor werk of contentcreatie
Kijk naar 4K of multitasking-mogelijkheden: U27G4R of opnieuw de AG326UD.

Je zoekt vooral een goede prijs-prestatieverhouding
Dan kom je uit bij Q27G4XF of zelfs de betaalbare 27G4HRE.

Ultrawide en curved voor meer immersie

Voor spelers die het liefst worden ondergedompeld in hun gamewereld, introduceert AOC twee curved-modellen die je blik letterlijk verbreden. De CU34G4 beschikt over een 34-inch ultrawide-paneel met UWQHD-resolutie en een gebogen 1500R-vorm, waardoor het beeld licht om je heen krult. Dat geeft een natuurlijker kijkhoek en maakt het makkelijker om details in je perifere zicht op te pikken; handig in simulators, openwereldgames en story-driven gameplay waarin overzicht en sfeer veel toevoegen.

De CQ32G4VE doet iets vergelijkbaars, maar dan in een traditionelere beeldverhouding: 31,5 inch met QHD-resolutie en eveneens 180 Hz. Daarmee is het een toegankelijke optie voor wie wel de gebogen kijkervaring wil, maar niet per se ultrawide hoeft. In beide gevallen ligt de nadruk minder op pure reactietijd en meer op beleving.

De AOC CU34G4 beschikt over een 34-inch ultrawide-paneel.

4K met flexibiliteit voor zowel scherpte als reactietijd

Tussen alle nieuwe modellen valt de U27G4R vooral op door zijn flexibiliteit. Dit 27-inch scherm toont 4K-games met een verversingssnelheid van 160 Hz, wat zorgt voor scherpe details zonder aan snelheid in te boeten. Maar het meest bijzondere is de Dual Mode: met één instelling kan de gebruiker schakelen naar Full HD bij 320 Hz. Daarmee biedt het scherm twee speelstijlen in één apparaat: één voor wanneer je beeldkwaliteit en detail wilt, en één voor wanneer elke milliseconde telt in competitieve matches. HDMI 2.1-ondersteuning maakt 'm bovendien geschikt voor PS5 en Xbox Series X, zonder kunstgrepen of compatibiliteitsgedoe.

De flexibele AOC U27G4R.

Betaalbaar instappen met hoge verversingssnelheid

Onder aan de line-up bevinden zich twee modellen die vooral gericht zijn op toegankelijkheid zonder dat de speelervaring eronder lijdt. De 27G4HRE (27 inch) en 24G4HRE (24 inch) bieden allebei een verversingssnelheid van 200 Hz, waardoor bewegingen soepel en responsief blijven, ook bij competitieve titels of snelle camerabewegingen. De beeldkwaliteit is eenvoudiger en de resolutie lager dan bij de duurdere modellen, maar dat is precies het idee: zoveel mogelijk hertzen per euro. Met adviesprijzen van 109 euro en 89 euro openen deze schermen de deur voor gamers die hun eerste gamingmonitor willen kopen of voor wie een tweede scherm zoekt voor een slaapkamer, werkkamer of LAN-omgeving.

▼ Volgende artikel
Het oog wil ook wat: Betere schermkwaliteit in Windows 11 voor een rustiger beeld
© ID.nl
Huis

Het oog wil ook wat: Betere schermkwaliteit in Windows 11 voor een rustiger beeld

Niemand ontkomt aan ouder wordende ogen. Kleine letters, fel wit licht en drukke schermen maken het werken op de pc steeds vermoeiender. Windows 11 biedt gelukkig een schat aan verborgen opties om de tekst te vergroten, het contrast te verhogen en je vermoeide ogen rust te geven.

In Windows 11 pas je zonder extra software de beeldkwaliteit eenvoudig en snel aan, zodat alles weer prettig leest. Het type monitor of het tijdstip van de dag maakt daarbij niet uit. Bovendien profiteer je van nieuwe hulptechnologieën zoals live-ondertiteling en de Verteller met helder geluid.

Eerst pak je de algehele schaalinstelling aan, want die bepaalt hoe leesbaar alle vensters, apps en pictogrammen zijn. Klik op Start, ga naar Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Onder het kopje Schaal stel je met het keuzemenu een percentage in, bijvoorbeeld 125 of 150. Gebruik daarna de optie Aangepaste schaal, via het pijltje rechts van het keuzemenu, als de standaardpercentages niet bevallen: typ bijvoorbeeld 138 en kies Toepassen.

Scrol in het menu Beeldscherm iets omlaag naar Resolutie; kies altijd de aanbevolen waarde om te voorkomen dat de letters korrelig worden. Zodra schaal en resolutie kloppen, vormt dit de basis voor verdere verfijning, daarmee bespaar je jezelf voortaan eindeloos turen en inzoomen.

Hier kun je het algehele zoomniveau van je systeem instellen.

Rustiger beeld

Fel wit licht werkt als een spotlight op vermoeide netvliezen, daarom verdient de ingebouwde donkere modus je aandacht. Ga naar Instellingen /Persoonlijke instellingen /Kleuren. Selecteer in het vervolgkeuzemenu Donker; Windows past zowel de taakbalk als systeemvensters onmiddellijk aan, zodat grote witte vlakken verdwijnen.

Vind je dat nog niet uitgesproken genoeg? Activeer dan een contrastrijk thema. Scrol omlaag naar Contrastthema’s en druk op Bewerken. Kies bijvoorbeeld Woestijn voor zachte beige tinten of Schemering voor hoog contrast met paarse accenten. Klik op Opslaan als en vervolgens Toepassen zodat je altijd kunt terugkeren naar het standaardthema zonder instellingen kwijt te raken. Controleer tot slot of de websites zich aanpassen door in Edge het instellingenvenster te openen, naar Vormgeving te gaan en Donker als standaardthema te kiezen. Zo genieten je ogen overal van een rustiger beeld, terwijl kleuren toch voldoende onderscheid blijven bieden voor tabellen, grafieken en programmeervensters, zelfs tijdens een lange avond achter het scherm.

Contrastthema’s zorgen voor een scherpere verdeling tussen licht en donker.

Haarscherpe letters

Zelfs met de juiste schaal kan tekst nog wazig lijken, vooral op oudere monitoren. Windows 11 bevat daarom de ClearType-tuner waarmee je de pixelweergave precies op je beeldscherm afstemt. Typ ClearType in het zoekvak op de taakbalk en selecteer ClearType-tekst aanpassen. Vink ClearType inschakelen aan, klik op Volgende en doorloop de vijf testpagina’s. Lees steeds aandachtig welk tekstblok het scherpst oogt en bevestig na elke keuze met Volgende. Zodra je op Voltooien klikt, slaat Windows de subpixelmatrix permanent op, zodat letterranden niet meer rafelen.

Wil je daarnaast een groter basislettertype? Open dan Instellingen / Toegankelijkheid /Tekstgrootte. Schuif de balk naar rechts, controleer het voorbeeld en druk op Toepassen. Deze instelling schaalt alleen letters op, niet het volledige venster, zodat lay-outs intact blijven.

Maak ook gebruik van het nieuwe variabele systeemlettertype Segoe Fluent. Schakel naar Persoonlijke instellingen, open Lettertypen en klik op de downloadlink voor Segoe UI Variable als die nog ontbreekt. Dankzij het variabel gewicht en de breedte blijft de tekst leesbaar bij elke resolutie en zoomfactor. Dat is vooral nuttig voor programmeeromgevingen en uitgebreide spreadsheets, ook tijdens presentaties op grote projectieschermen.

ClearType-lettertypes zijn speciaal gemaakt om zo duidelijk zichtbaar mogelijk te zijn.

Nachtlamp optimaal afstellen

Blauw licht verstoort niet alleen de slaapcyclus, maar prikkelt ook vermoeide ogen. Windows 11 beschikt over de instelbare functie Nachtlamp die de kleurtemperatuur automatisch naar warm oranje verschuift.

Open Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Schakel de schuifregelaar Nachtlamp in. Klik vervolgens op het pijltje ernaast om het vervolgmenu te openen; hier bepaal je met een eenvoudige schuif hoe warm het scherm wordt. Een waarde rond 45 maakt het beeld zachter zonder dat foto- en videokleuren onherkenbaar worden.

Schakel Nachtlamp instellen in en zet daarna Schema op Zonsondergang tot zonsopgang als je pc locatiegegevens mag gebruiken. Werk je op een geïsoleerd netwerk, kies dan Aangepast schema en vul je gebruikelijke werktijden in. Windows onthoudt de laatste handmatige wijziging, dus als je incidenteel een kleurkritische taak uitvoert, kun je de nachtlamp vanuit het Actiecentrum tijdelijk uitschakelen door op de tegel Nachtlamp te klikken. Vergeet niet dat de functie per monitor instelbaar is; bij een multi-monitoropstelling profiteer je optimaal door alle schermen dezelfde temperatuur te geven. Dan hoef je nooit meer handmatig te schuiven tijdens een laat avondje.

 Sneltoetsen voor moeiteloos comfort

Sneltoetsen voorkomen onnodig zoeken in menu’s, zeker als letters al te klein ogen. De belangrijkste combinaties voor leescomfort beginnen met de Windows-toets.

Zo vergroot je het scherm direct met Windows-toets+Plus en verklein je met Windows-toets+Min.

Spring naar de instellingenapp met Windows-toets+I.

Schakel de schermlezer in of uit met Ctrl+Windows-toets+Enter, terwijl Ctrl+Windows-toets+L Live Captions aanzet.

Wil je snel contrast wisselen tijdens een presentatie, druk dan op Alt+Shift+Prtsc; bevestig het dialoogvenster met Enter en het hoogcontrastthema staat aan.

Vergeet niet Windows-toets+Esc om Vergrootglas af te sluiten voor je een zware game start.

Door deze toetscombinaties te onthouden, werk je vloeiend door, zonder gedoe met muisroutes of vermoeide ogen. Zelfs op laptops met krappe touchpads en fletse schermen.

Nooit meer zoeken

Het muispijltje kwijtraken kost frustratie én tijd. Ga daarom naar Instellingen, open Bluetooth en apparaten en kies Muis. Klik op Aanvullende muisinstellingen, selecteer het tabblad Aanwijzers en wijzig het schema naar Windows Zwart (extra groot)(systeemschema) voor maximale zichtbaarheid. Bevestig met OK. De aanwijzer ligt nu duidelijk boven drukke achtergronden.

Ga vervolgens naar Tekstcursor in het menu Toegankelijkheid in de hoofdinstellingen van Windows 11. Zet de schakelaar Tekstcursorindicator aan, kies een opvallende kleur en vergroot de indicatorbreedte tot twee pixels. Wanneer je nu een Word-document bewerkt, verschijnt naast de dunne verticale streep een helder blokje dat direct opvalt. Met deze instellingen zie je veel sneller waar je typt. Bovendien spaar je je ogen doordat minder heen-en-weerbeweging nodig is tijdens intensief bureaubladwerk.

Raak je vaak je cursor kwijt? Geef deze een fel kleurtje en je ziet hem altijd staan.

Snel inzoomen

Wanneer zelfs vergrote fonts tijdelijk onvoldoende zijn, biedt de Vergrootglas-tool soelaas. Druk op Windows-toets+Plus om het hulpmiddel direct te starten. Een zwevende balk verschijnt; hier stel je met Plus en Min het zoomniveau per stap van tien procent in. Voor volledige schermvullende vergroting selecteer je Volledig scherm; beweeg de muis dan om desoriëntatie te voorkomen.

Heb je snel een getal in Excel nodig, typ dan Ctrl+Alt+I voor de Inverted-weergave; de kleuren keren om, waardoor hoog contrast ontstaat zonder de rest van Windows te beïnvloeden. Sluit het Vergrootglas met Windows-toets+Esc om resources vrij te maken. Door deze sneltoetsen in het geheugen te prenten, schakel je binnen seconden tussen normaal en ingezoomd beeld zonder losse hulpmiddelen of browserplug-ins.

Met het vergrootglas kun je tijdelijk inzoomen, ook als de app zelf dat niet meteen toelaat.

Verteller en ondertitels

Zelf lezen is niet altijd de snelste optie; af en toe laten voorlezen ontlast bovendien je ogen. Windows 11 levert daarom Verteller mee. Druk op Ctrl+Windows-toets+Enter om de schermlezer te starten. Een blauwe rand markeert het actieve element. Gebruik Ctrl+Caps Lock+K om de huidige paragraaf te laten voorlezen en pauzeer met Ctrl. Stel het spreektempo in door Caps Lock+Plus of Caps Lock+Min te drukken totdat de stem comfortabel klinkt. Ga naar Instellingen /Toegankelijkheid en klik op Verteller voor meer instellingen. Denk aan het automatisch aanzetten van de Verteller voordat je bent ingelogd en de knop die je gebruikt om het te bedienen.

Als je liever zelf leest maar wel ondertiteling wilt in vergaderingen, activeer dan de functie Live bijschriften via Ctrl+Windows-toets+L. Windows toont boven in beeld realtime tekst van elk audiosignaal, ook offline. Binnen het Ondertitels-venster klik je op Instellingen, en vervolgens op Voorkeuren / Bijschriftstijl voor extra opties voor lettergrootte en uiterlijk. Combineer beide tools door Verteller het ondertitelingsvenster te laten voorlezen. Zo krijg je tegelijk visuele en auditieve feedback en verminder je vermoeidheid na lange Teams-sessies op elke werkdag.

De Verteller en ondertiteling komen goed van pas als je even niet of juist wel je ogen wilt gebruiken.

Fris beeld in tien minuten

Met enkele gerichte aanpassingen transformeer je Windows 11 dus in een omgeving die je ogen ontziet. Door eerst de schaal, de resolutie en het ClearType juist te zetten, creëer je een stabiele basis. Donkere of contrastrijke thema’s verminderen fel licht, terwijl grotere cursors en tekstindicatoren voorkomen dat je de aanwijzer kwijtraakt.

Het Vergrootglas springt bij voor detailwerk en Verteller of Live Captions leveren auditieve rustmomenten. Voeg Nachtlamp en handige sneltoetsen toe en je beschikt over een compleet arsenaal dat zonder extra software werkt. Zo blijft computeren comfortabel, ongeacht leeftijd, monitor of werkritme, zelfs bij lange dagelijkse lees- of intensieve programmeersessies.