ID.nl logo
Goedkoop warm water? Dit zijn de verschillen tussen een zonnestroomboiler en een zonneboiler
Energie

Goedkoop warm water? Dit zijn de verschillen tussen een zonnestroomboiler en een zonneboiler

Een kwart van ons energieverbruik gaat naar warmwater. Wil je de kosten zo laag mogelijk houden, dan kan een zonnestroomboiler de oplossing zijn. Deze boiler produceert warm water met behulp van zonnepanelen en verhoogt het zelfverbruik van zonnestroom. Hoe kan dat? En is een zonnestroomboiler dan niet hetzelfde als een zonneboiler?

Verschillende leveranciers promoten de zonnestroomboiler als oplossing om goedkoop warm tapwater te maken én meer zonnestroom zelf te gebruiken. Zo'n zonnestroomboiler gebruikt de elektriciteit van de zonnepanelen, terwijl een zonneboiler de warmte van collectoren gebruikt. Er is dus een groot verschil. In dit artikel lees je alles wat je moet weten over zowel de zonnestroomboiler als de zonneboiler.

Lees ook: Zo verbruik je zelf meer van je eigen zonnestroom

Zonnestroomboiler: rechtstreeks stroom van de zonnepanelen

Een zonnestroomboiler is een boiler met een verwarmingselement dat water via zelfopgewekte stroom van zonnepanelen verwarmt. Die elektriciteit van deze boiler is anders dan de stroom die je thuis uit het stopcontact haalt. Alle toestellen in huis werken op wisselstroom (AC, alternating current). Zonder al te technisch te worden: bij wisselstroom wisselt de positieve pool 50 keer per seconde met de negatieve pool. Fotovoltaïsche zonnepanelen (PV-panelen) produceren echter gelijkstroom (DC, direct current). De ene pool blijft constant positief, de andere pool negatief, net zoals bij een autobatterij. Daarom zijn onze zonnepanelen verbonden met een omvormer die gelijkstroom omzet in wisselstroom die bruikbaar is voor onze verlichting en elektrische toestellen. Een zonnestroomboiler heeft een verwarmingselement op gelijkstroom. Dat maakt dat dit toestel rechtstreeks stroom tapt van de zonnepanelen zonder dat die elektriciteit nog langs de omvormer moet. Doordat de zonnepanelen rechtstreeks worden aangesloten op het verwarmingselement van de boiler gaat er geen elektrische energie verloren. De zonnestroomboiler maakt dus heel efficiënt gebruik van de zelfopgewekte zonnestroom. 

Meer zelfverbruik

Met het verdwijnen van de salderingsregeling is het belangrijk dat je zoveel mogelijk zelfopgewekte zonnestroom verbruikt in plaats van die terug te leveren. Wanneer de salderingsregeling wordt afgeschaft, ontvang je voor verkochte stroom slechts een paar cent per kWh (0,03 - 0,09 euro), terwijl je voor de ingekochte stroom gemiddeld 0,31 euro betaalt. Met een zonnestroomboiler verhoog je het verbruik van zelfopgewekte stroom van je zonnepanelen. Wie vandaag zonnepanelen op zijn dak heeft, gebruikt gemiddeld slechts 30 procent van de eigen opgewekte stroom. De rest wordt geïnjecteerd in het stroomnet. Met een zonnestroomboiler verbruik je tot 80 procent van de zelfgeproduceerde zonnestroom. Hierdoor verminderen ook de vaste terugleveringskosten. 

Bij te veel en te weinig zon

De sturing van deze boiler monitort wat er gebeurt met de zonnestroom die je zonnepanelen produceren. De stroom van de PV-panelen zal eerst worden gebruikt om het tapwater te verwarmen. Pas wanneer het sanitair water de ingestelde temperatuur heeft bereikt, schakelt de thermostaatregeling de zonnestroom door naar de omvormer. In de zomer als er veel elektriciteit is, stuurt de zonnestroomboiler het overschot aan elektrische energie naar de omvormer die de stroom omzet in wisselstroom zodat die nuttig kan worden gebruikt of terug het net in gaat. Leveren de zonnepanelen te weinig energie, dan kan het water worden naverwarmd door elektriciteit van het net of door gas. Samengevat: een zonnestroomboiler haalt zijn stroom rechtstreeks van de PV-zonnepanelen zonder tussenkomst van de omvormer. Daarom noemt men dit vaak ook de PV-boiler. Zo'n zonnestroomboiler kost ongeveer twee keer zoveel als een klassieke boiler. 

Zonneboiler: verwarmen met zonnewarmte in plaats van elektriciteit

Een zonneboiler werkt met andere zonnepanelen dan degene die stroom opwekken. Hier gaat het om vlakke plaatcollectoren of buizencollectoren op het dak die door de zon worden verwarmd. We hebben het dus over thermische panelen in plaats van fotovoltaïsche panelen. Deze panelen sturen de warmte via een gesloten circuit gevuld met vloeistof naar de boiler. Sommige mensen denken ten onrechte dat in deze opstelling het warm water van de douche eerst door de dakcollectoren is gepasseerd. Maar dat is onmogelijk, want het circuit tussen de thermische panelen en de boiler is gesloten en gevuld met water gemengd met glycol (antivries). Uiteindelijk draagt dit circuit door middel van een warmtewisselaar de energie van de zonnepanelen over aan de inhoud van de boiler. Afhankelijk van de capaciteit is zo'n buffervat 300 tot 1000 liter groot. Dit is een duurder systeem dan de zonnestroomboiler. De terugverdientijd ligt tussen de 15 à 18 jaar, want het gaat om een complexe installatie.

Lees ook het uitgebreide artikel Dit moet je weten over de zonneboiler

Installatie zonneboiler is complexer

De installatie van een zonneboiler of zonnecollector is ingewikkelder. Er zijn pompen en leidingen nodig die naar dak gaan om daar de vlakkeplaat of de heatpipes te bereiken. Als je rekening houdt met de aanschaf, installatie en rendement, dan wint de zonnestroomboiler. Op dit ogenblik kennen we alleen de NIBE PV boiler die zowel een gelijkstroom- als een extra wisselstroomelement heeft om zowel in de zomer als tijdens de donkere dagen het maximale rendement te halen. Ook bij de zonneboiler kan een andere energiebron zoals een gasbrander of een warmtepomp bijspringen door middel van een naverwarmer. Een zonneboiler kan zijn opgewekte warmte in de zomer soms niet kwijt. Dat kan een probleem zijn in periodes dat je geen warm water verbruikt, bijvoorbeeld wanneer je met vakantie bent. 

Hybride zonnestroomboiler

Naast de normale zonnestroomboilers bestaan er ook hybride zonnestroomboilers. Die hebben naast het gelijkstroomelement (DC) nog een verwarmingsspiraal met indirecte verwarming via de cv-ketel of warmtepomp, of een weerstand op wisselstroom (AC) voor de verwarming via het stroomnet. Hierdoor is de voorraad water in de hybride zonneboiler altijd ingesteld op 55°C, meer dan voldoende voor de douche. Wanneer de PV-panelen meer stroom leveren, kan de temperatuur zelfs oplopen tot 75°C. De term 'hybride' slaat hier op het feit dat de zonnestroomboiler verschillende energiebronnen aanspreekt: zonnestroom en een cv-ketel of het stroomnet.