Ongeveer 18 procent van de stroom die je verbruikt, komt voor rekening van de koelkast en vriezer. Als je dit koude duo niet op de juiste manier gebruikt en onderhoudt, zijn het echte energieverslinders. Gelukkig zijn er een aantal eenvoudige trucjes om het verbruik binnen de perken te houden.

Lees ook: Koopwijzer 5 zuinige koelkasten met energielabel A

Opletten bij de aankoop

Combi of niet?

Heb je weinig plaats, dan kies je waarschijnlijk voor de combinatie van een koelkast met diepvriezer. Maar aan die keuze zijn ook nadelen verbonden. Het vriesvak van een koelkast is geen echte diepvriezer. Het is bedoel voor ijsblokjes en om voedingsmiddelen een korte tijd te bewaren, maar het is niet hetzelfde als een diepvriezer. Zo’n vriescompartiment verdubbelt trouwens het energieverbruik van het toestel. Wil je toch een combimodel, dan zijn er koelkast-diepvriezers op de markt met twee compressoren die apart van elkaar werken. Hierdoor kun je de temperatuur beter regelen.

Liever kist dan kast (als je de ruimte hebt)

Bovendien is een diepvrieskist beter geïsoleerd dan een diepvrieskast. De kist verbruikt 15 tot 25 procent minder elektriciteit dan de diepvrieskast.  

Bekijk ook: Energiezuinige koelkasten met Black Friday-korting op Kieskeurig

Energieklasse

Het energielabel voor koelkasten en koel-vriescombinaties heeft een nieuw jasje gekregen. Voortaan worden gewoon de eerste zeven letters van het alfabet gebruikt. De extra plustekens voor bijvoorbeeld A+, A++ en A+++ zijn verdwenen, want die waren alleen maar verwarrend voor de consument. Bij koelkasten vanaf 2019 loopt de energieklasse nu van A (meest efficiënt) tot en met G. Bij diepvriezers en oudere koelkasten loopt de schaal van A+++ (meest efficiënt) tot en met F.

De nieuwe regelgeving geldt voor de Europese consumenten en zal ook worden toegepast in landen die geen lid zijn van de Europese Unie (bijvoorbeeld Noorwegen, Zwitserland).

Ook interessant: Energielabels lezen

©Andrey Popov

De energielabels zijn ondertussen vereenvoudigd.

Jaarlijks verbruik

Op het energielabel lees je ook het jaarlijks verbruik in kWh. Om te weten hoeveel je dit kost, deel je dit getal gewoon door vier. Dat getal komt flink in de buurt van hoeveel euro dit betekent op je energiefactuur. 

Het juiste volume

Stem het volume van de koelkast en diepvriezer af op de grootte van het gezin. Woon je alleen, dan heb je geen groot kastmodel nodig: dat zou te veel loze ruimte in de koelkast betekenen en een onnodig hoog energieverbruik. Een klein tafelmodel volstaat op zijn beurt dan weer niet voor een groot gezin.

De juiste plek om je koelkast of vriezer neer te zetten

Niet bij een bron van warmte

Let op waar je deze toestellen plaatst. Zet ze dus niet naast een radiator, een oven of in het volle zonlicht. Een koeltoestel plaats je niet naast een verwarmingstoestel, logisch!

Bekijk ook: Energiezuinige vriezers met Black Friday-korting op Kieskeurig

Let op de omgevingstemperatuur

Zo’n toestel is ontworpen voor een bepaalde omgevingstemperatuur. Dat lees je in de klimaatklasse. Plaats geen koelkast of diepvriezer daar waar de temperatuur lager is dan 10°C. Heb je nog een plekje in de garage of het schuurtje? Houd er rekening mee dat niet iedere koelkast geschikt is voor zo’n koude omgeving. In de klimaatklasse van het apparaat lees je zowel de minimale als maximale omgevingstemperatuur van de koelkast. Een model met klimaatklasse SN-T werkt goed in ruimtes tussen de 10° en 43° Celsius. Je vindt de klimaatklasses in de handleiding en op het label in de koelkast. Meestal vind je deze sticker door een groentebak weg te halen. Het label is meestal onderaan aan de zijkant van de koelkast geplakt. Staat een koelkast in een ruimte staat die kouder is dan de minimale omgevingstemperatuur, dan heeft het toestel meer moeite om de inhoud te koelen. Hetzelfde geldt voor de maximale omgevingstemperatuur.

Aan de hand van de klimaatklasse kun je de minimum en maximum omgevingstemperatuur aflezen in onderstaande tabel. 

Let op de temperatuurinstelling 

Voor een koelkast is de temperatuur tussen 4 en 5°C ideaal. Voor de diepvriezer is dat -18°C. Iedere graad die je kouder instelt, doet het verbruik met 5 tot 10 procent toenemen. Soms heeft de diepvriezer een boost-functie waarmee je de temperatuur laat dalen tot -24°C. Hierdoor kun je sneller grote hoeveelheden invriezen. Als je deze boost-functie gebruikt, vergeet dan zeker niet om het toestel enkele uren later opnieuw in te stellen op de normale werkingstemperatuur van -18°C. Om het helemaal goed te doen, moet je dit met een thermometer controleren.  

©Dalius Baranauskas

De temperatuurregeling heeft ook een belangrijke invloed op het energieverbruik.

Dagelijks gebruik

Kliekjes eerst afkoelen

Een koelkast en vriezer zijn ideaal om kliekjes in te bewaren. Gerechten die nog warm zijn, laat je het beste afkoelen voordat je ze in de koelkast of diepvriezer zet. Het is belangrijk om de bakjes en zakjes goed af te sluiten. Hoe minder lucht er in zit, hoe minder moeite de koeling heeft om het koud te houden. Dat geldt zeker wanneer je ze in het vriesvak stopt.

Ontdooien in de koelkast

Wil je voedsel uit de diepvriezer laten ontdooien? Haal het dan 24 uur voordat je het nodig hebt uit de vriezer en laat het in de koelkast ontdooien. Tijdens dan ontdooien komt er kou vrij, waardoor je koelkast weer net een tikkeltje minder hard hoeft te werken. Ook is langzaam in de koelkast ontdooien veiliger op bacteriologisch vlak. 

Snel open en dicht

Een inkoppertje: open de deur zo kort mogelijk en sluit hem ook weer zo snel mogelijk. Uitgebreid nadenken over wat je vandaag alweer zult klaarmaken doe je dus beter niet met een geopende koelkastdeur. Sommige nieuwe modellen laten zelfs een geluidswaarschuwing horen wanneer je de deur niet snel genoeg dichtdoet. 

Driekwart vol

Een te volle koelkast verbruikt meer, maar een lege ook. Idealiter is de koelkast voor driekwart gevuld. Laat voldoende ruimte tussen de verschillende voedingsmiddelen. De koude lucht moet in de koelkast kunnen circuleren om alle voeding goed koel te kunnen houden. Zit er tijdelijk te weinig voedsel in het toestel, dan is het slim om de lege ruimtes te vullen met piepschuimblokken.

Voedsel in verpakking

Bewaar voedsel bij voorkeur in de verpakking. Hierdoor vermijd je dat de voedingsmiddelen uitdrogen en het voorkomt dat er zich een ijslaag vormt. 

Temperatuurzones

Houd rekening met de temperatuurzones in de koelkast. De koudste zone zit onderaan, boven de groentebakken.  Dit is dus de ideale plaats om voedingswaren te bewaren die snel bederven zoals vlees en vis. Bewaar dranken, kaas, boter en eieren in het bovenste deel.

Onderhoud

Rooster afstoffen

Verwijder het stof op het zwarte rooster aan de achterkant van de toestellen. Als zich daar een stoflaag heeft afgezet, produceert het toestel meer warmte en hierdoor stijgt het verbruik. 

Controleer de deurdichting

Sluit de deur niet meer helemaal goed? Je kunt dat testen met een blad papier. Stop het papier tussen de deur en sluit de deur. Als het papier niet tussen de deur klemt, dan deugen de dichtingen niet meer: misschien is er iets met de scharnieren of zijn de rubbers niet meer goed. Kijk of je ze kunt (laten) vervangen. Niet? Dan is dit is een signaal om na te denken over een nieuwe koelkast. 

Voorkom ijsvorming

Ontdooi de diepvriezer en het vriesvak regelmatig. Het is niet de meest aangename klus, maar het is wel noodzakelijk,  want elke 2 millimeter ijsvorming kost 10 procent meer energie! Doe dit dus twee, drie keer per jaar. Bij een gemiddelde koelkast met vriezer spaar je hiermee tien euro per jaar

©Ирина Швейн

Ontdooi het vriesvak regelmatig.

Leegmaken op vakantie

Ga je voor langere tijd weg, maak het toestel dan helemaal leeg. Maak het schoon met een desinfecterend product, laat de deur open staan en schakel het toestel uit. We hebben een uitgebreid stappenplan over hoe je je koelkast vakantieklaar maakt.

De Roomba Combo 10 Max laat helaas zien wat er mis is met de richting die iRobot gekozen heeft voor zijn dweilende robotstofzuigers. In een poging problemen op te lossen van voorgaande modellen, komen er eigenlijk alleen maar problemen bij.

We kaarten het vaker aan in recensies over robotstofzuigers. De concurrentie is moordend, en fabrikanten doen er van alles aan om ervoor te zorgen dat je hun producten kiest. iRobot, het bedrijf achter de Roomba-stofzuigers, lijkt soms een beetje op zijn lauweren te rusten. iRobot heeft jarenlang aan de top van de markt gestaan, maar wordt inmiddels links en rechts ingehaald door merken als Eufy, Dreame en Ezviz. De Roomba Combo 10 Max is daar een goed voorbeeld van.

Daar waar Eufy bijvoorbeeld experimenteert met een 3-in-1-systeem (waar we later een recensie van publiceren) en Dreame met de X50 Ultra de ervaring vrij letterlijk naar een hoger niveau tilt, komt iRobot nu aanzetten met een gloednieuw basisstation dat de dweilpad voor je moet schoonmaken en drogen. Functies die we al jaren tegenkomen op zowel middenklasse als premium modellen van Chinese komaf. En daar betaal je in dit geval helaas de hoofdprijs voor.

©Wesley Akkerman

Identieke kopie

Hoewel de Roomba Combo 10 Max een adviesprijs heeft van 1449 euro, komen we hem online al tegen voor 749 euro. Dat is echt een flinke korting. Wellicht heeft dat iets met de golf van kritiek te maken, maar het systeem is op het moment van schrijven ook al ruim een halfjaar op de markt. Waarom we nu pas met een recensie komen, komt doordat iRobot lange tijd geen reviewmodellen beschikbaar had. Inmiddels hebben we de robot weken getest.

In die weken hebben we twee belangrijke zaken geconstateerd. Ten eerste is de robot zelf min of meer een kopie van de in 2024 geteste Roomba Combo j9+. De Max is een centimeter compacter, heeft de optie om nu ook alleen te dweilen en beschikt over Enhanced Dirt Detection. Die laatste functie maakt gebruik van de camera om vuil grondiger te traceren en te verwijderen. De echte aanpassingen zitten 'm echter in het tweede punt: het basisstation. Daarover later meer.

©Wesley Akkerman

Veel zuigkracht

Dat de 10 Max zo op de J9+ lijkt, heeft als voordeel dat je over dezelfde fijne zuigkracht beschikt. De robotstofzuiger laat weinig tot geen vuil of viezigheid achter. Ook navigeert hij in de meeste gevallen prima door het huis en herkent het apparaat allerlei objecten om te ontwijken. Zwarte voorwerpen vormen echter een probleem. De Roomba Combo 10 Max botst geregeld tegen stoelpoten op, en dat gaat niet bepaald zachtzinnig. De zijkanten zitten nu vol krassen.

Overigens maakt de Roomba Combo 10 Max evenveel lawaai als de j9+. Daarnaast doet de robot er lang over om het huis schoon te krijgen (60 vierkante meter kost hem ruim vier uur), en dat zorgt ervoor dat je hem niet even snel door het huis kan laten gaan als er bezoek komt. Vergelijkbaar geprijsde modellen doen er pakweg een uur over en leveren over het algemeen een beter resultaat.

©Wesley Akkerman

Dezelfde dweilarm

De Roomba Combo 10 Max heeft slechts één zijborstel (voor plinten en hoeken) die niet naar buiten kan draaien om meer vuil mee te pakken. Ook zitten er geen extra borstels in de doos waarmee je haren en dergelijke makkelijker kunt verwijderen. De unieke dweilarm maakt daarnaast wederom zijn herintrede. Toegegeven, het blijft tof om te zien hoe het systeem de arm omlaag en omhoog haalt, maar effectief lijkt het allemaal niet.

Door de dweil omhoog te halen, blijven tapijten en kleden droog. Op plekken waar de Roomba Combo 10 Max kan dweilen, zal hij dat ook zeker doen. Het systeem laat echter geregeld lijnen achter op de vloer, waardoor het niet echt schoon lijkt. De Roomba kan daarnaast grondig schrobben op plekken waar dat nodig is, dus de vloer is wel degelijk schoner. Maar omdat de arm al jarenlang weinig vertrouwen uitstraalt, hebben we liever de systemen van bijvoorbeeld Dreame of Eufy.

©Wesley Akkerman

Het nieuwe bassistation

De grootste vernieuwing komen we tegen in het bassistation. Bij de j9+ moesten we de dweilpad nog zelf schoonmaken, en bij de Roomba Combo 10 Max is dat als het goed is niet meer het geval. Onze ervaring leert echter dat je dit eigenlijk nog steeds het best zelf kunt doen, want de schoonmaak- en droogborstel in het basisstation presteren onder niveau. Zelfs nadat hij vier uur de tijd neemt om de pad droog te krijgen, voelt de dweil nog altijd nat aan.

Sterker nog: dagen nadat we het systeem voor het laatst hebben gebruikt, is de dweil nog steeds nat (vochtig zou een ander verhaal zijn). Daarom is het nog steeds een goed idee om de dweilpad los te maken en zelf schoon en droog te maken. Maar daardoor heb je eigenlijk geen reden meer om de Roomba Combo 10 Max in huis te halen. Want dat was nou net het laatste vervelende klusje dat hij uit handen zou nemen. Maar goed, dat is niet het enige probleem dat we zijn tegengekomen...

©Wesley Akkerman

Terug naar de tekentafel

De robot moet heen en weer rijden om over de rubber borstel in het basisstation te kunnen bewegen. Daardoor wordt het een ontzettende kliederboel in en rondom het basisstation. Het water loopt langzaam uit de dock naar beneden. Het is een markante oplossing voor een probleem waar het bedrijf zichzelf mee heeft opgezadeld. Roomba wil hoe dan ook vasthouden aan die unieke dweilarm, terwijl de concurrentie inmiddels is overgestapt op roterende dweilpads.

Daarnaast hebben we gemerkt dat het basisstation de opvangbak voor stof en kruimels niet goed leegt. Daar kwamen we bij toeval achter door de stofzuiger op te tillen en om te draaien. Een deel van de inhoud viel daardoor op de grond. Er gaat dus iets goed mis bij iRobot, dat inmiddels duidelijk achter de feiten aanloopt. Het bedrijf zou er goed aan doen om terug naar de tekentafel te gaan, zodat het een beter dweilsysteem en basisstation kan ontwikkelen.

Roomba Combo 10 Max kopen?

De app helpt daarin niet mee. Hoewel je redelijk wat mogelijkheden hebt met betrekking tot het schoonmaken, voelt alles gedateerd aan. De aangemaakte kaart bevat weinig nuance en laat de locatie van de robot niet zien. Ook werken niet alle knoppen in beeld. Het is wel tof om de status van de verschillende onderdelen in te kunnen zien, zodat je weet wanneer je die moet vervangen. Denk dan aan de borstel, de waterbak en de opvangbak.

Toch kunnen we de Roomba Combo 10 Max in deze vorm helaas niet aanbevelen. Al met al voelt dit meer aan als een soort uitbreiding voor de j9+. De opties van het basisstation maken de ervaring er niet beter op en introduceren helaas nieuwe problemen. Het is duidelijk dat iRobot terug moet naar de tekentafel om zijn strategieën te herzien – al is het maar om zijn positie als marktleider te behouden.

Als je vandaag de dag een premium smartphone koopt, kom je er niet meer onderuit: AI-functies. Mogelijkheden gebaseerd op kunstmatige intelligentie. Ze vliegen je om de oren! Of je het nu leuk vindt of niet, trouwens. Fabrikanten vinden het nu eenmaal een waardevolle toevoeging.

Bij de lancering van de Google Pixel 9-serie viel het nog niet direct op, maar met de release van de Samsung Galaxy S25-reeks is de trend onmiskenbaar: de rek is eruit. Nieuwe smartphones lijken qua hardware steeds meer op elkaar. Echte vernieuwingen en verbeteringen zullen we voortaan vooral in de software zien, met name in functies die draaien op kunstmatige intelligentie. Althans, de 2025-variant van wat we tegenwoordig AI noemen: bots die ons werk uit handen nemen.

Vaak zijn deze AI-functies gratis te gebruiken. Bedrijven als Samsung en Google hopen zo gebruikers te verleiden om de verschillende mogelijkheden uit te proberen, in de hoop dat ze eraan blijven hangen. Op zich is daar niets mis mee, maar we kennen allemaal de bekende uitspraak: "Als het product gratis is, ben jij het product." Techbedrijven verzamelen gebruikersdata via onze interacties met deze systemen, waarmee ze hun modellen verder trainen. Het uiteindelijke doel? De technologie zo onmisbaar maken dat we bereid zijn ervoor te betalen, bijvoorbeeld via een abonnement.

Teksten schrijven en samenvatten

Vergeef ons de cynische blik, maar tot nu toe hebben we geen signalen gezien die het tegendeel bewijzen. Toch maken we in verschillende situaties al gebruik van AI-opties, bijvoorbeeld bij het schrijven en lezen. Met tools als Google Gemini, ChatGPT en andere AI-bots kun je eenvoudig teksten samenvatten. Dat kan een pdf-bestand zijn, of een willekeurige tekst die je in de tool gooit. Handig voor het uitpluizen van juridische documenten, langdradige e-mails of brieven van de gemeente – die vaak niet bepaald leesbaar zijn.

Daarnaast functioneert zo'n bot prima als schrijfassistent, redacteur of eindredacteur. Kunstmatige intelligentie kan spel- en schrijffouten opsporen en helpt bij het netter of juist losser formuleren van teksten. Combineer dat met vertaalfuncties en je schrijft in no-time e-mails in een andere taal dan je moedertaal. Het is overigens niet zo dat deze chat-assistenten al capabel genoeg zijn om een menselijke eindredacteur volledig te vervangen. Maar als schrijver kun je er wél voor zorgen dat je fouten tot een minimum beperkt.

Vertalingen in real-time

Een van de betere functies van AI zoals we die nu inzetten, is de mogelijkheid om gesprekken real-time te vertalen. Met Galaxy AI of Google Gemini op je smartphone is het mogelijk een gesprek te voeren met iemand die jouw taal niet spreekt (of andersom, natuurlijk). Je kunt de vertalingen in tekstvorm presenteren en zelf oplezen, of je laat de bot vrij om de teksten zelf ook uit te spreken. Het enige wat je hiervoor hoeft te doen, is in te spreken wat je wilt zeggen. Vervolgens doet je gesprekspartner dat ook. Zo overbrug je dus taalbarrières.

Natuurlijke manier van praten

Over bruggen en talen gesproken: tegenwoordig bieden AI-chatbots een natuurlijke manier van communiceren. Daardoor hoef je ten eerste niet meer te wachten totdat de bot klaar is met het genereren van een antwoord. Ook hoef je niet in een soort steno te praten of precies de juiste termen te gebruiken om iets voor elkaar te krijgen. Je kunt gewoon tegen dat ding praten zoals je dat ook zou doen tegen je vrienden. Je kunt het gesprek onderbreken en ondertussen je vraag of instructie bijsturen. Dat maakt het gebruik van AI nog toegankelijker voor een breder publiek.

Als je dit dan gebruikt…

Begrijp ons niet verkeerd: ook wij gebruiken AI voor bepaalde taken. Je ontkomt er haast niet meer aan, omdat kunstmatige intelligentie nu eenmaal vele gedaantes aanneemt. Meestal in een praktische en bruikbare vorm, waardoor je teksten, afbeeldingen, muziek en nog veel meer kunt (laten) genereren en aanpassen, maar ook in onderliggende systemen. Zo kunnen Android en iOS je helpen bij het beheren van notificaties en e-mails. Soms gebruik je kunstmatige intelligentie dus al zonder dat je het weet, maar voor dat soort dingen hoef je het ook niet te weten.

Het punt is meer: als je dit soort functies eenmaal gebruikt, wees je er dan van bewust dat je data gebruikt om de systemen te trainen. Je wordt er niet voor betaald. Bedrijven zijn er oprecht van overtuigd dat de beloning daarvoor het gratis toegankelijk maken van hun systemen is. Daar kun je iets van vinden. Maar áls je dan gebruikmaakt van allerlei AI-opties, doe dat dan bewust en profiteer ervan. Laat het systeem voor je werken: laat het je geen leuke werkzaamheden uit handen nemen en zadel het vooral op met taakjes waar je zelf geen zin in hebt. Dan is het een eerlijkere deal.