Ongeveer 18 procent van de stroom die je verbruikt, komt voor rekening van de koelkast en vriezer. Als je dit koude duo niet op de juiste manier gebruikt en onderhoudt, zijn het echte energieverslinders. Gelukkig zijn er een aantal eenvoudige trucjes om het verbruik binnen de perken te houden.

Lees ook: Koopwijzer 5 zuinige koelkasten met energielabel A

Opletten bij de aankoop

Combi of niet?

Heb je weinig plaats, dan kies je waarschijnlijk voor de combinatie van een koelkast met diepvriezer. Maar aan die keuze zijn ook nadelen verbonden. Het vriesvak van een koelkast is geen echte diepvriezer. Het is bedoel voor ijsblokjes en om voedingsmiddelen een korte tijd te bewaren, maar het is niet hetzelfde als een diepvriezer. Zo’n vriescompartiment verdubbelt trouwens het energieverbruik van het toestel. Wil je toch een combimodel, dan zijn er koelkast-diepvriezers op de markt met twee compressoren die apart van elkaar werken. Hierdoor kun je de temperatuur beter regelen.

Liever kist dan kast (als je de ruimte hebt)

Bovendien is een diepvrieskist beter geïsoleerd dan een diepvrieskast. De kist verbruikt 15 tot 25 procent minder elektriciteit dan de diepvrieskast.  

Bekijk ook: Energiezuinige koelkasten met Black Friday-korting op Kieskeurig

Energieklasse

Het energielabel voor koelkasten en koel-vriescombinaties heeft een nieuw jasje gekregen. Voortaan worden gewoon de eerste zeven letters van het alfabet gebruikt. De extra plustekens voor bijvoorbeeld A+, A++ en A+++ zijn verdwenen, want die waren alleen maar verwarrend voor de consument. Bij koelkasten vanaf 2019 loopt de energieklasse nu van A (meest efficiënt) tot en met G. Bij diepvriezers en oudere koelkasten loopt de schaal van A+++ (meest efficiënt) tot en met F.

De nieuwe regelgeving geldt voor de Europese consumenten en zal ook worden toegepast in landen die geen lid zijn van de Europese Unie (bijvoorbeeld Noorwegen, Zwitserland).

Ook interessant: Energielabels lezen

©Andrey Popov

Jaarlijks verbruik

Op het energielabel lees je ook het jaarlijks verbruik in kWh. Om te weten hoeveel je dit kost, deel je dit getal gewoon door vier. Dat getal komt flink in de buurt van hoeveel euro dit betekent op je energiefactuur. 

Het juiste volume

Stem het volume van de koelkast en diepvriezer af op de grootte van het gezin. Woon je alleen, dan heb je geen groot kastmodel nodig: dat zou te veel loze ruimte in de koelkast betekenen en een onnodig hoog energieverbruik. Een klein tafelmodel volstaat op zijn beurt dan weer niet voor een groot gezin.

De juiste plek om je koelkast of vriezer neer te zetten

Niet bij een bron van warmte

Let op waar je deze toestellen plaatst. Zet ze dus niet naast een radiator, een oven of in het volle zonlicht. Een koeltoestel plaats je niet naast een verwarmingstoestel, logisch!

Bekijk ook: Energiezuinige vriezers met Black Friday-korting op Kieskeurig

Let op de omgevingstemperatuur

Zo’n toestel is ontworpen voor een bepaalde omgevingstemperatuur. Dat lees je in de klimaatklasse. Plaats geen koelkast of diepvriezer daar waar de temperatuur lager is dan 10°C. Heb je nog een plekje in de garage of het schuurtje? Houd er rekening mee dat niet iedere koelkast geschikt is voor zo’n koude omgeving. In de klimaatklasse van het apparaat lees je zowel de minimale als maximale omgevingstemperatuur van de koelkast. Een model met klimaatklasse SN-T werkt goed in ruimtes tussen de 10° en 43° Celsius. Je vindt de klimaatklasses in de handleiding en op het label in de koelkast. Meestal vind je deze sticker door een groentebak weg te halen. Het label is meestal onderaan aan de zijkant van de koelkast geplakt. Staat een koelkast in een ruimte staat die kouder is dan de minimale omgevingstemperatuur, dan heeft het toestel meer moeite om de inhoud te koelen. Hetzelfde geldt voor de maximale omgevingstemperatuur.

Let op de temperatuurinstelling 

Voor een koelkast is de temperatuur tussen 4 en 5°C ideaal. Voor de diepvriezer is dat -18°C. Iedere graad die je kouder instelt, doet het verbruik met 5 tot 10 procent toenemen. Soms heeft de diepvriezer een boost-functie waarmee je de temperatuur laat dalen tot -24°C. Hierdoor kun je sneller grote hoeveelheden invriezen. Als je deze boost-functie gebruikt, vergeet dan zeker niet om het toestel enkele uren later opnieuw in te stellen op de normale werkingstemperatuur van -18°C. Om het helemaal goed te doen, moet je dit met een thermometer controleren.  

©Dalius Baranauskas

Dagelijks gebruik

Kliekjes eerst afkoelen

Een koelkast en vriezer zijn ideaal om kliekjes in te bewaren. Gerechten die nog warm zijn, laat je het beste afkoelen voordat je ze in de koelkast of diepvriezer zet. Het is belangrijk om de bakjes en zakjes goed af te sluiten. Hoe minder lucht er in zit, hoe minder moeite de koeling heeft om het koud te houden. Dat geldt zeker wanneer je ze in het vriesvak stopt.

Ontdooien in de koelkast

Wil je voedsel uit de diepvriezer laten ontdooien? Haal het dan 24 uur voordat je het nodig hebt uit de vriezer en laat het in de koelkast ontdooien. Tijdens dan ontdooien komt er kou vrij, waardoor je koelkast weer net een tikkeltje minder hard hoeft te werken. Ook is langzaam in de koelkast ontdooien veiliger op bacteriologisch vlak. 

Snel open en dicht

Een inkoppertje: open de deur zo kort mogelijk en sluit hem ook weer zo snel mogelijk. Uitgebreid nadenken over wat je vandaag alweer zult klaarmaken doe je dus beter niet met een geopende koelkastdeur. Sommige nieuwe modellen laten zelfs een geluidswaarschuwing horen wanneer je de deur niet snel genoeg dichtdoet. 

Driekwart vol

Een te volle koelkast verbruikt meer, maar een lege ook. Idealiter is de koelkast voor driekwart gevuld. Laat voldoende ruimte tussen de verschillende voedingsmiddelen. De koude lucht moet in de koelkast kunnen circuleren om alle voeding goed koel te kunnen houden. Zit er tijdelijk te weinig voedsel in het toestel, dan is het slim om de lege ruimtes te vullen met piepschuimblokken.

Voedsel in verpakking

Bewaar voedsel bij voorkeur in de verpakking. Hierdoor vermijd je dat de voedingsmiddelen uitdrogen en het voorkomt dat er zich een ijslaag vormt. 

Temperatuurzones

Houd rekening met de temperatuurzones in de koelkast. De koudste zone zit onderaan, boven de groentebakken.  Dit is dus de ideale plaats om voedingswaren te bewaren die snel bederven zoals vlees en vis. Bewaar dranken, kaas, boter en eieren in het bovenste deel.

Onderhoud

Rooster afstoffen

Verwijder het stof op het zwarte rooster aan de achterkant van de toestellen. Als zich daar een stoflaag heeft afgezet, produceert het toestel meer warmte en hierdoor stijgt het verbruik. 

Controleer de deurdichting

Sluit de deur niet meer helemaal goed? Je kunt dat testen met een blad papier. Stop het papier tussen de deur en sluit de deur. Als het papier niet tussen de deur klemt, dan deugen de dichtingen niet meer: misschien is er iets met de scharnieren of zijn de rubbers niet meer goed. Kijk of je ze kunt (laten) vervangen. Niet? Dan is dit is een signaal om na te denken over een nieuwe koelkast. 

Voorkom ijsvorming

Ontdooi de diepvriezer en het vriesvak regelmatig. Het is niet de meest aangename klus, maar het is wel noodzakelijk,  want elke 2 millimeter ijsvorming kost 10 procent meer energie! Doe dit dus twee, drie keer per jaar. Bij een gemiddelde koelkast met vriezer spaar je hiermee tien euro per jaar

©Ирина Швейн

Leegmaken op vakantie

Ga je voor langere tijd weg, maak het toestel dan helemaal leeg. Maak het schoon met een desinfecterend product, laat de deur open staan en schakel het toestel uit. We hebben een uitgebreid stappenplan over hoe je je koelkast vakantieklaar maakt.

Ben je op zoek naar een vrijstaande vaatwasser, maar weet je niet waar je op moet letten? In dit artikel leggen we uit wat belangrijk is bij het kiezen van het juiste model. Van formaat en geluidsniveau tot slimme functies en energieverbruik – met deze tips koop je een vaatwasser die past bij jouw keuken én je huishouden.

Een vaatwasser is al lang geen luxeproduct meer. Voor veel huishoudens is het een apparaat dat dagelijks wordt gebruikt. Heb je de ruimte in je keuken, dan is een vrijstaande vaatwasser vaak de meest toegankelijke keuze. Je hoeft geen frontpaneel te monteren, hij is relatief eenvoudig te installeren en bij defect of verhuizing ook weer gemakkelijk te vervangen. Maar dat betekent niet dat je zomaar elk model moet kopen. Van formaat tot functies, van verbruik tot gebruiksgemak: waar moet je precies op letten bij de aanschaf van een vrijstaande vaatwasser?

Past hij in je keuken én bij je huishouden?

Een van de eerste dingen om naar te kijken is het formaat. Vrijstaande vaatwassers zijn doorgaans verkrijgbaar in twee breedtematen: 60 cm en 45 cm. De standaardmaat van 60 cm biedt ruimte aan ongeveer 12 tot 15 couverts en is geschikt voor gezinnen of huishoudens waar veel wordt gekookt. De smallere variant van 45 cm is ideaal voor één- of tweepersoonshuishoudens of voor kleinere keukens, zoals in een appartement.

Behalve de breedte is ook de diepte van belang. De meeste vrijstaande modellen zijn tussen de 55 en 60 cm diep. Meet de plek waar je de vaatwasser wilt plaatsen dus goed op en houd rekening met extra ruimte voor de deur die openklapt en de slang- en stroomaansluitingen aan de achterkant.

©Paul Vinten

Hoe stil moet hij zijn?

Het geluidsniveau van een vaatwasser is een factor die je makkelijk over het hoofd ziet, maar die dagelijks van invloed is op je comfort. Zeker als je een open keuken hebt of gevoelig bent voor achtergrondgeluiden. Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Een verschil van slechts een paar decibel kan in de praktijk al flink merkbaar zijn.

Vaatwassers met een geluidsniveau onder de 45 dB worden als zeer stil beschouwd en zijn nauwelijks hoorbaar. Tussen de 45 en 50 dB is gebruikelijk en vaak prima te doen, zeker als je hem overdag laat draaien. Zit je daarboven, dan kan het apparaat als hinderlijk worden ervaren, vooral in stille ruimtes of tijdens gesprekken.

Let er ook op of de machine een stil programma heeft. Dat draait vaak iets langer, maar maakt minder lawaai. Sommige modellen hebben zelfs een nachtstand, speciaal bedoeld voor wie de vaatwasser 's avonds laat of 's nachts zonder overlast wil gebruiken.

Denk aan je portemonnee én het milieu

Moderne vaatwassers zijn veel zuiniger dan oudere modellen. Toch is het de moeite waard om ook binnen het huidige aanbod goed te vergelijken. Elk apparaat heeft een energielabel, waarbij klasse A het zuinigst is. Dit label houdt rekening met het stroom- en waterverbruik per 100 wasbeurten.

Een gemiddeld energiezuinig model verbruikt ongeveer 0,8 kWh per cyclus, en tussen de 9 en 11 liter water. Heb je een ouder apparaat in huis dat je wilt vervangen? Dan kun je jaarlijks tientallen euro's besparen op je energierekening – én flink wat liters water.

Let ook op de aanwezigheid van een Eco-programma. Dat is meestal het langstdurende programma, maar het verbruikt de minste energie omdat het water minder heet wordt. Slimme functies zoals beladingssensoren of automatische deuropening na het wassen (voor betere droging) kunnen eveneens bijdragen aan efficiënt gebruik.

Indeling en flexibiliteit van de korven

Een vaatwasser moet niet alleen goed schoonmaken, hij moet ook praktisch zijn in het dagelijks gebruik. Een slimme indeling van de binnenruimte maakt daarbij een wereld van verschil. Kijk bijvoorbeeld of de bovenkorf in hoogte verstelbaar is. Zo kun je makkelijk wisselen tussen ruimte voor hoge glazen bovenin of grote pannen onderin.

Ook het bestekgedeelte verdient aandacht. Sommige modellen hebben een besteklade bovenin, wat ruimte bespaart in de onderste korf en het bestek netter wast. Andere modellen gebruiken een traditioneel mandje, wat makkelijker in- en uitruimen is maar iets minder efficiënt in ruimtegebruik.

Flexibele steunen, neerklapbare houders en antislipvlakken maken het mogelijk om elke lading optimaal te benutten, of je nu een groot diner hebt gehad of vooral bekers en schotels moet afwassen.

©andrey sinenkiy

Extra functies: van startuitstel tot slimme sensoren

Moderne vaatwassers zijn soms verrassend geavanceerd. Een van de meest voorkomende extra's is startuitstel: je stelt in wanneer het programma begint, bijvoorbeeld 's nachts bij daluren. Dat is niet alleen handig, maar kan je ook geld besparen bij een variabel energietarief.

Verder zijn er modellen met automatische programma's die zichzelf aanpassen op basis van hoe vuil de vaat is, sensoren die de waterhardheid meten en speciale programma's voor glaswerk of babyflessen. Sommige high-end modellen zijn zelfs te bedienen via een app, met notificaties wanneer de vaat klaar is of wanneer het zout moet worden bijgevuld.

Niet al deze functies zijn noodzakelijk – veel gebruikers gebruiken uiteindelijk slechts één of twee programma's – maar het is wel prettig als je weet wat er mogelijk is. Bepaal dus wat voor jou echt waarde toevoegt, en wat vooral marketing is.

Design en plaatsing

Een vrijstaande vaatwasser staat doorgaans in het zicht, dus het design is belangrijker dan bij een inbouwmodel. Gelukkig zijn er modellen in verschillende kleuren en afwerkingen, van klassiek wit tot modern zwart of roestvrij staal. Kies iets dat past bij je keukenstijl, zeker als het apparaat naast of tussen andere keukenkasten komt te staan.

Let ook goed op de plaatsing: is er een stopcontact in de buurt? Hoe zit het met de afvoer en wateraansluiting? En kan de deur ver genoeg open zonder ergens tegenaan te botsen? Denk ook aan de hoogte van het aanrecht: sommige mensen vinden het prettig als de bovenkorf op werkhoogte zit, zodat je minder hoeft te bukken.

Laat je niet alleen leiden door het merk

De prijzen van vrijstaande vaatwassers lopen uiteen van zo'n 300 euro tot ruim boven de 1000 euro. Duurdere modellen bieden vaak meer functies en stillere motoren, maar dat betekent niet automatisch dat ze beter zijn. Reviews van gebruikers en tests door bijvoorbeeld de Consumentenbond kunnen je helpen om een goed beeld te krijgen van de prestaties en betrouwbaarheid. Let ook op de garantie: sommige merken bieden standaard twee jaar, andere verlengen dat naar vijf jaar bij registratie. Zeker bij een apparaat dat intensief wordt gebruikt, kan dat net de doorslag geven. Doe dus goed onderzoek of laat je adviseren!

Met een oorspronkelijke adviesprijs van 1.349 euro positioneert de Samsung Bespoke AI Jet Ultra zich in het hoogste segment van steelstofzuigers. Voor die prijs krijg je een geavanceerd apparaat met een reeks… 'slimme' functies. Hoe slim die functies echt zijn en of deze stofzuiger zijn geld waard is, lees je in deze review.

De vraag is of alle innovaties de forse prijs rechtvaardigen. Inmiddels is de stofzuiger al enige tijd op de markt, wat geleid heeft tot aanzienlijke prijsdalingen. Waar hij op Samsungs eigen website voor 1.089 euro wordt aangeboden, is hij her en der al voor nog minder te vinden. Samsung probeert de hoge prijs te rechtvaardigen met nieuwe functies en kleine verbeteringen. Zo is de zuigkracht is verhoogd naar 400 watt (dat was 280).

Een belangrijke toevoeging is de AI Cleaning Mode 2.0, die zes verschillende schoonmaakomgevingen kan detecteren en de zuigkracht hierop aanpast. Deze geavanceerde modus werkt echter – net als andere slimme koppelingen zoals notificaties – alleen via de SmartThings-app. Zonder de app maakt het apparaat gebruik van de basis AI-modus (net zoals zijn voorganger) en mis je de meer geavanceerde functionaliteiten.

©Wesley Akkerman

Meer dan genoeg accessoires

Qua ontwerp is er weinig veranderd ten opzichte van het vorige model. De stofzuiger heeft een ergonomische handgreep en een helder display dat de modus en resterende accutijd toont. Een praktische toevoeging is de uitschuifbare telescopische stang, waardoor de stofzuiger ook prettig te gebruiken is voor langere mensen. Een klein minpunt is de accessoirestandaard; vergeleken met de stevige stofzuiger voelt die – met zijn dunnere plastic – wat goedkoop aan.

Het meegeleverde accessoirepakket is zeer compleet. Je ontvangt de Active Dual Brush en de Slim LED Brush+ voor verschillende vloertypen, plus een speciale Pet Tool+ voor het verwijderen van dierenharen. Ook een combinatie- en kierenzuigmond ontbreken niet. Een groot voordeel is de aanwezigheid van twee accu's, met een maximale gebruiksduur van respectievelijk honderd en zestig minuten. Daardoor kun je tussentijds wisselen als de ene batterij het net niet redt.

©Wesley Akkerman

Wisselende ervaringen

Het stofzuigen verloopt grotendeels moeiteloos. Het handvat ligt comfortabel in de hand, wat prettig is gezien het relatief hoge gewicht van de stofzuiger. De wendbaarheid laat echter soms te wensen over. Op ons vloerkleed bleek de Active Dual Brush-borstel wat stroef, waardoor sturen moeizaam ging. Op harde vloeren presteerde de Slim LED Brush+ gelukkig een stuk soepeler. En hoewel de ledverlichting in de kop handig is, presteert de laser van Dyson beter.

De AI-modus zorgt voor een gemengde ervaring. Het systeem detecteert en schakelt hoorbaar wanneer je van een harde vloer naar een vloerkleed gaat. Maar de beloofde functie waarbij de zuigkracht in hoeken automatisch aangepast zou worden, blijkt niet super te werken. Hoewel de AI-modus niet onbruikbaar is, worden de verwachtingen niet volledig waargemaakt. Het voelt meer als een vooraf ingestelde handeling dan als een werkelijk intelligente aanpassing aan de omgeving.

©Wesley Akkerman

Hoge zuigkracht

Waar de slimme functies soms tekortschieten (daarover straks meer), maakt de pure zuigkracht een diepe indruk. Zelfs op de laagste stand zuigt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra moeiteloos kruimels, stof en ander vuil op. We zijn vooral onder de indruk van de effectiviteit waarmee mensen- en hondenharen uit het vloerkleed verdwijnen. De enorme kracht is de belangrijkste upgrade ten opzichte van eerdere modellen en compenseert de mindere wendbaarheid op bepaalde ondergronden.

Ook de accuduur stelt niet teleur. Met alleen de kleine accu is er genoeg vermogen voor het stofzuigen van een woning van pakweg zestig vierkante meter. Bovendien bevalt het automatisch legende oplaadstation enorm. Na elke schoonmaakbeurt leegt en laadt het station de stofzuiger, waardoor je er geen omkijken naar hebt.

Het ontwerp is echter een kwestie van smaak; deze forse en opvallende stofzuiger zet je niet zomaar ergens onopvallend neer.

De slimme functies

Je kunt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra koppelen aan de Samsung SmartThings-app, maar de mogelijkheden blijven best beperkt. Je kunt de firmware-update en zaken als de zuigkracht aanpassen (maar dat laatste kan ook op het apparaat). De grote vernieuwing, het ontvangen van telefoon- en berichtnotificaties, blijkt in de praktijk een gimmick. Wanneer je gebeld wordt, pauzeert de stofzuiger en toont het display enkel het app-icoon, zonder naam of nummer.

Bovendien is het instellen van deze connectiviteit onnodig complex. Het vereist een Samsung-account, specifieke apps, diverse permissies en constante locatietoegang. De moeite die het kost om de verbinding tot stand te brengen, staat niet in verhouding tot het minimale voordeel. De meest opvallende beperking is verder dat de functie exclusief werkt met een Samsung-smartphone, waardoor een groep gebruikers buitengesloten wordt; op smartphones van een ander merk werkt dit namelijk niet.

©Wesley Akkerman

Samsung Bespoke AI Jet Ultra kopen?

De naam Ultra en de hoge adviesprijs scheppen verwachtingen die op slim gebied niet worden ingelost. De AI-hoekdetectie functioneert niet zoals beloofd en de notificatiefunctie is een omslachtige gimmick. Als je de Samsung Bespoke AI Jet Ultra overweegt voor zijn geavanceerde connectiviteit (we hebben het dan over de koppeling met wifi, SmartThings en je smartphone) is hij de meerprijs ten opzichte van zijn voorganger niet waard. De ware kracht van dit model schuilt in zijn fenomenale zuigkracht, waardoor hardnekkig vuil en dierenharen moeiteloos verwijderd worden. Omdat de prijs inmiddels een stuk onder de adviesprijs ligt, wordt deze stofzuiger wel interessanter.